بیماریهای دهان و دندان کودکان و راههای درمان آن

در این مقاله با

بیماری های دهان و دندان در کودکان آشنا خواهید شد.

بیماری های دهان و دندان کودکان

دندان‌های شیری نقش مهمی در حفظ سلامت و فرآیند رشد کودک دارند. تقریباً همه افراد با مشکلات دهان و دندان حداقل در بخشی از زندگی خود مواجه می‌شوند. گاهی اوقات مشکلات دندان در نتیجه عدم مراقبت از دندان‌ها ایجاد می‌شوند، در حالی که در سایر مواقع این مشکلات و بیماری دهان ممکن است ریشه ارثی داشته باشند. (بیماری های دهان و دندان در کودکان)

انواع مختلف روش‌های درمان برای مشکلات دهان و دندان به کودکان ارائه شده و به این منظور با توجه به شرایط کودک، بهترین روش درمان برای رفع مشکل به والدین توصیه می‌شود. توجه داشته باشید کودکان می‌بایست در اولین سال تولد خود با دندان‌پزشک ملاقات نمایند. به این ترتیب می‌توان مشکلات احتمالی ایجاد شده در دهان کودک را تشخیص داده و از روش‌های درمان مناسب برای رفع مشکل استفاده کرد. به این ترتیب همچنین امکان پیشگیری از ایجاد مشکلات آتی برای کودک وجود خواهد داشت.

در ادامه انواع مختلف مشکلات دهان و دندان بین کودکان مورد بررسی قرار گرفته است.

" />

پوسیدگی دندان‌های شیری به خاطر استفاده از شیشه

پوسیدگی دندان‌های شیری به خاطر استفاده از شیشه زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌های کودک به مقدار زیاد در معرض نوشیدنی‌های حاوی قند همچون آب میوه، شیر، آب‌میوه‌های رقیق شده با آب، آب قند، یا سایر نوشیدنی‌های شیرین قرار گیرد. در صورتی که کودک در حالتی بخوابد که سینه‌های مادر در دهان وی قرار داشته و مقداری شیر بلعیده نشده در دهان کودک باقی بماند، این شرایط نیز می‌تواند باعث ایجاد پوسیدگی دندان شود. به این ترتیب باکتری‌های موجود در دهان از قند موجود در این مایعات تغذیه کرده و این شرایط باعث ایجاد پوسیدگی دندان می‌شود.

حساسیت

در صورتی که مصرف مواد غذایی گرم یا سرد باعث ایجاد ناراحتی برای فرد شود، احتمالاً فرد به یک مشکل عمومی دندان تحت عنوانحساسیت دندان دچار شده است. حساسیت دندان‌ها به دلایل مختلف همچون موارد زیر برای افراد ایجاد می‌شود:

• پوسیدگی (کرم‌خوردگی) دندان
• ترک‌خوردگی دندان‌ها
• از بین رفتن ترمیم دندان
• ابتلا به بیماری لثه
• از بین رفتن مینای دندان
• قرار گرفتن ریشه دندان در معرض محیط خارجی

حساسیت دندان‌ها قابل درمان است. به این منظور متخصصین دندانپزشکی این کلینیک به افراد دچار این مشکل توصیه می‌کنند از خمیردندان‌های مخصوص یا روش‌های درمان جایگزین بر اساس علت ایجاد حساسیت استفاده کنند. علاوه بر این مراقبت مناسب از بهداشت دهان عامل کلیدی در پیشگیری از درد ناشی از حساسیت دندان‌ها می‌باشد.

" />پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان نشان دهنده تخریب مینای دندان است. این شرایط ممکن است در کودکان، نوجوانان و افراد بزرگسال مشاهده شود. به این ترتیب یک لایه چسبنده از باکتری به صورت مداوم و ماندگار بر روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. هنگامی که فرد مواد غذایی یا نوشیدنی‌های حاوی قند مصرف می‌کند، باکتری‌های موجود در پلاک این مواد قندی را مصرف کرده و در نتیجه این فرآیند در دهان اسید ترشح می‌شود. این اسید در ادامه به مینای دندان حمله کرده و آن را از بین خواهد برد. ضخامت پلاک ایجاد شده بر روی دندان‌ها می‌تواند باعث شود اسید ترشح شده توسط باکتری‌ها به صورت بلندمدت در معرض تماس با دندان‌ها قرار گرفته و با گذشت زمان باعث تجزیه و از بین رفتن مینای دندان شود. به این ترتیب با گذشت زمان فرد با پوسیدگی دندان مواجه می‌شود.

