بیماری هاشیموتو(تیروئیدیت) چیست؟

تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟

تیروئیدیت هاشیموتو که بیماری هاشیموتو نیز نامیده می شود یکی از شایع ترین اختلالات تیروئید است. حتی در صورت درمان با دارو، علائم آن به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد.

تحقیقات نشان می دهد ممکن است که رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی علاوه برمصرف داروهای رایج، علائم بیماری به خوبی بهبود می بخشد. هر فرد مبتلا به بیماری هاشیموتو واکنش متفاوتی به درمان نشان می دهد، به همین دلیل رویکرد فردی برای این بیماری بسیار مهم است.

دراین مقاله ما سعی داریم رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی را که برای مبتلایان به بیماری هاشیموتو مفید می باشد را توضیح دهیم.

تیروئیدیت هاشیموتو

این بیماری، یک بیماری خود ایمنی است که به تدریج از طریق لنفوسیت ها، سلول های سفید خون که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند، بافت تیروئید را از بین می برد.

تیروئید غده ی درون ریز پروانه ای شکل است که در قاعده گردن قرار دارد. این غده هورمون هایی ترشح می کند که بر روی اندام هایی از جمله قلب، ریه ها، اسکلت و سیستم های عصبی مرکزی و گوارشی تأثیر می گذارد. همچنین این غده متابولیسم و ​​رشد را کنترل می کند

هورمون های اصلی ترشح شده از تیروئید، تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) هستند

در نهایت، آسیب به این غده منجر به تولید ناکافی هورمون تیروئید می شود.

تیروئیدیت هاشیموتو

چگونه رژیم غذایی و سبک زندگی بر هاشیموتو تأثیر می گذارد؟

رژیم غذایی و شیوه زندگی نقش مهمی در کنترل بیماری هاشیموتو دارند، زیرا افراد زیادی حتی با استفاده از دارو علائمشان همچنان ادامه دارد. همچنین برای بسیاری از افرادی که مبتلا به این بیماری هستند دارو تجویز نمی شود مگر درصورتیکه بخواهند سطح هورمون را تغییر دهند.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که التهاب یک عامل محرک در طیف گسترده ای از علائم هاشیموتو می باشد. التهاب اغلب به رژیم غذایی نیز بستگی دارد.

به همین ترتیب رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی در کاهش خطر ابتلا به سایر بیماری ها امر بسیار مهمی است، زیرا افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های خود ایمنی، کلسترول بالا، چاقی و دیابت قرار دارند.

تحقیقات نشان می دهد ممکن است که قطع برخی غذاها، مصرف مکمل ها و ایجاد تغییر در سبک زندگی به طور قابل توجهی علائم و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

به علاوه، ممکن است این تغییرات به کاهش التهاب، کاهش سرعت یا جلوگیری از آسیب تیروئید ناشی از افزایش آنتی بادی های تیروئید و مدیریت وزن بدن، کنترل قند خون وهمچنین کنترل سطح کلسترول کمک کند.

رژیم های غذایی موثر بر تیروئیدیت هاشیموتو

برخی مواد غذایی مبتنی بر شواهد می توانند به درمان بیماری تیروئیدیت هاشیموتو کمک کنند.

در اینجا چند نوع مواد غذایی برای کمک به درمان بیماری هاشیموتو آورده شده است. این مواد غذایی عبارتند از:

رژیم های غذایی بدون گلوتن و غلات برای مبتلایان تیروئیدیت هاشیموتو

بسیاری از مطالعات نشان می دهد که مبتلایان به هاشیموتو بیشتر از عموم افراد به بیماری سلیاک مبتلا هستند. به همین ترتیب، متخصصان توصیه می کنند که افراد مبتلا به هاشیموتو از نظر بیماری سلیاک غربالگری شوند.

علاوه بر این، برخی شواهد نشان می دهد که رژیم های فاقد گلوتن و غلات برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو مفید می باشد.

در یک مطالعه 6 ماهه بر روی 34 زن مبتلا به بیماری هاشیموتو نشان داد

رژیم غذایی بدون گلوتن باعث کاهش سطح آنتی بادی تیروئید شده در حالی که عملکرد تیروئید و میزان ویتامین D را نیز بهبود بخشیده بود.

