دیسک کمر و راههای درمان

مهره ها

مهره ها 33 استخوان جداگانه هستند که به یکدیگر می پیوندند تا ستون فقرات را تشکیل دهند. مهره ها شماره گذاری شده و به مناطقی تقسیم می شوند:
1- گردن
2- قفسه سینه
3- کمر
4- ساکروم
5- کوکسی
از 33 استخوانی که ستون فقرات ما را تشکیل می دهد، فقط 24 استخوان قابل حرکت هستند. مهره های ساکروم و کوکسیکس بهم وصل شده اند.

گردن

عملکرد اصلی ستون فقرات گردن حمایت از وزن سر (حدود 5 کیلوگرم) است. هفت مهره گردن از C1 تا C7 شماره گذاری شده اند. مهره های گردن را با حرف انگلیسی C نشان می دهند که از کلمه سرویکال Cervical یعنی گردن گرفته شده است. گردن به دلیل داشتن دو مهره اختصاصی که به جمجمه وصل می شوند بیشترین دامنه حرکت را در ستون فقرات دارد. اولین مهره (C1) اطلس استخوان حلقه ای شکل است که مستقیماً به جمجمه متصل می شود.به کمک این مهره ما می توانیم سر خود را به جلو و عقب ببریم به عبارت دیگر این مفصل حرکت "بله" یا "وقتی حرف کسی را تایید می‌کنیم سر خود را تکان میدهیم (حالت تایید) را فراهم می کند. مهره دوم (C2) دارای یک برآمدگی بنام odontoidادنتوئید است که در داخل قوس مهره اطلس می چرخد به همین جهت است که ما می‌توانیم با کمک مهره دوم گردن سر خود را به طرف شانه های خود بچرخانیم است. یا در حالتی که " نه "می خواهم بگوییم و گردن خود را به عقب می بریم از این مهره کمری کمک می گیریم.

قفسه سینه (پشتیچ)

کارکرد اصلی ستون فقرات قفسه سینه نگه داشتن قفس دنده و محافظت از قلب و ریه ها است. دوازده مهره قفسه سینه از شماره T1 تاT12 شماره گذاری شده است. مهره های پشتی را با حرف انگلیسی T نشان می‌دهند که از Thoracic توراسیک گرفته شده است دامنه حرکت در ستون فقرات قفسه سینه محدود است.

کمر

کارکرد اصلی ستون فقرات کمر تحمل وزن بدن است. پنج مهره کمری به شماره L1 تا L5شماره گذاری می شوند. این مهره ها بزرگتر از بقیه مهرها هستند و استرسی که در اثر بلند کردن و حمل اجسام سنگین را خنثی می کنند.‌

استخوان ساکروم

عملکرد اصلی ساکروم اتصال ستون فقرات به استخوان لگن (ایلیاک) است. پنج مهره ساکرال وجود دارد که به هم چسبیده اند. آنها به همراه استخوان های ایلیاک، حلقه ای را تشکیل می دهند که به آن لگن می گویند.

ناحیه Coccyx کوکسیکس یا دنبالچه

در این استخوان چهار استخوان مهره بهم وصل (فیوز شده) است. coccyx باعث اتصال به رباط ها و عضلات کف لگن می شود.

همانطور که در تصویر بالا مشخص است ستون فقرات کمری از 5 مهره تشکیل شده است که در بین آنها دیسک ها قرار گرفته اند. عملکرد اصلی دیسک ها تسهیل حرکت و چرخش ستون فقرات بوده و اساسا نقش ضربه‌گیر داشته لذا فشار بیش از حد به جسم مهره ها نمی آید و مهره ها را از شکستگی محافظت می کنند.

دیسک از یک لایه خارجی به نام آنولوس و یک قسمت مرکزی به نام هسته یا نوکلئوس که حالت ژلاتینی دارد تشکیل شده است و هسته نقش اساسی ضربه گیری را انجام می دهد. اطلاعات بیشتر در این مورد را در مقاله دیسک می توانید مطالعه بفرمایید.

ترانس فورامینال استفاده می شود.

2- Protrusion

همانگونه که توضیح داده شد در بیرون زدگی دیسک یا پروتروژن بیرون زدگی رخ داده ولی جداره دیسک پارگی نداشته و محتوای هسته دیسک بیرون از کانال ریخته نشده، در این مرحله می توان از لیزر داخل دیسک یا pldd استفاده نمود.

3- Extrusion

در پارگی دیسک یا اکستروژن جداره دیسک پاره شده هسته دیسک از محل پارگی بیرون زده وارد کانال شده و کانال دچار تنگی می گردد. درمان این وضعیت آندوسکوپی دیسک است که در آن قطعه بیرون زده برداشته شده و تنگی برطرف می گردد.

جراحی باز:

جراحی باز دیسک کمر تنها در درصد پایینی از دیسک ها اندیکاسیون دارد که شامل اختلالات اسفنکتری یا بی اختیاری ادرار و مدفوع (سندروم Caud equina) و نیز تخریب رشته های عصبی می باشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی