بیماری لایم علل، علائم، تشخیص و درمان آن

بیماری لایم چیست؟ علائم، روش‌های انتقال، درمان و جلوگیری

کلینیک یادمان تب

آنچه باید در مورد بیماری لایم بدانید

بیماری لایم یا بورلیوز یک بیماری جدی است که با انتقال باکتری از کنه های پا سیاه به انسان ایجاد می شود. بیماری لایم شایع ترین بیماری عفونی قابل انتقال از کنه است.

کنه ها باکتری های بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi) را از موش ها و گوزن ها گرفته و آنها را از طریق نیش خود به انسان منتقل می کنند.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، 23558 مورد تایید شده بیماری لایم را در سال 2018 ثبت کردند.

این بیماری بالاترین میزان شیوع را در پنسیلوانیا داشت.

ممکن است در ابتدا راش های پوستی ظاهر شوند که بدون درمان از بین می روند. با گذشت زمان، عوارض بیماری لایم می تواند مفاصل، قلب و سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار دهد، بنابرین در صورت مشاهده علائم این بیماری سریعاََ به پزشک مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری لایم می توانید به کلینیک یادمان طب در تهران نیز مراجعه کنید.

علائم

علائم اولیه بیماری لایم معمولاً بسیار خفیف هستند. برخی از افراد هیچ علائمی ندارند یا ممکن است این علائم را با آنفولانزا اشتباه بگیرند.

مرحله 1: بیماری لایم زودرس

اریتم مهاجر، بثوراتی است که اغلب در مراحل اولیه بیماری یعنی 3 تا 30 روز پس از ایجاد عفونت ظاهر می شود. بثورات در 70 تا 80 درصد افراد مبتلا به بیماری لایم ایجاد می شود و به صورت زیر هستند:

• معمولاً با یک ناحیه قرمز رنگ کوچک شروع شده و طی چند روز گسترش می یابد.
• در نهایت به قطر 12 اینچ یا حدود 30 سانتی متر می رسد.
• ممکن است مرکز آن بی رنگ شده و ظاهری مانند چشم گاو نر پیدا کند.
• معمولاً از محل گزش کنه شروع می شود، اگرچه می تواند با گسترش باکتری در جای دیگری ظاهر شود.
• دردناک نیست یا خارش ندارد، اما ممکن است هنگام لمس حس گرما داشته باشید.
• بسته به رنگ پوست، بثورات ممکن است خیلی محسوس یا نمایان نباشند.

بیشتر بخوانید: علت زردی پوست چیست؟

مرحله 2: علائم بعدی

گاهی ماه ها طول می کشد تا علائم بعدی ظاهر شوند. این علائم عبارتند از:

• سردرد
• سفتی گردن
• بثورات اضافی
• فلج صورت (از بین رفتن تون عضلانی در یک یا هر دو طرف صورت)
• آرتریت و تورم در مفاصل
• درد عضلانی، تاندون و استخوان
• درد عصب
• تیر کشیدن، گزگز و بی حسی در دست ها یا پاها
• تپش قلب

این علائم ممکن است بدون درمان در عرض چند هفته یا چند ماه از بین بروند. با این حال، علائم در برخی از افراد مبتلا به لایم مزمن، دائمی می شود.

حدود 60 درصد از افرادی که به دنبال درمان بیماری نمی روند، دوره های مکرر آرتریت همراه با تورم شدید، به ویژه در مفاصل بزرگ را تجربه می کنند.

سندرم بیماری لایم پس از درمان

برخی از افرادی که برای این بیماری تحت درمان قرار گرفته اند، همچنان سندرم بیماری لایم را پس از درمان تجربه می کنند، که به آن بیماری مزمن لایم نیز می گویند.

این عارضه شامل علائم غیر اختصاصی مانندخستگی و درد مفاصل است که گاهی تا ماه‌ها پس از درمان باقی می ماند.

بعید است که آنتی بیوتیک ها در این مورد موثر باشند.

هدف از درمان، تسکین علائم به مرور زمان می باشد. یک رویکرد درمانی، ترکیب استراحت با داروهای ضد التهابی است.

بیشتر بخوانید: درمان سندرم درد منطقه ای پیچیده (CRPS) + علائم، علل

انتقال بیماری لایم

در ایالات متحده، باکتری های عامل بیماری لایم از طریق نیش کنه پا سیاه آلوده وارد بدن می شوند.

کنه، چه بالغ یا کوچک باشد، سوراخ کوچکی در پوست ایجاد کرده و با وارد کردن دهان خود در این سوراخ، خود را به میزبان متصل می‌کند.

کنه‌ها معمولا به مناطق غیر قابل مشاهده مانند پوست سر، زیر بغل و کشاله ران، می‌چسبند.