عقب‌رفتگی لثه‌ها از روی دندان‌ها در هنگامی که با افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه همراه شود، می‌تواند باعث شود ریشه‌های دندان در معرض تشکیل پلاک قرار گیرد. ریشه‌های دندان با پوششی به نام سمنتومپوشانده شده که یک بافت نرم‌تر نسبت به مینای دندان است. این ماده مستعد ایجاد پوسیدگی است و حساسیت بیشتری به گرما، سرما و یا تماس دارد.

" />بوی بد دهان

در حدود 85% کودکان دچار بوی بد دهان دارای مشکلات خاص دهان و دندان هستند. بیماری لثه، پوسیدگی دندان، تشکیل تومور در دهان، خشکی دهان، و تجمع باکتری‌ها بر روی زبان، برخی دلایلی است که معمولاً باعث ایجاد بوی بد دهان می‌شوند. به این ترتیب استفاده از دهان‌شویه برای از بین بردن بوی بد دهان در هنگامی که کودک دچار مشکلات خاص دهان و دندان باشد، معمولاً فقط مشکل را مخفی کرده و آن را درمان نمی‌کند. به همین خاطر در صورتی که کودک شما به‌طور مزمن دچار بوی بد دهان است، لازم است با دندان‌پزشک برای تشخیص علت ایجاد مشکل ملاقات شود.

" />آبسه

آبسه دندان به سرعت در دهان تشکیل می‌شود. در حقیقت گاهی اوقات آبسه فقط با گذشت یک یا دو روز پس از ایجاد عفونت در دهان تشکیل می‌گردد. دو نوع اصلی آبسه به شرح زیر هستند:

• آبسه لثه (که تحت عنوان آبسه پریودنتال نیز شناخته می‌شود) معمولاً در نتیجه ایجاد عفونت در فضای بین دندان و لثه ایجاد می‌شود. به این ترتیب در افراد دچار بیماری شدید پریودنتال، باکتری‌ها می‌توانند زیر خط لثه و در محل استخوان جمع شوند.
• آبسه مرتبط با دندان (که تحت عنوان آبسه پریاپیکال نیز شناخته می‌شود) در داخل دندان ایجاد می‌گردد. این شرایط اغلب زمانی مشاهده می‌شود که عصب دندان از بین برود. این نوع آبسه در نوک ریشه دندان ایجاد شده و در بافت استخوانی اطراف آن پخش می‌شود.

تغییر رنگ دندان

" />

دندان‌های شیری که در اصطلاح به آن‌ها دندان‌های اولیه نیز گفته می‌شود، معمولاً سفیدتر از دندان‌های دائمی هستند، زیرا سطح کلسیم آن‌ها بیشتر از دندان‌های دائمی است. دندان‌های شیری ممکن است به دلایل مختلف همچون موارد زیر دچار تغییر رنگ شوند:

