بیماری تترالوژی فالوت قلب کودکان و بزرگسالان

بیماری تترالوژی فالوت در کودکان و بزرگسالان

در این مقاله شما با یک نوع نقص مادرزادی قلب آشنا خواهید شد که در خون رسانی به سلول های بدن و قلب دچار اختلال می شود.

بیماری تترالوژی فالوت در کودکان و بزرگسالان

سیستم قلب انسان وظیفه خون و اکسیژن رسانی به اندام های مختلف بدن را به عهده دارد. تمامی سلول های بدن برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارند. اگر تحت هر شرایطی و به هر دلیلی اکسیژن کافی به نقطه ای از بدن نرسد، عملکرد اندام های مختلف با اختلال مواجه می شود. برخی از بیماری های قلبی عروقی از بدو تولد نوزاد شکل می گیرند و ممکن است تا پایان عمر با او همراه باشند. این بیماری ها انواع مختلفی دارند که در این بخش قصد داریم شما را با یکی از آن ها با نام تترالوژی فالوت و علل، علائم و شیوه درمان آن در کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم.

بیماری تترالوژی فالوت قلب

بیماری تترالوژی فالوت یک نوع نقص قلبی مادرزادی است که در جریان خونرسانی به سلول های نقاط مختلف بدن اختلال ایجاد می کند. این مشکل به طور معمول در نوزادانی نمودار می شود که نارس هستند و قلب آن ها در زمان جنینی به صورت طبیعی شکل نگرفته است. این بیماری با ایجاد چهار مشکل در قلب همراه بوده که شامل نقص دیواره بطن ها، تنگ شدن دریچه ریوی، هیپرتروفی بطن راست و وجود آئورت در قسمت غیر طبیعی می شوند. مجموع این مشکلات باعث کاهش سطح اکسیژن خون شده به همین جهت نوزادانی که با این مشکل متولد می شوند، معمولا دارای رنگ پوست کبود یا آبی هستند.

بیماری تترالوژی فالوت، قلب را با چه مشکلاتی مواجه می کند؟

همان گونه که گفته شد این بیماری چهار نقص را در سیستم قلب ایجاد می کند. در ادامه به بررسی مشکلاتی که با وجود این نقایص برای قلب و بدن پیش می آید، خواهیم پرداخت.

نقص دیواره بطن ها: دیواره بطن ها مانع از مخلوط شدن خون تمیز با خون بدون اکسیژن می شود که در صورت وجود نقص در این دیواره، خون ورودی و خروجی با یکدیگر مخلوط می شوند.

تنگی دریچه ریوی: خون برای این که دارای اکسیژن باشد، باید از طریق بطن راست به ریه ها وارد شود. اگر دریچه ریوی تنگ باشد، خون نمی تواند به اندازه کافی به رگ های ریه برسد.

هیپرتروفی بطن راست: در شرایطی که دریچه ریوی تنگ باشد، خون بیش از حد وارد بطن راست می شود و عضله های این قسمت نسبت به بطن چپ بزرگتر و ضخیم تر خواهد شد.

قرارگیری آئورت در جای غیر طبیعی: حتما می دانید که در حالت طبیعی آئورت به بطن چپ متصل است و وظیفه انتقال خون اکسیژن دار را به تمامی بدن به عهده دارد، اما در بیماری تترالوژی فالوت، آئورت با قرارگیری بین دو بطن، باعث می شود که مقداری از خون بی اکسیژن به جای رگ های ریه وارد این شریان اصلی شود.

علل بیماری تترالوژی فالوت قلب

بروز بیماری تترالوژی فالوت، دلیل قطعی ندارد و به طور کلی در اثر تداخل عوامل ژنتیکی و محیطی به وجود می آید. نکته ای که به طور قطعی می توان بیان کرد تأثیر یک سری عوامل بر روی قلب جنین درحال رشد و به وجود آوردن این مشکلات است، اما هنوز هم نمی توان به طور دقیق این عوامل را مشخص نمود. حدوداً یک سوم از کودکانی که با این بیماری متولد می شوند، نقص های دیگری نیز در سایر اندام ها دارند. با این تفاسیر و براساس تحقیقاتی که از جانب سازمان بیماری های نادر انجام شده است، عواملی نظیر مصرف الکل، داشتن دیابت، شیوه زندگی اشتباه، تغذیه ناسالم و بارداری در سنین بالاتر از 40 سال می تواند در ابتلای نوزاد به این بیماری تأثیر گذار باشند.

علائم بیماری تترالوژی فالوت قلب

• کبود یا آبی بودن رنگ پوست نوزاد
• بی قراری مداوم او
• تنگی نفس
• نفس کشیدن سریع
• غش کردن
• ضعیف بودن و خوب رشد نکردن
• احساس خستگی زیاد بعد از فعالیت
• سوفل قلبی

نکته: شدت و نوع علائم بیماری به مقدار مسدود شدن جریان خونی که به ریه ها وارد می شود، بستگی دارد.

نشانه های تترالوژی فالوت در نوزادان و بزرگسالان

علائم این بیماری در نوزادان و کودکان بیشتر مشاهده می شود به طوری که در هفته های نخست تولد با رنگ پوست (سیانوز)، صداهای غیر معمول قلب (سوفل) و تنگی نفس نوزاد می توان به راحتی از این مشکل مطلع شد. از جمله دیگر علائمی که نوزادان مبتلا به تترالوژی فالوت قلب ممکن است داشته باشند، می توان به کم خونی خفیف، بالا رفتن تعداد گلبول های قرمز و وجود لخته در جریان خون اشاره کرد. در نظر داشته باشید که اگر این بیماری به موقع درمان نشوند ممکن است این لخته ها مسیر خون را مسدود کرده و منجر به سکته مغزی در نوزاد شوند.

از آنجایی که افراد مبتلا به تترالوژی فالوت از همان کودکی درمان می شوند، ممکن است در بزرگسالی علائمی نداشته باشند. در اغلب موارد این افراد دارای نشانه هایی نظیر نامنظم بودن ضربان قلب و مسدود شدن خون در قسمت راست بدن هستند. آن ها تا پایان عمر خود باید از انجام فعالیت ها و ورزش های سنگین پرهیز کنند.

تشخیص بیماری تترالوژی فالوت قلب

بیماری تترالوژی فالوت را می توان از همان دوران جنینی توسط آزمایشات غربالگری که از مادران باردار گرفته می شود، تشخیص داد. همچنین برخی از نشانه های مربوط به این بیماری توسط سنوگرافی قابل تشخیص است که در چنین مواردی معمولا پزشک برای مادر آزمایش فالوت تجویز خواهد کرد. طی اکوکاردیوگرام جنین که یک سنوگرافی کاملا بی خطر است، می توان ساختار قلب، نحوه عملکرد و تمامی مشکلات مربوط به فعالیت آن را متوجه شد.

پس از تولد نوزاد در همان روزهای اول نیز می توان با توجه به بی قراری کردن، کم تغذیه بودن، آبی شدن رنگ پوست و شنیده شدن صداهای بلند و غیر طبیعی (سوفل قلبی) به راحتی این بیماری را تشخیص داد. جهت قطعی شدن تشخیص بیماری، پزشک اکوکاردیوگرام نوزاد را برای کودک تجویز می کند.

درمان بیماری تترالوژی فالوت قلب

می توان گفت که تنها راه درمان بیماری تترالوژی فالوت قلب، انجام عمل جراحی پس از شش ماهگی است. در چنین مواردی پزشک بلافاصله پس از تشخیص بیماری میزان اکسیژن خون نوزاد را اندازه گیری کرده و در صورت پایین بودن مقدار آن، برای او تزریق پروستاگلاندین تجویز می کند تا به این واسطه دریچه شریانی ریوی را باز نگه دارد و سطح اکسیژن خون را بالا ببرد.

برخی از نوزادان دارای شرایط عمومی نسبتا بهتری هستند، اما برخی دیگر سطح اکسیژن پایین و سیانوز شدیدی دارند که در این شرایط، پزشک عمل جراحی موقت را تجویز می کند. طی این عمل که کمک می کند نوزاد تا انجام جراحی اصلی زنده بماند از یک لوله برای اتصال شریان منشعب شده آئورت و ریه استفاده می کنند تا نوزاد بتواند به صورت مقطعی از این طریق اکسیژن مورد نیاز بدن خود را دریافت کند و به این واسطه از فشارهای اعمالی بر روی قلب می کاهند. (این لوله را در زمان عمل اصلی خارج می کنند.)

عوارض بیماری تترالوژی فالوت قلب

به طور معمول افرادی که با بیماری های مادر زادی قلبی عروقی متولد می شوند حتی در صورت درمان و جراحی نیز تا پایان عمر با عوارض این بیماری دست و پنجه نرم می کنند. مبتلایان تترالوژی فالوت نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در اکثر موارد باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و حتی در دوران بزرگسالی نیز نیاز به مصرف دارو یا عمل جراحی داشته باشند.

این امکان وجود دارد که طی عمل جراحی به طور کامل انسداد دریچه ریوی برطرف نشود یا دیواره بطن همچنان نشتی داشته باشد. بنابراین ممکن است عملکرد ضعیف قلب و نامنظم بودن ضربان تا پایان عمر با نوزادان مبتلا به بیماری تترالوژی فالوت همراه باشد، لذا داشتن فعالیت ها و ورزش های سنگین برای این دسته از افراد مانند سم است.

عمل تترالوژی فالوت قلب

پس از پی بردن به بیماری بعد از به دنیا آمدن نوزاد، پزشک معالج تشخیص می دهد که باید در نخستین سال تولد او، عمل جراحی تترالوژی فالوت صورت بگیرد. در طول این عمل نقص دیواره بطن برطرف شده و دیواره ریوی را گشادتر می کنند تا به این واسطه بتوانند وضعیت را بهبود ببخشند و به این ترتیب روند جریان خون به نقاط مختلف بدن را تسهیل کنند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: صابری همدانی متخصص قلب