بسیاری از مطالعات دیگر نشان می دهد که افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو، یا به طور کلی بیماری های خودایمن،حتی اگر مبتلا به بیماری سلیاک نباشند، رژیم بدون گلوتن برایشان مفید می باشد.

هنگام رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن، افراد باید از مصرف تمام محصولات گندم، جو و چاودار اجتناب نمایند. اگرچه گزینه های از این این نوع مواد غذایی فاقد گلوتن نیز وجود دارد اما به عنوان مثال، بیشتر پاستاها، نان ها و سس های سویا حاوی گلوتن هستند.

رژیم غذایی بدون حبوبات محدودیت بیشتری نسبت به رژیم بدون گلوتن دارد، زیرا تمام غلات را ممنوع می کند. اگرچه این تغییر رژیم غذایی ممکن است مزایایی نیز به همراه داشته باشد

رژیم پروتکل خود ایمنی تیروئیدیت هاشیموتو

رژیم پروتکل خود ایمنی (AIP) برای افرادی که بیماری های خود ایمنی دارند طراحی شده است. این رژیم غذایی مصرف برخی غذاهای مضر مانند غلات، لبنیات، سبزیجات (گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان، سیب زمینی و …)، شکر، قهوه، حبوبات، تخم مرغ، الکل، آجیل، حبوبات، قندهای تصفیه شده، روغن ها و مواد افزودنی غذایی را ممنوع می کند.

در یک مطالعه 10 هفته ای بر روی 16 زن مبتلا به بیماری هاشیموتو، رژیم AIP منجر به بهبود قابل توجهی در نمرات کیفیت زندگی و به طور قابل توجهی سطح مارکر التهابی پروتئین واکنش پذیر C (CRP) را کاهش داد

اگرچه این نتایج امیدوار کننده است، اما به مطالعات طولانی تر نیاز است.

به خاطر داشته باشید ممکن است پیروی از رژیم AIP برای افراد سخت باشد، این رژیم باید توسط متخصص تغذیه توصیه شود و تحت نظارت او باشد.

اجتناب از مصرف لبنیات در بیماران تیروئیدیت هاشیموتو

عدم تحمل لاکتوز در میان افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو بسیار شایع است

در مطالعه ای بر روی 83 زن مبتلا به بیماری هاشیموتو، 9/75 درصد با عدم تحمل لاکتوز تشخیص داده شده اند.

اگر مشکوک به عدم تحمل لاکتوز هستید، ممکن است قطع مصرف لبنیات به مشکلات گوارشی و همچنین عملکرد تیروئید و جذب دارو نیز کمک کند. به خاطر داشته باشید ممکن است این استراتژی برای همه مفید نباشد، زیرا برخی از افراد مبتلا به هاشیموتو لبنیات را به خوبی تحمل می کنند.

تمرکز روی غذاهای ضد التهاب

ممکن است التهاب نیروی محرکه بیماری هاشیموتو باشد. به همین ترتیب، یک رژیم ضد التهابی غنی از میوه و سبزیجات می تواند به طور قابل توجهی علائم را بهبود بخشد.

یک مطالعه بر روی 218 زن مبتلا به بیماری هاشیموتو نشان داد که نشانگرهای استرس اکسیداتیو وضعیتی که باعث التهاب مزمن می شود. این شرایط در افرادی که میوه و سبزیجات بیشتری مصرف می کنند، کمتر است.

سبزیجات، میوه ها، ادویه ها و ماهی های چرب تنها نمونه از مواد غذایی با خواص ضد التهابی بالا هستند.

رژیم های غذایی سرشار از مواد مغذی و کامل

پیروی از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات و غذاهای کاملا فرآوری شده اما سرشار از مواد مغذی و کامل، به بهبود سلامتی، کنترل وزن و کاهش علائم مربوط به هاشیموتو کمک کند

هر زمان که ممکن است، وعده های غذایی خود را در خانه با استفاده از غذاهای مغذی مانند سبزیجات، میوه ها، پروتئین ها، چربی های سالم و کربوهیدرات های غنی از فیبر تهیه کنید.

این غذاها فواید آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قدرتمندی دارند.

سایر نکات رژیم غذایی

برخی تحقیقات نشان می دهد که برخی رژیم های کم کربوهیدرات ممکن است به کاهش وزن بدن و آنتی بادی های تیروئید در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو کمک کند

این رژیم های خاص 12-15٪ کالری روزانه از کربوهیدرات ها را تأمین می کنند و غذاهای گوارشی را محدود می کنند. مواد غذایی گواتروژن موادی هستند که در سبزیجات چلیپایی و محصولات سویا یافت می شوند و ممکن است در تولید هورمون تیروئید تداخل ایجاد کنند.

با این حال، سبزیجات چلیپایی بسیار مغذی هستند و پختن آن ها باعث کاهش فعالیت گوارشی می شود. بنابراین، بعید است که آنها در عملکرد تیروئید تداخل کنند، مگر اینکه به مقدار بسیار زیاد خورده شوند

برخی شواهد نشان می دهد که سویا به عملکرد تیروئید نیز آسیب می زند، بنابراین بسیاری از افراد مبتلا به هاشیموتو هستند باید از محصولات سویا خودداری کنند. با این وجود، تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

مکمل های مفید برای هاشیموتو

ممکن است چندین مکمل به کاهش التهاب و آنتی بادی های تیروئید در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو کمک کند. علاوه بر این، کسانی که به این بیماری مبتلا هستند احتمالا دچار کمبود برخی مواد مغذی هستند، بنابراین ممکن است مصرف مکمل نیاز باشد.

مکمل های مفید عبارتند از:

سلنیوم

مطالعات نشان می دهد که مصرف 200 میکروگرم سلنیوم در روز ممکن است به کاهش آنتی بادی های ضد تیروئید پراکسیداز (TPO) و بهبود وضعیت افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو کمک کند

روی

روی برای عملکرد تیروئید ضروری است. تحقیقات نشان می دهد که مصرف 30 میلی گرم از این ماده معدنی در روز به تنهایی یا در کنار سلنیوم، ممکن است باعث بهبود عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید شود.

زردچوبه

مطالعات حیوانی و انسانی نشان داده است که این ترکیب ضد التهاب و آنتی اکسیدان قدرتمند ممکن است از تیروئید محافظت کند. به علاوه، ممکن است به طور کلی به درمان بیماری های خود ایمنی کمک کند

ویتامین D

مطالعات نشان داده شده است که میزان ویتامین D درمبتلایان به هاشیموتو به میزان قابل توجهی کمتر از جمعیت عمومی است. علاوه بر این سطح کم ویتامین D با بیماری هاشیموتو ارتباط دارد.

برای جذب بهتر ویتامین D بهتر است آن را در زمان های خاصی مصرف کنید. برای اطلاعات بیشتر روی مقاله ی ما راجع به بهترین زمان مصرف ویتامین Dکلیک کنید.

ویتامین های B کمپلکس

افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتومقدار کمی ازویتامین B12 را دارند.مصرف ویتامین B باعث افزایش سطح B12 و سایر ویتامین های B می شود.

منیزیم

مقادیر کم این ماده معدنی با افزایش خطر بیماری هاشیموتو و افزایش آنتی بادی های تیروئید در ارتباط است. به علاوه ممکن است اصلاح کمبود منیزی، علائم را در افراد مبتلا به بیماری تیروئید بهبود بخشد.

آهن

افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند. ممکن است برای اصلاح کمبود به مکمل های آهن نیاز باشد

ممکن است سایر مکمل ها مانند روغن ماهی، اسید آلفا لیپوئیک(آنتی اکسیدان) واستیل سیستئین نیز به افراد مبتلا به بیماری تیروئیدیت هاشیموتو کمک کنند

توجه داشته باشید که مکمل های حاوی دوزهای بالای ید ممکن است در صورت کمبود ید منجر به عوارض جانبی در افراد مبتلا هاشیموتو شود.بیماران نباید از مکمل ید با دوز بالا مصرف نمایند. افراد در صورتی می توانند از این مکمل ها استفاده نمایند که متخصص تغذیه آن را تجویز کرده باشد.