• مسواک زدن نامناسب: در صورتی که دندان‌ها به نحو مناسب مسواک زده نشوند، سطح دندان ممکن است دچار باکتری (پلاک) شده و این شرایط می‌تواند تغییر رنگ دندان‌ها را به همراه داشته باشد.
• مصرف دارو: مصرف داروهای حاوی آهن همچون مکمل‌های ویتامین می‌تواند باعث لک شدن دندان‌های شیری شود. علاوه بر این مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک تتراسیکلین در طول دوره بارداری یا شیردهی نیز می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌های شیری کودک شوند.
• وارد شدن آسیب به دندان: تیره شدن دندان می‌تواند در نتیجه خونریزی داخل دندان در نتیجه آسیب وارد شده به آن ایجاد شود.
• ضعیف شدن مینای دندان: مشکلات ژنتیک در ارتباط با تشکیل دندان می‌توانند با تغییر رنگ دندان‌های شیری ارتباط داشته باشند.
• مصرف بیش از حد فلوراید: مصرف منظم آب حاوی فلوراید به همراه مواد غذایی کودک می‌تواند ریسک یا خطر ایجاد خطوط و رگه‌های سفید کم‌رنگ را بر روی دندان‌ها افزایش دهد. در اصطلاح به این مشکل فلوئوروزیس گفته می‌شود.
• بیماری: بعضی کودکان ممکن است با رشد دندان‌های شیری به رنگ قهوه‌ای یا زرد در دهان خود مواجه شوند و این شرایط به‌طور خاص زمانی ایجاد می‌شود که کودک مقدار بیش از حد بیلی‌روبین (bilirubin) در خون خود در هنگام تولد داشته باشد (هیپربیلی‌روبینمی).

بیماری های دهان و دندان در کودکان

مشکلات اورژانسی دندان

شکستگی و تراشیدگی دندان

کودکانی که فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی انجام می‌دهند، در بسیاری از مواقع با شکستگی و ترک‌خوردگی دندان روبرو می‌شوند. به این ترتیب محافظ دهانمی‌تواند از وضعیت دهان و دندان کودک در هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی یا ورزشی محافظت کند. به هر حال در صورتی که کودک هنگام انجام این فعالیت‌ها دچار مشکلات اورژانسی شود، روش درمان انتخاب شده برای وی به اندازه و موقعیت شکستگی یا ترک‌خوردگی ایجاد شده بستگی خواهد داشت. در حقیقت اگر مشکل کودک بسیار محدود باشد، احتمالاً نیازی به استفاده از روش درمان خاص برای وی نیست. معمولاً، شکستگی دندان را می‌توان با پر کردن ساختار از بین رفته دندان ترمیم کرد، اما معمولاً لازم است در ادامه دندان روکش شود.

افتادن دندان‌ها

هنگامی که به دندان‌های کودک ضربه وارد شود، ممکن است در برخی مواقع دندان‌ها به‌طور کامل بیفتند. به هر حال گاهی اوقاتدندانپزشک می‌تواند دندان افتاده را به محل اولیه آن باز گرداند. در این شرایط لازم است به نکات و توصیه‌های ساده برای اجتناب از وارد شدن آسیب بلندمدت به دندان‌ها توجه شود. در صورت مواجه شدن با این شرایط در اسرع وقت با دندان‌پزشک ملاقات نماید. در حقیقت هر چه زودتر دندان به محل اولیه و حفره آن باز گردانده شود، احتمال بازیابی و نجات آن بیشتر خواهد بود.

" />نامرتبی دندان‌ها

دندان‌های شیری کودکان به عنوان الگوی رشد دندان‌های دائمی نقش تعیین کننده در دهان کودک دارند. در واقع هنگام رشد دندان‌های دائمی، با ایجاد مشکل برای دندان‌های شیری ممکن است دندان‌های دائمی کج رشد کرده و مشکلات خاص در ارتباط با رشد آن‌ها ایجاد شود. به این ترتیب لازم است والدین از روش‌های درمان مناسب برای جلوگیری از مشکلات دائمی ایجاد شده به خاطر نامرتبی دندان‌ها استفاده کنند.

بیماری های دهان و دندان در کودکان

عادت‌های نامناسبی که می‌توانند باعث ایجاد مشکلات خاص برای دندان‌ها شوند

مکیدن انگشت

مکیدن انگشت شست، سایر انگشتان، سر شیشه، یا اسباب‌بازی مسئله‌ای کاملاً عادی و معمول در بین نوزادان و کودکان است. به هر حال در صورتی که مکیدن انگشت در سنین بالای 5 سال ادامه یابد، در هنگام شروع رشد دندان‌های دائمی ممکن است برای این دندان‌ها مشکلات خاص ایجاد شود. در این شرایط با توجه به دفعات، شدت، و طول مدت مکیدن، دندان‌های کودک ممکن است از حالت تراز خارج شده و به این ترتیب کودک با مشکلات پیش‌دندانی و اوربایت مواجه شود. همچنین کودک شما ممکن است به خاطر این مشکل در ارتباط با ادای صحیح کلمات مشکل پیدا کند. علاوه بر این، این عادت می‌تواند باعث عدم هماهنگی بین فک بالا و پایین شده و مشکلات خاص را برای سقف دهان به همراه داشته باشد.

