بیماری ویتیلیگو پوستی یا پی‌سی و راه های درمان

بیماری پیسی چیست و چه علائمی دارد؟

ویتیلیگو که با نام‌های پیسی، برص، لک‌وپیس هم شناخته می‌شود، بیماری است که موجب کمبود رنگدانه در پوست و بروز لکه‌های سفیدرنگ روی پوست می‌شود. لکه‌های سفیدرنگ ممکن است به طور غیرمنظم در هر جایی از بدن باشند. به دلیل تفاوت بین لکه‌های سفید و رنگ خود پوست، این بیماری در افرادی با رنگ پوست تیره‌تر، بیشتر نمایان است. هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. بیماری پیسی در حدود 1 تا 2 درصد از کل جمعیت را مبتلا می‌کند. این بیماری می‌تواند غشاهای مخاطی بدن و شبکیه چشم را نیز درگیر کند. موهایی که در نواحی مبتلا به پیسی رشد می‌کنند نیز ممکن است سفید باشند. هرچند تا به امروز بیماری پیسی یا برص قابل درمان نیست؛ اما با استفاده از کرم‌های کورتیکو استروئید و اشعه‌ی UV و برخی درمان‌های دیگر می‌تواند ظاهر پوست بیمارانی که به پیسی شدید دچار هستند، بهبود داد.

علت بیماری پیسی

علل ایجاد پیسی هنوز به‌درستی مشخص نشده‌اند؛ اما تحقیقات انجام‌ شده موارد زیر را مشخص کرده‌اند:

• یک عارضه‌ی خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن فرد بیش‌ازحد فعال شده و ملانوسیت های خودی را از بین می‌برد.
• عدم تعادل استرس اکسیداتیو ژنتیکی
• یک واقعه‌ی استرس‌زا
• آسیب به پوست به دلیل آفتاب‌ سوختگی شدید یا بریدگی
• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی خاص
• علل عصبی
• وراثت رابطه‌ی فامیلی
• علل ویروسی

علائم پیسی

علائم و نشانه‌های پیسی عبارتند از:

• از بین رفتن رنگ طبیعی پوست به صورت لک و پیس که معمولاً ابتدا در دست‌ها، صورت (لک و پیس صورت) و نواحی اطراف دهانه‌های بدن و اندام تناسلی ظاهر می‌شوند.
• سفیدی زودرسمو، مژه‌ها، ابروها یا ریش
• از بین رفتن رنگ طبیعی بافت‌هایی داخل دهان و بینی (غشاهای مخاطی)

انواع پیسی

موضعی

• فوکال: این نوع از بیماری پیسی به صورت یک یا چند لکه‌ی سفید در یک ناحیه محدود مشخص می‌شود.
• سگمنتال: در این نوع از بیماری پیسی، یک یا چند لکه فقط در یک طرف بدن ایجاد می‌شوند. این نوع از پیسی بیشتر در کودکان شایع است و غالباً با اختلالات تیروئیدی یا سایر اختلالات خود ایمنی بدن ارتباطی ندارد.
• غشاهای مخاطی: در این نوع از بیماری پیسی فقط غشاهای مخاطی بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

عمومی

• اکروفیشیال: در این نوع از بیماری پیسی، نواحی فاقد رنگدانه تمامی نواحی دور از مرکز بدن مانند صورت، سر، دست‌ها و پاها را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند.
• ولگاریس: در این نوع پیسی، لکه‌های پراکنده‌ای به طور گسترده در تمامی نواحی بدن ایجاد می‌شوند.
• ترکیبی: این نوع پیسی ترکیبی از پیسی اکروفیشیال و ولگاریس و یا پیسی سگمنتال و اکروفیشیال و یا ولگاریس است.
• کامل: در این نوع پیسی، نواحی فاقد رنگدانه تقریباً تمامی نواحی بدن را پوشش می‌دهند.

بیماری پیسی در کودکان

کودکان مبتلا به لک‌وپیس مانند دیگر هم‌سالانشان کاملاً سالم هستند. اکثر این کودکان مبتلا به ویتیلیگو در سن چهار یا پنج‌سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند. بااین‌حال، حتی کودکان زیر یک سال می‌توانند لکه‌های ویتیلیگو را داشته باشند. یکی از تفاوت‌های مهم بین ویتیلیگو دوران کودکی و ویتیلیگو بزرگسالان این است که در کودکان تا حد زیادی بر نوزادان مؤنث تأثیر می‌گذارد. همچنین ویتیلیگو سگمنتال در کودکان شایع‌تر است.

