آشنایی با انواع آتل بندی یا اسپلینت

آتل یا اسپلینت چیست

آتل یا اسپلینت Splint وسیله ای است که اندام را در آن قرار می دهند تا آن را محافظت کرده و یک یا چند مفصل را بیحرکت کند.

هدف استفاده از آتل یا اسپلینت چیست

از آتل یا اسپلینت در موارد زیر استفاده می شود

• برای بیحرکت کردن موقت محل شکستگی یا دررفتگی اندام. موقتا از محل حادثه تا رساندن بیمار به اولین مرکز درمانی یا موقتا از زمان رسیدن بیمار به اورژانس تا زمان انجام درمان قطعی به توسط پزشک

• برای درمان قطعی شکستگی یا پیچ خوردگی یا دررفتگی

• برای بیحرکت کردن استخوان یا مفصل بعد از عمل جراحی

آتل یا اسپلینت با بیحرکت کردن استخوان و مفصل موجب کاهش درد اندام بعد از آسیب شده و مانع از ایجاد آسیب بیشتر در اندام به علت حرکت استخوان های شکسته شده می شود.

آتل ها دو نوع هستند

• از جنس پلاستیک یا فلز و از قبل آماده شده به شکل اندامی که باید برای آن بکار رود

• از جنس گچ یا فایبرگلاس که به توسط پزشک یا دیگر پرسنل درمانی به شکل اندام مورد نظر ساخته می شود

انواع آتل کدامند

آتل ها انواع متفاوتی دارند که هر کدام برای یک قسمت از دست یا پا بکار برده می شوند. انواع آتل یا اسپلینت ها عبارتند از

آتل بلند اندام فوقانی: از زیر بغل شروع شده و تا کف دست پایین میاید. بصورت یک زاویه قائمه بوده بطوریکه آرنج بیمار را در حالت 90 درجه نگه می دارد.

آتل کوتاه اندام فوقانی: از آرنج تا نوک انگشتان دست ادامه میابد. در سطح قدامی ساعد و کف دست قرار می گیرد بطوریکه در ناحیه دست کف آن را میپوشاند.

آلنار گاتر: از آرنج تا نوک انگشت دست قرار می گیرد ولی مانند یک ناودان در ساعد در طرف استخوان النار و در کف دست در طرف انگشت کوچک دست قرار می گیرد.

آتل انگشت: معمولا از یک نوار آلومینیمی درست می شود که در تمام طول یک انگشت دست قرار می گیرد

آتل بلند اندام تحتانی: از مفصل ران تا کف پا پیش میرود. در پشت ران و ساق و در کف پا قرار دارد. طوری تهیه می شود که مچ پا را در یک زاویه 90 درجه نگه دارد.

آتل کوتاه اندام تحتانی: از زانو تا کف پا پیش میرود. در پشت ساق و کف پا است و طوری تهیه می شود که مفصل مچ پا را در یک زاویه 90 درجه نگه دارد.

آتل یا اسپلینت چگونه درست می شود

در مواردی که آتل از گچ یا فایبرگلاس درست می شود ابتدا بیمار مینشیند یا دراز میکشد. پزشک یا پرسنل درمانی گچ یا فایبرگلاس نواری را باز کرده و در طولی که مورد نظرش است آن را چند بار روی خودش تا میزند تا چند لایه از نوار گچ یا فایبرگلاس بر روی هم قرار گیرد.

پس از خیس کردن این نوارها در آب و گرفتن آب اضافه، آن را در لایه ای از نوارهای پنبه ای قرار می دهد. چیزی را که بدین ترتیب بدست آمده آتل مینامند.

سپس مفاصل اندام مورد نظر را در زاوایای مناسب قرار داده و آتل را که درست کرده اند در کنار اندام گذاشته و آن را به شکل اندام فرم داده و به توسط باند پارچه ای یا باند کشی آن را در کنار اندام نگه می دارند. چند دقیقه صبر می کنند تا آتل سفت و محکم شود. آتل آماده شده است.

مراحل تهیه یک آتل گچی که با باند به ساق بسته می شود

اندام چه مدت باید در آتل بماند

بسته به موردی که آتل برای آن گرفته می شود مدت نگهداری از آن متفاوت است. در موارد اورانس این مدت چند ساعت تا چند روز است ودر موارد بعد از جراحی ممکن است به چند هفته برسد.

تفاوت اسپلینت و بریس چیست

بریس ها Brace که گاهی به آنها ارتوز Orthosisهم می گویند وسایلی هستند که از آنها برای بیحرکت کردن یک مفصل و یا مهار بعضی حرکات مفصل و اجازه دادن به حرکات دیگر استفاده می شود. بریس ها را از پلاستیک های محکم می سازند ولی گاهی اوقات اجزای فلزی و یا پارچه ای هم در آنها بکار برده می شود.

شکل ظاهری بریس ها بسیار شبیه آتل یا اسپلینت های آماده و از پیش تهیه شده است. تفاوت بریس و اسپلینت ها بیشتر در مورد استفاده آنها است.

از آتل یا اسپلینت در موارد اورژانس و برای بیحرکت کردن اندام آسیب دیده و یا بعد از عمل جراحی استفاده می شود. پس طول مدت استفاده از اسپلینت کوتاه بوده و یک ابزار موقتی است در حالیکه بریس ها به عنوان یک وسیله درمانی و برای مدت زمان طولانی مورد استفاده قرار می گیرند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مهرداد منصوری متخصص ارتوپدی

دست نوشته های امداد و نجات نگارنده در هلال احمر