قارچ سیاه موکورمیکوزیس، علل، علائم، راههای تشخیص و درمان

قارچ سیاه، علایم، عوارض و درمان آن

این روزها COVID-19 منجر به افزایش موارد عفونت قارچی کشنده به نام موکورمیکوزیس شده است که در بین مردم به عنوان “قارچ سیاه” شناخته می‌شود. این عفونت به همان اندازه خطرناک است که رسانه‌ها آن را به تصویر کشیده‌اند؛ اما روایت‌های متعددی در مورد منابع احتمالی عفونت و درمان بیماری قارچ سیاه در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.همه داده ها و آمارها بر اساس اطلاعات عمومی موجود در زمان انتشار است. برخی از اطلاعات ممکن است قدیمی باشند.سیستم ایمنی بدن ما معمولاً با این دست از قارچ‌ها مقابله کرده و آن را شکست می‌دهد، اما دیابت، COVID-19 و درمان با استروئید می‌تواند ایمنی فرد را تا حدی تضعیف کند که این میکروارگانیسم ها بتوانند جای پای خود را در بدن محکم کنند.

بیماری قارچ سیاه چیست؟

این بیماری که به دنبال کرونای منحوس ورد زبان جهانیان شده قارچ سیاه نام دارد. عامل این بیماری کپک موکور است.این کپک معمولا در خاک، گیاهان،کود حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات فاسد وجود دارد. موکورمایکوزیس یا همان کپک موکور در اغلب کشورها از جمله: استرالیا،هند و آمریکا مشاهده شده است. این عفونت می‌تواند در بیمارستان‌ها از بیماران آسیب پذیر پیوندی (وقتی که کپک‌ها روی ملحفه بیمارستان قرار می‌گیرند) از طریق سیستم‌های تهویه منتقل شود.

قارچ سیاه کرونا چیست؟

عفونت‌های قارچی، از جمله قارچ سیاه، آسپرژیلوز و کاندیدیاز در بیمارانی گزارش شده است که به کویید 19 مبتلا هستند یا روند بهبودی این بیماری به سپری می‌کنند.این بیماری بیشتر در افرادی یافت می‌شود که یا بیماری زمینه‌ای دارند یا نقص سیستم ایمنی! البته ممکن است برخی از بیماران با ابتلا به کووید 19، سیستم ایمنی‌شان تا حدی ضعیف شود که به این عفونت قارچی نیز مبتلا شوند.درواقع، این عفونت قارچی بیشتر مواقع سینوس‌ها، ریه، پوست و مغز را درگیر می‌کند.

با توجه به اطلاعات موجود و گفته‌ی متخصصان، این نوع کپک از راه سینوس وارد بدن انسان‌ها شده و در آن‌جا شروع به رسوب کرده و به سر بیمار راه پیدا می‌کند. زمانی‌که سیستم ایمنی افراد نتواند این کپک را کنترل و دفع کند، به پایه مغز حمله کرده و مشکلات خطرآفرینی را به وجود می‌آورند. لازم به ذکر است که در بیشتر مواقع سیستم ایمنی بدن قادر به دفع این نوع آلودگی قارچی هست و تنها کسانی را به شدت درگیر می‌کند که سیستم ایمنی به شدت ضعیف داشته یا بیماران سرطانی باشند.

علائم بیماری قارچ سیاه

این علایم بستگی به بخشی از بدن که قارچ در آن رشد می‌کند دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• سرفه
• سینه درد
• تنگی نفس
• تورم در یک سمت صورت
• سردرد
• گرفتگی سینوس
• ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
• شکم درد
• حالت تهوع و استفراغ
• خونریزی گوارشی
• خون در مدفوع
• اسهال

در صورتی که پوست تحت تاثیر این قارچ قرار گرفته و آلوده شده باشد، آن قسمت ممکن است تاول زده قرمز یا متورم شود! یا حتی امکان دارد دردناک شود.

لازم به ذکر است که این عفونت می‌تواند از طریق خون به سایر نقاط بدن گسترش یابد که تحت عنوان موکورمایکوزیس شناخته می‌شود. در زمان وقوع عفونت، قارچ توانایی این را دارد که به اندام‌هایی مانند طحال و قلب گسترش یابد.در موارد شدید بیماری، فرد ممکن است تغییرات روانی را تجربه کرده یا گرفتار کما یا فوت شود.

انواع عفونت بیماری قارچ سیاه

با توجه به تحقیقات موجود 5 فرم بالینی برای قارچ سیاه وجود دارد که از این تعداد عفونت‌های سینوسی،مغزی و ریوی شایع‌ترین این موارد هستند. یک علامت قارچ سیاه، شروع سریع نکروز بافتی با تب یا حتی بدون تب است! نکروز در واقع به مرگ بافتی گفته شده که با حمله کپک به رگ‌های خونی و ترومبوز ایجاد می‌شود.

عوارض قارچ سیاه

از جمله عوارض موکورمایکوزیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نابینایی
• لخته‌های خون یا رگ‌های خونی مسدود شده
• آسیب عصبی
• در صورتی که موکورمایکوزیس درمان نشود می‌توان موجب مرگ شود. اما این که کدام قسمت بدن درگیر این بیماری شده احتمال وقوع مرگ را تعیین می‌کند.