بیرون دادن زبان با فشار

بیرون دادن زبان با فشار عادتی است که در آن کودک نوک زبان خود را به سمت لب‌ها فشار می‌دهد. دقیقاً مشابه مکیدن انگشت، بیرون دادن زبان با فشار می‌تواند فشار بیش از حد به دندان‌های جلو وارد کرده و باعث ایجاد مشکل برای هماهنگی این دندان‌ها با سایر دندان‌ها شود. به این ترتیب ممکن است فرد با مشکل پیش‌دندانی و اوربایتمواجه شده و احتمالاً در ارتباط با صحبت کردن مناسب مشکل پیدا کند. در هنگام مواجه شدن با این شرایط والدین می‌توانند با یک متخصص گفتاردرمانی ملاقات کرده و از برنامه درمانی وی برای تقویت عضلات جونده غذا و طراحی یک الگوی مناسب برای بلع کودک استفاده کنند.

مکیدن لب

مکیدن لب شامل نگه داشتن مکرر لب پایین زیر دندان‌های بالای جلوی دهان است. مکیدن لب پایین ممکن است به صورت خود به خود به همراه مکیدن انگشت ایجاد شود. در عمل این عادت می‌تواند باعث ایجاد مشکل اوربایت شده و مشکلات مشابه مکیدن انگشت و بیرون راندن زبان با فشار برای کودک به همراه داشته باشد. در اکثر مواقع اقدامات لازم برای توقف این عادت مشابه اقدامات مورد نیاز برای توقف عادت مکیدن انگشت است.

سایش دندان‌ها به یکدیگر (دندان قروچه)

سایش دندان‌ها به یکدیگر (دندان قروچه) می‌تواند به خاطر تشویش یا نگرانی، درد و نامرتبی دندان‌ها ایجاد شود. سایش دندان‌ها به یکدیگر در عمل می‌تواند باعث فرسایش دندان‌ها، وارد شدن آسیب به پالپ دندان، پوسیدگی دندان، یا شکستگی و ترک‌خوردگی آن‌ها شود. علاوه بر این در مواردی که این مشکل شدید باشد، کودک ممکن است با درد در ناحیه صورت یا فک در طول روز نیز مواجه شود. به هر حال، استفاده از محافظ دهانیکی از روش‌هایی است که امکان استفاده از آن برای پیشگیری از سایش دندان‌ها به یکدیگر و جلوگیری از دندان قروچه وجود دارد.

1. مرکز لبخند رویایی
3. مقالات دندانپزشکی کودک
5. شایع ترین بیماری های دهان و دندان کودکان

بنابراین هر آنچه در بزرگسالان بیماری به حساب می آید در کودکان نیز عامل بیماری‌های دهان و دندان می باشد. شایع ترین بیماری‌های دهان و دندان کودک همانطور که در بالا اشاره شد عبارت است از: حفره های دندان و پوسیدگی، تورم لثه، تبخال، سرطان دهان و …

شکستن و ترک خوردن دندان کودک چه عواقبی دارد؟

اگر با ضربه های خارجی دندان کودک کامل کنده شود، باید سریع در ریشه گذاشته شود. به همین خاطر باید در اسرع وقت به دندانپزشک کودک مراجعه کنید. اگر دندان ترک خوردگی داشته و حساس شده باشد نیاز به ترمیم یا روکش دارد.

