بهداشت و زیبایی پوست و مو

در این مقاله درباره بهداشت پوست و مو سخن خواهیم گفت

استفاده از انواع کرم ها و ماسک ها وعینک، ورزش،.... همه همه برای حفاظت از زیبایی پوست است

حال بهداشت پوست چیست؟

یکی از اجزای مهم بدن انسان خصوصاً خانم‌ها پوست است از این رو بهداشت پوست بسیار مهم است. امروزه افراد به دنبال راه حل‌های مناسب هستند تا پوست شاداب‌تری داشته باشند. در بالا اشاره کردیم که استحمام روزانه، دور بودن از فضای استرس زا و… از راهکارهایی برای بهداشت پوست به شمار می‌آید. یکی از مشکلات مهم که در سنین نوجوانی تا زمان پیری ما را با خود درگیر می‌کند التهاب پوست به دلیل استفاده از مواد آرایشی است. از رایج‌ترین آن‌ها رژلب‌هاست که به دلیل قرار گرفتن در زیر نور آفتاب متورم شدن لب را به علت وجود مواد رنگی رژلب به نام ائوزین هست.

حفظ بهداشت پوست

برای رعایت بهداشت پوست عوامل تاثیرگذار و صدمات احتمالی همچنین نوع پوست خود را باید بشناسیم.

تشخیص نوع پوست بسیار ساده است و فهمیدن آن بستگی به میزان تولید چربی پوست دارد. مواردی مثل ژن-استرس-مراقبتهایی که برای پوست صورت می‌گیرد در تولید چربی پوست تأثیر می‌گذارد.

برای تشخیص راحت نوع پوست لازم است ابتدا صورت را بشوییم و به آرامی خشک کنیم سپس با کاغذ نازک یا دستمال پاک کردن عینک در قسمت‌های مختلف پوست صورت فشار دهیم. اگر کاغذ چسبید پوست چربی دارید و اگر نچسبید پوست شما خشک است اگر کاغذ در نقطه (پیشانی-بینی-چانه) چسبید پوست مختلط یعنی نرمال دارید که حدود 70% خانم‌ها پوست نرمال دارند.

آشنایی با انواع پوست برای مراقبت از آن

در بالا اشاره کردیم که پوست سالم به چهار دسته تقسیم می‌شود:

پوست معمولی: در این نوع پوست اثری از جوش و آکنه، چروک دور لب و چشم و پیشانی یا جوش سرسیاه یا سرسفید نیست و این نوع پوست احساس خشکی و کشیدگی ندارد.

پوست خشک: می‌شود از علائم این پوست به پوسته پوسته شدن، چروک ریز دور لب، چروک دور چشم و یا روی پیشانی است. این افراد هنگام شستن پوست صورت و دست‌ها احساس خشکی و کشیدگی می‌کنند.

پوست چرب: افراد دارای پوست چرب جوش و آکنه و کمدون های سرسیاه و سر سفید در پوست دارند همچنین این نوع پوست براقیت به خاطر چربی زیاد دارد.

پوست مختلط: این نوع پوست در قسمت چانه، پیشانی و بینی چرب است اما نقاط دیگر صورتشان خشک و معمولی است.

با دانستن نوع پوست می‌توانیم بهتر در جهت حفظ بهداشت پوست گام برداریم و یقیناً رعایت بهداشت پوست در سلامت روحی و جسمی افراد بسیار مؤثر است.

نکاتی مهم در مورد بهداشت پوست:

برای بهداشت پوست باید نکاتی را رعایت کنیم:

از خستگی زیاد، کم خوابی، استرس و عصبانیت پرهیز کنیم.

از اخم کردن و چین و چروک صورت و کشیدن آن بپرهیزیم.

هنگام حرف زدن ریلکس باشیم.

آب در طول روز زیاد بنوشیم. نوشیدن گلاب نیز سبب می‌شود پف چشم در صبح از بین برود.

از اشعه ماورا بنفش دور باشیم و سعی کنیم زمانی که در معرض آن قرار می‌گیریم از کرم‌های مخصوص استفاده کنیم.

ورزش را فراموش نکنیم.

از غذاهای سرشار از ویتامین، میوه و سبزیجات در برنامه غذایی استفاده کنیم.

سعی کنیم وزن خود را متعادل نگه داریم چرا که اضافه کردن و کم کردن وزن می‌تواند بر روی پوست اثر بگذارد.

پوست خود را هر شب با پاک کننده تمیز کنیم و قبل از خواب مرطوب کنیم.

با پوستی که آرایش دارد به رختخواب نرویم زیرا باعث پیری زودهنگام پوست می‌شود.