چه افرادی به بیماری قارچ سیاه مبتلا می‌شوند؟

از آن‌جایی‌که موکورمایکوزیس یک بیماری نادر است، بیشتر در بین افرادی که بهداشت فردی و محیطی را رعایت نکرده یا افرادی دیده می‌شود که داروهایشان، سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف کرده است. افرادی که بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند در زیر شرح داده شده است:1. افرادی که دیابت دارند (به ویژه باکتواسیدوز دیابتی که باعث مرگ و اغما می‌شود)2. افراد مبتلا به سرطان3. افرادی که در آن‌ها پیوند عضو صورت گرفته است4. افرادی که در آن‌ها پیوند سلول‌های بنیادی صورت گرفته باشد5. افراد مبتلا به «نوتروپنی» (Neutropenia) یعنی تعداد گلبول‌های سفید خون در آن‌ها کم است6. افرادی که به صورت طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده کرده‌اند7. افرادی که به صورت طولانی مدت داروی تزریقی مصرف کرده‌اند8. افراد دارای آهن زیادی در بدن (یا مبتلا به هموکروماتوز)9. نارس بودن و وزن کم هنگام تولد (برای موکورمایکوزیس دستگاه گوارش نوزادان)

بیشتر بخوانید:آیا درد قفسه سینه خطرناک است؟

همچنین لازم به ذکر است که این بیماری مسری نبوده و بیشتر کسانی را درگیر می‌کند دیابت، فشار خون بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند.بیماری قارچ سیاه از تماس انسان یا حیوان منتقل نمی‌شود. اما از اسپورهای قارچی که در هوا یا محیط زیست وجود دارند، انتشار می‌یابد، که اجتناب از آنها تقریباً غیرممکن است.

نظرات کارشناسی پزشکان درباره بیماری ناشی از عفونت قارچ سیاه

کیو بوژانگ شتی، رئیس بیمارستان تخصصی چشم نارایانا نترالایا گفت: “باکتری‌ها و قارچ ها در بدن ما وجود دارند، اما توسط راد مبتلا به COVID-19 در معرض خطر بسیاری از “عفونت های فرصت طلب” هستند.دکتر روندلو توضیح داد که افرادی که با “عفونت مهم” مانند COVID-19 مبارزه می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های فرصت طلب هستند زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها مشغول مبارزه با ویروس SARS-CoV-2 است.

وی گفت که سایر عفونت های قارچی رایج می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاندیدیازیس، عفونت قارچی ناشی از مخمر (نوعی قارچ) به نام کاندیدا است.
• هیستوپلاسموز، بیماری ایجاد شده توسط قارچ (یا کپک) به نام هیستوپلاسما. این قارچ در شرق و مرکز ایالات متحده رایج است.
• آسپرژیلوز، ناشی از آسپرژیلوس، یک کپک معمولی که در ساختمانها و خارج از منزل یافت می شود.

دکتر روندلو می گوید: “شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد بیماران مبتلا به COVID-19 در برابر آسپرژیلوز ریوی (ریه) آسیب پذیر هستند.”

درمان قارچ سیاه

چنانچه این بیماری خطرناک زودتر شناسایی شود، تشخیص و تجویز سریع درمان ضد قارچی مناسب برای بهبود بیماران مبتلا به قارچ سیاه اهمیت دارد.همانطور که اشاره شد موکورمایکوزیس یک عفونت بسیار حاد و جدی‌ست که نیاز مبرم به درمان ضد قارچی دارد. داروهای فعال ضد آسپرژیولس مثل ووریکونازول در برابر موکورمیست‌ها قعال نبوده و نشان می‌دهد درمان با این دارو در مراحل اولیه بیماری نتیجه بخش بوده است.علاوه براین، از طریق جراحی نیز می‌بایست ناحیه آلوده برداشته شود.این جراحی برای عفونت‌های سینوسی، مغزی، پوستی و عفونت‌های قارچ سیاه دستگاه گوارش ضروری‌ست.برخی از اوقات نمی‌توان این بیماری را کنترل کرد. دراین حالت صورت بیمار به شدت درگیر می‌شود که چاره‌ای جز تخلیه صورت بیمار برای متخصصان گوش، حل و بینی باقی نخواهد ماند….

داروی تقلبی قارچ سیاه، لطفا هوشیار باشید!

گذشته از هولناک بودن ویروس کرونا و تبعات آن، قارچ سیاه نیز به گستره‌ی این ویروس اضافه گردیده و جانمان را می‌لرزاند.البته در بیشتر پایگاه‌های خبری اعلام گردیده است که قارچ سیاه همه‌گیر نبوده و برخی از افراد را که درگیری‌های خودایمنی دارند را مبتلا می‌کند.خبری که این روزها داغ بدتری را روی دل ما می‌گذارد در رابطه با درمان قارچ سیاه است! که امیدواریم واقعیت نداشته باشد.سازمان غذا و دارو در رابطه با ابتلا قارچ سیاه در بیمارانی که به کرونای دلتا مبتلا بودند گفت:از داروی آمفوتریسین برای درمان این دسته از بیماران استفاده می‌شد که در این هفته به اتمام رسید.به این علت اقدامانی را جهت واردات و جایگرین کردن این دارو انجام گرفت که در همه‌ی داروخانه‌های منتخب به توزیع رسید.

متاسفانه هرچیزی که کمبودش احساس شود، باعث می‌شود نقش افرادسودجو پررنگ‌تر از قبل شود و بخواهند موش بدوانند.به همین علت با کمبود مقطعی داروی درمان قارچ سیاه این افراد فروش داروهای تقلبی را شروع کرده و برچسب داروی اصلی را روی آن می‌زنند و با قیمت‌های فضایی به فروش می‌رسانند. لطفا این موضوع را در میان افراد زندگی‌تان نشر دهید تا با فاجعه‌ای عظیم رو‌به‌رو نشویم.بهتر است برای جلوگیری از این مشکل داروی موردنظر را از داروخانه‌ها خریداری کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم