انواع دل درد و دل پیچه علل، علائم، تشخیص و درمان آن

در این مقاله با انواع دل درد و درمان آن آشنا خواهید شد

اگر به دل درد مبتلا می شود این مطلب را بخوانید

به ناحیه‌ای که بین دنده‌ها و لگن قرار گرفته، شکم می‌گویند. حال دردی که در این بخش می‌پیچد یکی از رایج‌ ترین احساساتی است که امکان دارد گاهی هر روز و در چند نوبت آن را تجربه کنیم. این درد ممکن است به حالت دل پیچه باشد یا اثری بسیار تیز و مبهم از خود به جای بگذارد. این درد معمولاً کوتاه مدت است و به خاطر پریود، گرفتگی اعضای داخلی، حالتی روانی یا مشکلی گذرا در روده اتفاق می‌افتد؛ اما زمانی که منشأ این درد نامعلوم است یا برای مدت زیادی ادامه پیدا می‌کند، باید در سریع‌ ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کرد.

بیماری هایی که موجب دل درد می شوند

درد شکم ممکن است توسط موارد زیر ایجاد شود. محل درد در شکم می‌تواند علت درد را برای ما مشخص کند.

درد در ناحیه بالای شکم می‌تواند در اثر عوامل زیر ایجاد شود:

• سنگ کیسه صفرا
• حمله قلبی
• هپاتیت‌ها (التهاب کبد)
• پنومونی (التهاب ریه)

درد در بالا سمت چپ:

• بزرگ شدن طحال
• انسداد مدفوعی (سخت شدن مدفوع به‌نحوی‌که نمی‌تواند دفع شود).
• آسیب‌ها و ضربه‌ها
• عفونت کلیه‌ها
• حمله قلبی
• سرطان

درد در بالا سمت راست:

• هپاتیت
• آسیب‌ها و ضربه‌ها
• پنومونی (التهاب ریه)
• آپاندیسیت

درد در مرکز:

• آپاندیسیت
• گاستروآنتریت یا بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای
• آسیب‌ها و ضربه‌ها
• اورمی (تجمع مواد زائد در خون)

دردی که در قسمت تحتانی شکم متمرکز باشد می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:

• آپاندیسیت
• انسداد روده
• حاملگی خارج رحمی (حاملگی که در خارج از رحم رخ می‌دهد).

درد در پایین سمت چپ:

• بیماری کرون
• سرطان
• عفونت کلیه‌ها
• کیست‌های تخمدان

درد در پایین سمت راست:

• آپاندیسیت
• فتق (زمانی که یک عضو به علت وجود ضعف در دیواره شکم بیرون بزند.)
• عفونت کلیه‌ها
• سرطان. علائم دل درد

اگر دل درد به صورت ناگهانی و بسیار شدید عارض شود، نشانه یک مشکل اساسی در بدن است. با این حال احساس رگ به رگ شدن در عضلات شکم، تیر کشیدن، انقباض ماهیچه‌ای یا درد شدید و پایدار از جمله علائم دل پیچه هستند. هر کدام از این دردها بنا بر ناحیه بروز، نشان دهنده مشکلی خاص هستند؛ مثلاً درد سمت راست و پایین شکم، نشانه التهاب آپاندیس است. یا درد در قسمت میانی یا راست شکم، نشانه مشکل در کیسه صفرا است. با این حال شایع‌ترین علائم دل پیچه عبارتند از:

1. درد در شکم
2. احساس نفخ
3. دفع گاز یا آروغ زدن
4. احساس سوزش در معده
5. کاهش اشتها
6. حالت تهوع
7. اسهال مرتبط با آن

انواع دل درد

دل درد انواع مختلفی دارد و پزشک باتوجه‌به نوع درد می‌تواند مشکل را تشخیص دهد. برخی از رایج‌ترین دردها عبارتند از:

1. موضعی: درد موضعی مربوط به یک ناحیه خاص در شکم است. اغلب علت ایجاد این درد، مشکلی در یک اندام خاص است. از شایع‌ترین علل درد موضعی، زخم معده است.
2. کرامپی: این درد بیشتر با اسهال، یبوست یا نفخ شکم همراه است. در بیشتر مواقع علت ایجاد آن جدی نیست. در زنان ممکن است پریود یا سقط جنین باعث این نوع درد شود.
3. کولیکی: دردهای کولیکی به طور ناگهانی به وجود می‌آیند و شبیه به اسپاسم عضلانی یا دل پیچه هستند. این درد موجی بوده و اغلب شدید است. از شایع‌ترین علل این نوع درد، سنگ کلیهو سنگ کیسه صفرا است.

