علل پیچ خوردگی روده یا ولولوس از تشخیص تا درمان

عارضه پیچ خوردگی روده یک اتفاق غیر طبیعی است که در روده کوچک یا بزرگ رخ می‌دهد و باعث انسداد کامل یا ناقص روده می‌شود. این انسداد منجر به قطع جریان خون قسمت درگیر در روده شده و به همین دلیل این بیماری خطرناک تلقی می‌شود. برای پیشگیری از عوارض خطرناک پیچ خوردگی روده یا اصطلاحا ولولوس، نیاز به تشخیص و درمان سریع می‌باشد.

در واقع این بیماری یک وضعیت اورژانسی است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند عملکرد روده را مختل کند و باعث از بین رفتن بافت قسمتی از روده که درگیر این بیماری است شود. طبق تحقیقات انجام شده، پیچ خوردن روده کوچک در کودکان و پیچ خوردن روده بزرگ (volvulus)در بزرگسالان اتفاق می‌افتد که به آن ولولوس سیگموئید هم گفته می‌شود.

علل ایجاد ولولوس در کودکان و بزرگسالان چیست؟

پیچ خوردگی روده کوچک در کودکان و نوزادان اغلب به دلیل مشکلی در شکل گیری روده ها و قرار گرفتن آنها در محل اشتباه اتفاق می‌افتد. این ناهنجاری در نهایت منجر به ایجاد انسداد و پیچ خوردگی روده کوچک می‌شود.

اما ایجاد این بیماری در بزرگسالان می تواند دلایل مختلفی مثل یبوست مزمن، بزرگ شدن روده بزرگ، چسبندگی‌های شکمی که معمولا در نتیجه عمل های جراحی اتفاق می‌افتد، اتصال باریک در پایه روده، بارداری، سن بالا و عوامل مشابه دیگر باشد. همچنین احتمال ابتلا به این عارضه در افرادی که مدام در بستر هستند و تحرک کمی دارند، به دلیل حرکات روده ای نامنظم بیشتر است.

علائم پیچ خوردگی روده و تشخیص این بیماری

معمولا علائم پیچ خوردگی روده یا ولولوس به صورت ناگهانی بروز پیدا می‌کند و نیاز به فوریت های پزشکی است. شایع ترین علائم این عارضه شامل موارد زیر است:

• احساس تهوع
• استفراغ
• درد شکمی شدید
• تورم و حساسیت شکم
• مدفوع خونی
• تشنج

مهم ترین امر تشخیص و اقدامات درمانی به موقع برای درمان پیچ خوردگی روده است. بعد از ارجاع بیمار به اورژانس و بررسی علائم و سابقه پزشکی او، دکتر معالج انجام آزمایشات زیر را تجویز می‌کند:

• آزمایش مدفوع برای بررسی وجود خون
• اشعه ایکس برای بررسی نواحی مختلف شکم
• آزمایش خون
• سیگموئیدوسکوپی

گزینه های درمان ولولوس

معمولا سریع ترین راه برای درمان پیچ خوردگی روده عمل جراحی است. برای از بین بردن ولولوس روده با جراحی، ابتدا پزشک برش کوچکی در شکم و در نزدیکترین ناحیه به پیچ خوردگی ایجاد می‌کند تا آن را برطرف کند.

اگر در اثر پیچ خوردگی شدید، بخشی از روده به دلیل عدم جریان خون از بین رفته باشد، پزشک حین جراحی آن قسمت را خارج می‌کند. در نهایت روده به حالت طبیعی خود برمی‌گردد و جریان خون مجدد به ناحیه مورد نظر می‌رسد.

عوارض

این بیماری با عوارض جدی همراه است و اگر در اولین فرصت درمان نشود، می‌تواند منجر به مرگ فرد شود. عوارض دیگر این بیماری شامل:

• ایجاد عفونت در شکم
• عفونت شدید خون یا سپسیس
• سندروم روده کوتاه(کوتاه شدن روده کوچک✍️نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

به طور کلی هر بیماری گوش علامت‌های خاص خود را دارد در این مقاله به بررسی علائم عفونت گوش پرداخته می‌شود. شایان ذکر است عفونت گوش در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع‌تر است. اما جمله پیشین بدین معنا نیست که بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا نمی‌شوند. برعکس علائم عفونت گوش در خردسالان و کودکان که گذراست و به زودی درمان می‌شود،درمان عفونت گوش در بزرگسالان گاهی بیشتر طول می‌کشد و دشوارتر است. از سوی دیگر، گاهی عفونت گوش در بزرگسالان خبر از یکبیماری زمینه‌ای مهم‌تر می‌دهد و کلیه این مسائل نشان می‌دهد که باید با پیگیری مداوم و مراجعه زودهنگام به پزشک با علائم عفونت گوش در بزرگسالان برخورد کرد.

با توجه به همه حقایقی که در بالا گفته شد، آشنایی با انواع عفونت گوش و علائم عفونت گوش (از انواع گوناگون) از اهمیت زیادی برخوردار است. دانستن همه علائم عفونت گوش این مزیت را برای افراد دارد که به سرعت متوجه التهاب گوش شده و جهت تشخیص و درمان، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه می‌کنند.

عفونت گوش چیست؟

پیش از این که درباره علائم عفونت گوشصحبت شود باید تعریف عفونت گوش مشخص گردد. استقرار یک عفونت توسط باکتری یا ویروس در هر ناحیه از سه قسمت اصلی گوش(گوش خارجی یا میانی یا داخلی) را عفونت گوش می‌نامند. همانطور که اشاره شد، عفونت گوش در کودکان بسیار شایع است و به طور معمول بیماری جدی و خطرناکی نیست و به راحتی قابل درمان است.

عفونت گوش می‌تواند باعث ایجاد التهاب شود. التهاب در بافت‌های مختلف گوش دردناک است. این التهاب می‌تواند با تولید مقادیر متفاوتیمایع و ترشحات همراه باشد. همچنین همه عوامل عفونی و التهاب حاصل از آن ممکن است با علائم دیگر همراه باشد.

در اکثر مواقع این عفونت‌ها با تجویز دارو (به خصوص در موارد عفونت ناشی از باکتری با آنتی بیوتیک) قابل کنترل است. یکی دیگر از داروهایی که به طور شایع در بیماران مبتلا به انواع عفونت گوش به صورت بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌شود و البته پزشکان هم آن را تجویز می‌کنند، داروهای ضد درد و مسکن‌هاهستند.

با خواندن این مقاله می‌توان به داشتن عفونت گوش شک کرد. مراجعه به موقع به پزشک جراح گوش می‌تواند باعث کاهش عوارض عفونت (به ویژه در بزرگسالان) و سهولت درمان همراه باشد.

علائم عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)

همان طور که در ابتدای این مقاله عنوان شد،عفونت می‌تواند در هر بخش از گوش اتفاق بیفتد. گوش میانی بخشی از گوش محسوب می‌شود که عفونت آن با علائم پر سر و صدا و گاهی عوارض جدی به ویژه در بزرگسالان ممکن است همراه شود. از سوی دیگر، عفونت گوش میانی(middle ear infection) شایع‌ترین نوع عفونت در گوش به شمار می‌رود.

گوش میانی چیست؟ به بخشی از گوش که دقیقا در پشت پرده گوش یا همان پرده صماخقرار دارد، گوش میانی گفته می‌شود. گوش میانی توسط مجرایی به نام کانال اُستاش(eustachian tube) به بخش بالا و پشت حلق (که به آن حلق بینی یا نازوفارنکس هم گفته می‌شود) متصل است. باز بودن کانال استاش برای تهویه مناسب و حفظ کارکرد مطلوب گوش میانی ضروری است.

هر گونه عفونت، چه توسط باکتری چه به واسطهویروس، که در پشت پرده گوش اتفاق بیفتد، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا(serous otitis)نامیده می‌شود. در ادامه توضیح داده می‌شود که به طور معمول چگونه زمینه ایجاد اوتیت مدیافراهم می‌شود.

چگونگی ایجاد عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا

به طور معمول فضای گوش میانی پر از هواست.هوای موجود در گوش میانی به طور مداوم از راه کانال استاش تهویه و تازه می‌شود. در برخی از شرایط به عنوان نمونه به دنبال سرماخوردگی یا آلرژی، کانال استاش دچار انسداد نسبی یا کاملمی‌شود. این امر اجازه نمی‌دهد ترشحات گوش میانی به طور کامل به حلق تخلیه شود.

ترشحات جمع شده در گوش میانی مانند یک محیط کشت برای باکتری‌ها یا ویروس‌هاهستند. تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها در ترشحات تجمع یافته در گوش میانی باعث استقرار عفونت می‌گردد. به این شرایط، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا گفته می‌شود.

اکنون با علائم عفونت گوش میانی آشنا می‌شویم. این علائم به طور معمول عبارتنداز:

• گوش درد/ear pain (یا درد در ناحیه گوش)
• کاهش شنوایی یا همان چیزی که مردم به عنوان گرفتگی گوش از آن یاد می‌کنند
• تب یا همان افزایش دمای بدن بیش از 38 درجه سانتیگراد
• خارج شدن ترشحات از گوش/ear discharge (به طور معمول این ترشحات شفاف هستند اما ممکن است زرد رنگ یا گاهی خون آلود هم باشند)

این باور غلطی است که گوش درد همیشه علامت عفونت گوش میانی است. بسیاری از شرایط دیگر هم هستند که باعث ایجاد گوش درد می‌شوند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن موفق می‌شود در مدت کوتاهی این عفونت را مهار کند اما متاسفانه همیشه این امر تحقق نمی‌یابد.

نگارش وگردآورنده: رضا رحیمی

منبع: علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش

شناخت بیمارهای مغزو اعصاب

بیماری های مغز و اعصاب، از جمله مواردی است که روی عملکرد سیستم بدن تاثیر می گذارد و در آن اختلال ایجاد می کند. شناخت و درمان به موقع آن کمک شایانی برای داشتن یک زندگی شاداب دارد.

بیماری های مغز چیست؟

بیماری های مغز؛ عارضه‌هایی که به‌موقع باید درمان شوند

انسان در طول عمر خود ممکن است به بیماری‌های مختلفی دچار شود و تحت درمان‌های متعدد قرار بگیرد. برخی از بیماری‌ها به صورت ژنتیکی به افراد منتقل می‌شوند و برخی دیگر بدون هیچ‌گونه سابقه خانوادگی بروز پیدا می‌کنند. در این میان بیماری‌های مربوط به مغز از جمله عارضه‌هایی هستند که ممکن است دارای علل ژنتیکی یا علل غیر ژنتیکی مانند ضربه‌ها باشند. در هر صورت، با انجام فرایندهای درمانی مختلف می‌توان علائم این بیماری‌ها را تا حد بسیار زیادی کنترل کرد. برای کنترل و درمان این بیماری‌ها لازم است که علائم آن‌ها توسط پزشک تشخیص داده شود و بیمار به‌سرعت تحت درمان قرار بگیرد. با ما همراه باشید تا در این مطلب با رایج‌ترین بیماری های مغز و روش‌های کنترل و درمان آن‌ها آشنا شویم.

بیماری‌های رایج مربوط به مغز کدام‌ بیماری‌ها هستند؟

مغز یکی از پیچیده‌ترین اعضای بدن انسان به شمار می‌رود که وظیفه مدیریت و عملکرد تمام اعضای بدن را بر عهده دارد. بنابراین طبیعی است که بیماری های مغز عملکرد تمام اعضای بدن را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع هر بیماری مربوط به مغز، عملکرد یک بخش از مغز را مختل می‌کند و لازم است که فرد هر چه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرد. چرا که هر چه میزان اختلال افزایش پیدا کرده و بیماری پیشرفت کند، کنترل و درمان آن دشوارتر خواهد شد.

علائم هر یک از بیماری های مغز با یکدیگر متفاوت هستند؛ بنابراین پزشک متخصص مغز و اعصاب باید علائم بیماری و ابتلای فرد به آن را تشخیص دهد. اما خود افراد اگر با انواع این بیماری‌ها و علائم آن‌ها آشنایی داشته باشند، می‌توانند علائم اولیه را تشخیص داده و در هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنند تا تحت درمان قرار بگیرند.

از جمله بیماری‌های رایج مربوط به مغز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تومور مغزی
• پلاک مغزی
• کیست مغزی
• متاستاز مغزی
• درد شقیقه
• سرگیجه
• توراسیک

تومور مغزی چیست و چه انواعی دارد؟

تومور مغزی یکی از بیماری های مغز است که در اثر رشد سلول‌های درون مغز ایجاد می‌شود٬ ما پیش تر در خصوص بدترین نوع تومور مغزی توضیحات کاملی داده ایم و در این قسمت صرفا به کلیات تومور مغزی می‌پردازیم. ممکن است که تومور در داخل بافت مغز یا کنار آن به وجود آید. نقاط کناری بافت مغز شامل عصب‌ها، غده هیپوفیز، غده پینه آل و غشاهای پوشش‌دهنده سطح مغز می‌شوند. تومورهایی که در داخل مغز ایجاد می‌شوند به تومور اولیه معروف هستند.

گاهی تومور از نقاط دیگر بدن به مغز سرایت می‌کند؛ این دسته از تومورها با نام تومور ثانویه شناخته می‌شوند. به تومور ثانویه، تومور مغزی متاستاتیک یا منتشرشونده نیز می‌گویند. باید بدانید که تومور مغزی بر اساس میزان پیشرفت و امکان کنترل آن به چهار درجه تقسیم می‌شود. در دسته اول و دوم بیماری پیشرفت زیادی ندارد، اما در درجه سوم و چهارم بیماری به مرحله حاد رسیده است.

به طور کلی دو نوع تومور مغزی وجود دارد که عبارتند از:

• تومور مغزی خوش‌خیم یا غیر سرطانی: تومور مغزی خوش‌خیم در حد درجه یک و دو است که در آن بیماری با سرعت کمی در حال پیشرفت بوده و پس از درمان دوباره پیشرفت نمی‌کند
• تومور مغزی بدخیم و سرطانی: این نوع تومور درجه سه و چهار به شمار می‌رود و در آن بیماری به‌سرعت در حال پیشرفت است. البته این احتمال وجود دارد که با درمان تومور مغزی بدخیم، بیماری دوباره شروع به پیشروی در مغز کند

علائم و روش درمان تومورهای مغزی

مهم‌ترین علائم تومور مغزی سردرد شدید، تشنج، حالت تهوع پیوسته، استفراغ زیاد، خواب‌آلودگی، تغییر خلق‌وخو و شخصیت، مشکلات حافظه، احساس فلجی در یک سمت از بدن و مشکل در دید و تکلم هستند. باید بدانید که عواملی مانند سابقه فامیلی و ژنتیک، قرار گرفتن در برابر تشعشعات هسته‌ای، رادیواکتیو و اشعه فرابنفش می‌توانند باعث بروز تومور مغزی شوند. روش‌های درمانی که می‌توانند به کنترل علائم تومور مغزی کمک کنند شامل دارودرمانی با داروهای استروئیدی، جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌شوند.

عارضه پلاک مغزی چگونه عارضه‌ای است؟

پلاک مغزی ‌نوعی از بیماری های مغز به شمار می‌رود و دلیل آن تجمع پروتئین‌های کژتابیده‌ای است که فضاهای بین سلول‌های عصبی را تشکیل می‌دهند. باید بدانید که این پروتئین‌های کژتابیده ابتدا در بخش‌هایی از مغز جمع می‌شوند که مسئول حافظه و عملکرد شناختی هستند. از همین رو دانشمندان عارضه پلاک مغزی را دلیل اصلی بیماری آلزایمر می‌دانند. پروتئین‌های کژتابیده که پلاک مغزی را تشکیل می‌دهند بتا آمیلوئید نام دارند. این پروتئین‌ها در اثر شکست پروتئین بزرگ‌تر به نام پروتئین پیش‌ساز آمیلوئید به وجود می‌آیند.

دقیقا مشخص نیست که پروتئین بتا آمیلوئید چگونه به سلول‌های عصبی آسیب وارد می‌کنند. اما برخی از دانشمندان معتقدند که این پروتئین به دو تکه تقسیم شده و رادیکال‌های آزادی را پخش می‌کنند. سپس این رادیکال‌های آزاد به عصب‌ها حمله خواهند کرد. یک نظریه دیگر این است که بتا آمیلوئید سوراخ‌های کوچکی در غشاهای سلول‌های عصبی ایجاد می‌کنند. در نتیجه کلسیم زیادی از این سوراخ‌ها خارج شده و باعث نابودی سلول‌های عصبی می‌شوند.

روش درمان پلاک مغزی

با اینکه مشخص نیست که بروز پلاک مغزی چه دلیل دارد، اما در هر صورت این عارضه به مرگ سلول‌های عصبی منجر می‌شود. باید بدانید که پلاک مغزی را نمی‌توان از بافت مغز جدا کرد؛ از همین رو حجم پلاک‌ها در مغز افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه این فرایند بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر به وجود می‌آیند. تحقیقات درباره درمان پلاک مغزی به عنوانی یکی از بیماری های مغز همچنان ادامه دارد و هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. اما در حال حاضر با دارودرمانی تا حدی می‌توان این عارضه را کنترل کرد.

بیماری کیست مغزی و روش درمان آن

کیست مغزی که به آن کیست نخاعی نیز گفته می‌شود ساختاری به شکل کیسه بادکنکی است که داخل آن ماده‌ای متفاوت با ساختار غشا آن‌ها قرار دارد. مواد داخل کیست می‌تواند هوا، گاز، مایعات، سلول، استخوان و سایر مواد دیگر باشد. باید بدانید که کیست مغزی معمولا از بیرون بیشه به یک تومور مغزی دیده می‌شود؛ اما از داخل ساختاری کاملا متفاوت با تومور مغزی دارد. در واقع تومور نوعی توده جامد با بافت سلولی است اما کیست به شکل کیسه پر از مواد ایجاد می‌شود. از جمله مواد داخل کیست مغزی می‌توان به ترشحات سلولی، چرک، آب میان‌بافتی، مایع مغزی، ذرات کریستالی، هوا و گاز اشاره کرد.

به طور کلی کیست مغزی یکی از بیماری های مغز به شمار می‌رود که در بیشتر موارد خوش‌خیم است. البته در موارد کمی این بیماری بدخیم شده و به سرطان تبدیل می‌شود. باید اشاره کرد که کیست مغزی چه خوش‌خیم باشد چه بدخیم، ممکن است که ساختارهای مغزی، ارگان‌ها، اعصاب و بافت‌های اطراف مغز را تحت فشار قرار دهند. در نتیجه فشار به جمجمه افزایش پیدا کرده و می‌تواند باعث به خطر افتادن جان بیمار شود.

دلیل بروز کیست مغزی و روش‌های درمان آن

هنوز مشخص نشده است که دلیل ایجاد کیست مغزی چیست. در بیشتر مواقع کیست مغزی به صورت مادرزادی بروز پیدا می‌کند. گاهی با واکنش بافت مغزی به یک تصادف، عفونت یا آسیب تروماتیک، کیست مغزی به وجود می‌آید. در مجموع کیست مغزی به شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند؛ از همین رو برای هر نوع از آن نام‌های مختلفی تعیین شده است. از جمله انواع کیست مغزی می‌توان به کیست آراکنوئید، کیست مغزی غده پینه آل، کیست مغزی کلوئیدی، کیست مغزی درموئید و اپی درموئید اشاره کرد.

توراسیک چیست و چگونه درمان می‌شود؟

توراسیک به طولانی‌ترین مهره‌های ستون فقرات گفته می‌شود که از بالا به گردن و از پایین به کمر متصل هستند. باید بدانید که مهره‌های توراسیک تنها مهره‌هایی هستند که از قسمت جلوی ستون فقرات به قفسه سینه اتصال دارند. گاهی افراد ممکن است دردهایی در مهره‌های توراسیک ستون فقرات احساس درد داشته باشند. از جمله دلایل این دردها می‌توان به شکستگی مهره، آسیب به دیسک، عفونت، پوکی استخوان، اسکولیوز، آرتروز و مشکلات مفاصل اشاره کرد. باید بدانید که مشکلات توراسیک از جمله بیماری های مغز و اعصاب به شمار می‌روند و یک متخصص در این زمینه باید فرایند درمانی آن‌ها را انجام دهد.

پزشک متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص مشکلات توراسیک از پرتونگاری، سی‌تی‌اسکن و ام آر آی(MRI) استفاده می‌کند. سپس با توجه به وخامت بیماری، بهترین روش درمان را برای بیمار انتخاب می‌کنند. تمام افرادی که با مشکلات توراسیک مواجه می‌شوند باید به میزان زیادی استراحت داشته باشند تا بیماری آن‌ها شدیدتر نشود. روش‌های درمانی مناسب برای درمان مشکلات توراسیک مواردی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی، ماساژ دستی و منیپولیشن هستند.

دلایل درد شقیقه و روش‌های رفع آن

درد شقیقه از انواع بیماری های مغز و اعصاب به شمار می‌رود که بسیار رایج است. دلایل مختلفی مانند استرس، خستگی چشم‌ها و فشار دندان‌ها روی هم باعث انقباض عضلات شقیقه شده و فرد درد زیادی در این ناحیه احساس می‌کند. بسیاری از افراد با سردرد تنشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که درد شقیقه یکی از علائم این نوع سردرد به شمار می‌رود. سردرد تنشی معمولا از شانه و گردن آغاز شده و به شقیقه‌ها می‌رسد. باید بدانید که دلیل مشخصی برای بروز این نوع سردرد وجود ندارد؛ اما گفته می‌شود که اضطراب این نوع سردرد را تحریک می‌کند. البته سردرد تنشی معمولا تنها به مدت چند ساعت به سراغ فرد می‌آید، اما این امکان وجود دارد که چندین روز فرد با این نوع سردرد دست‌وپنجه نرم کند.

یکی دیگر از دلایل درد شقیقه، میگرن است که در واقع رایج‌ترین دلیل این عارضه به شمار می‌آید. باید بدانید که درد شقیقه ناشی از میگرن می‌تواند شدید یا خفیف باشد و معمولا فرد این درد را به صورت ضربان‌دار احساس می‌کند. افرادی که دچار میگرن می‌شوند به غیر از درد شقیقه علائم دیگری مانند حالت تهوع و استفراغ دارند. همچنین تحریک‌پذیری آن‌ها نسبت به نور، صدا و بو افزایش می‌یابد.

از جمله سایر دلایل بروز درد شقیقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد سرویکوژنیک
• اختلال مفصل و عضله گیجگاهی فکی یا همان تمپورورمندیبولار (TMJ)
• مشکلات مربوط به سینوس‌ها
• مننژیت
• ناهنجاری‌های داخل گوش
• آرتریت تمپورال
• بیماری های مغز ناشی از ضربه (TBI)
• تومور مغزی

با توجه به دلیل بروز درد شقیقه فرایند درمانی فرد بیمار متفاوت است. به عنوان مثال سردردهای تنشی با داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن که بدون نسخه هم می‌توان آن‌ها را تهیه کرد، قابل درمان هستند. به طور کلی بیمار باید فرایندهای درمانی را با تشخیص پزشک و تجویز نسخه توسط او انجام دهد.

طول عمر افراد مبتلا به متاستاز مغزی و روش درمان قطعی این بیماری

زمانی که فردی دچار تومور مغزی می‌شود، ممکن است تومور از مغز به سایر نقاط بدن منتقل شده و تومورهای ثانویه به وجود آیند. در این حالت به اصطلاح تومور فرد حالت بدخیم پیدا می‌کند که باعث اختلال در عملکرد اندام‌های مختلف بدن می‌شود. متاستاز مغزی که یکی از انواع بیماری های مغز است، در واقع نوعی سرطان به شمار می‌رود. در صورتی که این بیماری کنترل و درمان نشود، ممکن است سراسر بدن را فرا بگیرد و عملکرد بسیاری از اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد.

پخش شدن تومور به این صورت است که سلول‌های تومور جامد از سلول‌های مجاور خود جدا شده و غشاهای نگهدارنده را نابود می‌کنند. سپس وارد بافت‌های دیگر شده و ریشه می‌زنند و در نهایت به رگ‌های لنفاوی یا خونی خواهند رسید. در نتیجه از طریق این رگ‌ها در سراسر بدن پخش می‌شوند. باید بدانید که با بروز این فرایند، فرد دچار یکی از بیماری های مغز به نام سرطان متاستاتیک می‌شود.

افرادی که با مشکل متاستاز مغزی روبه‌رو هستند، در صورت درمان نشدن ممکن است نهایتا تا شش ماه زنده بمانند. اما با گذراندن دوره‌های درمانی زیر نظر یک پزشک متخصص مغز و اعصاب، این احتمال وجود دارد که تا سال‌ها به زندگی خود ادامه دهند. برای تشخیص این نوع از بیماری های مغز باید علائم آن بررسی شوند.

برخی از علائم متاستاز مغز شامل موارد زیر می‌شوند:

• سردرد شدید
• تشنج
• از دست دادن تعادل بدن و حتی حافظه
• ضعف در مفاصل و عضلات پاها و بازوها
• اختلال در تکلم
• تغییر شخصیت و رفتار
• اختلال در بینایی و شنوایی

بدترین نوع تومور مغزی کدام است؟

تومور مغزی تجمع تعدادی سلول غیر طبیعی است که به شکل غیر قابل کنترل در مغز رشد می‌کنند. به طور کلی تومورهای مغزی که از انواع بیماری های مغز هستند، می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. نوع خوش‌خیم تومور مغزی حالت سرطانی ندارد؛ اما آن دسته از تومورهای مغزی که بدخیم می‌شوند، دارای سلول‌های سرطانی هستند. تومورهای مغزی که تکثیر آن‌ها از داخل مغز آغاز می‌شود، تومور اولیه نام دارند و اگر از خارج از مغز تکثیر شده و به مغز سرایت کند، به آن تومور ثانویه گفته می‌شود. باید بدانید که تومور مغزی انواع بسیار زیادی دارد و برخی از آن‌ها در بزرگسالان رایج‌تر هستند.

برخی از رایج‌ترین انواع تومور مغزی شامل موارد زیر می‌شوند:

• تومور مغزی گلیوما
• تومور مننژیوم
• تومور شوانوماس
• تومور آدنوم هیپوفیز
• گلیوبلاستوما

گزینه آخر یعنی تومور گلیوبلاستوما، به‌عنوان خطرناک‌ترین و شایع‌ترین نوع تومور مغزی شناخته می‌شود. این نوع تومور مغزی حالت به‌شدت تهاجمی دارد؛ یعنی سرعت رشد آن بالا است و به‌سرعت در بدن پخش می‌شود. این نوع تومور مغزی درمان قطعی ندارد؛ اما با برخی فرایندهای درمانی می‌توان علائم آن را کاهش داد. مهم‌ترین علائم تومور گلیوبلاستوما شامل سردردهای مداوم، حالت تهوع و استفراغ، تشنج، عدم تمرکز برای فکر کردن، تغییر شخصیت و رفتار، اختلال در بینایی و ناتوانی در تکلم اشاره کرد.

ام آر آی (MRI) مغز چگونه انجام می‌شود؟

ام آر آی (MRI) نوعی روش تصویربرداری با تشدید مغناطیس است که برای بررسی بافت‌های درونی بدن و تشخیص مشکلات و بیماری‌های اعضای بدن استفاده می‌شود. امواجی که در MRI استفاده می‌شوند، در واقع امواج مغناطیسی و رادیویی به شمار می‌روند که به‌هیچ‌عنوان به بدن ضرری وارد نمی‌کنند. بیمار داخل دستگاه ام آر آی در یک میدان مغناطیسی بسیار قوی قرار گرفته و پروتون‌های هسته‌های اتم در بافت‌های بدن بیمار قرار خواهند گرفت. سپس دستگاه امواج رادیویی خاصی را به بدن بیمار می‌تاباند. در واقع این امواج به شکل پالس وارد بدن بیمار می‌شوند و محور چرخش پروتون‌ها را تغییر می‌دهند.

پس از پالس رادیویی، محور چرخش پروتون‌ها به حالت قبلی بازمی‌گردد که یک موج رادیویی جدید را به وجود می‌آورد. سپس این موج جدید به گیرنده‌های دستگاه ارسال می‌شود و از طریق دستگاه به کامپیوتر منتقل خواهد شد. کامپیوتر دستگاه ام آر آی امواج دریافت شده را در کمترین زمان ممکن تحلیل کرده و تصاویری را تولید می‌کند. پزشک با دید این تصاویر می‌تواند بفهمد که در کدام نقاط از بدن دارای مشکل یا بیماری هستند. در واقع این نقاط امواج رادیویی بیشتری را ساطع می‌کنند. از همین رو پزشک به‌راحتی می‌تواند بیماری های مغز را با استفاده از نتیجه ام آر آی (MRI) مغز تشخیص دهد و بهترین درمان ممکن را به بیمار پیشنهاد دهد.

دلایل سرگیجه و راهکارهای رفع این عارضه

سرگیجه یکی از عارضه‌های شایع بیماری های مغز به شمار می‌رود. به طور کلی سرگیجه یا به شکل محیطی بروز پیدا می‌کند و یا به صورت مرکزی است. سرگیجه محیطی معمولا به دلیل مشکلات داخلی گوش و عصب تعادلی ایجاد می‌شود. اما سرگیجه مرکز معمولا به دلیل مشکلاتی در قسمت مخچه داخل مغز بروز پیدا می‌کند.

سرگیجه محیطی در نتیجه برخی از بیماری های مغز و اعصاب ایجاد می‌شود. برخی از این بیماری‌ها مواردی مانند سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم ناگهانی (BPPV)، بیماری Meniere و وستیبولوپاتی حاد محیطی (APV) هستند. اما سرگیجه مرکزی دلایل دیگر دارد که برخی از آن‌ها شامل سکته مغزی، وجود تومور در مخچه، میگرن و مالتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس می‌شوند.

معمولا افرادی که سرگیجه دارند، دارای علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد و ناتوانی در راه رفتن صحیح هستند. برای درمان این عارضه مغزی معمولا پزشک متخصص مغز و اعصاب، داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، بنزودیازپین‌ها و ضد تهوع‌ها برای بیمار تجویز می‌کند

تومور بدخیم و خوش‌خیم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

همان‌طور که در قبل توضیح داده شد، گاهی در بافت‌های مغز سلول‌هایی به صورت غیر قابل کنترل شروع به رشد و تولید مثل می‌کنند. در نتیجه تعداد آن‌ها افزایش پیدا کرده و به یک توده تبدیل می‌شوند. این توده تومور نام دارد که از انواع بیماری های مغز به شمار می‌رود. سرعت تکثیر سلول‌ها می‌تواند متفاوت باشد؛ از سوی دیگر امکان گسترش آن‌ها در سیار نقاط بدن نیز وجود دارد. هر چه این توده بیشتر گسترش پیدا کند، بافت‌های بیشتر از بدن تخریب می‌شوند. به عبارتی این سلول‌ها از قوانین طبیعی تکثیر پیروی نمی‌کنند و به تکثیر بی‌رویه خود ادامه می‌دهند. این فرایند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که ساختار جدید به وجود می‌آید و سلول‌های سالم را از بین می‌برد.

میزان تکثیر سلول‌ها در واقع نوع تومور بدخیم یا خوش‌خیم بودن بیماری را نشان می‌دهد. باید بدانید که تومورهای مغزی خوش‌خیم با اینکه به صورت بی‌رویه تکثیر می‌شوند؛ اما به سایر نقاط بدن منتشر نشده و بافت‌های مجاور خود را تخریب نمی‌کند. همچنین سرعت رشد این نوع تومورها پایین است و با فرایندهای درمانی می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. در مقابل، تومورهای بدخیم کاملا برعکس تومورهای خوش‌خیم هستند. به این معنی که تومورهای بدخیم به‌سرعت رشد می‌کنند و در سایر نقاط بدن منتشر می‌شوند. از همین رو درمان تومور بدخیم از تومور خوش‌خیم دشوارتر است و بیمار باید دوره‌های پرتودرمانی و شیمی‌درمانی طولانی‌تر را طی کند.

چه زمانی به جراحی مغز نیاز است؟

نیاز به جراحی مغز با توجه به میزان آسیب و محل آسیب‌دیدگی در بیماری های مغز تشخیص داده می‌شود. باید بدانید که جراحی مغز شامل اقدامات متعددی می‌شود که در آن‌ها پزشک جراح مشکلات ساختاری مغز را ترمیم می‌کند. مغز مسئولیت کنترل تمام عملکردهای ناخودآگاه و آگاهانه بدن و قدرت حافظه، یادگیری و تفکر را بر عهده دارد. باید اشاره کرد که مغز ممکن است مانند هر ارگان دیگری در بدن دچار خونریزی، ضربه، عفونت و سایر آسیب‌ها شود. زمانی که این آسیب‌ها در عملکرد مغز اختلال ایجاد کند و باعث بروز بیماری های مغز شوند، پزشک باید به جراحی مغز بپردازد.بنابراین بهداشت سلامت جسم و روان از مهمترین وظایف هر فردی است تا بتواند عملکرد درستی از خود نشان دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: محسن القاسی جراح و متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آیا اتفاق افتاده که خرناس کشیدن یک نفر شما را از خواب بیدا. کند؟ یا خرناس شما دیگران را از خواب بیدار کند؟ توصیه می کنم این مقاله را حتما بخوانید.

دلایل خروپف (خرخر)، علل، تشخیص و درمان آن

خروپف (خرخر)، علل، تشخیص و درمان

خروپف یا خرخر معمولاً هنگامی شنیده می‌شود که بافت نرم حلق به هنگام تنفس حین خواب، دچار ارتعاش گردد. هنگامی که انسان می‌خوابد عضلات بدن شل می‌شوند و با شل شدن عضلات باز نگهدارنده حلق، راه هوایی در این ناحیه تنگ شده، عبور هوا به سختی و همراه با صدای خروپف صورت می‌گیرد. معمولاً در چنین افرادی انسداد نسبی راه هوایی ثانویه به چاقی، آسیب یا ساختار نامناسب حلق وجود دارد.

تنفس طبیعی در هنگام خواب

انسداد محدود راه تنفسی فوقانی که منجر به خروپف می‌گردد

در زمان کوتاهی پس از بیدار شدن آن عضلات به حالت طبیعی برگشته و خروپف قطع می‌شود، لذا فرد بیدار خروپف نمی‌کند و چون فقط در خواب خروپف رخ می‌دهد خود فرد از خروپف اطلاعی ندارد و فقط اطرافیان متوجه خروپف وی می‌شوند. خروپف در حالت خوابیده به پشت به مراتب شدیدتر از خوابیدن به پهلوها رخ می‌دهد.

حدود 40% مردان بالغ و در حدود 24% زنان بالغ خروپف می‌کنند. این علامت در افراد چاق به مراتب بیشتر از افراد لاغر است. خروپف نه تنها باعث مزاحمت برای فرد دیگری که در همان اتاق خوابیده می‌شود بلکه ناآگاهانه سبب بیدار شدن مکرر خود فرد نیز می‌گردد که ممکن است به صدها بار در طول یک شب هم برسد و نتیجه آن نیز خواب آلودگی روزانه و اشکال در تمرکز فکر است.

خروپف در افراد ذیل شیوع بیشتری دارد:

-مردان بالای 40 سال

-زنان بالای 50 سال

-افراد چاق

-کسانی که گردن کوتاه دارند

- مردانی که دور گردن ببش از 43 سانتیمتر دارند

-زنانی که دور گردن بیش از 40 سانتیمتر دارند

-کسانی که داروهای خواب‌آور و الکل مصرف می‌کنند

در افراد فوق‌الذکر خطر قطع تنفس حین خواب نیز افزایش می‌یابد (سندرم وقفه‌ی تنفسی حین خواب یا آپنه انسدادی در خواب).