شکستن دندان کودک ممکن است به خاطر زمین خوردن، تصادف یا آسیب حین بازی اتفاق بیفتد که باید بررسی و درمان شود تا در اعتماد به نفس کودک اختلال ایجاد نکند. اولین کاری که بعد از شکستن دندان کودک باید انجام دهید این است که بخش کنده شده را در بزاق یا شیر قرار دهید و در کم ترین زمان ممکن به دندانپزشک برسانید و نگذارید دندان شکسته خشک شود و در صورتی که دندان کامل از حفره خارج شد و روی زمین افتاد قسمت ریشه را لمس نکنید حتی اگر کثیف بود اجازه دهید دندانپزشک آن را تمیز کند. شما فقط تاج دندان را لمس کنید و اگر دندان کنده نشد و فقط لق شد تا رسیدن به دندانپزشک هیچ فشاری روی آن نیاورید.

دلایل ترک خوردن دندان کودک چیست؟

یک دندان به دلایل زیادی ممکن است شکسته شود از جمله:

• جویدن اجسام یا خوراکی های سخت (مداد، آجیل، آب نبات)
• حادثه مثل ضربه به دهان
• فرسودگی ساختار دندان به خصوص در دندان هایی با ترمیم های وسیع احتمال شکستگی بسیار زیاد است.
• دمای خیلی سرد یا خیلی داغ برای دندان ها

چرا یک دندان ترک خورده آسیب می زند؟

گاهی ترک ایجاد شده روی دندان به طرف عصب دندان پیش می رود که موقع جویدن آسیب می زند یا نسبت به سرما و گرما حساس می شود که در این مواقع نیاز به درمان های عصب کشی می باشد ولی گاهی شکستگی در ناحیه مینایی دندان بوده که با ترمیم کردن دندان مشکل رفع می شود.

عادات بد کودکان چه مشکلاتی برای دندان آنان ایجاد می کند؟

خیلی از بیماری‌های دهان و دندان حاصل عادات بد هست که فرزند شما دارد. مثل وقتی که کودک استرس دارد دچار دندان قروچه می‌شود که در پی آن سایش مینایی دندان و گوش درد و فک درد و … همراه دارد یا مکیدن انگشت که عوارض خودش رو دارد و قبلاً توضیح دادم. پس بهترین و مهم ترین مسئله مراجعه به دندانپزشکی و دریافت مراقبت‌های پزشکی لازم است.

پوسیدگی های دندان شیری در این مواقع چکار باید کرد؟

پوسیدگی های دندان که در اثر تجمع پلاک بر روی دندان ها ایجاد می شود، اگر به موقع درمان شود درمان راحت‌تری خواهید داشت. وقتی دندان بارها در معرض اسید قرار بگیرد مثلاً مصرف نوشیدنی های قندی یا نشاسته زیاد، مینای دندان، مواد مصرفی خودش را از دست می‌دهد و لکه‌های سفید ایجاد می‌شود که نشانه اولیه پوسیدگی هستند که می‌شود در این مرحله متوقف کرد که با فلورایدتراپی قابل انجام هست ولی اگه پیشرفت کند و دندان سیاه شود باید دندان ترمیم شود.

راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان چیست؟

فلورایدتراپی: فلوراید ماده‌ای است که دندان را محکم‌تر می‌کند و مقاومتش به پوسیدگی را افزایش می‌دهد.

فیشورسیلانت: سیلانت تراپی یا شیار پوش روی دندان‌های آسیا که مستعد پوسیدگی هستند قرار داده می‌شود که سال‌ها روی دندان باقی می‌ماند و مانع تجمع غذا و پوسیدگی می‌شود.

مسواک و نخ دندان پس از صرف غذا: اگر فرزندانمان را به رعایت بهداشت دهان و دندان تشویق کنیم از احتمال پوسیده شدن دندان‌هایشان کاسته‌ایم.کنترل رژیم غذایی کودک: کنترل رژیم غذایی کودک و محدود کردن خوردن آب نبات و شیرینی برای کودک

دیگر بیماری های عفونی دهان و دندان کودکان چه می تواند باشد؟

بیماری‌های عفونی دهان و دندان از جمله تبخال از طریق تماس مستقیم با کودکان یا بزرگسالانی که دچار این بیماری هستند، قابل انتقال است پس بیشتر مراقب محل بوسیدن خود باشید.

