لوچی چشم (استرابیسم) علل و راههای تشخیص و درمان

بیماری‌های چشم علائم و بیماری‌ها

درمان خانگی انحراف چشم با چند تمرین ساده

اطلاعات این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی شماست. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک، خوددرمانی نکنید.

درمان خانگی انحراف چشم درواقع چند تمرین ساده است که به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را در منزل انجام دهید. البته فراموش نکنید که برای نتیجه گرفتن از درمان‌های خانگی به صبر و مداومت نیاز دارید.

عدم‎ هماهنگی بین چشم‌ها را انحراف چشم می‌نامند. در چنین شرایطی برای هماهنگ کردن چشم‌ها معمولا از روش‌هایی نظیر جراحی، استفاده از عینک و لنز استفاده می‌شود. بعضی از تمرینات ورزشی نیز وجود دارند که می‌توانند در روند درمان این بیماری تأثیر مثبتی داشته باشند. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا با موثرترین تمرینات خانگی و انواع تمرینات ورزشی برای درمان انحراف چشم آشنا خواهید شد.

چشم‌بند: ساده‌ترین راه درمان خانگی انحراف چشم

ساده‎ترین روش برای درمان خانگی انحراف چشم استفاده از چشم‌بندها است. کافی است چشم سالم را با یک چشم‎بند تمیز ببندید؛ در این‌صورت چشم منحرف مجبور می‌شود که عضلات ضعیف خود را برای دید بهتر قوی سازد. برای نتیجه‌گرفتن از این شیوه باید چند ساعت در روز از این چشم‌‏بندها استفاده نمایید.

مدت‌زمان استفاده از چشم‌بند بستگی به میزان انحراف چشم دارد. در مواردی که انحراف شدید نیست سه تا چهار ساعت استفاده از چشم‌بند می‎تواند کافی باشد. در موارد شدیدتر، این زمان به شش ساعت در روز نیز افزایش خواهد یافت. استفاده از این شیوه می‌تواند هم برای کودکان و هم بزرگسالان مفید باشد. طول درمان نیز با نظر چشم‌پزشک تعیین می‌شود و می‌تواند چندین ماه و حتی چندین سال به‌طول بینجامد.

مزایای چشم بند

درمان خانگی انحراف چشم با چشم بند هزینه‌ی زیادی را به خانواده تحمیل نمی‌کند و برای انجام آن نیاز به دانش و مهارت خاصی نیست. علاوه‌براین پچ (چشم‎بند) همه‌جا در دسترس و در هر زمان و مکانی قابل استفاده است. در صورتی‌که استفاده از چشم‌بند تداوم داشته باشد تا حدود زیادی به بهبود این عارضه کمک خواهد کرد.

معایب چشم‌بند

درمان خانگی انحراف چشم کودکان با استفاده از چشم‌بند‌ برای کودکان کمی دشوار است، چرا که معمولاً از نوع چسبی آن استفاده می‌شود. باوجودی‌که این چسب‌ها از مواد غیر حساسیت‎زا تهیه می‌شوند، اما بازهم کودک از ایجاد خارش شکایت می‌کند. البته انواع بنددار این چشم‌بندها نیز موجود هستند که استفاده از آن‌ها برای کودکان بسیار راحت‎تر است.

از دیگر معایب چشم‌بند برای کودکان این است که با بستن چشم‎بند دچار استرس می‌شوند و از حضور در جمع خجالت می‌کشند. این چشم‌بندها معمولاً مانع از بازی و فعالیت کودکان می‌شوند. بنابراین کودک منتظر کوچک‌ترین غفلت شما است تا چشم‎بند را بردارد. علاوه براین، استفاده از این چشم‌بندها در تابستان به‌دلیل ایجاد گرما و تعریق برای کودک آزاردهنده است و بچه‌ها تمایلی به استفاده از آن ندارند.

شما والدین عزیز می‌توانید برای دریافت مشاوره تخصصی درباره راه‌های درمان مشکلات چشم کودک خود از طریق سامانه مشاوره پزشکی دکتر ساینا با بهترین فوق تخصص چشم کودکان در ارتباط باشید.

برای مشاهده لیست بهترین متخصص چشم‌ پزشکی کلیک کنید:

ارتباط تلفنی با متخصص چشمارتباط آنلاین با متخصص چشم

نقش ورزش برای درمان خانگی انحراف چشم

همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم درمان انحراف چشم شامل موارد زیادی است که در بین این روش‌ها، جراحی و استفاده از عینک یا لنز برای هماهنگ کردن چشم‌های بیش‌ترین کاربرد را دارند. اما این احتمال وجود دارد که انجام بعضی از ورزش‌ها در درمان خانگی انحراف چشم تأثیر داشته باشند.

تمرین‌های عضلانی ماهیچه‌ای چشم درست مثل سایر تمرینات‌ ورزشی عمل کرده و باعث قوی‌تر شدن عضله‌ی چشم می‌شوند. علاوه براین عضلات چشم‌ها در اثر انجام این ورزش‌ها قوی تر شده و در برابر آسیب‌ها مقاومت بالاتری پیدا می‌کنند.

البته به گفته‌ی پزشکان و متخصصین چشم به‌دلیل این که علت بروز بیماری انحراف چشم در هر فردی متفاوت است استفاده از ورزش به تنهایی نمی‌تواند یک درمان صد درصدی برای تمامی بیماران باشد. به‌همین دلیل از تمرینات ورزشی چشم می‌توان به‌عنوان درمان کمکی استفاده می‌شود.

در ادامه با چند ورزش برای درمان انحراف چشم آشنا خواهید شد. یادتان باشد که در مورد نحوه‌ی انجام این فعالیت‌ها باید حتما با پزشک خود مشورت کنید.

تمرین مداد برای درمان خانگی انحراف چشم

یکی از روش‎های مؤثر در درمان خانگی انحراف چشم انجام تمرین مداد است. برای این منظور لازم است در محیطی قرار بگیرید که در پیرامون آن چیزی وجود نداشته باشد. می‎توانید روبرو‌ی یک در و یا دیوار بایستید. یک مداد ساده انتخاب کنید و آن را در فاصله‌ی حدود 40 سانتی‌متری خود نگه دارید؛ طوری مداد را جلوی صورت بگیرید که در راستای بینی شما قرار گیرد. توجه و نگاه شما باید به مداد باشد. حال بدون آن که چشم از آن بردارید مداد را خیلی آرام به‌سمت خود حرکت دهید.

سعی کنید با چشمانتان بر روی نوک مداد تمرکز کرده و حرکت مداد را تعقیب کنید. به‌محض این‌که دچار دوبینی شدید حرکت را متوقف کرده و با تمرکز فقط به نوک مداد نگاه کنید. شما باید سعی کنید نوک مداد را یکی ببینید. این تمرین ساده را می‎توانید دو بار در روز انجام دهید. با تمرین و تمرکز در فواصل کم‌تری دچار دوبینی خواهید شد.

این تمرین ساده به تقویت ماهیچه‌های ضعیف چشم کمک می‌کند و استفاده از آن برای بزرگسالان به‌راحتی قابل انجام است.

مزایای و معایب تکنیک مداد

این روش به‌طور مؤثری ماهیچه‎های چشمی را درگیر کرده و همگرایی چشم را افزایش می‌دهد. تکنیک مداد در عین ساده بودن، کاربردی است و برای استفاده از آن نیاز به ابزار خاصی نیست. این کار در هر مکان و زمانی قابل اجرا است. در واقع این شیوه نوعی ویژن‌تراپی (Vision therapy) به شمار می‌آید. البته استفاده از این روش برای کودکان دشوار است و نمی‎توان دید و تمرکز آن‌ها را کنترل نمود.

تکنیک طناب بروک برای درمان خانگی انحراف چشم

تکنیک طناب بروک برای تقویت حرکت چشم‌ها موثر است. این تمرین علاوه بر درمان خانگی انحراف چشم برای درمان تنبلی چشم نیز توصیه می‌شود. در انجام این تمرین نیز مانند سایر تمرینات باید صبر و مداومت داشته باشید.

در این شیوه‌ی درمان خانگی انحراف چشم به یک طناب و سه توپ یا گوی با رنگ‌های متفاوت نیاز دارید. طنابی با طول تقریبی 15 تا 30 سانتی‌متر را آماده کنید و سپس سه گوی رنگی را با فاصله از طناب عبور دهید. یک سر طناب را به مکانی ثابت ببندید و سر دیگر را در دست بگیرید. طناب باید در راستای بینی نگه داشته شود.

حالا سعی کنید فقط به توپ (گوی) اول نگاه کنید. نگاه شما باید کاملاً خیره باشد. سپس بدون این که نگاه خود را متوجه محیط اطراف خود نمایید طول نخ را دنبال کرده و تا به گوی دوم برسید. با رسیدن به هرگوی مدت زمانی کوتاه بر روی آن تمرکز داشته باشید. سپس با همین تکنیک به سراغ گوی سوم بروید. توجه داشته باشید که چشم‌ها در هر مرحله‎ باید فقط گوی مورد نظر را ببینند.

این تمرین برای کودکان بسیار مناسب است، چراکه می‌توان آن را در قالب یک بازی به‌کار برد.

درمان خانگی انحراف چشم با تکنیک استوانه‌های رنگی و کارت

برای انجام این ورزش باید سه استوانه به رنگ قرمز را در سایزهای مختلف روی طول یک کارت یا مقوا بکشید. در سمت دیگر این کارت یا مقوا نیز سه استوانه در سایز‌های مختلف، اما این بار به رنگ سبز بکشید.

حال کارت را به‌صورت عمودی و به درازا مقابل بینی خود بگیرید. به استوانه‌ی بزرگ‌تر (که در یک سمت کارت است و فاصله‌ی بیش‌تری با چشم شما دارد) خیره شوید تا زمانی‌که استوانه‌های هر دو سمت کاغذ را ببینید. نگاه خود را برای 5 ثانیه روی استوانه ثابت کنید. سپس همین کار را روی استوانه کوچک که در سمت دیگر کارت است انجام دهید.

درمان خانگی انحراف چشم با تمرین چرخش چشم

چرخش چشم نیز می‎تواند به‌عنوان شیوه‎ای برای درمان خانگی انحراف چشم مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور بر روی صندلی بنشینید. چشمان خود را ببندید و نوک سه انگشت خود را بر روی چشم‌ها قرار دهید. حال سعی کنید که چشم‌هایتان را به‌صورت ساعتگرد و پاد ساعتگرد بچرخانید. این حرکت را در هر جهت 50 بار را تکرار کنید و سپس جهت را تغییر دهید.

این تمرین را در هر هفته سه تا پنج بار تکرار کنید. البته میزان انجام تمرینات باید با توجه به آسیب چشم و توصیه‌ی پزشک متخصص انجام شود. با انجام این تمرین حرکت ماهیچه‌های چشمی را به‌وضوح حس خواهید کرد. انجام این شیوه مانند تکنیک مداد، ساده، اما کاربردی و مفید است و عارضه‌ی خاصی به همراه ندارد.

حرکت چشم ها در شش جهت

حرکت چشم ها به شکل حرف z با رد گیری رفت و برگشت

حرکت چشم ها بارگیری مارپیچ

حرکت چشم ها با ردگیری عمودی و افقی

حرکت چشم ها با نقطه فای رنگین روی یک صفحه کاغذ یا سری لامپ چشمک زن

زدن توپ بولینک یا تیر اندازی به هدف متحرک و ثابت با یک چشم و دو چشم

علاوه براین چند ورزش مفید و مؤثر برای درمان انحراف چشم می‌توانید سایر ورزش‌های بینایی که برای تقویت عضلات و ماهیچه‌های چشمی هستند (مانند تنفس عمیق، چرخش گردن، چشمک زدن منظم و حرکت چشم ‌بسته در جهات چهارگانه) را به‌مدت دو دقیقه انجام دهید.

درمان خانگی انحراف چشم با استفاده از نرم‌افزارها

یکی دیگر از شیوه‎های مؤثر درمان خانگی انحراف چشم استفاده از نرم‎افزارهایی که است که در این رابطه طراحی شده‎اند. این نرم‎افزارها شامل بازی و تمرینات متنوعی هستند که استفاده از آن‌ها می‌‌تواند برای درمان انحراف چشم (خصوصا در کودکان) مفید باشد. این نرم‌افزارها بر روی گوشی و سیستم خانگی قابل نصب و اجرا هستند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

دوره های آموزشی بینایی سنجی تهران، یوسف آباد مرکز باغچه بان

مجله سلامت، دکتر ساینا، نوشته شده توسط مرضیه احمدی