انسداد کامل راه هوایی که منجر به وقفه تنفسی می گردد

زمانی که خروپف با آپنه خواب (توقف تنفس حین خواب) توأم باشد، خطر آن جدی تر از زمانی است که به تنهایی وجود داشته باشد. اگر شما علاوه بر خروپف از خستگی روزانه، خواب آلودگی روزانه، فشار خون بالا، بیماری قلبی- عروقی رنج می‌برید، حتماً باید در تحت بررسی و تست خواب قرار گیرید و در صورت وجود آپنه خواب تحت درمان مناسب قرار گیرید، زیرا عدم تشخیص و درمان به موقع و مناسب این بیماری می‌تواند سلامت و حتی زندگی شما را به مخاطره اندازد.

اگر کسی همراه خروپف علائم زیر را داشته باشد، خطر ابتلا به بیماری خطرناک قطع تنفسی در خواب در وی بسیار بالاست که از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. فشار خون بالا
2. احساس خواب‌آلودگی طی روز
3. مشاهده قطع تنفس در طی خواب
4. سردرد صبحگاهی
5. به سختی تمرکز کردن
6. تغییر خلق، تحریک‌پذیری یا افسردگی
7. نیاز مکرر به تخلیه ادرار در طول شب

چگونه بفهمیم که آیا آپنه خواب داریم یا نه؟

خروپف درمان دارد اما نوع درمان آن با توجه به دیگر علائم همراه آن متفاوت خواهد بود. برای تشخیص بیماری و تصمیم‌گیری برای درمان مناسب حتما باید تست پلی‌سومنوگرافی یا تست خواب در منزل برای فرد انجام شود و بر اساس نتایج آن اقدام درمانی مناسب انتخاب شود. در افراد چاق کاهش وزن می‌تواند باعث بهبود و یا کاهش شدت خروپف شود. کسانی که در حالت خوابیده به پشت (طاق باز) خروپف می‌کنند خوابیدن به پهلوها توصیه می‌شود و می‌تواند مشکل را بهبود بخشد.

خوشبختانه امروزه برای درمان خروپف روش‌های جراحی و غیرجراحی متعددی وجود دارد که با توجه به صلاحدید پزشکتان می‌توان از این روش‌های درمانی بهره برد. اما عمل جراحی تنها زمانی برای درمان خروپف توصیه می‌شود که بیماری‌های همراه به ویژه ابتلا به وقفه تنفسی حین خواب نیز با تست خواب بررسی شده و انجام جراحی توسط تیمی از پزشکان متخصص توصیه شده باشد.

منبع:نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: انجمن خواب ایران

بیماری التهابی روده، درمان، علائم، عوامل، پیشگیری و عوارض

دستگاه گوارش شامل دهان، مری، معده، روده ی بزرگ و روده ی کوچک است و مسئول شکستن پیوندهای مواد غذایی و استخراج مواد مغذی و از بین بردن مواد زائد را دارد. بیماری التهابی روده نشان دهنده ی اختلال در روده است که موجب التهاب طولانی مدت در دستگاه گوارش می شود.

التهاب در هر جای دستگاه گوارش مسئولیت دستگاه گوارش را مختل می کند. این بیماری بسیار دردناک و مخرب است و در برخی موارد تهدید کننده ی زندگی است.

انواع اصلی بیماری التهابی روده

بیماری التهابی سرشاخه ی دو بیماری زیر است:

• کولیت اولسراتیو (کولیت روده)، منجر به التهاب در روده ی بزرگ می شود.
• بیماری کرون که منجر به التهاب در قسمت های مختلف دستگاه گوارش می شود اما بیشتر قسمت انتهایی روده ی کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد.

عوامل

علت اصلی آن نامشخص است اما بیشتر ژنتیک و مشکلات سیستم ایمنی در این بیماری نقش دارند.

ژنتیک

اگر پدر، مادر، خواهر و برادر به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلای سایر افراد خانواده به این بیماری افزایش می یابد. به همین دلیل پزشکان معتقدند که این بیماری ارثی است.

سیستم ایمنی

معمولا سیستم ایمنی از بدن در برابر پاتوژن ها مقاومت می کند.(ارگانی که منجر به بیماری و عفونت می شود). این بیماری پاسخ ایمنی دستگاه گوارش را تحریک می کند و سیستم ایمنی شروع به اسیب رساندن به ارگان های بدن می کند.

در بیماری التهابی روده، التهاب دستگاه گوارش می تواند بدون عفونت رخ دهد و سیستم ایمنی بدن به سلول های خودی حمله می کند که خود ایمنی نامیده می شود. حتی این بیماری با درمان شدن عفونت نیز آشکار می شود و التهاب تا ماه ها و حتی سالها ادامه دارد.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی بیماری کرون است. سیگار کشیدن درد و سایر علائم بیماری کرون و عوارض آن را تشدید می کند. کولیت اولسراتیو در درجه ی اول افراد غیر سیگاری و افرادی که سیگار را ترک کرده اند تحت تأثیر قرار می دهد.

قومیت

این بیماری همه ی قومیت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی قفقاز و یهودیان اشکنازی بیشتر در معرض ابتلا هستند.

سن

در همه ی سنین اتفاق می افتد اما در بیشتر قبل از سن 35 سالگی آغاز می شود.

سابقه ی خانوادگی

افرادی که پدر، مادر، خواهر، برادر و فرزند آنها به این بیماری مبتلا بوده اند بیشتر در معرض ابتلا هستند.

منطقه جغرافیایی

افرادی که در مناطق شهری و کشورهای صنعتی زندگی می کنند و افراد با شغل های رسمی بیشتر در معرض ابتلا هستند، این عوامل را می توان به سبک زندگی و رژیم غذایی نسبت داد. مردمی که در کشورهای صنعتی زندگی می کنند بیشتر غذاهای چرب و فرآوری شده مصرف می کنند و این بیماری در میان مردمی که در مناطق شمالی و سردسیری زندگی می کنند نیز بیشتر رایج است.

جنسیت

هر دو جنسیت را تحت تاثیر قرار می دهد اما کولیت روده بیشتر میان آقایان رواج دارد و بیماری کرون بیشتر در میان خانم ها رایج است.

علائم

علائم آن بسته به محل و شدت عفونت بستگی دارد که شامل:

• اسهال، محل آسیب دیده، آب را به خوبی جذب نمی کند.
• زخم و خونریزی، باعث خون در مدفوع یا همان هماتوشزی می شود.
• درد شکم، گرفتگی و نفخ که به دلیل انسداد روده است.
• کاهش وزن و کم خونی که از رشد کودکان جلوگیری می کند.

افرادی که به بیماری کرون مبتلا هستند، زخمهایی در دهانشان ایجاد می شود. گاهی اوقات زخم و شقاق در اطراف مقعدپدیدار می شود. بیماری التهابی روده می تواند مشکلاتی خارج از دستگاه گوارشی ایجاد کند که شامل:

• التهاب چشم
• اختلالات پوستی
• آرتروز

عوارض

• سوء تغذیه که نتیجه ی آن کاهش وزن است.
• سرطان روده
• فیستول یا زخم که امکان ایجاد سوراخ در هرجای دستگاه گوارش را دارد.
• پارگی روده یا سوراخ شدن
• انسداد روده

در موارد نادر، بیماری التهابی روده منجر به ایجاد شوک در فرد می شود که تهدید کننده ی زندگی است. شوک معمولا به دلیل از دست دادن خون زیاد در طولانی مدت یا به دلیل اسهال بوجود می آید.

تشخیص

در مرحله ی اول تشخیص، پزشک سوالاتی درباره ی بیماری های ارثی و حرکات روده سوال می کند و سپس آزمایش های زیر انجام می شود.

نمونه برداری از مدفوع و آزمایش خون

آزمایش مدفوع، عفونت و سایر بیماری ها را مشخص می کند و برای تشخیص بیماری کرون و کولیت روده است. در هر صورت آزمایش خون به تنهایی نمی تواند بیماری التهابی روده را مشخص کند.

آنیم باریم

نوعی اشعه ی ایکس است که برای معاینه ی روده ی کوچک استفاده می شود.

سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی

در این روش از یک لوله ی نرم دوربین دار برای بررسی روده استفاده می شود. لوله از طریق مقعد وارد می شود و به پزشک این امکان را می دهد که زخم، فیستول و سایر آسیب های روده و مقعد را بررسی کند.

کولونوسکوپی می تواند تمام طول روده ی بزرگ را بررسی کند اما سیگموئیدوسکوپی فقط تا طول 20 اینچ روده ی بزرگ(کولون سیگموئید) را نشان می دهد. در زمان انجام این کار، قسمتی از دیوار روده ی بزرگ برداشته می شود تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود، این روش بیوپسی نامیده می شود.

آندوسکوپی با کپسول

برای معاینه ی روده ی کوچک است. بیمار یک کپسول دوربین دار را قورت می دهد و زمانی که کپسول درون روده ی کوچک حرکت می کند شروع به عکس برداری می کند و کپسول از طریق مدفوع دفع می شود، عکسها درون کامپیوتر نمایش داده می شود. این آزمایش زمانی انجام می گیرد که سایر روش ها برای پیدا کردن علائم بیماری کرون با شکست مواجه می شود.

فیلم یا اشعه ایکس

روش فیلم یا اشعه ایکس برای شرایط اورژانسی که مشکوک به پارگی روده است استفاده می شود.

سی تی اسکن

نسبت به اشعه ی ایکس، جزئیات بیشتری را نمایش می دهد. بیشتر برای روده ی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. سی تی اسکن تصاویر واضح تری از روده را در اختیار پزشک قرار می دهد.

درمان

تعداد زیادی درمان برای این بیماری وجود دارد.

داروها

• داروی ضد التهاب، اولین قدم برای درمان بوده و التهاب دستگاه گوارش را کاهش می دهد ولی عوارض جانبی زیادی دارند. داروها شامل مزالازین، سولفاسالازین و کورتیکواستروئیدها است.
• سرکوب کننده های سیستم ایمنی، در بدن ماده ای به نام تی ان اف وجود دارد و زمانی که بیماری التهابی روده تشخیص داده می شود؛ این تی ان اف ها به سیستم ایمنی بدن حمله می کنند و برای سرکوب آن ها از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می شود.
• توفاسیتینیب، داروی ضد اسهال و ملین ها علائم را تا حدودی در برخی افراد کاهش می دهند.

سبک زندگی

انتخاب سبک زندگی در درمان بیماری التهابی روده بسیار مهم است.

• نوشیدن آب
• جلوگیری از مصرف لبنیات
• کاهش استرس به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند
• ورزش کردن
• ترک سیگار، میزان سلامتی را افزایش می دهد

مکمل

ویتامین و مکمل های مدنی بسایر کمک کننده است. به عنوان مثال مکمل های آهن در درمان کم خونی موثر است اما درباره ی مصرف آنها با پزشک مشورت کنید.

جراحی

بعضی اوقات جراحی برای بیمارانی که به بیماری التهابی روده دچار هستند، لازم و ضروری است. جراحی ها شامل:

• قرار دادن پلاستیک برای گشاد کردن روده
• بسته شدن یا جدا کردن فیستول ها
• از بین بردن قسمتی از روده که با بیماری کرون آسیب دیده است
• برداشتن همه ی روده و رکتوم برای نوع شدید کولیت روده

کولونوسکوپی عادی برای بررسی سرطان روده استفاده می شود، زیرا افرادی که التهاب روده دارند خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.

پیشگیری

کاملا نمی توان از آن پیشگیری کرد اما می توان نکات زیر را رعایت کرد:

• خوردن غذاهای سالم
• به طور مرتب ورزش کردن
• ترک سیگار

منبع و نگارش: رضا رحیمی، پرتو کلینیک

شب ادراری در کودکان و راهکارهای موثر برای درمان آن

کودکان معمولاً در سنین 2 تا 4 سالگی کنترل مثانه خود را به دست می‌آورند، هرچند خیس کردن گاه به گاه در کودکان 4 تا 6 ساله نیز رایج است.

در سن 5 یا 6 سالگی، اگر رختخواب یک یا دو بار در هفته در طی چند ماه خیس شود، ممکن است کودک دچار مشکل شب‌ادراری باشد.

اکثر مشکلات کنترل مثانه و شب‌ادراری به طور طبیعی با بزرگتر شدن کودکان از بین می‌روند. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند اختلالاتی را که ممکن است منجر به شب‌ادراری شوند، بررسی کند.

شب‌ادراری و عدم کنترل ادرار تقریباً هرگز به دلیل تنبلی، ضعف اراده، مشکلات عاطفی یا آموزش ضعیف استفاده از توالت نیست. از این رو باید ما، به عنوان والدین و اطرافیان کودک، همیشه با درک و حوصله با این مشکل برخورد کنیم.

علت شب‌ادراری کودکان چیست؟

شب‌ادراری اغلب با روند تکامل آهسته، سابقه خانوادگی شب ادراری یا تولید ادرار زیاد در شب مرتبط است. در بسیاری از موارد، بیش از یک علت وجود دارد. کودکان تقریباً هرگز از عمد رختخواب را خیس نمی‌کنند و اکثر کودکانی که شب‌ادراری دارند از نظر جسمی و عاطفی طبیعی هستند.

گاهی اوقات بیماری‌هایی مانند دیابت یا یبوست، می‌توانند منجر به شب‌ادراری شوند.

روند تکامل آهسته

بین سنین 5 تا 10 سالگی، روند تکامل آهسته می‌تواند باعث شب‌ادراری شود. کودک ممکن است مثانه کوچک، چرخه خواب عمیق یا سیستم عصبی در حال تکامل داشته باشد. سیستم عصبی پیام‌هایی را که بدن در مورد مثانه پر و نیاز به بیدار شدن ارسال می‌کند، کنترل می‌نماید.

سابقه خانوادگی

شب‌ادراری اغلب با سابقه خانوادگی ارتباط دارد. محققان ژن‌های مرتبط با شب‌ادراری را شناسایی کرده‌اند.

تولید ادرار بیش از حد

ممکن است کلیه‌های کودک در طول شب ادرار زیادی تولید کنند که منجر به پر شدن مثانه شود و اگر کودک به موقع از خواب بیدار نشود، احتمالاً رختخواب خود را خیس خواهد کرد. تولید ادرار اضافی در شب اغلب به دلیل سطح پایین هورمون ضدادرار (ADH) است. ADH باعث می‌شود کلیه‌ها در شب ادرار کمتری تولید کنند.

اختلالات خواب

راه رفتن در خواب و آپنه خواب نیز می‌توانند منجر به شب‌ادراری شوند. آپنه خواب باعث اختلال تنفس و در نتیجه کمبود اکسیژن می‌شود، همین امر می‌تواند عامل تولید ادرار بیشتر توسط کلیه‌ها در شب باشد. شب‌ادراری می‌تواند نشانه‌ای از ابتلای فرزندمان به آپنه خواب باشد. علائم دیگر آپنه خواب عبارتند از: خروپف، تنفس از دهان، عفونت گوش و سینوس، خشکی دهان در صبح و خواب آلودگی طی روز.

استرس

گاهی اوقات استرس می‌تواند منجر به شب‌ادراری شود و نگرانی در مورد خیس کردن خود در طول روز یا شب می‌تواند این مشکل را تشدید کند. استرس‌هایی که ممکن است بر کودک تأثیر بگذارد عبارتند از: نوزاد جدید در خانواده، تنها خوابیدن، جابجایی یا شروع مدرسه جدید، بحرانهای خانوادگی.

علائم و نشانه‌های مشکلات کنترل مثانه در کودکان چیست؟

ادرار کردن به طور تصادفی نشانه اصلی مشکل کنترل مثانه است. ممکن است کودک اغلب لباس زیر یا رختخواب خود را خیس کند.

شب‌ادراری برای بسیاری از کودکان طبیعی است و اغلب به هیچ وجه به عنوان یک مشکل سلامتی در نظر گرفته نمی‌شود؛ به خصوص زمانی که در خانواده سابقه این عارضه وجود داشته باشد.

در سنین 5 سال و بالاتر، علائمی که نشان می‌دهد ممکن است کودک مشکل کنترل مثانه در شب داشته باشد، چه به دلیل رشد فیزیکی کُند، یک بیماری یا هر دلیل دیگر، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• هیچ‌گاه برای مدت طولانی شب‌ادراری قطع نمی‌شود
• خیس کردن رختخواب 2 تا 3 بار در هفته در طول 3 ماه یا بیشتر
• خیس کردن دوباره بستر بعد از 6 ماه خشک بودن

علائمی که نشان می‌دهد ممکن است کودک به شرایطی مبتلا باشد که باعث خیس کردن خود در طول روز می‌شود، عبارتند از:

• نیاز فوری به ادرار کردن، اغلب همراه با نشت ادرار
• ادرار کردن 8 بار یا بیشتر طی روز که به آن تکرر ادرار گفته می‌شود
• فقط 2 تا 3 بار در روز ادرار کردن، به جای دفعات معمول که 4 تا 7 بار در روز است
• عدم تخلیه کامل مثانه
• چمباتمه زدن، به خود پیچیدن یا روی هم انداختن پاها برای جلوگیری از نشت ادرار

چه زمانی باید برای بررسی شب‌ادراری و مشکل کنترل مثانه به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر ما یا فرزندمان نگران خیس شدن تصادفی باشیم، بهتر است با پزشک صحبت کنیم. پزشک می‌تواند مشکلات پزشکی را بررسی کند و تشخیص دهد که آیا فرزندمان در حال رشد طبیعی است و یا برای او درمان مناسب را در نظر بگیرد.