بیماری های لثه

تجمع پلاک روی دندان‌ها به مرور منجر به التهاب لثه و عفونت آن می‌شود که اگر به موقع درمان نگردد مثل پریودنتیت پیشرفت کرده و درمان به نسبت سخت تر می‌شود.

سرطان‌های دهان

از دیگر بیماری های دهان و دندان کودک می توان به سرطان دهان اشاره کرد. سرطان های دهان بیشتر بر زبان، لوزه، لثه، دهان و حلق اثر می‌گذارد که در مراحل اولیه نشانه‌های واضحی ندارد پس معاینه منظم دندانپزشکی مهم‌ترین روش تشخیص آن است. یک سری علائم هم برای هشدار این بیماری وجود دارد از جمله زخم دهان یا لب بهبود نیافته، لکه قرمز یا تغییر در دهانی، دندان های شل شده، بلع دردناک، دهان درد یا گوش درد مداوم. نکته مهم این که در کودکان چون حساسیت بالاتری دارند و به تنهایی قادر به تشخیص نیستند باید بیشتر مراقبشان باشیم.

بوی بد دهان در کودکان

بوی بد دهان در کودکان معمولاً موقع بیدار شدن از خواب یا بعد از خوردن چیزی اتفاق میافتد اما اگر در کل روز ادامه داشت دنبال مشکلی در کودک باید بگردیم. در ادامه دلایل بوی بد دهان کودک را برای شما نام برده ایم.

بهداشت ضعیف دهان و دندان کودک: در 90 درصد موارد بوی بد دهان کودک به علت بهداشت ضعیف دهان و دندان است، زیرا مسواک نزدن موجب ایجاد پلاک دندانی در دهان می شود و گاهی جرم‌های دندانی این پلاک‌ها نه تنها باعث نفس بدبو می‌شوند بلکه باعث بیماری‌های لثه نیز می‌شوند.

دهان خشک: بزاق باعث از بین رفتن باکتری‌های دهان می‌شود و برای همین زمان خواب که بزاق ترشح نمی‌شود موقع بیدار شدن با بوی بدن دهان مواجه می‌شویم.

باکتری‌های زبان: دقیقاً تمام باکتری‌های دهان در روی زبان تجمع می‌کنند پس حتماً تمیز کردن زبان موقع مسواک زدن را به کودکانمان آموزش دهیم.

تنفس دهانی: کودکان موقع خواب یا در صورت گرفتگی بینی با دهان باز می‌خوابند که این امر باعث می‌شود، بزاق تولید نشود و به همین خاطر خشکی دهان و بوی بد را داشته باشند.

عفونت دهان یا لیزی لثه‌ها: اگر غذاهای تند در رژیم غذایی کودک باشد یا بهداشت دندان هایش ضعیف باشد باعث التهاب یا بیماری‌های لثه و بوی بد دهان می‌شود.

پوسیدگی یا آبسه دندان: پوسیدگی یا آبسه دندان هر دو باعث ایجاد جرم، درد دندان و بوی بد دهان کودک می‌شود.

مواد خارجی: دندان مصنوعی یا براکت های ارتودنسی ایجاد بوی بد می‌کنند و گاهی در کودکان کوچک‌تر، ورود اسباب بازی کوچکی داخل سوراخ بینی، ایجاد بوی بد می‌کند.

غذا: غذا اصلی‌ترین فاکتور تعیین بوی بد دهان ما است. غذاهایی مثل سیر، پیاز و پنیر و … و غذاهای پر پروتئین و کربوهیدرات در بدن، همه از عوامل بوی بد دهان می‌باشند.

لوزه ها: لوزه‌ها حفره‌های کوچک و عمیقی هستند که موادغذایی و آلودگی درآن‌ها انباشته می‌شود گاهی سنگ‌های لوزه ایجاد بوی بد دهانی می‌کنند.