اگر پوست خشکی دارید از کرم‌های چرب کننده صورت استفاده نمایید.

بعد ورزش به دلیل تعریق حتماً حمام کنید تا مواد سمی و چربی حاصل از بین برود و از مرطوب کننده بعد استفاده کنید تا رطوبت از دست رفته بازگردد.

هر گونه تغییر غیر عادی در پوست خال پوستی باید با یک پزشک متخصص مطرح شود.

از کشیدن سیگار و قلیون و سایر دخانیات خودداری کنیم.

محصولات انتخابی برای حفظ بهداشت و مراقبت پوست:

صابون و پاک کننده‌ها: در بهداشت پوست از این ترکیبات برای آرایش، چربی و کثیفی از سطح پوست استفاده می‌کنند. امروزه پاک کننده‌ها نسبت به صابون طرفداران بیشتری دارد زیرا با استفاده از آن‌ها رطوبت پوست حفظ می‌شود. در واقع این پاک کننده‌ها برای سلامت و بهداشت پوست است. برای پوست خشک باید صابون همراه با مرطوب کننده باشد و بعد شستن باید پوست را به آرامی مالش دهیم و اسکراب هم انجام دهیم. آب برای شستن پوست باید حتماً ولرم باشد و برای خشک کردن از حوله نرم جهت گرفتن آب اضافی استفاده شود.

مرطوب کننده: استفاده از مرطوب کننده در بهداشت پوست بسیار اهمیت دارد و برای هر نوع پوست مرطوب کننده مربوط به خود به کار برده شود. در پوست خشک مرطوب کننده چرب باید استفاده شود و برای پوست چرب ضرورتی در استفاده از مرطوب کننده‌ها نیست مگر در موارد خاص مثلاً فصول سرد و همینطور در پوست مستعد آکنه نباید مرطوب کننده معمولی استفاده کنیم. برای پوست نرمال از مرطوب کننده حداقل چربی و برای پوست ترکیبی در نواحی چانه و بینی و پیشانی از مرطوب کننده استفاده نشود.

ضدآفتاب: از موارد مهم و ضروری در بهداشت پوست استفاده از ضدآفتاب است. هر چه پوست روشن‌تر باشد احتمال آسیب بیشتر است بیماران نیز باید مراقب لازم در برابر اشعه مضر آفتاب را به کار گیرند.

ماسک‌ها: راه حل مراقبتی دیگر در بهداشت پوست استفاده از ماسک است که برای پاک کردن عمیق منافذ پوست –سفت کردن پوست و مرطوب کردن پوست توصیه می‌شود. اکثر افراد از ماسک‌ها به دلیل راحت در دسترس بودن و اثرات آن استقبال زیادی می‌کنند اما در مورد بیماران باید این محصولات به صورت هفته‌ای یک بار استفاده شود.

استفاده از عینک آفتابی همانطور که از چشم در برابر آفتاب حفاظت می‌کند از چین و چروک دور چشم در مقابل آفتاب محافظت می‌کند در استفاده از عینک بهتر است از فرم چشم را داشته و لبه بزرگتر داشته باشد تا از ورود امواج مضر جلوگیری کند.

اقدامات مناسب و بهداشت پوست باعث کاهش آسیب ناشی از نور آفتاب به پوست می‌شود و رطوبت پوست حفظ می‌شود البته از طرفی سبک زندگی درست به صورت روزانه بسیار اهمیت دارد.

کرم مرطوب کننده: استفاده از لایه بردارها نیز باسازی پوست را انجام می‌دهد و پوست نرم و شفاف می‌شود.

کرم دور چشم: از مراقبت‌های دیگر حفظ بهداشت پوست استفاده از کرم دور چشم به صورت روزانه است خصوصاً برای افرادی که مسن هستند این کرم‌ها توصیه می‌شود و سبب برطرف شدن تیرگی، چین و چروک و پف دور چشم می‌شود. این کرم‌ها با باز کردن عروق دور چشم سبب افزایش گردش خون در این نقاط می‌شود. بهتر است این کرم‌ها در اول صبح و شب‌ها بعد از شستشو صورت انجام گیرد.

کرم لایه بردار: برای سلامت و بهداشت پوست می‌توان از کرم‌های لایه بردار برای از بین بردن لایه‌های مرده پوست صورت استفاده کرد تا پوست راحت نفس بکشد و پوستی سالم‌تر داشته باشیم. با استفاده مرتب از لایه بردارها پوستی به دور از چین و چروک و خشکی و افتادگی پوست خواهیم داشت. این کار باعث باز شدن منافذ پوست به علت ضخیم شدن پوست می‌شود. این کرم را در شب می‌توانید جایگزین کرم‌های مرطوب کننده کنید. کافی است بعد از شستشوی صورت آن را به تمام صورت به جز دور چشم بمالید.

تأثیر معجزه آسای خواب بر مراقبت پوست:

خوابیدن عاملی بسیار مهم در بهداشت پوست است. 8 ساعت خوابیدن در شب سبب می‌شود که پوست خسته نشود و شاداب بماند. مالیدن عسل هم باعث تسکین پوست می‌شود و اثر درمانی دارد. برای پوست‌هایی که حاوی آکنه است نباید به جوش دست زد زیرا باعث تورم و قرمزی در نهایت زخم می‌شود هنگامی هم که احساس کردم جوش در راه است منطقه را با گلاب تمیز کنید و از چای سبز کیسه‌ای سرد بر روی محل استفاده کنید.

در استفاده از محصولات بهداشت پوست باید صبور باشیم. باید هنگام استفاده از محصولات پوست زمان بدهیم تا به نتایج بهتر دست یابیم و نباید از چند محصول با برندهای مختلف همزمان استفاده کنیم.

حال چطور از پوست خود مراقبت بهتری بکنیم؟ نکات کلیدی بهداشت پوست و مو از منظر پزشکی و دارویی

مراقبت از پوست و مو دغدغه خیلی از افراد است و افراد باید نکات کلیدی بهداشت پوست و مو را رعایت کنند، به خصوص خانم ها که در این زمینه حساسیت بیشتری نشان می دهند. پوست به‌ عنوان مهم‌ترین پوشش، بدن را از خطر ابتلا به بیمارى‌هائى که راه ورود آنها از طریق پوست است، مصون نگه مى‌دارد. علاوه بر این، نقش مهمى در سلامت انسان دارد، زیرا از یک طرف سموم و مواد زاید بدن را به شکل عرق خارج کرده و از طرفى با جذب کردن اکسیژن عمل تنفس را کامل مى‌نماید. به‌علاوه وسیله‌اى براى کنترل و ثابت نگه‌داشتن حرارت بدن است.

تغذیه سالم در سلامت پوست و مو موثر است پس از آن غافل نشوید؛ کمبود پروتئین ها، ویتامین ها، آهن و… باعث خشکی پوست و مو، ریزش مو، شکستگی مو، ایجاد چین و چروک در پوست و در نهایت از دست دادن طراوت و شادابی پوست و مو می شود. منظور از بهداشت یعنی رعایت و مراقبت درست پوست و مو در برابر عوامل تهدید کننده ای که موجب به خطر انداختن سلامت می شود. مو و پوست سالم، چهره را جوان تر و شاداب تر می کند. با رعایت نکاتی که برای بهداشت پوست و مو می گوییم می توانید پوست و مو را سالم نگه دارید.

اهمیت رعایت بهداشت پوست

پوست مواد زاید و سموم بدن را به صورت عرق از بدن دفع می کند. اگر پوست سالم باشد در مقابل بیماری های پوستی بسیار مقاوم است و همچنین می تواند در برابر عوامل بیماری زا و باکتری ها دفاع کند. چنانچه قسمتی از پوست خراش داشته باشد باکتری ها راحت نفوذ می کنند و باعث بیماری می شوند به همین دلیل لازم است از پوست خود مراقبت کنیم. برخی افراد پوست بسیاری حساسی دارند و به شوینده ها یا عطر ها واکنش نشان می دهند، که به صورت التهاب، قرمزی، آکنه و… روی پوست دیده می شود.

برخی خانم ها زیاد از لوازم آرایشی استفاده می کنند و مدام آرایش دارند این موضوع باعث می شود پوست نفس نکشد و شادابی خود را از دست بدهد حتی باعث بروز آکنه شود. بهترین زمان برای استراحت پوست شب، هنگام خواب است، قبل خواب سعی کنید آرایش صورت را با محلول مخصوص پاک کردن آرایش تمیز کنید و بعد با آب خالی صورت را بشویید و از شستشو با صابون خودداری کنید چون صابون ماده ای دارد که باعث گرفتن چربی پوست و خشکی می شود. اگر پوست خشکی دارید حتما از مرطوب کننده استفاده نمایید.

بهداشت پوست

همانگونه که خود مطلع هستید، پوست خارجی‌ترین اندام انسان و اولین لایه دفاعی بدن در مقابل تمامی صدمات و آسیب‌هاست. نکات کلیدی بهداشت پوست و مو به شما کمک می کند تا پوست و مویی سالم را تجریه کنید. پوست خود شامل سه بخش زیر است:

• لایه اپیدرم: نازک‌ترین لایه و خارجی ترین لایه
• لایه درم: لایه ضخیم و میانی
• لایه هیپودرم: داخلی‌ترین لایه و متصل کننده پوست به سایر بافت‌های بدن

هر سه‌ ی این بخش‌ها در ضخیم‌ترین مکان پوست، نهایتا ضخامتی 6 میلی‌متری دارد، اما قوی‌ترین دژ دفاعی انسان است.

باید بدانید که پوست جزو بزرگ‌ترین اعضا‌ی بدن است. پوست انسان همواره در حال رشد و تغییر است و نمود کلی از سلامت جسمانی است. به عنوان مثال، افرادی که بر سر شانه‌ی خود جوش و آکنه دارند، دچار مشکل کبدی هستند. همان گونه که می‌بینید، پوست از ارگان‌های حیاتی بدن است و حفظ و نگه‌داری از آن بسیار مهم و ضروری است. بسیاری بیماری‌ها هستند که با وجود همین پوست هرچند نازک به انسان منتقل نمی‌شوند، اما با کوچک‌ترین زخم و جراحت بر روی پوست، آن بیماری به انسان سرایت می‌کند.

برای حفاظت از پوست شما در بدو باید با روش‌های پیشگیری بیماری‌های آن آشنا شوید و سپس با آشنایی با بیماری‌های آن، بدانید که در مواجهه با هر کدام باید چه راهکار‌ی را انتخاب کنید و جلوی پیش رفت آن را بگیرید.

• نظافت و تمیزی پوست
• شستن دست و صورت و نواحی بدن
• بهداشت تراشیدن موها
• دوری از تابش بیش از اندازه نور خورشید(آفتاب سوختگی)
• انتخاب صابون و شستشو دهنده های مناسب پوست
• انتخاب کفش مناسب و تاثیر آن بر پوست پا
• جلوگری از چرب شدن زیاد پوست
• جوش های صورت و نحوه برخورد با آن ها

بهداشت مو

برای خود وقت بگذارید و به بهداشت پوست و مو اهمیت دهید. اگر بهداشت مو را رعایت نکنید دچار موخوره، شپش، ریزش مو و… می شوید. هنگام شستشو سر از هر شامپویی استفاده نکنید، با توجه به نوع مو شامپو بگیرید؛ چنانچه موی خشکی دارید از شامپوی مناسب موی خشک و اگر موی چربی دارید از شامپوی مناسب موی چرب استفاده نمایید. هنگام شانه کردن موهای فر و خشک حتما قبل از شانه کردن موها را نرم کننده یا ماسک مو بزنید تا راحت شانه شود. سعی کنید هر چند وقت موهای خود را کوتاه کنید که رشد خوبی داشته باشد؛ مو هر چه کوتاه تر و کم حجم تر باشد نگهداری و رعایت بهداشت راحت تر می شود.

به نکات کلیدی بهداشت پوست و مو سر توجه بفرمایید:

• شستن موى سر، حداقل دوبار در هفته
• استفاده از وسایل شخصى استحمام جهت شستشو و خشک نمودن مو. ضمناً نباید موهاى خیس را در جریان وزش باد قرار داد.
• برس‌کشیدن روزانه موها و ماساژ مرتب آن به‌مدت چند دقیقه که باعث تشدید سرعت جریان خود و رسیدن هوا به ریشه موها مى‌شود. شانه و برس پیوسته باید تمیز باشد و از شانه و برس دیگران استفاده نشود.
• نوع شامپو و صابون باید با توجه به خصوصیات مو (چرب، خشک، معمولی) انتخاب شود.
• براى استراحت باید از بالش و ملافه شخصى استفاده کرد تا از ابتلا به بیمارى‌هائى نظیر بیمارى قارچى سر در امان بود.
• پس از اصلاح موى سر در آرایشگا‌ە‌هاى عمومى حتماً باید سر را با آب‌ گرم و صابون شست و پس از هر بار شستشو، موها را با دقت خشک کرد.
• ناراحتى‌هاى عصبی، بى‌خوابی، بدى تغذیه و بیمارى‌هاى مزمن در وضع موها اثر نامطلوبى دارد.
• براى بهداشت و سلامت موها باید به برنامه ‌غذائى نیز توجه گردد. وجود ویتامین‌ها و کلسیم در رژیم غذاى براى سلامت مو مؤثر است.
• در صورت مشاهده هر گونه عارضه پوستى نظیر کورک، کفگیرک، زردزخم، پوسته و شوره سر و … لازم است به پزشک مراجعه شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: امید رجبی، دکترای داروسازی، شرکت داروسازی رجبی