در صورت وجود علائم زیر نیز باید به پزشک مراجعه کنیم:

علائم عفونت مثانه مانند:

• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• ادرار کدر، تیره، خونی یا بدبو
• ادرار کردن بیشتر از حد معمول
• میل شدید به ادرار کردن، اما دفع مقدار کمی ادرار
• درد در ناحیه پایین شکم یا کمر
• گریه هنگام ادرار کردن
• تب
• بی قراری

و یا علائمی مانند:

• جریان ضعیف ادرار
• کودک خود را خیس نمی‌کرده، اما دوباره شروع به خیس کردن خود کند

اگرچه هر کودکی منحصر به فرد است، اما پزشک اغلب بر اساس سن کودک در مورد زمان بررسی مشکل کنترل مثانه تصمیم‌گیری می‌کند. به طور کلی:

• در سن 4 سالگی، اکثر کودکان در طول روز خشک هستند
• در سن 5 یا 6 سالگی، اکثر کودکان طی شب خشک هستند

اگر کودک علائم عفونت مثانه یا کلیه را دارد یا بدون علت واضح تب دارد، باید فورا به پزشک مراجعه نماییم. درمان سریع برای جلوگیری از ایجاد عوارض جدی برای دستگاه ادراری بسیار مهم است.

تشخیص مشکلات کنترل مثانه در کودکان

برای تشخیص مشکل کنترل مثانه، پزشک موارد زیر را در کودک بررسی می‌نماید:

• سابقه پزشکی
• معاینه فیزیکی
• نتایج آزمایش‌ها
• بررسی‌های تصویربرداری در صورت نیاز

پزشک سوالاتی در موارد خواهد پرسید:

• علائم
• زمان و دفعات خیس کردن
• وجود دوره‌های که کودک خود را خیس نمی‌کرده
• سابقه خانوادگی شب‌ادراری

درمان شب‌ادراری و مشکل کنترل مثانه

هنگامی که یک بیماری مانند دیابت یا نقص دستگاه ادراری، باعث خیس کردن شود، معمولا درمان این اختلالات زمینه‌ای باعث توقف مشکلات کنترل مثانه نیز می‌شود.

سایر اقدامات درمانی رایج برای خیس کردن شامل تمرین مثانه، استفاده از هشدار دهنده رطوبت، داروها و روش‌های خانگی است. همکاری بین ما، فرزندمان و پزشک کودک بسیار مهم است.

اگر کودک هم در روز و هم در شب خود را خیس می‌کند، احتمالاً پزشک ابتدا خیس شدن طی روز را درمان می‌کند. کودکان معمولاً قبل از اینکه کنترل مثانه را در شب بدست آورند، در طول روز خشک می‌مانند.

معمولا درمان شب‌ادراری با روش‌هایی برای ایجاد انگیزه در فرزندمان و تغییر رفتار او شروع می‌شود. مراحل بعدی شامل استفاده از هشداردهنده‌های رطوبت یا دارو است.

برای اینکه برنامه درمان شب‌ادراری موثر واقع شود، هم والدین و هم کودک باید انگیزه داشته باشند. درمان در بسیاری از موارد، شب‌ادراری را به طور کامل متوقف نمی‌کند، با این حال، می‌تواند تا حد زیادی تعداد دفعات خیس کردن کودک را کاهش دهد.

ایجاد انگیزه

در این روش ما و فرزندمان در مورد روش‌های مدیریت شب‌ادراری و پاداش‌هایی برای دنبال کردن برنامه به توافق می‌رسیم. باید وظایف و پیشرفت فرزندمان را یادداشت کنیم. می‌توانیم برای به یادآوردن استفاده از دستشویی قبل از خواب، کمک به تعویض ملحفه و تمیز کردن رختخواب خیس و داشتن یک شب خشک به فرزندمان جایزه بدهیم.

انگیزش‌درمانی به کودکان کمک می‌کند تا احساس کنترل بر شب‌ادراری پیدا کنند. بسیاری از کودکان با این روش یاد می‌گیرند خشک بمانند و در بسیاری دفعات شب‌ادراری کمتر می‌شود. پس گرفتن پاداش، خجالت زده کردن، مجازات و تنبیه کارساز نیست. کودک از عمد رختخواب را خیس نمی‌کند. اگر بعد از 3 تا 6 ماه تغییری در شب‌ادراری کودک ایجاد نشد، باید با پزشک در مورد سایر روش‌های درمانی صحبت کنیم.

زنگ رطوبت

زنگ رطوبت به صورت یک حسگر به لباس یا ملحفه کودک می چسبد و اولین قطرات ادرار را در لباس زیر کودک تشخیص می‌دهد و برای بیدار کردن کودک به صدا در می‌آید. در ابتدا ممکن است لازم باشد کودک را بیدار کنیم، او را به دستشویی ببریم و لباس‌ها و ملحفه خیس را تمیز کنیم. اما در نهایت، کودک یاد می‌گیرد که وقتی مثانه‌اش پر است از خواب بیدار شود و به موقع به دستشویی برسد.

زنگ رطوبت برای بسیاری از کودکان موثر است و می‌تواند شب‌ادراری را برای همیشه خاتمه دهد. باید به طور منظم به مدت 3 تا 4 ماه از زنگ هشدار استفاده کنیم. نشانه‌های پیشرفت معمولاً در چند هفته اول ظاهر می‌شوند.

دارو

پزشک ممکن است زمانی که سایر درمان‌ها به خوبی جواب نداده باشند، استفاده از دارو را پیشنهاد کند.

مراقبت در منزل

ایجاد چند تغییر در برنامه‌های روتین کودک، به تنهایی یا همراه با سایر روش‌های درمانی، ممکن است باعث بهبود شب‌ادراری شود. باید فرزندمان را تشویق کنیم تا:

• مقدار مناسبی مایعات و بیشتر بین صبح تا حدود ساعت 5 بعد از ظهر بنوشد. باید از پزشک بپرسیم که مصرف چه مقدار مایعات برای کودک مناسب است.
• به طور منظم در طول روز، هر 2 تا 3 ساعت، و نیز درست قبل از خواب، در مجموع حدود 4 تا 7 بار در روز، ادرار کند.
• دوبار قبل از خواب (با فاصله حدود نیم ساعت) ادرار کند تا مثانه کاملاً خالی شود و فضا برای ادراری که طی شب تولید می‌شود، باقی بماند.
• از مصرف نوشیدنی‌های گازدار، حاوی کافئین، آب مرکبات و نوشیدنی‌های ورزشی خودداری کند. این نوشیدنی‌ها ممکن است باعث تحریک مثانه یا تولید ادرار اضافی شوند.

چگونه می‌توانیم به فرزندمان کمک کنیم تا با مشکل شب‌ادراری کنار بیاید؟

صبر، درک و تشویق برای کمک به فرزندمان برای مقابله با مشکل شب‌ادراری، حیاتی است. اگر نگران هستیم که یک مشکل سلامتی ممکن است باعث شب‌ادراری فرزندمان شود، باید با پزشک مشورت کنیم.

لباس‌ها و ملحفه‌ها

برای کودکانی که در طول روز خود را خیس می‌کنند، لباس‌هایی که به راحتی پوشیده شده و در می‌آیند ممکن است به جلوگیری از خیس کردن تصادفی کمک کنند. زنگ ساعت مچی می‌تواند به کودک یادآوری کند که به دستشویی برود.

برای کودکانی که رختخواب خود را خیس می‌کنند، اقدامات زیر می‌تواند زندگی را آسان‌تر کند و اعتماد به نفس کودک را افزایش دهد:

• آماده بودن لباس خواب و حوله خشک تا کودک بتواند به راحتی خود را تمیز کند.
• استفاده از پدها و ملحفه‌های ضدآب به کودک کمک می‌کند به سرعت ملحفه‌های خیس را بردارد. این کار ممکن است به کودک کمک کند کمتر احساس خجالت کند.
• از فرزندمان بخواهیم روز بعد در تمیز کردن و شستن لباس‌ها کمک کند. با این حال، نباید او را مجازات کنیم.
• مطمئن شویم که کودک هر روز دوش می‌گیرد تا بوی ادرار از بین برود.
• استفاده از پوشک را کنار بگذاریم، مگر زمانی که کودک دور از خانه می خوابد. چرا که این کار ممکن است کودک را از بلند شدن از رختخواب برای استفاده از دستشویی منصرف کند.

حمایت عاطفی

به کودک خود بگوییم که شب‌ادراری بسیار رایج است و در بیشتر کودکان با افزایش سن از بین می‌رود. اگر کودک 4 ساله یا بزرگتر است، در مورد نحوه متوقف کردن یا مدیریت شب‌ادراری با او مشورت کنیم. مشارکت دادن فرزندمان در پیدا کردن راه‌حل‌ ممکن است در او حس کنترل ایجاد کند.

پیشگیری از شب‌ادراری و مشکلات کنترل مثانه

در اغلب موارد نمی‌توانیم از مشکل کنترل مثانه، به ویژه شب‌ادراری، که یک الگوی رایج رشد طبیعی کودک است، جلوگیری کنیم. با این حال، عادات خوب ممکن است به کودک کمک کند روزها و شب‌های خشک بیشتری داشته باشد، از جمله:

• جلوگیری یا درمان یبوست.
• آرام کردن استرس‌های فرزندمان. برای مثال استرس‌های مربوط به یک نوزاد جدید یا مدرسه جدید. می‌توانیم در این زمینه از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیریم.

چند نکته مهم دیگر نیز کمک کننده است، بعد از ساعت 5 عصر مواد نوشیدنی به فرزندتان ندهید، شب هنگام نیز از خوردن مواد غذایی آبکی پرهیز کند. شب اگر از خواب بیدار شد و آب خواست سعی کنید کودکتان آب مصرف نکند و عمل توالت رفتن را انجام دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع:

بر گرفته از تیم علمی داروسازی عبیدی

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases

IR-0823-ABD-8519-AS

اجرای حرکات توانبخشی و اصلاحی زانو پرانتزی و پا پرانتزی

نکات مهم قبل از شروع حرکات اصلاحی زانو پرانتزی

1. شروع با حرکات ساده: اگر شما تازه با حرکات اصلاحی پای پرانتزی آشنا شده‌اید، بهتر است با حرکات ساده شروع کنید و سپس به تدریج به حرکات پیشرفته‌تر بروید.
2. تمرین به صورت منظم: برای داشتن نتایج مثبت، بهتر است تمرینات را به صورت منظم و در بازه‌های زمانی مشخص انجام دهید.
3. استفاده از تجهیزات مناسب: استفاده از تجهیزات مناسب مانند وزنه‌ها، توپ‌های ورزشی و محصولات فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود عضلات پای پرانتزی کمک کند.
4. رعایت حداقل و حداکثر مقدار: هنگام انجام حرکات اصلاحی، حداقل و حداکثر مقدار مجاز را رعایت کنید. این کار به جلوگیری از آسیب دیدگی عضلات کمک می‌کند.
5. توجه به نوع درد: در صورتی که شما درد یا ناراحتی در پای پرانتزی دارید، بهتر است ابتدا با دکتر زانو مشورت کنید و سپس برنامه تمرینی خود را آغاز کنید.

پای پرانتزی چیست؟

پای پرانتزی به عارضه‌ای گفته می‌شود که مچ و کف پا به هم نزدیک هستند، اما زانوها از هم دورند. حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی با هدف تقویت ماهیچه‌های اطراف زانو، کاهش فشار روی تاندون‌ها و مفصل‌ها و بهبود پای پرانتزی انجام می‌شود. البته با انجام این تمرین‌ها نمی‌توان موارد شدید پای پرانتزی را اصلاح کرد. انجام این تمرین‌ها صرفاً برای اصلاح موارد خفیف پای پرانتزی مفید است و در موارد شدید باید عمل جراحی استئوتومی برای انحراف زانو یا پایانجام شود.

حرکات اصلاحی پای پرانتزی

نکته مهمی که هنگام یادگیری حرکت‌های اصلاحی زانوی پرانتزی باید از آن آگاه باشید، این است که تمرین‌های تقویتی طراحی شده برایاصلاح پای پرانتزی ماهیچه‌های بالای ران و زانوها را قوی‌تر می‌کند و به این ترتیب می‌توانید موقعیت پاها را به طور پیوسته و با سعی و تلاش تغییر دهید. اگر چه اکثر این تمرین‌ها پای پرانتزی را به سرعت اصلاح نمی‌کند، اما تکنیک‌هایی نظیر موارد توصیه شده برای تغییر وضعیت اندامی و کاهش شدت عارضه مفید است.

در صورت پیچیده بودن عارضه جراحی ضرورت می‌یابد، اما تمرین‌های اصلاحی و تغییر دهنده به بیمارانی کمک می‌کند که تلاش می‌کنند وضعیت اندامی را اصلاح کنند و ظاهرشان را بهبود دهند.

حرکات اصلاحی زانو پرانتزی بزرگسالان و کودکان

درمان غیر جراحی حرکات اصلاحی زانو پرانتزی بزرگسالان و کودکان

حرکات اصلاحی پای پرانتزی

سیستم بدنی انسان و در واقع مکانیزم بدن او، به صورتی طراحی شده است که هر یک از اجزا باید به صورت صحیح عمل کنند. دست ها، پاها، چشم ها و هر جزء دیگر باید بتواند به درستی وظیفه خود را انجام دهد. پس زمانی که اختلالی در هر یک از این اجزا رخ می دهد، قطعا نیاز به درمان و رسیدگی دارد. یکی از این آسیب ها، پای پرانتزی شکل است که پزشک متخصص روش درمانی را شامل حرکات اصلاحی پای پرانتزی به برخی از بیماران توصیه می کند.

در این مقاله در خصوص درمان پای پرانتزی با حرکات اصلاحی به خوبی توضیح خواهیم و روش های درمانی موثر را معرفی می کنیم، بنابراین توصیه می کنیم حتما تا انتها همراه ما باشید.

زانو پرانتزی در چه افرادی رخ می دهد؟

زانو پرانتزی

معمولا زانوی پرانتزی به دلایل زیادی رخ می دهد که باعث می شود تا این آسیب در بعضی افراد ادامه دار و در بعضی دیگر سریعا به پایان برسد. به این ترتیب بهتر است در صورت ادامه دار شدن این اختلال هر چه زودتر برای درمان نزد پزشک مراجعه کنید.

در اصل منظور از پای پرانتزی زمانی است که فرد وقتی که پاهای خود را در کنار یکدیگر قرار می دهد، بین زانوهای او فاصله وجود دارد و این فاصله می تواند در برخی از افراد کم و در برخی زیاد باشد. به این ترتیب زانوی فرد کمی به داخل کشیده می شود و در نتیجه باعث ناتوانی در راه رفتن و حتی ایستادن فرد می شود. شاید فکر کنید که راه درمانی برای این آسیب وجود ندارد زیرا در بیشتر مواقع پای پرانتزی به صورت ژنتیکی رخ می دهد. ولی این تصور غلط را از خود دور کنید و با مراجعه نزد پزشک متخصص بهترین روش درمانی را در پیش بگیرید.

در واقع در این آسیب، دلیل نامگذاری پاها، به پای پرانتزی، این است که زانوها حالت کمانی شکل پیدا می کنند. زمانی که برای هر آسیبی به پزشک متخصص مراجعه می کنیم، پزشک ابتدا روش های تشخیصی را در پیش می گیرد تا بتواند بهترین درمان را توصیه کند. در این حیطه برای فردی که به پای پرانتزی دچار شده است، معمولا پزشک از روش های عکس برداری، آزمایشات و اشعه ایکس و سایر روش های این چنینی برای تشخیص میزان انحراف و کمانی شدن پاها استفاده می کند.

در این صورت بهتر است بدانید که روش های درمانی در میزان و شدت انحراف پاها در هر فرد متفاوت است. پس هر روش درمانی مختص حال شما نمی شود. یکی از این روش ها حرکات اصلاحی پای پرانتزی است که این حرکات باید زیر نظر پزشک و با توصیه پزشک صورت بگیرند.

درجات پای پرانتزی و دلایل رخ دادن آن در بین افراد چیست؟

درجات پای پرانتزی

همانطور که ذکر شد، میزان این آسیب در هر فرد متفاوت است و ممکن است به صورت های مختلف باشد که یقینا باعث می شود تا روند درمان آن ها متفاوت باشد زیرا یک درمان به روی همه آن ها نمی تواند پاسخ گو باشد. پس می توان درجات پای پرانتزی یا همان زانوی پرانتزی را در انواع خفیف و کم، متوسط، و شدید و زیاد تقسیم بندی کرد. زانوی پرانتزی که به صورت خفیف و کم باشد، معمولا نیازی به درمان های جدی ندارد و درد نیز به همراه ندارد.

ولی زمانی که این آسیب ادامه دار و به صورت متوسط و شدید تبدیل شود، نیاز به مراجعه به پزشک متخصص دارد. به این ترتیب دلایل بروز این آسیب در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد. این دلایل شامل موارد ذکر شده در زیر می باشد:

• پاره شدن رباط های زانو در بزرگسالان
• عدم هماهنگی صفحه رشد کودکان
• ضعف عضله دوسر رانی
• زود راه رفتن کودک
• چاقی یا وزن زیاد
• پوشک کردن زیاد کودک
• کوتاهی عضلات نیم غشایی و نیم وتری
• بیماری هایی که باعث کاهش ماده معدنی استخوان می شود
• آرتروز
• شکستگی های انتهایی استخوان ران که باعث بد جوش خوردن شده اند
• شکستگی قسمت فوقانی استخوان درشت نی
• بیماری پاژه

بهتر است ببدانید که دلایل رخ دادن این عارضه محدودیت ندارد و می تواند شامل موارد زیادی باشد که در صورت دچار شدن به این آسیب، می تواند توسط پزشک تشخیص داده شود. پس با مراجعه به یک پزشک متخصص دیگر نیازی نیست که نگران سلامتی خود باشید.