این دل دردها را جدی بگیرید (دل درد های خطرناک)

اگر درد بیمار شدید باشد یا با هر یک از علائم زیر همراه باشد لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

1. تب
2. عدم توانایی نگه داشتن غذای خورده شده برای چند روز (استفراغ کردن)
3. مشکل در دفع مدفوع (خصوصاً اگر بیمار استفراغ دارد)
4. وجود خون در استفراغ
5. وجود خون در مدفوع
6. مشکل در تنفس
7. تکرر غیرعادی ادرار یا سوزش و درد هنگام ادرار کردن
8. بروز درد در بارداری
9. حساسیت به لمس شکم
10. بروز درد بر اثر آسیبی که طی چند روز اخیر به شکم وارد شده است.
11. ادامه داشتن درد برای چندین روز

این علائم می‌توانند نشان‌دهنده یک مشکل داخلی باشند که به درمان فوری نیاز دارد.

تشخیص علل دل درد

علت درد شکمی بر اساس ویژگی‌های این درد، معاینه فیزیکی و آزمایش تشخیص داده می‌شود، مثلاً با مراجعه به پزشک احتمالاً یک سری سؤال از ویژگی‌های درد، الگوها و تداوم درد شما بپرسد و در مورد شرایط فیزیکی یا روانی شما جویا شود. تشخیص درد شکم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی
• آزمایشات آزمایشگاهی شمارش کامل خون (CBC)، آنزیم‌های کبدی، آنزیم‌های پانکراس (آمیلاز و لیپاز)، بارداری و آزمایش‌های ادرار
• اشعه X ساده از شکم
• مطالعات رادیوگرافی
• سونوگرافی
• توموگرافی کامپیوتری (CT) شکمی (شامل تمام اندام‌ها و روده‌ها)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• باریم اشعه ایکس
• آندوسکوپی کپسول
• کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر
• سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)

پیشگیری از دل درد

تمام انواع درد های شکمی قابل پیشگیری نیستند. با این حال با انجام اقدامات زیر می توان احتمال بروز شکم درد را کاهش داد:

• داشتن رژیم غذایی سالم
• مصرف آب فراوان
• ورزش منظم
• کاهش حجم وعده های غذایی

اگر روده های شما دچار مشکل خاصی، نظیر بیماری کرون هستند از رژیم غذایی که پزشک توصیه کرده است پیروی کنید تا احساس ناراحتی تان به حداقل برسد. اگر مبتلا به GERD (رفلاکس معده) هستید، دو ساعت قبل از خواب چیزی نخورید. دراز کشیدن بلافاصله پس از مصرف غذا، ممکن است باعث سوزش سردل و درد شکم شود بنابراین توصیه می شود حداقل تا دو ساعت بعد از صرف غذا دراز نکشید.

درمان دل درد

درمان با توجه به دلیل احتمالی درد شکم طرح‌ریزی می‌شود. بعضی گونه‌های درد را می‌توان به سادگی با مصرف داروهای غیرتجویزی (بدون نسخه) قابل تهیه از داروخانه تسکین داد؛ اما برای بهبود بعضی دردها باید به بیمارستان مراجعه نمود.

روش درمان دل درد به علت آن بستگی دارد، شماری از راهکارهای درمانی عبارتند از:

• دارو برای درمان التهاب، رفلاکس یا انواع زخم‌ها
• آنتی بیوتیک برای عفونت
• تغییر در رفتارهای فردی در مواجهه با شکم درد ناشی از نوشیدنی‌ها یا غذاهای خاص
• تزریق موضعی عامل‌های بی‌حس کننده یا کورتیکواستروئیدها
• در موارد شدیدتری مانند آپاندیسیت و فتق انجام عمل جراحی ضرورت می‌یابد نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی. منبع: غلامرضا سیف، متخصص رادیولوژی و سونوگرافی