داروها: بعضی داروها ایجاد بوی بد دهان می‌کنند، مثلاً مصرف مداوم آنتی‌بیوتیک‌ها بیش از یک ماه، داروهای ضد تشنج، آنتی‌هیستامین‌ها، ضد افسردگی‌ها و …

دیگر مشکلات پزشکی: مثلاً آسم، سینوزیت، دیابت، نارسایی کلیه، مشکلات کبدی و معده و سرطان دهان که از عوامل ایجاد بوی بد دهان هستند.

ریشه روانی: فرد باور دارد که این مشکل را دارد و وسواس پیدا می‌کند که البته این مورد در کودکان ایجاد نمی‌شود.

راه‌های پیشگیری از بوی بد دهان کودکان

برای پیشگیری از بد بو شدن دهان کودک می توانید اقدامات زیر را انجام می‌دهید:

• منظم مسواک زدن و شستن دهان پس از هر وعده غذایی
• نخ دندان کشیدن
• خوردن آب کافی
• صبحانه سالم مصرف شود همراه میوه و سبزیجات و قند کمتر
• چکاب دندان منظم
• براکت‌ها تمیز شوند

علاوه برموارد نام برده شده، یکسری درمان‌های خانگی گاهاً به برطرف شدن مشکل کمک می‌کند از جمله مصرف: جعفری، قند و شیرینی کمتر، رازیانه، سرکه سیب، جوش شیرین، مرکبات، هل و میخک

تغییر رنگ دندان کودکان

یکسری عوامل مادزادی، پزشکی و سبک زندگی ایجاد تغییر رنگ می کند. از دلایل تغییر رنگ دندان کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسواک زدن نامناسب: باعث تجمع پلاک و پوسیدگی و تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.
• آب میوه‌های قندی: آغشته کردن پستانک به مایعات شیرین
• داروها: مثل تتراسایکلین در بارداری که خطر تغییر رنگ دندان نوزاد را به همراه دارد. یا مصرف مکمل آهن در کودکان باعث تغییر رنگ سیاه روی دندان‌ها و داروهای گلی بن گلامید در درمان دیابت که موجب ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان می‌شود.
• تروما یا ضربه یا شستگی که می‌تواند باعث نکروز دندان و تغییر رنگ از قرمز تا خاکستری به مرور زمان شود.
• نقایص رشدی که منجر به فرورفتگی، شیارهای عمیق و لکه‌های زرد و قهوه ای روی سطح دندان می‌شود.
• رژیم غذایی نامناسب: موادغذایی با تراکم رنگ بالا مثل تمشک، شاه توت، بلوبری، لبو، انگور و … چون رنگدانه‌های زیادی دارند ممکن است باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
• یرقان (زردی) که باعث افزایش غلظت بیلی‌روبین خون شده و طی زمان روی دندان رسوب کرده و ایجاد رنگ سبز می‌کند و اغلب هم این تغییر رنگ دائمی است.

علائم تغییر رنگ دندان‌ها چند دسته هستند؟

1- تغییر رنگ خارجی: در اثر عوامل خارجی مثل، غذا، نوشیدنی، دارو و … که روی سطح خارجی دندان اثر گذاشته و از بین بردن آنها آسان است.2- تغییر رنگ داخلی: در لایه های عمقی تر دندان ایجاد می‌شوند و از بین بردن آنها سخت است و عوامل مثل: عفونت، ژنتیک باعث ایجاد آن است.

طیف‌های مختلف تغییر رنگ دندان‌ها:

لکه زرد یا نارنجی: در اثر رنگ ماده غذایی و نوشیدنی های مصرفی کودک که جذب دندان می شود ایجاد می‌گردد که با مسواک صحیح قابل برطرف شدن است.لکه‌های سیاه یا تیره: به خاطر مصرف آهن، نکروز دندان، ضربه یا شکستگی دندان به وجود می‌آید.لکه سفید یا خالدار قهوه ای: نشانه فلوروزیس است ولی اگر خمیردندان حاوی مقدار زیادی فلوراید باشد و کودک قورت دهد یا آبی که مصرف می‌کند مقدار زیادی فلوراید داشته باشد لکه سفید یا خالدار قهوه ای روی دندانش ایجاد می‌شود.

چگونه از تغییر رنگ دندان پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از تغییر رنگ دندان کودک حتما اقدامات زیر را انجام دهید:

• مسواک زدن مرتب دندان ها
• حتی قبل از رویش دندان‌ها، لثه‌ها و دهان کودک با گاز استریل تمیز شود.
• عدم استفاده از نوشابه‌های گازدار و آب میوه شیرین یا آغشتن پستانک به آن‌ها
• معاینات منظم دندانپزشکی از اولین رویش دندان و هر 6 ماه یکبار
• خوردن آب پس از مصرف مکمل‌ها
• عدم مصرف شیشه شیر موقع خواب شب
• استفاده از خمیر دندان با فلوراید کم تا موقعی که قرقره کردن را کودک بیاموزد.
• نظارت بر سلامت دهان و دندان کودکان

انکیلوز دندان شیری

انکیلوز دندان وقتی ایجاد می‌شود که رشد دندان دچار ناهنجاری می شود و شروع به جوش خوردن به استخوان فک می کند. انکیلوز معمولاً نادر است و برای دندان شیری ایجاد می‌شود. روش درمان بر اساس شرایط دهانی دندانی و الکوژن بیمار متفاوت است.

آبسه دندان کودک

آبسه دندان یک بیماری شایع در کودکان است که یک حفره پر چرک اطراف ریشه دندان پوسیده می‌باشد که روی لثه ایجاد می‌شود. آبسه دندان اگر درمان نشود روی دندان دائمی که در آینده رویش می‌کند تأثیر بد می‌گذارد و آسیب می‌زند.

علائم آبسه دندان

از علائم آبسه دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرمزی و تورم اطراف دندان در لثه
• احساس درد و گزگز
• تورم غدد گردن
• درد زیر گوش

به محض پی بردن به وجود آبسه در دندان کودک به دندانپزشک مراجعه کنید چون اگر به حال خود رها شود ممکن است در سراسر بدن منتشر شود.

علت آبسه دندان کودک

زمانی که دندان دچار پوسیدگی شود و درمان نشود عفونت اطراف ریشه دندان گسترش می یابد که اگر باز درمان نشود به رگ های خونی می رسد، تشدید می شود و عفونت درون یک کیسه انباشته شده و ایجاد آبسه می کند.

نامرتبی دندان کودکان

اندازه دندان و فک به صورت ژنتیکی است و نقش تعیین کننده ای در بروز نامرتبی دندان در کودکان دارد ولی محیط و تغذیه در رشد فک و دندان مؤثر است. پس باید به دندانپزشک مراجعه شود و بی دلیل اقدام به کشیدن دندان های شیری نکنیم که هیچ کمکی به مرتب شدن نخواهد کرد و گاهی شرایط را بدتر هم می کند.

مشکلات نامرتبی دندان ها

مشکلاتی که در پی نا مرتبی دندان‌ها ایجاد می‌شود عبارت است از:

1. زیبایی لبخند تحت تأثیر قرار می گیرد.
2. احتمال بروز بیماری‌های لثه
3. افزایش احتمال پوسیدگی چون تمیز کردن دندان‌ها مشکل تر است.
4. کاهش اعتماد به نفس کودک
5. فشار بیش از حد به عضلات حین جویدن و آسیب مفصل فکی

عوامل زمینه ساز نامرتبی دندان‌ها

عواملی که زمینه‌ساز نامرتبی دندان‌ها است عبارت است از:

• وجود دندان شیری به مدت طولانی در دهان کودک
• افتادن و از بین رفتن زود هنگام دندان شیری
• بزرگی دندان یا کوچکی فک
• ناهنجاری‌های ایجادکننده نامرتبی دندان کودکان

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

ماندانا حجازی دهقانی، متخصص دندانپزشکی اطفال، عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی قزوین

پیمان ترکی، متخصص ایمپلنت

فرشیده میرلوحی، دندانپزشک اطفال