درمان پای پرانتزی به وسیله حرکات اصلاحی زانو پرانتزی

حرکات اصلاحی پای پرانتزی

پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار روش های درمانی زیادی را توصیه می کند. این روش های درمانی شامل موارد مهمی می شود که به شدت و میزان درجه پرانتزی بودن پاها وابسته است. این درمان با توجه به این تشخیص در انواع روش های دارو درمانی، فیزیوتراپی، ماساژ درمانی، درمان با کفش طبی و … تقسیم بندی شده است.

یکی از این روش های درمانی حرکات اصلاحی زانو پرانتزی است که این روش درمانی شامل تمریناتی می شود که پزشک متخصص توصیه می کند. این تمرینات و حرکات اصلاحی در اصل باعث بهبود تقویت زانوها شده و قدرت استخوان و عملکرد آن ها را افزایش می دهد. به این ترتیب برای دریافت کردن توصیه های پزشک باید حتما زیر نظر وی باشید.این حرکات اصلاحی که نوعی درمان قطعی محسوب می شود و به شما بسیار کمک می کند، شامل موارد ذکر شده در زیر است:

1- اسکات

حرکت اسکات در اصل یکی از انواع حرکات های اصلاحی پای پرانتزی است که باعث تقویت چهار سر ران، سرینی و همسترینگ می شود. این حرکت می تواند با نشستن جلوی یک صندلی در حفظ تعادل شما کمک کرده و همچنین باعث پایدار شدن زانوهای شما می شود.

حرکت اسکات به این شکل است که می توانید پاهای خود را در حالت نشسته به اندازه عرض شانه باز کرده و در حالی که کمرتان صاف است، به عقب بنشینید. در این صورت می توانید پشت خود را پایین آورده و اجازه ندهید که زانوهایتان از انگشتان پاها جلوتر برود.

2- بشین پاشو

حرکت بشین پاشو، یکی از راحت ترین حرکات اصلاحی زانو پرانتزی است که در عین سادگی باعث تقویت پاهای شما می شود. استفاده از یک صندلی کمی بلندتر و یا باز و بسته کردن دست هایتان می تواند باعث سهولت در انجام این تمرین شود. همچنین اگر دوست دارید تمرین را زیر نظر پزشک خود دشواتر کنید، می توانید صندلی کوتاه تری انتخاب کنید.

3- حرکات پهلو

حرکت اصلاحی پهلو برای زانو پرانتزی

یکی از تمرینات خانگی درمان پای پرانتزی حرکت اصلاحی بالا کشیدن پا از پهلو را که دیگر همه می شناسند. این حرکت باعث تقویت عضلات چهار سر ران و داخل ران ها می شود. به این ترتیب برای این کار باید به یک طرف دراز کشیده و پاهای خود را به روی یکدیگر قرار دهید.

برای این کار باید کف پای بالایی را به بیرون خم کرده و پای بالایی را به آرامی بالا ببرید. همچنین آن را به صورت صاف و قوی نگه دارید. حتی می توانید پا را تا عرض شانه بالا ببرید.

4- تمرین ساق پا

حرکت ورزشی ساق پای پرانتزی

بالا کشیدن پشت ساق پا باعث می شود تا بتوانید تعادل و ثبات را در حرکت خود به دست آورید. اگر نمی توانید به تنهایی این کار را انجام دهید، می توانید برای حفظ تعادل خود از یک صندلی یا دیوار کمک بگیرید. در این حرکت، پاها را به اندازه عرض لگن از هم باز کرده و به آرامی وزن خود را به روی انگشتان منتقل کنید.

5- تمرین عضله همیسترینگ در خانه

تمرینات خانگی درمان پای پرانتزی

تمرین اصلاحی عضله همیسترینگ نوع دیگری از این روش های تمرین است که توسط پزشک توصیه می شود. این تمرین در اصل باعث می شود تا در پاها قدرت ایجاد شود و حرکت بهبود پیدا کند و در نتیجه خشکی مفصل زانو کاهش پیدا می کند.

برای این حرکت باید پشت یک صندلی را با دست بگیرید و پای خود را به آرامی از پشت خم کنید. در این تمرین باید پاشنه پای خود را تا باسن خم کنید. ران و زانو باید در راستای یکدیگر در این تمرین قرار داشته باشند.

6- حرکت پل

حرکت ورزشی پل برای زانو پرانتزی

تمرین پل حرکت رایج دیگری است که باعث ترازبندی خوب، پایداری و تقویت پایداری باسن و لگن و همچنین عضلات سرینی و.. می شود. این حرکت به صورتی است که باید به روی پشت دراز بکشید و پاهای خود را بالا بیاورید.

به طوری که باسن به همراه پاها بالا کشیده شود و سر به روی زمین باشد. البته لازم به ذکر است که دست ها باید به روی زمین در دو طرف بدن باقی بمانند. برای چند ثانیه بهتر است که در این حرکت باقی بمانید.

7- بالا کشیدن کمر

ورزش برای پای پرانتزی بزرگسالان

بالا کشیدن پا به صورت صاف، تمرینی است که بهتر است به روی صندلی بنشینید. به صورتی که کمر شما کاملا صاف باشد. در این حالت می توانید یک پای خود را به جلو کشیده و آن را در این حالت نگه دارید. این در حالتی است که پاشنه پا باید به روی زمین و پنجه به بالا کشیده شده باشد.

پس بعد از آن می توانید این تکرار را نیز برای پای چپ خود انجام دهید. این حرکت در نتیجه باعث تقویت عضلات پشت ران شده است. همچین می توانید این تمرین را به وسیله بستن وزنه به پا انجام دهید. البته می توانید از یک نوار کشی نیز برای پاهای خود استفاده کنید.

در زیر به تعدادی دیگر از تمرینات خواهیم پرداخت.

تمرین‌های اصلاح پای پرانتزی

هدف از انجام این تمرین‎ها تقویت ماهیچه‌های اطراف زانو، کاهش فشار روی تاندون‌ها و مفصل‌ها و بهبود پای پرانتزی است. البته این نوع ورزش برای اصلاح موارد خفیف پای پرانتزی در نظر گرفته شده است. اگر بدشکلی زانوی پرانتزی شدید باشد، جراحی توصیه می‌شود. جراح استخوان را می‌شکند و هم‌ترازی آن را اصلاح می‌کند. دوران بهبود این نوع جراحی بیش از ده هفته است.

1- تمرین تقویت عضلات ران

به پشت روی دستگاه دراز بکشید، زانوها را خم کنید و وزنه‌ای را بین پاها قرار دهید. پاها را تا جایی که به باسن بخورد خم کنید و سپس پاها را صاف کنید. این مراحل را چند بار تکرار کنید تا پیشرفت تدریجی حاصل شود. پس از مدتی باید وزنه را سنگین‌تر کنید و حرکت را بیشتر تکرار کنید.

2- تقویت عضلات ساق پا

روی نیمکت (bench) دراز بکشید و هر دو پا را بدون جدا کردن از هم بلند کنید. پاها را با حداکثر سرعتی که می‌توانید بالا و پایین ببرید و پاها را تمام مدت انجام تمرین به هم بچسبانید. پس از مدتی با بلند کردن بالاتنه از زمین و منقبض کردن ماهیچه‌های شکمی تمرین را سخت‌تر کنید.

این تمرین‌ها چندان ساده نیست، اما روش موثری برای افزایش انعطاف‌پذیری و اصلاح پای پرانتزی محسوب می‌شود. یوگا در صورت وجود عارضه زانوی پرانتزی به چالش دشواری تبدیل می‌شود. با انجام یوگا می‌توانید حالت اندامی را اصلاح و پای پرانتزی را صاف کنید. هر دو حرکت خم شدن رو به جلو و کو فیس را در برنامه ورزشی روزانه خود بگنجانید تا پاها تقویت و بدشکلی اصلاح شود.

3- خم شدن رو به جلو

4- کو فیس (cow face)

5- تمرین ماهیچه دور کننده (ابداکتور) مفصل ران

روی صندلی بنشینید، اگر چسباندن زانوها به هم در حالت نشسته دشوار است، احتمال این که ماهیچه ابداکتور ضعیف باشد، بالا است. برای قوی‌تر کردن این ماهیچه می‌توانید زانوها، مچ پاها و پنجه‌ها را به هم بچسبانید. نشستن در این حالت را به طور مداوم و هنگام هر بار نشستن تمرین کنید تا ماهیچه دور کننده مفصل ران به تدریج تقویت شود.

6- تقویت عضلات چهارسر ران

به پهلو دراز بکشید، یک دست را برای حفظ تعادل مقابل بدن بگذارید و با دست دیگر سر را نگه دارید. یک پا را جلوی پای دیگر بگذارید و سعی کنید در این بین تعادل خود را حفظ کنید. سپس پای سمت دستی را که با آن سر را نگه داشته‌اید، بالا ببرید. هنگام بالا بردن پا نفس را بیرون بدهید. حرکت را سریع انجام ندهید، آهسته و آرام پیش بروید. این مراحل را چند بار برای هر دو پا تکرار کنید.

ادامه مطلب سندرم پلیکا - درمان - علائم و علت

7- تقویت عضلات ران و پا

روش انجام این حرکت مانند حرکت قبلی است، با این تفاوت که پس از بالا بردن پا آن را همانجا نگه می‌دارید و در این بین پای روی زمین را از مچ حدود سه ثانیه می‌چرخانید. این دو تمرین را به مدت 5 تا 10 دقیقه انجام دهید. دقت کنید حین انجام این حرکات اصلاحی مفصل ران و حالت اندامی را صاف نگه دارید. حتماً قبل از شروع هر گونه ورزش با پزشک یا متخصص طب فیزیکی مشورت کنید تا از ایمنی حرکات مطمئن شوید.

تمرینات و حرکات اصلاحی در زانوی ضربدری

تمریناتی که برای اصلاح عارضه زانوی ضربدری می‌توانند کمک کننده باشند شامل موارد زیر است. هرچند که این تمرینات توصیه می شود ولی لازم است تحت نظر متخصصین فیزیوتراپی ورزشی این تمرینات را انجام دهید.

تمرین ٨

تمرین پروانه

مطابق شکل زیر نشسته به نحوی که کف پاها را به هم نزدیک کرده و با تماس آنها به هم به آهستگی زانوهای خود را دور می کنید این حرکت را در انتها باید با کشش عضلات داخل ران همراه کنید. این حرکت را می توانید حداقل به میزان 30 ثانیه کشش در پنج مرتبه تکرار انجام دهید.

تمرین ٩

تمرین لانجز

مطابق شکل زیر حرکت لانجز را انجام دهید در این حرکت همانطور که در شکل می بینید روی یک زانو تکیه کرده و به آهستگی به سمت پایین تا جایی می‌رویم که 90 درجه زانوی شما خم شود. حرکت لازم است به آهستگی انجام شده و با کنترل عضلانی همراه باشد. این حرکت را می‌توانید برای هر سمت 10 مرتبه و در 5 ست انجام دهید.

تمرین سوم١٠

دوچرخه سواری

جالب است اینکه بدانید تمرین با دوچرخه چه دوچرخه ثابت و چه دوچرخه های تفریحی می‌تواند به بهبود علائم زانوی ضربدری کمک کند.

تمرین چهارم١١

تمرین اسکات

مطابق شکل زیر از حالت ایستاده به آهستگی به حالت اسکات می روید. در این حرکت بهتر است هر چقدر که می توانید زانوهای خود را از هم باز کنید با باز کردن زانوها فشار وارد شده برای تقویت عضلات داخل ران کمک کننده خواهد بود. این حرکت را می توانید بین 3 تا 5 ست در 10 مرتبه تکرار انجام دهید.

تمرین پنجم١٢

تمرین leg raise

مطابق شکل زیر در حالتی که به پشت دراز کشیده اید پاهای خود را به صورت همزمان به هم متصل کرده و به آهستگی از روی زمین بلند می کنید در این حرکت عضلات فلکسور یا خم کننده ران، عضلات شکمی می توانند تقویت شوند. افرادی که عضلات شکمی ضعیفی دارند ممکن است در انجام این حرکت تا حدی ناتوان باشند ولی به تدریج می‌توانند با انجام تمرینات به توانایی مناسب برسند.

تفاوت پای پرانتزی و زانوی پرانتزی

پای پرانتزی و زانوی پرانتزی، دو بیماری مجزا در زوایای مختلف پا هستند. در زانوی پرانتزی، درجه انحراف زانو به داخل است که باعث می‌شود زانو به هم نزدیک شود و پا به شکل پرانتزی بنمایاند. این بیماری معمولاً به دلیل ضعف عضلات پوسته ران و باسن، تنها و یا به همراه بیماری های دیگر مانند فلج مغزی و اختلالات اسکلتی-عضلانی رخ می دهد.

اما در پای پرانتزی، انحراف پا به داخل است که باعث می‌شود پا به شکل پرانتزی نمایش داده شود. این بیماری نیز معمولاً به دلیل ضعف عضلات پوسته ران و باسن، اختلالات ساختاری در پا و باسن و یا به علت بارگذاری زائد روی پاها رخ می‌دهد. به طور کلی، هر دو بیماری به تقویت عضلات زانو، ران و باسن نیاز دارند. همچنین، در صورت تشخیص هر یک از این بیماری‌ها، بهتر است با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید تا برنامه درمان مناسب برای شما تعیین شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مهدی موید فر متخصص جراحی زانو

کمر درد و انواع آن

علائم دیسک کمر در پاها

در این مقاله با علت و انواع کمر درد از جمله دیسک کمر، سیاتیک، گرفتگی عضلات، بارداری و همچنین با روش های نوین درمان کمر درد از جمله داروی قوی برای کمر درد و ورزش کمر درد آشنا خواهید شد.

کمردرد چیست؟

دردی که در قسمت پایین کمر ایجاد می‌شودکمردرد نام دارد. کمردرد به علت بیماری در ساختمانهایی که در کمر قرار گرفتند ایجاد می شود که شامل دیسک بین مهره‌ای، لیگامانهای که استخوانهای ستون مهره ها را به هم می چسبانند، مفاصلی که ستون مهره ها را بهم وصل می کند نیرو اسپاسم عضلات کمر باشد.
کمردرد دلیل شایع مراجعه به پزشک است.

طبق اعلام موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، کمر درد شایعترین علت ناتوانی ناشی از شغل است. حداقل 80درصد مردم در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می کنند.
کمر درد یکی از شایع ترین دلایلی است که افراد به پزشک مراجعه می‌کنند و یکی از علل مهم غیبت از محل کار و مرخصی استعلاجی در جوامع می باشد، خوشبختانه کمردرد قابل پیشگیری است.
کمر انسان ساختمان پیچیده ای است که از ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، دیسک ها و استخوان ها تشکیل شده است و کمر انسان محلی است که اعصاب کمری در آن قرار گرفته اند این اعصاب از نخاع خارج شده و به داخل اندام های تحتانی می روند. کمر ما از 5 مهره درست شده است و در بین مهره ها ساختمان های غضروفی به نام دیسک کمری قرار گرفته اند. به علت همین مهره هاست که ما می‌توانیم به جلو و عقب و چپ و راست حرکت کنیم.

ریسک فاکتورهای کمردرد عبارتند از کشیدن سیگار چاقی افزایش وزن افزایش سن کارهایی که نشستنی و بدون فعالیت هستند و یا برعکس کارهایی که مستلزم فعالیت بدنی شدید هستند و بالاخره مسائل روحی از قبیل اضطراب استرس و افسردگی.

انواع کمر درد

.کمر درد از لحاظ مدت زمان شروع می تواند به چندین صورت شکل بگیرد

.حاد باشد یعنی کمردردهایی که کمتر 6 هفته طول می کشند و در عرض یک و نیم ماه معمولاً بهبود پیدا می‌کند

.کمر درد هایی که بین یک و نیم تا سه ماه پس شروع علائم دیده می شود که کمر دردهای تحت حاد نامیده می‌شود

کمر دردهای مزمن که کمر درد هایی هستند که بعد از سه ماه درمان هنوز بیمار خوب نشده است و کمردرد هنوز ادامه دارد.

هرچه کمردرد زمان بیشتری طول بکشد تا خوب شود نشانه بیماری های بدتری می باشد

:از لحاظ خصوصیات بالینی کمردرد ها سه دسته تقسیم می شوند

1- کمر دردهای مکانیکی یعنی کمردرد هایی که با استراحت بهتر می شوند و با حرکت بدتر می شوند. مثلا هنگامی که بیمار حرکت می نشیند یا می‌ ایستد یا راه می رود بدتر می شود. این نوع درد ها به علت بیماریهایی که ریشه عصبی فشار می آورند، مانند پارگی دیسک کمر،تنگی کانال نخاعی، ناپایداری و حرکت غیر عادی مهره های کمر لیز خوردن مهره ها.
2- دردهای التهابی یعنی دردهایی که صبح ها هنگام برخاستن بیمار از بستر ایجاد می شوند و هنگامی که بیمار کمی گرم می شود و حرکت می کند درد بیمار بهتر می شود. این نوع دردها معمولا در بیماری‌های التهابی دیده می شود مانند آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت آنکیلوزان.
3- دردهایی که مخلوطی از اینها هستند مانند دردهای مربوط به تومورهای شکستگی ها پوکی استخوان.

درد کمر سمت چپ

درد هایی که در پایین کمر سمت چپ دیده می شوند، معمولاً به علت پارگی دیسک در سمت چپ می باشد و در تنگی های کانال نخاعی نیز با اینکه تنگی کانال نخاعی نیز معمولاً سوراخ های بین مهره ای در دو طرف تنگ می شود اما علائم ممکن است در طرف چپ دیده شد.

درد پایین کمر سمت راست

درد هایی که در پایین کمر سمت راست دیده می شوند، معمولاً به علت پارگی دیسک در سمت راست می باشد و در تنگی های کانال نخاعی نیز با اینکه تنگی کانال نخاعی نیز معمولاً سوراخ های بین مهره ای در دو طرف تنگ می شود اما علائم ممکن است در طرف راست درد کمر و سیاتیک ام علائم ممکن است در طرف راست دیده شود.

چه عواملی باعث ایجاد کمردرد در سمت راست پایین می شود؟

کشش آمدن لیگامان ها strain و پاره شدن لیگامان ها Sprain علت کشش آمدن لیگامان ها strain و پاره شدن لیگامان ها Sprain بوجود میاید.
وقتی جسم سنگینی برداشته می‌شود که خارج از توان شخص باشد یا وضعیت بدنی شخص در حالت مناسبی نباشد می‌تواند باعث کشیده شدن لیگامان ها و یا اگر شدیدتر شود باعث پاره شدن لیگامان ها بشود.
کش آمدن و پاره شدن لیگامان ها دلایل اصلیکمردرد حاد هستند.

علت کش آمدن و پاره شدن لیگامان شامل موارد زیر است:

1 - بلند کردن اجسام سنگین با استفاده از تکنیک بالابردن نادرست.
2 - پیچاندن یا حرکت بدن در شرایطی که بدن آمادگی ندارد و یا در وضعیت بدی قرار گرفته است.
3 - کشش بیش از حد لیگامان ها حین ورزش به علت حرکات ناگهانی و سنگین
4 - گرم نکردن بدن قبل از ورزش
5 - سقوط از بلندی و زمین خوردن
6 - کمر درد ناشی از کشیده شدن لیگامان ها و یا پاره شدن آنها که اصطلاحاً در زبان عامیانهرگ به رگ شدن نامیده می شود می تواند خفیف تا شدید باشد.

علائم کش آمدن و پاره شدن لیگامان ها شامل موارد زیر باشد:

1 - درد کمر، سفتی یا حساسیت در قسمت تحتانی کمر: یعنی وقتی کمر بیمار را لمس می کنیم، با فشار دادن عضلات، بیمار احساس درد می کند. یا بیمار احساس یک توده ای در کمر می‌کند که ناشی از اسپاسم عضلانی است.
2 - محدود شدن دامنه حرکت کمر به علت درد: یعنی دیگر بیمار نمی تواند مثل قبل به جلو و عقب خم شود یا به طرفین بچرخد. ایستادن یا نشستن به حالت ایستاده دشوار است.کمر درد ممکن است به باسن تیر بکشد.اسپاسم عضلات در قسمت تحتانی کمر است و نوع درمان بستگی به علت و شدت علائم دارد.

روش های درمان درد کمر و گرفتگی های عضلانی:

فرد می تواند با استفاده از استراحت، بسته های یخ و داروهای ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن درمان کند. برای مبتلایان به درد های شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای شل کننده عضلانی و کاهش دهنده درد قوی تر تجویز کند.

سایر گزینه های درمانی می توانند شامل موارد زیر باشند:

1 - فیزیوتراپی
2 - ماساژ ملایم
3 - تمرینات کششی
4 - تحریک عضلات الکتریکی
5 - عمل جراحی

بیماری های زنان که باعث کمردرد می شوند:

علل درد در قسمت پایین سمت راست یا چپ کمر در خانم ها شامل موارد زیر باشد:
1- آندومتریوز:
آندومتریوز می تواند باعث درد کمر یا لگن شود. اندومتریوز شرایطی است که در آن، بافت مشابه لایه رحم یا آندومتر در سایر قسمتهای بدن مانند تخمدانها، لوله‌های فالوپی، واژن و دهانه رحم رشد می کند. آندومتریوز می تواند باعث درد مزمن در قسمت تحتانی کمر و لگن شود.

آندومتریوز و کمر درد در زنان

علائم دیگر آندومتریوز شامل موارد زیر می باشد:

1 - گرفتگی و اسپاسم دردناک کمر و زیر دل در دوران قاعدگی که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
2 - درد حین یا بعد از مقاربت جنسی
3 - درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن
4 - خونریزی یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی
5 - اسهال یا یبوست
6 - نفخ
7- حالت تهوع

گزینه های درمانی آندومتریوز شامل موارد زیر است:

1 - دارو های کاهش دهنده درد
2 - دارو های کنترل هورمونی و ضد حاملگی
3 - آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)

اقدامات جراحی برای از بین بردن بافت آندومتریوز

فیبروم رحم:

فیبروم رحم رشد غیر سرطانی است که می تواند در دیواره رحم ایجاد شود. داشتن آنها خطر ابتلا به سرطان رحم را در فرد افزایش نمی دهد. فیبروم رحم می تواند در اندازه متفاوت باشد، و ممکن است برخی افراد متوجه آن نشوند و پزشک هنگام معاینه لگن یا سونوگرافی آنها را تشخیص دهد.

همه افراد مبتلا به فیبروم رحمی علامت ندارند اما در عده‌ای از افراد علامتهایی ایجاد می‌کند که شامل موارد زیر است:

1 - درد پایین کمر
2 - درد اندام تحتانی
3 - درد یا فشار در ناحیه لگن
4 - تکرر ادرار
5 - یبوست
6 - دوره های قاعدگی غیر معمول طولانی
7- درد یا خونریزی شدید در دوره های قاعدگی

افراد بدون علائم ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.

گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:

1 - داروهای کاهش دهنده درد
2 - داروهای کنترل هورمونی و ضد حاملگی
3 - آگونیست های GnRH یا گاهی آنتاگونیست های آن

بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن (PID) نوعی عفونت است که به طور معمول در زمانی که یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا، به رحم، تخمدانها یا لوله های فالوپ گسترش می یابد رخ می دهد. شدت علائم PID می تواند متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1 - درد در پایین شکم یا کمر
2 - ترشحات واژن غیرمعمول یا ناخوشایند است
3 - درد حین یا بعد از مقاربت
4 - ادرار دردناک
5 - تب و لرز
6 -تهوع و استفراغ

افرادی که علائم PID دارند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. خطر عفونت های لگنی ایجاد بافت اسکار یا جوشگاهی در لگن و خطر بروز مشکلات باروری و حاملگی خارج رحمی را افزایش است. بنابرین درمان سریع این بیماری می‌تواند در جلوگیری از مشکلات نازایی و حاملگی خارج رحمی موثر باشد. آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.

آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.

درد کمر در دوران بارداری

برخی از خانم ها در دوران بارداری درد کمر و لگن را تجربه می کنند. درد می تواند در یک یا هر دو طرف کمر یا لگن باشد.
این درد ممکن است در ناحیه تناسلی (پرینه)، زیر شکم باشد یا به سمت ران ها انتشار پیدا کند. درد ممکن است هنگام پیاده روی، ایستادن یا چرخیدن روی یک طرف بدتر شود.

نکات زیر ممکن است به کاهش درد لگن در دوران بارداری کمک کند:
انجام تمریناتی که کف لگن را تقویت می کند
1 - کشش
2 - حمام گرم
3 - پوشیدن کفش های صاف و راحت
4 - اجتناب از ایستادن طولانی مدت
5 - استراحت فراوان
زنان همچنین می توانند از بسته های یخ یا گرما استفاده کنند تا درد را تسکین دهد. استامینوفن معمولاً در دوران بارداری بی خطر است. با این وجود، توصیه می شود قبل از مصرف هرگونه دارو، قبل از مصرف با پزشک صحبت کنید.

علل خاص کمر درد در مردان

پیچ خوردگی بیضه می تواند باعث درد کمر در سمت راست یا چپ در مردان شود.

پیچ خوردگی بیضه

پیچ خوردگی بیضه هنگامی اتفاق می افتد که بیضه در داخل کیسه آن بچرخد و باعث پیچ خوردگی طناب اسپرمی می شود. پیچیده شدن طناب اسپرماتیک می تواند جریان خون به بیضه را کاهش یا کاملاً مسدود کند و می تواند صدمات جبران ناپذیری ایجاد کند.

علائم پیچ خوردگی بیضه می تواند شامل موارد زیر باشد:

درد شدید و ناگهانی در بیضه یا کشاله ران
دردی که به سمت راست یا چپ کمر کشیده می شود
تورم بیضه
حالت تهوع
استفراغ
خون در مایع منی
پیچ خوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است.درمان شامل عمل جراحی برای رفع چرخش طناب اسپرمی و در صورت اختلال خونرسانی بیضه، برداشتن بیضه است.

کمردرد در طرف چپ

گاهی اوقات، کمردرد فقط در یک طرف بدن احساس می شود. برخی از افراد درد مداوم را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر دردی دارند که می آید و می رود و همیشه نیست.نوع کمردرد در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از افراد درد شدید نیز و ناگهانی را تجربه می کنند، در حالی که بعضی از افراد درد مبهمی را حس می کنند.

چه عواملی باعث درد کمر در طرف چپ می شود؟

شایع ترین دلایل کمردرد در موارد زیر است:

1 - آسیب بافت نرم عضلات یا رباط هایی که ستون فقرات را پشتیبانی می کنند. صدمه به ستون فقرات، مانند دیسک یا مفاصل بین ستون فقرات که فاست FACET نامیده می شود.

2 - بیماریهای اندام های داخلی مانند کلیه ها، روده ها یا دستگاه تناسلی

3 - آسیب بافت نرم

4 - هنگامی که عضلات در قسمت تحتانی کمر بیش از حد استفاده می شوند یا بیش از حد کشیده می شوند، یا رباط ها (لیگامان ها) بیش از حد کشیده یا پاره می شوند، التهاب ایجاد می شود. التهاب می تواند به اسپاسم عضلات منجر شود. خود اسپاسم عضلانی می تواند منجر به درد شود.

کمر درد در اثر آسیب ستون فقرات معمولاً ناشی از:

فتق یا پارگی یا بیماری دیسک کمر، آرتروز و ساییدگی در مفاصل ستون فقرات که در اصطلاح پزشکی FACET نامیده می شود.

اختلال عملکرد در مفاصل لگن که در اصطلاح پزشکی مفاصل ساکروایلیاک نامیده می شوند.

کمر درد در طرف چپ می تواند نشانه مشکل در اعضای داخل شکمی باشد مانند:

1 - عفونت کلیه
2 - سنگ کلیه
3 - پانکراس
4 - کولیت اولسراتیو
5 - اختلالات زنان مانند اندومتریوز و فیبروم

کمر درد شما ممکن است ناشی از یک وضعیت جدی باشد. در صورت پیدایش علایم زیر

به پزشک مراجعه کنید:

1 - ضعف در اندام تحتانی شما که در اصطلاح عموم مردم ضعف پا نامیده می شود.
2 - احساس گز گز، مور مور، احساس سوزن سوزن شدن در اندام های تحتانی
3 - حالت تهوع
4 - استفراغ
5 - تنگی نفس
سرگیجه
گیجی
تب
لرز
درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
خون در ادرار
بی اختیاری ادرار و مدفوع یا بند آمدن ادرار

روش های درمان کمر درد

1 - استراحت: یک یا دو روز استراحت نمایید و از فعالیت های شدید خودداری کنید.
2 - پس از استراحت، از فعالیت ها یا موقعیت هایی که درد شما را تشدید می کند، خودداری کنید یا به حداقل برسانید.
3 - داروهای ضد درد التهاب مانند آسپرین (بایر)، ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) می توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند. البته داروها باید با نسخه پزشک مصرف شوند.
4 - یخ / گرما درمانی: بسته های سرد می توانند تورم را کاهش دهند و گرما می تواند جریان خون را افزایش داده و اسپاسم عضلات را آرام کند.
سعی کنید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید، پزشک ممکن است علاوه بر داروهای ضد التهاب موارد زیر تجویز کند:

1- شل کننده های عضلانی: از داروهایی مانند باکلوفن، متوکاربامول، و کلروزوکسازون (Paraflex) معمولاً برای کاهش سفتی عضلات و اسپاسم استفاده می شود.
2- داروهای مخدر مانند فنتانیل (Actiq، Duragesic) و هیدروکودون (Vicodin، Lortab) برای درمان کوتاه مدت درد شدید کمر تجویز می شود.در موارد شدید تزریق استروئید (کورتون) در فضای اپیدورال کمری، نزدیک به ریشه عصب نخاعی انجام می شود.
3- کمر بند
4- فیزیوتراپی می تواند، بهبودی سریع را فراهم کرده و باعث تسکین درد شود.
5 - طب سوزنی

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: قاسم اسحاقی فوق تخصص دیسک و ستون فقرات

کم خونی و انواع آن

عارضه کم خونی زمانی بروز می‌ کند که خون فاقد هموگلوبین کافی است.

هموگلوبین به گلبول ‌های قرمز(RBC) خون در حمل اکسیژن از ریه ‌ها به تمام اندام‌ های بدن کمک می ‌کند. ابتلا به کم خونی که به آن هموگلوبین پایین نیز گفته می شود، می تواند باعث احساس خستگی و ضعف شود. انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد که هر کدام علت خاص خود را دارند. کم خونی می تواند موقت یا طولانی مدت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد همچنین می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. در بیشتر موارد، کم خونی بیش از یک علت دارد. اگر مشکوک به کم خونی هستید به پزشک مراجعه کنید چون می تواند یک علامت هشدار دهنده از یک بیماری جدی باشد.

انواع کم خونی:

• کم خونی آپلاستیک
• کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA)
• کم خونی داسی شکل
• تالاسمی
• کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

علائم و نشانه های کم خونی:

علائم و نشانه های کم خونی بسته به علت و شدت کم خونی متفاوت است. بسته به دلایل کم خونی، ممکن است شما هیچ علامتی نداشته باشید.

علائم و نشانه ها، در صورت بروز، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• پوست رنگ پریده یا مایل به زرد
• ضربان قلب نامنظم
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• درد قفسه سینه
• دست و پاهای سرد
• سردرد

در ابتدا، کم خونی می تواند آنقدر خفیف باشد که متوجه آن نشوید. اما علائم به مرور زمان بدتر می شود.

کاری که گلبول های قرمز انجام می دهند:

بدن شما سه نوع گلبول می‌ سازد: گلبول ‌های سفید برای مبارزه با عفونت، پلاکت ‌ها برای کمک به لخته شدن خون، و گلبول‌ های قرمز خون برای حمل اکسیژن از ریه ‌ها به بقیه بدن و دی اکسید کربن از بدن به ریه‌ ها. گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین هستند– پروتئینی غنی از آهن که به خون رنگ قرمز می دهد. هموگلوبین گلبول‌ های قرمز خون را قادر می‌ سازد تا اکسیژن را از ریه ‌ها به تمام قسمت‌ های بدن منتقل کنند و دی اکسید کربن را از سایر قسمت‌ های بدن به ریه ‌ها برسانند تا بازدم شود. اکثر سلول های خونی، از جمله گلبول های قرمز خون، به طور منظم در مغز استخوان شما تولید می شوند - ماده ای اسفنجی که در حفره های بسیاری از استخوان های بزرگ شما یافت می شود. برای تولید هموگلوبین و گلبول های قرمز، بدن شما به آهن، ویتامین B-12، فولات و سایر مواد مغذی از غذا هایی که می خورید نیاز دارد.

کم خونی آپلاستیک

کم خونی آپلاستیک وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که بدن شما تولید سلول های خونی جدید کافی را متوقف کند. این وضعیت شما را خسته و مستعد ابتلا به عفونت ها و خونریزی های کنترل نشده می کند. یک بیماری نادر و جدی، کم خونی آپلاستیک می تواند در هر سنی ایجاد شود. ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد، یا ممکن است به آرامی ظاهر شود و با گذشت زمان بدتر شود. می تواند خفیف یا شدید باشد. درمان کم خونی آپلاستیک ممکن است شامل داروها، انتقال خون یا پیوند سلول های بنیادی باشد که به عنوان پیوند مغز استخوان نیز شناخته می شود.

علائم کم خونی آپلاستیک:

کم خونی آپلاستیک می تواند بدون علامت باشد. در صورت وجود، علائم و نشانه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تنگی نفس
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• پوست رنگ پریده
• عفونت های مکرر یا طولانی مدت
• کبودی بدون دلیل یا آسان
• خونریزی بینی و خونریزی لثه
• خونریزی طولانی مدت از بریدگی
• بثورات پوستی
• سرگیجه
• سردرد
• تب

کم خونی آپلاستیک می تواند کوتاه مدت باشد یا مزمن شود. می تواند شدید و حتی کشنده باشد.

علل کم خونی آپلاستیک

سلول های بنیادی در مغز استخوان، سلول های خونی – گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها را تولید می کنند. در کم خونی آپلاستیک سلول های بنیادی آسیب می بینند. در نتیجه، مغز استخوان یا خالی است (آپلاستیک) یا حاوی سلول های خونی کمی است (هیپوپلاستیک). شایع ترین علت کم خونی آپلاستیک، حمله سیستم ایمنی بدن شما به سلول های بنیادی در مغز استخوان است. عوامل دیگری که می تواند به مغز استخوان آسیب برساند و بر تولید سلول های خونی تأثیر بگذارد عبارتند از:

پرتو درمانی و شیمی درمانی. در حالی که این درمان ‌های ضد سرطان سلول‌ های سرطانی را می‌ کشند، می ‌توانند به سلول ‌های سالم از جمله سلول ‌های بنیادی در مغز استخوان نیز آسیب برسانند. کم خونی آپلاستیک می تواند یک عارضه جانبی موقت این درمان ها باشد.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی. مواد شیمیایی سمی، مانند برخی از آن ها که در آفت کش ها و حشره کش ها استفاده می شود، و بنزن، یکی از مواد تشکیل دهنده بنزین، با کم خونی آپلاستیک مرتبط هستند. اگر از قرار گرفتن مکرر در معرض مواد شیمیایی که باعث بیماری شما می شوند اجتناب کنید، این نوع کم خونی ممکن است بهبود یابد.

استفاده از داروهای خاص. برخی از داروها، مانند داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید و برخی آنتی بیوتیک ها استفاده می شوند، می توانند باعث کم خونی آپلاستیک شوند.

اختلالات خود ایمنی. یک اختلال خود ایمنی، که در آن سیستم ایمنی بدن شما به سلول های سالم حمله می کند، ممکن است سلول های بنیادی در مغز استخوان شما را درگیر کند.

یک عفونت ویروسی. عفونت های ویروسی که بر مغز استخوان تاثیر می گذارند می توانند در ایجاد کم خونی آپلاستیک نقش داشته باشند. ویروس هایی که با کم خونی آپلاستیک مرتبط هستند عبارتند از هپاتیت، Epstein-Barr، سیتومگالوویروس، پاروویروس B19 و HIV.

بارداری. سیستم ایمنی شما ممکن است در دوران بارداری به مغز استخوان شما حمله کند.

عوامل ناشناخته در بسیاری از موارد، پزشکان قادر به شناسایی علت کم خونی آپلاستیک (کم خونی آپلاستیک ایدیوپاتیک) نیستند.

ارتباط با کم خونی فانکونی

کم خونی فانکونی یک بیماری نادر و ارثی است که منجر به کم خونی آپلاستیک می شود. کودکانی که با آن متولد می شوند معمولا کوچکتر از حد متوسط هستند و دارای نقایص مادرزادی مانند اندام های رشد نکرده هستند. این بیماری با کمک آزمایش خون تشخیص داده می شود. همانطور که می دانیم، عملکرد اصلی مغز استخوان تولید سلول‌ های خونی جدید است که شامل؛ گلبول ‌های قرمز خون است که اکسیژن را به بافت‌ های بدن منتقل می ‌کند، گلبول ‌های سفید خون، که با عفونت‌ها مبارزه می‌ کنند،و پلاکت‌ ها، که برای لخته شدن طبیعی خون لازم هستند. تقریباً90 درصد افراد مبتلا به کم خونی فانکونی، اختلال در عملکرد مغز استخوان دارند که منجر به کاهش تولید تمام سلول‌ های خونی می ‌شود. افراد مبتلا به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز خون (کم خونی) خستگی مفرط تجربه می‌ کنند. همچنین، به دلیل تعداد کم گلبول‌های سفید خون (نوتروپنی) عفونت ‌های مکرر و مشکلات لخته شدن به دلیل تعداد کم پلاکت (ترومبوسیتوپنی) می ‌باشد. افراد مبتلا به کم خونی فانکونی نیز ممکن است دچار سندرم میلودیسپلاستیک شوند، بیماری که در آن سلول ‌های خون نابالغ قادر به رشد طبیعی نیستند. بیش از نیمی از افراد مبتلا به کم خونی فانکونی دارای ناهنجاری های جسمی هستند. این ناهنجاری‌ ها می‌تواند شامل رنگ پوست نامنظم مانند وجود رنگ روشن غیرمعمول پوست (hypopigmentation) یا لکه ‌های قهوه‌ای روشن (café-au-lait)، که تکه ‌های صاف برروی پوست که تیره تر از مناطق اطراف آن می ‌باشند. از دیگر علائم احتمالی کم خونی فانکونی، می‌ توان به بد شکلی انگشتان شست یا بازو ها و سایر مشکلات اسکلتی از جمله کوتاهی قد؛ کلیه‌ های ناقص یا عدم وجود آن ‌ها و سایر نقایص دستگاه ادراری؛ ناهنجاری‌ های دستگاه گوارش؛ نقص قلبی؛ ناهنجاری های چشم مانند چشم های کوچک یا غیر طبیعی و ناهنجاری گوش و کاهش شنوایی اشاره کرد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دستگاه تناسلی غیرطبیعی یا ناهنجاری ‌های سیستم تولید مثل داشته باشند. در نتیجه، بیشتر مردان مبتلا و حدود نیمی از زنان مبتلا نمی‌ توانند فرزندان بیولوژیکی داشته باشند (نابارور هستند). علائم و نشانه‌ های اضافی می‌ تواند شامل ناهنجاری ‌های مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) از جمله افزایش مایعات در مرکز مغز (هیدروسفالی) یا اندازه غیرمعمول کوچک سر (میکروسفالی) باشد.در مبتلایان به این بیماری، خطر ابتلا به سرطان سلول‌ های خون‌ساز در مغز استخوان به نام لوسمی میلوئید حاد (AML) یا تومور های سر، گردن، پوست، دستگاه گوارش یا تناسلی افزایش یافته است. احتمال ابتلا به یکی از این سرطان‌ ها در افراد مبتلا به کم خونی فانکونی بین 10 تا 30 درصد است. شیوع بیماری کم خونی فانکونی یک در هر 160،000 نفر در سراسر جهان رخ می ‌باشد از آنجا که کم خونی فانکونی یک بیماری ارثی است، هیچ راهی برای جلوگیری کامل از آن وجود ندارد. با این حال، آزمایش‌ های غربالگری ژنتیکی می‌ تواند تعیین کند که آیا افراد ناقل یک ژن آسیب دیده کم خونی فانکونی هستید یا نه. درمان کم خونی فانکونی بستگی به سن بیمار و چگونگی ساختن سلول‌ های خونی جدید مغز استخوان بستگی دارد. درمان ممکن است شامل پیوند خون و مغز استخوان، انتقال خون یا دارو برای کمک به بدن، برای ساختن گلبول‌ های قرمز بیشتر باشد.

پیشگیری کم خونی آپلاستیک

هیچ پیشگیری برای اکثر موارد کم خونی آپلاستیک وجود ندارد. اجتناب از قرار گرفتن در معرض حشره کش ها، علف کش ها، حلال های آلی، پاک کننده های رنگ و سایر مواد شیمیایی سمی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.

کم خونی فقر آهن

کم خونی فقر آهن یک نوع رایج کم خونی است - وضعیتی که در آن خون فاقد گلبول های قرمز سالم کافی است. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را به بافت های بدن حمل می کنند. همانطور که از نام آن مشخص است، کم خونی ناشی از فقر آهن به دلیل کمبود آهن است. بدون آهن کافی، بدن شما نمی تواند به اندازه کافی ماده ای در گلبول های قرمز تولید کند که آن ها را قادر به حمل اکسیژن (هموگلوبین) می کند. در نتیجه، کم خونی ناشی از فقر آهن ممکن است شما را خسته نشان دهد و فرد دچارتنگی نفس گردد. معمولاً می توانید کم خونی ناشی از فقر آهن را با مکمل آهن اصلاح کنید. گاهی اوقات آزمایش ها یا درمان های اضافی برای کم خونی فقر آهن ضروری است، به خصوص اگر پزشک مشکوک باشد که شما خونریزی داخلی دارید.

علائم کم خونی فقر آهن

در ابتدا، کم خونی فقر آهن می تواند آنقدر خفیف باشد که مورد توجه قرار نگیرد. اما با کمبود آهن در بدن و تشدید کم خونی، علائم و نشانه ها تشدید می شود.

علائم و نشانه های کم خونی فقر آهن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی مفرط
• ضعف
• پوست رنگ پریده
• درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا تنگی نفس
• سردرد، سرگیجه یا سبکی سر
• دست و پا های سرد
• التهاب و درد زبان
• ناخن های شکننده
• هوس غیرمعمول برای مواد غیر مغذی مانند یخ، خاک یا نشاسته
• کم اشتهایی به خصوص در نوزادان و کودکان مبتلا به کم خونی فقر آهن

علل کم خونی فقر آهن عبارتند از:

از دست دادن خون. خون حاوی آهن در گلبول های قرمز است. بنابراین اگر خون از دست بدهید، مقداری آهن از دست می دهید. زنانی که پریود های سنگین دارند در معرض خطر کم خونی فقر آهن هستند زیرا در طول قاعدگی خون از دست می دهند. از دست دادن آهسته و مزمن خون در بدن - مانند زخم معده، فتق هیاتال، پولیپ روده بزرگ یا سرطان کولورکتال - می تواند باعث کم خونی فقر آهن شود. خونریزی گوارشی می تواند ناشی از استفاده منظم از برخی مسکن های بدون نسخه، به ویژه آسپرین باشد.

کمبود آهن در رژیم غذایی. بدن شما به طور منظم از غذا هایی که می خورید آهن دریافت می کند. اگر آهن خیلی کم مصرف کنید، به مرور زمان بدن شما دچار کمبود آهن می شود. نمونه هایی از غذا های غنی از آهن شامل گوشت، تخم مرغ، سبزیجات و غذا های غنی شده با آهن است. برای رشد و تکامل مناسب، نوزادان و کودکان به آهن موجود در رژیم غذایی خود نیاز دارند.

ناتوانی در جذب آهن. آهن غذا در روده کوچک به جریان خون شما جذب می شود. یک اختلال روده، مانند بیماری سلیاک، که بر توانایی روده شما برای جذب مواد مغذی از غذای هضم شده تأثیر می گذارد، می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود. اگر بخشی از روده کوچک شما با عمل جراحی بای پس برداشته شده باشد، ممکن است بر توانایی شما در جذب آهن و سایر مواد مغذی تأثیر بگذارد.

بارداری. بدون مکمل آهن، کم خونی فقر آهن در بسیاری از زنان باردار رخ می دهد، زیرا ذخایر آهن آن ها نیاز به افزایش حجم خون خود و همچنین منبع هموگلوبین برای جنین در حال رشد دارد.

پیشگیری کم خونی فقر آهن

با انتخاب غذا های غنی از آهن می توانید خطر کم خونی ناشی از فقر آهن را کاهش دهید. غذهای غنی از آهن عبارتند ا:

• گوشت قرمز و مرغ
• غذای دریایی
• لوبیا
• سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج
• میوه های خشک شده مانند کشمش و زردآلو
• غلات، نان و پاستا غنی شده با آهن
• نخود فرنگی

بدن شما آهن بیشتری را از گوشت نسبت به سایر منابع جذب می کند. اگر تصمیم به عدم مصرف گوشت دارید، ممکن است لازم باشد مصرف غذا های غنی از آهن و گیاهی را افزایش دهید تا همان مقدار آهن را جذب کنید که افرادی که گوشت می خورند.

برای افزایش جذب آهن، غذا های حاوی ویتامین C را انتخاب کنید. شما می توانید با نوشیدن آب مرکبات یا خوردن سایر غذا های غنی از ویتامین C همزمان با مصرف غذا های پر آهن، جذب آهن بدن خود را افزایش دهید. ویتامین C موجود در آب مرکبات، مانند آب پرتقال، به بدن کمک می کند تا آهن رژیم غذایی را بهتر جذب کند. ویتامین C همچنین در موارد زیر یافت می شود:

• کلم بروکلی
• گریپ فروت
• کیوی
• سبزیجات
• خربزه
• پرتقال
• فلفل
• توت فرنگی
• نارنگی
• گوجه فرنگی

پیشگیری از کم خونی فقر آهن در نوزادان

برای جلوگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن در نوزادان، در سال اول به کودک خود شیر مادر یا شیر خشک غنی شده با آهن بدهید. شیر گاو منبع خوبی از آهن برای نوزادان نیست و برای نوزادان زیر یک سال توصیه نمی شود. پس از 6 ماهگی، حداقل دو بار در روز به کودک خود با غلات غنی شده با آهن یا گوشت های پوره شده تغذیه کنید تا دریافت آهن را افزایش دهید. پس از یک سال، مطمئن شوید که کودکان بیش از 591 میلی لیتر شیر در روز نمی نوشند. شیر زیاد اغلب جای سایر غذاها از جمله غذا های غنی از آهن را می گیرد.

کم خونی داسی شکل

کم خونی داسی شکل یک بیماری ژنتیکی و یک اختلال خونی است که با هموگلوبین معیوب شناخته می شود. هموگلوبین به طور طبیعی صاف و گرد است و به سلول اجازه عبور آسان از مویرگ های خونی را می دهد. گاهی هموگلوبین بسیار سخت، چسبنده و به شکل داس می شود و به راحتی از مویرگ های خونی عبور نمی کند.

این مولکول های هموگلوبین تمایل دارند به شکل خوشه ای و در کنار یکدیگر قرار گیرند، بنابراین به راحتی از مویرگ های خونی عبور نمی کنند. این خوشه ها منجر به توقف جریان خون حمل کننده اکسیژن می‌گردند و سلول های هموگلوبین سفت و به شکل داس می شوند. بر خلاف گلبول قرمز طبیعی که بیش از 120 روز زنده می مانند، گلبول های داسی بعد از 10 تا 12 روز از بین می روند. این روند طی یک دوره مزمن، منجر به بروز کم خونی می‌گردد. هنگامی که بدن با کمبود اکسیژن مواجه شود، گلبول های قرمز تغییر شکل می‌ دهند و به شکل داس در می آیند و در عروق ریز و باریک گیر می‌کنند و باعث درد شدیدی در اعضای مختلف بدن می شوند. سلول های داسی ممکن است توسط طحال نابود شوند. طحال عضوی است که خون را از عفونت و سلول های بیمار فیلتر می کند. به علت کاهش تعداد سلول های هموگلوبین موجود در بدن فرد مبتلا به بیماری سلول داسی شکل دچار کم خونی یا همان آنمی می شود. طحال نیز به خاطر سلول های مضری که نمی توانند اکسیژن را حمل کنند، آسیب می بیند. بدون یک طحال طبیعی این افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند اما نوزادان و کودکان در معرض خطر عفونت های خطرناکتری قرار می گیرند. آمار نشان می دهد که ساالنه تقریبا 500 هزار نوزاد با این بیماری متولد می شوند و 50 درصد از این افراد قبل از پنج سالگی جان خود را از دست می دهند به همین دلیل تشخیص زود هنگام و درمان مشکلات، حیاتی است. هنگامی که رگ های خونی توسط سلول داسی شکل مسدود می شوند، جریان خون قطع می شود و بحران درد رخ می دهد. درد در تمام نقاط بدن ایجاد می گردد اما اغلب در قفسه سینه، بازوها و پاها احساس می گردد. این بیماری از یک الگوی اتوزومال مغلوب به ارث می رسد، به این معنی که هر دو نسخه از ژن در هر سلول دارای جهش هستند. به طور کلی در بدن برای هر ژنی دو نسخه وجود دارد که یکی از مادر و یکی از پدر به ارث می رسد. برای بروز بیماری کم خونی داسی شکل باید هر دو نسخه همزمان دچار اختلال شوند. اگر یکی از این ژن ها دچار اختلال شوند، فرزند نیز ناقل خواهد بود. ناقل بودن تنها در شرایطی که اکسیژن بسیار کم است ممکن است علامت داشته باشند. یعنی در شرایطی که مثلا در ارتفاعات هستند یا ورزش های سنگین می کنند، علائم بروز پیدا می کند در غیر اینصورت صفت داسی شکل را دارند و علائم بالینی بیماری بروز پیدا نمی کند.

علت بیماری

نژاد

این بیماری معمولا در افرادی که اجداد آفریقایی، مدیترانه ای (یونانی ها، ترک ها، ایتالیایی ها)، عرب ها و هندی ها زیاد اتفاق می افتد. علت این امر این است که موقعیت جغرافیایی این نژاد ها کنار ساحل می باشد. در حقیقت این افراد در در برابر بیماری مالاریا مقاومت می کردند. به این صورت که افراد صفت این بیماری را به ارث می بردند. در حقیقت ناقل بیماری کم خونی داسی شکل بودند ولی مبتلا به این بیماری نمی شدند. افرادی عادی در برابر مالاریا می مردند اما این افراد مقاومت می کردند و زنده می ماندند. در کشور ایران نیز مالاریا در سواحل جنوبی و شمالی اتفاق می افتد. به همین جهت ساکنین این مناطق بیشتر به بیماری های کم خونی داسی شکل وتالاسمی مبتلا می شوند.

ژنتیک

علت جهش ژنتیکی در ژن هموگلوبین بتا(HBB) می باشد. همان طور که می دانید دو ژن برای هموگلوبین وجود دارد: هموگلوبین آلفا، هموگلوبین بتا که باهم هموگلوبین بالغین را می سازند. جهش در ژن هموگلوبین بتا به علت جایگزینی اسید آمینه ششم (اسید گلوتامیک) به اسید آمینه والین. زمانی که اسید آمینه والیدن جایگزین می شود، ایجاد هموگلوبین S یا داسی شکل می کند. اگر اسید آمینه هایی غیر از والین باشند می توانند منجر به هموگلوبین داسی شکل خفیف از جمله C و E کند. ژن HBBدستورالعمل ساخت بتا گلوبین را ارائه می دهد.

این جهش در نقاطی از جهان که بیماری مالاریا شایع است بیشتر دیده می شود هر چندافراد دارای صفت داسی به مالاریا مبتلا نمی شوند. صفت داسی حقیقتاً فرد را در برابر انگل مالاریا محافظت می نماید. کودکی که جهش ژنتیکی را از هر دو والدین به ارث می برد، بیماری سلول داسی شکل مبتلا خواهد شد. کودکی که جهش را از یکی از والدین به ارث می برد به حامل صفت سلول داسی شکل خواهد بود و می تواند آن را به فرزندانش منتقل سازد.

تشخیص کم خونی داسی شکل تنها با یک آزمایش خونی ممکن خواهد بود که می توان هموگلوبین را بررسی کرد. فرم معیوب هموگلوبین که زمینه ساز کم خونی سلول داسی شکل می باشد. در این آزمایش در بزرگسالان, یک نمونه خون از سیاه رگ در بازو گرفته می شود و در کودکان و نوزادان , نمونه خون معمولاً از انگشت یا پاشنه جمع آوری می شو و برای هموگلوبین s غربالگری می شود.اسمیر خونی بر روی لام در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد. در زیر میکروسکوپ معمولا انحنای سلول های خونی قابل مشاهده خواهد بود، البته در مواردی می توان از آزمایش ژنتیک برای تشخیص DNA های معیوب خونی استفاده نمود. برای تشخیص بیماری کم خونی داسی شکل در دوران جنینی از روش آمنیوسنتز یا نمونه برداری پرزهای کوریونی استفاده می گردد. نمونه های تهیه شده برای تجزیه و تحلیل DNA به آزمایشگاه ارسال می گردد. اگر بیمار، ژن سلول داسی را حمل می ‌کند، احتمالاً به مشاور ژنتیکی ارجاع داده خواهد شد.

پیشگیری کم خونی داسی

اگر شما دارای ویژگی سلول داسی شکل هستید، مراجعه به یک مشاور ژنتیک قبل از اقدام به بارداری می تواند به شما در درک خطر ابتلا به یک کودک مبتلا به کم خونی داسی شکل کمک کند. آن ها همچنین می توانند درمان های احتمالی، اقدامات پیشگیرانه و گزینه های باروری را توضیح دهند.

درمان کم خونی داسی

درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما برای بهبود زندگی می توان از روش های مدیریتی و تا حدود زیادی حمایتی برای کنترل علائم بیماری استفاده نمود. برخی از علائمی که ممکن است سبک زندگی این بیماران تحت تاثیر قرار دهد عبارتند از:

خستگی یکی از شایع ترین علائم این بیماری است که به دلیل کم خونی مزمن در این بیماران ایجاد می گردد. البته سلول های مغز استخوان برای جبران این کمبود دچار پر‌کاری می‌گردند. گاهی سلول‌ های مغز استخوان از ایجاد این سلول های خونی متوقف می شوند و بدن دچار بحران آپلاستیک می ‌گردد. در این شرایط بدن بیشتر مستعد ابتلا به ویروس های معده و روده و حتی بیماری های ویروسی دیگر مانند آنفولانزا می گردد. بحران های درد اغلب به دلیل خون رسانی ناکافی به اندام های بدن رخ می دهند. این جریان خون مختل شده باعث ایجاد درد های متناوبی می گردد که گاه برای برطرف شدن نیاز به دریافت مسکن های قوی و یا حتی بستری شدن در بیمارستان خواهند داشت. افراد برای مقابله با این علائم می توانند تا حدودی با پیشگیری از بروز کم آبی بدن مانع از تشدید علائم گردند.

در صورت وجود هرگونه نشانه ‌ای از عفونت باید آنتی ‌بیوتیک تجویز شود. در بیماران دچار کم‌خونی علامت‌دار باید تزریق خون انجام شود. تعویض خون در بیمارانی ضرورت دارد که دچار سندرم قفسه سینه، سکته مغزی، نکروز مغز استخوان و پریاپیسم شده‌اند. درد مقاوم به درمان و پاسخ آهسته به سایر اقدامات حمایتی جزو اندیکاسیون‌های دیگر انتقال خون هستند که در مورد آن ها اختلاف نظر وجود دارد. هدف از تعویض خون، رساندنHbS به حد 30-40% است. همچنان که قبلاً اشاره شد، در بیمارانی که دچار سکته مغزی براثر ترومبوز عروق بزرگ شده ‌اند باید مرتباً تعویض خون انجام گیرد. درمان با هیدروکسی اوره که در افراد دچار بیماری سلول داسی شکل غلظت HbF را افزایش می‌دهد سبب کاهش میزان بروز بحران های انسداد عروق می‌ شود. کارایی هیدروکسی اوره در یک مطالعه تصادفی شده و مطالعات پیگیری نمایش داده شده و بهبود بقا را برای بیماران درمان شده با هیدروکسی اوره آشکار ساخته است. پیوند مغز استخوان که به پیوند سلول بنیادی نیز مشهور است، تنها درمان بالقوه کم خونی داسی شکل را ارائه می دهد. این کار معمولاً برای افرادی که کم تر از 16 سال سن دارند، انجام می شود چون ریسک برای افراد بیشتر از 16 سال بیشتر است. یافتن یک اهدا کننده دشوار است و این روند خطرات جدی در ارتباط با آن، از جمله مرگ را دارد در نتیجه درمان کم خونی داسی شکل معمولاً با هدف اجتناب از بحران ها، تسکین علایم و جلوگیری از پیچیدگی های انجام می شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: آزمایشگاه رازی

در این مقاله باانواع بیماری های روده بزرگ و سندروم روده تحریک پذیر آشنا خواهید شد. آیا تا بحال از التهاب و ناراحتی روده ای رنج برده اید؟

انواع بیماری های روده بزرگ

در مقاله بیماری های روده بزرگ، قبل از این که با بیماری های مختلف روده آشنا شویم بهتر است که ابتدا به توضیحاتی درباره خود روده بپردازیم. روده عضوی از بدن است که دارای طول بسیار بلندی می باشد. غذای خورده شده توسط فرد در روده تجزیه می گردد و سپس دفع می شود. روده دارای بیماری های مختلفی است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

انواع مختلف روده

روده به زبان ساده تر لوله بسیار بلندی است که قادر است تا غذا را برای ما تجزیه کند. در روده مواد مفید غذا به همراه آب گرفته می شود. پس همان طور که تا الان متوجه شدید غذایی که توسط شما خورده می شود وارد روده ها می گردد. در بدن ما دو نوع روده وجود دارد که شامل روده بزرگ و روده کوچک می شود.

قبل از این که غذا از بدن دفع شود باید وارد روده بزرگ بشود. البته لازم به ذکر است که بیش ترین کاری که روده انجام می دهد جذب آبی است که در مواد غذایی وجود دارد.

روده باریک:

طولانی ترین عضو دستگاه گوارش بدن روده باریک است که طول روده باریک به شش متر می رسد. با وجود این که روده باریک بسیار طولانی است اما از آن به عنوان روده باریک یاد می شود زیرا قطر آن بسیار کوچک و در حدود دو تا چهار سانتی متر است. قطر روده بزرگ از روده باریک بیش تر و تا شش سانتی متر می باشد. در بخش ابتدایی روده باریک دوازده قرار دارد. این بخش از کوتاه ترین بخش های روده به شمار می رود.

روده بزرگ:

روده بزرگ قسمتی از دستگاه گوارش است که مابین روده باریک و مخرج واقع شده است. طول این روده به یک 1 متر و نیم می رسد. وظیفه روده بزرگ این است که آب غذاها و همین طور آبی که می نوشیم را دوباره جذب کند.

انواع بیماری های روده بزرگ

روده بزرگ می تواند به مشکلات متعددی دچار گردد که در ادامه به توضیح یک به یک بیماری های روده بزرگ خواهیم پرداخت. هر کدام از بیماری های روده بزرگ دارای علائم مشخص و خاص خود است. در این مطلب قصد داریم تا درباره رایج ترین بیماری های روده بزرگصحبت کنیم.

بیماری های روده بزرگ

کسانی که مدتی بعد از خوردن غذا به دل درد دچار می شوند و ممکن است به طور مداوم اسهال داشته باشند و همین طور نشانه هایی از جمله خون ریزی از بخش مقعد و کاهش وزن می تواند از جمله علائم بیماری روده محسوب شود. از جمله سایر نشانه های بیماری روده می توان به تعریق در طور روز و یا تب نیز اشاره کرد.

بیماری کورون در روده بزرگ

بیماری کورون دارای علائمی است که آن را شبیه به بیماری های روده می کند به همین دلیل تشخیص آن دشوار است. بیماری کورون موجب می شود که روده فرد به التهاب دچار گردد. کورون اکثرا در ایلئوم که در بخش پایینی روده کوچک است و در روده بزرگ تاثیر گذار است. با این حال این بیماری می تواند در تمام قسمت های لوله گوارش بدن نیز ایجاد بیماری کند. التهاب ناشی شده از بیماری کورون موجب می شود که فرد به دردهای شکمی،تب، کاهش وزن و همین طور اسهال دچار گردد. ابتلا به این بیماری هیچ گونه ارتباطی با استرس ندارد.

علت بیماری کورون

در افرادی که به این بیماری دچار هستند سیستم ایمنی واکنش بالایی در مقابل باکتری و مواد موجود در روده از خود نشان می دهد. با حمله گلبول های سفید به دیواره روده نوعی التهاب در آن ایجاد می شود که سبب شده روده بزرگ دچار ورم بگردد. همچنین این حمله باعث زخم شدن روده نیز می گردد. یکی از مشکلاتی که این بیماری ایجاد می کند این است که اگر کسی از خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد احتمال این که شما نیز به این بیماری دچار شوید بالاست.

نشانه های بیماری کورون

بروز علائم زیر می تواند از نشانه های بیماری کورون باشد:

• درد در ناحیه شکم که در قسمت پایینی و راست آن ایجاد می شود
• بروز اسهال
• خون ریزی در مقعد
• کاهش یافتن اشتها
• مشکلات پوستی
• تب
• خستگی
• کم خونی
• کاهش اشتها
• درد در ناحیه مفاصل
• بیماری کورون در کودکان باعث تاخیر در رشد می شود

طرز تشخیص بیماری کورون

تشخیص بیماری کورون توسط آزمایش مخصوصی صورت نمی گیرد. دکتران برای تشخیص این بیماری مجبورند تا یک سری از آزمایشات را برای فرد مشکوک به کورون تجویز کنند تا بتوانند این بیماری را از سایر بیماری هایی که مشابه با آن هستند تشخیص دهند. از جمله بیماری هایی که به بیماری کورون شبیه هستند بیماری های سلیاک، دیورتیکولوز، سندروم روده تحریک پذیر و کولیت اولسراتیو می باشند.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

این بیماری از جمله بیماری های بسیار شایع در سیستم گوارش بدن است. سندروم روده تحریک پذیر قادر است تا بخش پایین و بالای سیستم گوارش را مبتلا سازد. زنان بیش تر از مردان به این سندروم مبتلا می شوند واین میزان به دو تا سه برابر نیز می رسد.

علت بیماری سندروم روده تحریک پذیر

مطالعات نشان داده است که هنگامی که مقدار زیادی باکتری در روده باریک و روده بزرگ تولید می شود این بیماری خود را نشان می دهد.
کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، روده بزرگی دارند زیرا هنگامی که در روده بزرگ تولید گاز صورت می گیرد این امر باعث می شود که روده زیاد از حد فعال گردد. مصرف یک سری از داروها و غذاها باعث می گردد تا نشانه های این بیماری بدتر گردد. از جمله این غذاها می توان به حبوبات، الکل، غذای چرب و شکلات اشاره کرد. نشانه های سندروم روده تحریک پذیر خود را در دوران قاعدگی نشان می دهد و همین امر نشان دهنده این است که هورمون های جنسی بر این سندروم تاثیرگذار هستند. طبق تحقیقات دانشمندان بزرگ ترین عامل ایجاد این بیماری عفونت باکتری هایی است که در روده زندگی می کنند. عفونت موجب می شود که به اعصاب آسیب وارد شود و همین طور یبوست نیز رخ دهد.

نشانه های سندروم روده تحریک پذیر:

• درد شکم
• مدفوع به همراه مخاط
• نفخ
• استفراغ
• تهوع
• اسهال

کسانی که به این بیماری دچار هستند در هنگام خواب نشانه ای از خود بروز نمی دهند.

تفاوت IBS با بقیه بیماری ها

عواملی مانند استرس و اضطراب باعث می شود علائم سندروم وخیم تر شود. در سندروم روده تحریک پذیر برخلاف بیماری کورون نشانه های التهاب وجود ندارد. از جمله عواملی که نشان دهنده التهاب در بدن است شامل مواردی هم چون مدفوع خونی، تب در حال افزایش، کم خونی، خون ریزی از مقعد و کاهش وزن است.

بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

در این بیماری نیز مانند بیماری کورون، التهاب روده ایجاد می شود. علت این بیماری ایجاد التهاب و زخم های کوچکی در دیواره روده بزرگ است. با این که التهاب در انتهای ترین بخش روده بزرگ و در مقعد روی می دهد ولی می تواند روده بزرگ را کاملا درگیر کند. زخم هایی که در بخش ملتهب شده ایجاد می شوند باعث می شوند تا سلول هایی پوششی روده تخریب گردند و در نتیجه خون ریزی و عفونت ایجاد می شود.

دلیل بروز کولیت زخمی

عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد این بیماری بشوند. رژیم های غذایی نامناسب، واکنش دادن سیستم ایمنی بدن به محیط و عفونت می توانند از جمله عواملی باشند که باعث التهاب در روده می گردند.

نشانه های بیماری کولیت اولسراتیو

از جمله نشانه های این بیماری می توان موراد زیر را نام برد:

درد در ناحیه شکم
خون ریزی مقعد
تب
خستگی
کاهش اشتها
کم خونی
کاهش وزن

تفاوت بیماری کولیت زخمی با سایر بیماری ها

با این که کولیت زخمی ربطی به استرس و اضطراب ندارد اما گاهی اوقات در بعضی اشخاص استرس می تواند سبب افزایش نشانه های این بیماری گردد. در بیماری کولیت زخمی التهابی که در روده بزرگ رخ می دهد در بخش بالایی آن است ولی در بیماری کورون در دیواره های سخت روده التهاب رخ می دهد.
بیماری دیورتیکولوز
افراد زیادی در روده بزرگ خود دارای کیسه های کوچکی هستند که به سمت بیرون برآمده می باشند. این کیسه های کوچک را با عنوان دیورتیکولوم می شناسند در نتیجه اگر روده ای حاوی این کیسه ها باشد به آن دیورتیکولوز می گویند. کیسه های ذکر شده اگر دچار عفونت و یا التهاب گردند به اسم دیورتیکولیت خوانده می شوند.

علت بروز بیماری دیورتیکولوز

کمبود فیبر در غذا از جمله عوامل شایع برای ایجاد این بیماری است. فیبر موجب می شود تا مدفوع ساده تر دفع گردد و در نتیجه از بروز یبوست جلوگیری می شود. اگر باکتری و یا مدفوع وارد دیورتیکولوم شود باعث عفونی شدن آن می شود.

نشانه های بروز دیورتیکولوز

نفخ
تهوع
تب
درد خفیف شکم
استفراغ و لرز
تفاوت این بیماری با سایر بیماری ها
استرس با بیماری دیورتیکولوز مرتبط است.
نشانه های بیماری دیورتیکولوز به صورت ناگهانی رخ می دهد.
یبوست

فرد حداقل باید سه بار در هفته اجابت مزاج انجام دهد تا بتوان گفت که یبوست ندارد. همچنین اگر مدفوع شخص به راحتی دفع نشود و سفت باشد می توان گفت که شخص به یبوست دچار است. فردی که دارای یبوست است مدفوع سختی دارد و عمل دفع آن به سختی صورت می گیرد. یبوست یکی از رایج ترین مشکلات گوارشی در بین افراد است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در میان خانوم ها این مشکل به نسبت آقایان رواج بیش تری دارد و این میزان به سه برابر می رسد. علت این امر این است که سرعت انتقال در روده آقایان از خانوما ها بالاتر است و همچنین خانم های زیادی هستند که در موقع عادت ماهیانه خود به یبوست دچار می شوند. از عوامل دیگری که در یبوست تاثیر گذار هستند می توان به سن بالا، رژیم های غذایی که حاوی فیبر کمی هستند، بی تحرکی و مصرف تعداد بالایی دارو اشاره کرد.

یبوست با سرعت انتقال طبیعی به چه صورت است؟

در این حالت بیمار با این که حس یبوست دارد ولی مدفوع به طور نرمال از روده بزرگ عبور می کند. در مواقع استرس، این یبوست نیز شدیدتر می گردد. درمان این نوع یبوست به وسیله مسهل و یا فیبر مکمل صورت می پذیرد.

یبوست با سرعت انتقال پایین:

در این حالت مدفوع مدت زمان بیش تری طول می کشد تا از روده بزرگ عبور کند. در بیمارانی که به این نوع یبوست دچار هستند روده بزرگ در حالت استراحت تحرک طبیعی دارد. دراین حالت کسانی که دچار یبوست شدید هستند را نمی توان تنها با استفاده از مسهل و فیبر مکمل درمان کرد.

یبوست خروجی:

در موقعی که قرار است تا تخلیه مدفوع صورت بگیرد عضلات کف لگن دارای هماهنگی لازم نیستند. با این حال بیش تر کسانی که درگیر این یبوست هستند سرعت انتقال نرمالی در روده بزرگ دارند. در این افراد مدفوع می تواند به رکتوم برسد ولی قادر نیست تا از آن خارج گردد. بیمارانی که دارای این مشکل هستند می توانند با استفاده از تمرین های آسوده سازی به نتایج بهتری دست یابند.

یبوست در سالمندان:

تقریبا بیست درصد افرادی که سن بالاتر از شصت و پنج سال دارند دارای این مشکل هستند و خروج مدفوع از رکتوم آن ها با تاخیر مواجه است. از عواملی که باعث این مشکل می شود می توان به دیابت و پارکینسونیا به دلیل مصرف دارو و تریاک اشاره کرد. یبوست در سالمندان می تواند موجب مشکلاتی هم چون کمبود مایعات در بدن، زوال عقل، فشار خون، بیماری پارکینسون و تیروئید گردد. اگر مدفوع در بدن جمع شود می تواند به زخمی شدن روده بزرگ و انسداد آن منجر گردد. همین طور اگر شخص برای عمل یبوست زیاد زور بزند می تواند منجر به این شود که رکتوم بیرون بزند. به طور کلی همیشه پیش گیری از درمان بهتر است به همین دلیل اگر شخص بتواند میزان مناسبی از مایعات را در طول هفته مصرف کند و همین طور به طور مرتب نیز ورزش نماید می تواند از بروز یبوست جلوگیری کند. یکی دیگر از عواملی که می تواند مانع از بروز یبوست گردد مصرف غذاهایی است که دارای فیبر زیادی می باشند. غذاهای فیبردار شامل میوه، غلات سبوس دار و سبزیجات می گردند. فیبر باعث می شود که مدفوع پر حجم و نرم گردد در نتیجه حرکت آن آسان تر می شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مهدی افضل آقایی، متخصص گوارش