برای انتقال این بارکتری کنه ها معمولاً باید حداقل 36 تا 48 ساعت به پوست بچسبند.

کنه‌های بالغ و بزرگ‌تر به راحتی قابل مشاهده هستند و افراد می‌توانند سریع آنها را دور کنند. اما، کنه های جوان به سختی قابل مشاهده بوده و ممکن است افراد متوجه آنها نشوند.

آیا انتقال فرد به فرد امکان پذیر است؟

خیر. بیماری لایم به صورت زیر سرایت نمی کند:

• بین انسان ها
• از حیوانات خانگی به انسان
• از طریق هوا، غذا یا آب

شپش، پشه، کک و مگس نیز آن را منتقل نمی کنند.

بارداری و شیردهی

در برخی از مطالعات غیر گسترده محققان ارتباطی بین بیماری لایم در دوران بارداری و تفاوت های رشدی یا مرگ جنین یافته اند. تایید این امر مستلزم تحقیقات بیشتر است.

هیچ گزارشی مبنی بر انتقال از طریق شیردهی گزارش نشده است. با این حال، پزشک ممکن است توقف شیردهی را در حین درمان توصیه کند.

افراد برای درمان بیماری لایم در دوران بارداری به نوع دیگری از آنتی بیوتیک نیاز دارند.

تشخیص

فردی که احتمال می دهد بثورات پوستی او ناشی از گزش کنه است، باید فورا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد.

برای توصیف موقعیتی که احتمالا در معرض کنه قرار گرفته اید، آماده باشید. برای مثال این موقعیت می تواند پیاده روی در منطقه ای باشد که کنه ها زیاد هستند.

اگر فرد کنه ای که او را گزیده پیدا کند باید از آن عکس گرفته و در مورد نوع آن تحقیق کند.

شایان ذکر است که در صورت عدم دریافت درمان زودهنگام بیماری لایم، ممکن است علائم شدیدتری ایجاد شود. علائم گاهی سالها بعد ظاهر می شوند.

درمان بیماری لایم

اگر فردی در ناحیه ای که بیماری لایم شایع است در معرض کنه قرار گرفته باشد، حتی بدون تایید بیماری لایم نیز می توان درمان را شروع کرد.

این درمان پیشگیرانه نامیده می شود و در صورت وجود باکتری در بدن بیمار از بروز بیماری لایم جلوگیری می کند.

درمان باید در اسرع وقت آغاز شود و درمان معمولاً شامل مصرف آنتی بیوتیک ها است.

بهبودی در اکثر افرادی که درمان زودهنگام دریافت می کنند، کامل تر و سریع تر خواهد بود.

بیشتر بخوانید: هرآنچه باید در مورد بیماری قلبی بدانید

جلوگیری

بهترین راه برای پیشگیری از بیماری لایم، جلوگیری از نیش کنه است. در اینجا به چند راه برای این کار اشاره می کنیم:

• محل احتمالی کنه ها را شناسایی کنید.
• از مواد دافع روی پوست، لباس و وسایل پیاده روی یا کمپینگ استفاده کنید.
• به حیوانات خانگی داروهای ضد کنه بدهید.
• تمام وسایل، لباس ها و حیوانات خانگی را بعد از حضور در فضای باز بررسی کنید تا کنه ای به آنها نچسبیده باشد.
• پس از وارد شدن به خانه دوش بگیرید و وجود کنه ها را بررسی کنید.
• لباس ها را در دمای بالا خشک کنید.
• برای دور نگه داشتن کنه ها از حیاط خانه، از خدمات دفع آفات کمک بگیرید.
• کنه ها را به سرعت و به درستی از پوست خود جدا کنید.
• نسبت به علائم بیماری لایم هوشیار باشید.

هنگام جستجوی بدن برای کنه، حتما نواحی زیر را بررسی کنید:

• زیر بازو و پشت زانو
• داخل و اطراف گوش
• در ناف
• در تمام نواحی دارای مو
• بین پاها
• دور کمر

اگر کنه به مدت کمتر از 24 ساعت به پوست چسبیده باشد، بعید است که باکتری های عامل بیماری لایم را منتقل کند.

برداشت نهایی

اگر کنه پا سیاه با نیش خود باکتری بورلیا بورگدورفری را منتقل کند، بیماری لایم ایجاد می شود. در اوایل، ممکن است بثورات پوستی به شکل حلقه یا چشم گاو نر به وجود آید. درمان با آنتی بیوتیک معمولا موثر واقع می شود.

احتمال بروز عوارضی مانند درد مفاصل در آینده وجود دارد که برای درمان آن احتمالا به رویکرد متفاوتی نیاز خواهد بود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:کلینیک یادمان تب