درمان بیماری پیسی

برای اینکه بتوانید تأثیر درمان پزشکی بر بهبود بیماری پیسی را مشاهده کنید، به حداقل سه ماه زمان نیاز دارید. درمان‌های پزشکی این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:

• پمادهای موضعی: برخی از پمادهای موضعی ازجمله کورتیکواستروئیدها و مهار‌کننده‌های کلسی‌نورین (پمادهای ضدالتهاب) می‌توانند در مراحل اولیه بیماری به بازگرداندن رنگ به لکه‌های سفید پوست کمک کنند. برخی از این پمادها نیز می‌توانند پیشرفت بیماری را کند کنند. بااین‌حال، اگر این داروها به‌صورت بلندمدت استفاده شوند می‌توانند عوارض جانبی به همراه داشته باشند. این عوارض جانبی شامل آتروفی پوست، رشد موهای زائد و تحریک پوست می‌شوند.
• داروهای خوراکی: برخی از داروهای خوراکی مانند استروئیدها می‌توانند به کنترل بیماری پیسی کمک کنند.
• پسورالن همراه اشعه ماورا بنفش (PUVA): در این درمان لازم است پسورالن را به شکل قرص مصرف کنید یا پماد آن را بر روی پوست خود بمالید. سپس، پزشک شما را در معرض اشعه UVA قرار می‌دهد تا داروها فعال شوند و رنگ را به پوست شما بازگردانند. پس از این مرحله لازم است که تا جایی که می‌توانید در معرض نور خورشید قرار نگیرید و عینک ضدآفتابی هم بزنید. این درمان عوارض جانبی نیز دارد که از میان آنها می‌توان به آفتاب‌سوختگی، حالت تهوع، خارش و تیرگی پوست اشاره کرد.
• فرابنفش B با باند باریک: این درمان یک روش درمانی جایگزین برای PUVA است. در این نوع درمان، نور متمرکزتری ارائه می‌شود که درنتیجه آن احتمال ایجاد عوارض کاهش پیدا می‌کند.
• درمان با لیزر اگزایمر: این درمان به بهبود لکه‌های کوچک بیماری پیسی کمک می‌کند و به کمتر از چهار ماه زمان نیاز دارد. این درمان دو تا سه بار در هفته انجام می‌شود.
• دپیگمانتاسیون: اگر بیش از 50 درصد بدن شما تحت تأثیر بیماری پیسی قرار گرفته باشد، پزشک برای متعادل کردن رنگ پوست شما حذف رنگدانه‌ها را توصیه می‌کند. این روش اغلب زمانی انجام می‌شود که روش‌های بازگرداندن رنگدانه به پوست با شکست مواجه شوند. برای انجام دیپگمانتاسیون، پزشک داروی مونوبنزون را برای شما تجویز می‌کند که ممکن است برای مشاهده تأثیر کامل آن لازم باشد تا دو سال این دارو را مصرف کنید. عوارض جانبی این درمان شامل التهاب و افزایش حساسیت به نور خورشید هستند.

جراحی زمانی برای بیماری پیسی در نظر گرفته می‌شود که سایر داروها و روش‌های درمانی مؤثر نباشند. درصورتی‌ که لکه‌های سفید بدنتان پایدار باشند و در اثر آسیب ناشی از نور خورشید به وجود نیامده باشند پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. انواع روش‌های جراحی در این شرایط عبارتند از:

• پیوند پوست: در این روش، جراح پوست سالم و دارای رنگدانه را به نواحی بدون رنگدانه منتقل می‌کند. خطرات استفاده از این روش شامل عفونت و زخم است. پیوند پوست با استفاده از تاول گزینه دیگری است که خطرات کمتری دارد. این روش شامل ایجاد تاول بر روی پوست سالم و انتقال بالای تاول با ناحیه‌ای دیگر است.
• میکروپیگمنتیشن: در این روش، پزشک رنگدانه را بر روی پوست شما خالکوبی می‌کند. این روش برای ناحیه لب گزینه خوبی است؛ اما ممکن است هماهنگ کردن آن با رنگ پوست دشوار باشد.

آیا بیماری پیسی واگیردار است؟

این بیماری به هیچ عنوان ممکن نیست از فردی به فرد دیگر از طریق ارتباط پوستی یا هر نوع ارتباط دیگری سرایت کند.

عوارض پیسی

افراد مبتلا به بیماری پیسی ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند:

• پریشانی اجتماعی یا روانی
• آفتاب سوختگی
• مشکلات چشمی
• از دست دادن شنوایی
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• منبع: فاطمه عندلیب متخصص پوست و مو