مواد غذایی مفید برای افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو

اگر به بیماری هاشیموتو مبتلا هستید، ممکن است یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی به کاهش شدت علائم و بهبود سلامت کلی شما کمک کند. این واد غذایی عبارتند از:

میوه ها: توت، گلابی، سیب، هلو، مرکبات، آناناس، موز و …

سبزیجات بدون نشاسته: کدو سبز، کنگر فرنگی، گوجه فرنگی، مارچوبه، هویج، فلفل، کلم بروکلی، ریشه، قارچ و …

سبزیجات نشاسته ای: سیب زمینی، نخود فرنگی، بلوط و کدو تنبل و…

چربی های سالم: آووکادو، روغن آووکادو، روغن نارگیل، روغن زیتون، ماست پرچرب و …

پروتئین حیوانی: ماهی آزاد، تخم مرغ، ماهی، بوقلمون، میگو، مرغ و غیره

غلات فاقد گلوتن: برنج قهوه ای، جو دوسر رول شده، کینوا، ماکارونی برنج قهوه ای و …

دانه ها، مغزها و کره های مغزها: بادام هندی، بادام، مغز ماکادمیا، تخمه آفتابگردان، دانه کدو تنبل، کره بادام زمینی طبیعی، کره بادام و …

حبوبات: نخود، لوبیای سیاه، عدس و …

جایگزین های لبنی و غیر لبنی (غنی شده با کلسیم و / یا ویتامین D): شیر نارگیل، ماست نارگیل، شیر و بادام، شیر و بادام هندی، ماست شیرین بدون چربی، پنیر بز و …

ادویه جات و گیاهان: زردچوبه، ریحان، رزماری، فلفل قرمز، زعفران، فلفل سیاه، سالسا، تاهینی، عسل، آبلیمو، سرکه سیب و غیره

نوشیدنی ها: آب، چای شیرین نشده و …

به خاطر داشته باشید که برخی از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو از مصرف برخی از غذاهای ذکر شده در بالا مانند غلات و لبنیات خودداری می کنند. رژیم غذایی خود را ارزیابی کنید تا متوجه شوید چه غذاهایی برای شما بهتر است.

غذاهایی که باید از آنها اجتناب کرد.

ممکن است حذف یا محدود کردن غذاهای زیر به کاهش علائم هاشیموتو و بهبود سلامت کلی بیماران کمک کندر. این غذا ها عبارتند از:

قندها و شیرینی ها: نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا، کیک، بستنی، شیرینی، کلوچه، آب نبات، غلات شیرین، قند و …

فست فود و غذاهای سرخ شده:سیب زمینی سرخ کرده، هات داگ، مرغ سوخاری و …

دانه های تصفیه شده: ماکارونی سفید، نان سفید، تورتیلا آرد سفید، نان شیرین و غیره

غذاها و گوشت های بسیار فرآوری شده: غذا های منجمد، مارگارین، بیکن، سوسیس و …

غلات و غذاهای حاوی گلوتن:گندم، جو، چاودار، کراکر، نان و …

برخی از متخصصان تغذیه پیشنهاد می کنند که افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو از سویا و لبنیات و حتی گاهی از همه غلات خودداری کنند.

با وجو د اینکه ممکن است این توصیه ها به افراد زیادی کمک کند، اما ارزیابی رژیم را امر مهمی است تا بهترین روش را برای خود پیدا کنید.

مراجعه به متخصص تغذیه متخصص در بیماری های خود ایمنی مانند بیماری هاشیموتو می تواند به بیماران در کاهش استفاده از غذاهای مشکل ساز و تنظیم الگوی غذایی کمک کند و همچنین می تواند بهترین شرایط را برای آن ها فراهم سازد.

سایر اصلاحات سبک زندگی را امتحان کنید

خواب کافی، کاهش استرس و تمرین خودمراقبتی برای مبتلایان به بیماری هاشیموتو بسیار مهم است.

در حقیقت، تحقیقات نشان می دهد که درگیر شدن در روش های کاهش استرس به کاهش افسردگی و اضطراب، بهبود کیفیت کلی زندگی و کاهش آنتی بادی های تیروئید در زنان مبتلا به بیماری هاشیموتو کمک می کند.

همچنین در مواقعی که احساس خستگی می کنید، به بدن خود استراحت دهید.

علاوه بر این، بیماران باید حداقل 30-60 دقیقه قبل از صبحانه یا حداقل 3-4 ساعت پس از شام برای بهترجذب شدن، داروی تیروئید را با معده خالی مصرف کنند.

قهوه و مکمل های غذایی در جذب داروی تیروئید تداخل ایجاد می کنند، بنابراین بهتر است حداقل 30 دقیقه پس از مصرف دارو، چیزی جز آب مصرف نکنید.

به خاطر داشته باشید که هنگامی که برای اولین بار دارو را شروع می کنید، ممکن است احساس بهبودی چند هفته یا بیشتر طول بکشد.در صورت بهبود نیافتن علائم در مورد سایز گزینه های درمانب با پزشک خود مشورت کنید.

با توجه به اینکه ممکن است علائم تیروئیدیت هاشیموتو به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران تأثیر بگذارد، مراجعه ای به پزشکی که به او اطمینان داشته باشید امر مهمی است. ممکن است یافتن پزشک مورد اعتماد به زمان زیادی نیاز داشته باشد اما برای دریافت درمان مناسب ضروری است.

تشخیص و علائم بیماری تیروئیدیت هاشیموتو

به نظر می رسد که افراد به علت نقص ایمنی همراه با عوامل محیط به بیماری هاشیموتو مبتلا می شوند،اگرچه این عوامل شناخته نشده هستند.

تشخیص به علائم و نتایج آزمایشگاهی بستگی دارد.

نتایج آزمایشگاهی بیماری هاشیموتو شامل افزایش هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)، سطح پایین تیروکسین آزاد (FT4) و افزایش آنتی بادی های ضد تیروئید پراکسیداز (ضد TPO) است.

برخی از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو همچنین دارای آنتی بادی های مسدود کننده گیرنده TSH (TBII) و آنتی بادی های ضد تیروگلوبولین (ضد Tg) هستند. این آنتی بادی ها به غده تیروئید حمله می کنند.

بیماری هاشیموتو هم زنان و هم مردان را درگیر می کند، اما این بیماری در زنان 5-10 برابر بیشتر تشخیص داده می شوند. خطربیماری با بالارفتن سن افزایش می یابد و بیشتر زنان در سنین 30 تا 50 سالگی تشخیص داده می شوند.

معمولا این بیماری با هورمونهای مصنوعی یا طبیعی تیروئید درمان می شود. موارد مصنوعی شامل لووتیروکسین (Synthroid) و لیوتیرونین (Cytomel) است، در حالی که موارد طبیعی شامل Armor thyroidو Naturethroid است.

علائم بیماری تیروئیدیت هاشیموتو

از آنجایی که ممکن است بیماری هاشیموتو همه ی سیستم ارگانیسم بدن را درگیر می کند، با علائم مختلفی همراه است. این علادم عبارتند از:

• افزایش وزن
• خستگی مفرط
• تمرکز ضعیف
• نازک شدن موها
• خشکی پوست
• ضربان قلب آهسته یا نامنظم
• کاهش قدرت عضلانی
• تنگی نفس
• کاهش یافتن توان برای ورزش
• عدم تحمل سرما
• فشار خون بالا
• شکننده شدن ناخن ها
• یبوست
• گردن درد یا حساسیت تیروئید
• افسردگی و اضطراب
• بی نظمی سیکل قاعدگی
• بیخوابی
• تغییر یافتن صدا

در صورتیکه بیماری تیروئیدیت هاشیموتو درمان نشود و یا درمان نامناسب انجام شود ممکن است منجر به ایجاد عوارض جانبی جدی مانند افزایش خطر بیماری قلبی، اختلالات شناختی و حتی مرگ شود

خلاصه

بیماری تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی شایع است که تیروئید را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری دارای علائم متعددی می باشد که حتی دممکن است در صورت مصرف دارو نیز ادامه داشته باشد.

تحقیقات نشان می دهد که تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به طور قابل توجهی علائم بیمار را بهبود بخشد. با همه ی این تفاسیر، علائم در هر فرد مبتلا به بیماری هاشیموتو متفاوت است، بنابراین یافتن یک الگوی غذایی متناسب با نیازهای بیمار امر مهمی است و باید تحت نظارت متخصص تغذیه باشد.

متخصص تغذیه می تواند رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی را در اختیارشان قرار دهد و به آن ها در کنترل بیماری کمک کند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: کورش صمدپور، متخصص تغذیه و دارای مدرک PhD از دانشگاه کوئینزلند