گیاه درمانی قند خون

گیاه درمانی قند خون11 گیاه دارویی پایین آورنده قند خون

گیاهان دارویی با خواص کاهش‌ دهندگی قند خون و...

این یادداشت، اشاره ‌ای دارد به برخی از مهم‌ ترین گیاهان دارویی با خواص کاهش‌ دهندگی قند خون که گزارش‌ های بالینی و آزمایشگاهی معتبر مبنی بر موثر بودن آن ها موجود است و همچنین نگاهی می ‌اندازد به گیاهان دارویی که در طب سنتی ایران در درمان بیماری دیابت تجویز می ‌شوند.

1- پیاز و سیر

سیر از سبزی‌ هایی است که تاریخی بسیار کهن دارد. این گیاه حداقل 3 هزار سال در طب چین کاربرد داشته است.

پیاز نیز یکی از قدیمی ‌ترین گیاهان زراعی است که از هزاران سال قبل به عنوان طعم ‌دهنده غذاها و همچنین دارو از آن استفاده می ‌شود. ‏ترکیبات فعال گوگردی مانند آلیل‌ پروپیل دی ‌سولفید موجود در پیاز و اکسیدآلیل دی‌ سولفید موجود در سیر نقش اصلی را در کاهش قندخون دارند.

پیاز و سیر باعث افزایش میزان انسولین در خون می ‌شوند. هر چقدر مصرف این مواد بیشتر باشد، قند خون بیشتر کاهش می ‌یابد. مصرف قرص ‌های سیر به میزان 2400 میلی‌ گرم در روز به مدت 3 ماه، قند خون را مختصرا کاهش می ‌دهد.

گیاهان دارویی توسط بیماران دیابتی تحت هیچ شرایطی نباید بدون نظر تیم پزشکی مصرف شوند.

2- خیار تلخ

این میوه شبیه کدوی زگیل‌ دار است و در نواحی گرمسیر مانند آمازون، آفریقای‌ شرقی و آسیا رشد می‌ کند و در آمریکای‌ جنوبی به عنوان غذا و دارو کشت می ‌شود. میوه تازه آن به رنگ سبز است که با رسیدن به رنگ نارنجی- زرد تبدیل می ‌شود.

تمام قسمت ‌های این میوه بسیار تلخ است. میوه خیار تلخ حاوی ماده ‌ای شبیه انسولین است و مصرف روزانه حدود 60 گرم شیره این گیاه به کاهش مختصر قندخون منجر می ‌شود.

3- شنبلیله

این گیاه بومی ‌ایران است و در بیشتر نواحی ایران می‌ روید و به عنوان سبزی خوراکی کاشته ‌شده و مصرف می ‌شود.

تجویز 15 تا 50 گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده در آب موجب کاهش قندخون ناشتا و بعد از غذا می‌ شود. پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر قندخون باعث کاهش چربی ‌های خون نیز می ‌شود.

4- سیاه گیله

در ایران تنها یک گونه از قره ‌قات وجود دارد که آن هم در جنگل‌ های تالش و نواحی مرطوب رشد می‌ کند که در زبان محلی به آن سیاه گیله می ‌گویند. میوه آن را می ‌توان هم به صورت تازه و هم خشک شده مصرف کرد یا در تهیه انواع مرباها و دسرها به کار برد. برگ‌ های این گیاه در طب سنتی در درمان بیماری دیابت استفاده می‌ شود.

اثر ضددیابت یک بار مصرف عصاره این گیاه که اثری مشابه انسولین دارد، تا چند هفته در بدن باقی می ‌ماند. به علاوه این گیاه دارویی در پیشگیری از عوارض بلندمدت دیابت مانند عوارض قلبی- عروقی، عصبی، کلیوی و چشمی‌ تا حدی موثر است. عصاره آن به مقدار80 تا 160 میلی ‌گرم 3 بار در روز برای بیماران مبتلا به دیابت توصیه می ‌شود.

5- خار مریم

خار مریم اصالتا بومی ‌منطقه مدیترانه است. این گیاه امروزه در سراسر نقاط دنیا از اروپا تا آسیا و از آفریقا تا آمریکای شمالی گسترده شده است. این گیاه دارویی موجب افزایش حساسیت سلول‌ ها به انسولین و کاهش قندخون می ‌شود. ماده موثر آن سیلی مارین نام دارد که تجویز آن به مقدار 200 میلی ‌گرم 3 بار در روز موجب کاهش مختصر قندخون ناشتا و هموگلوبین HbA1C و چربی ‌های خون می‌ شود.

6- هندوانه ابوجهل

هندوانه ابوجهل یا خربزه روباه یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده خیارها و کدوها است. این گیاه بومی ‌ایران بوده و در نواحی جنوبی کشور و مناطقی مانند جنوب استان خراسان یافت می ‌شود. میوه این گیاه دارای گلوکوزید قابل ‌تبلوری با طعم بسیارتلخ به نام کولوسنتین است. این گلوکوزید که به حالت متبلور و خالص به رنگ زرد است، در آب به نسبت 20 درصد حل می ‌شود و اگر هیدرولیز شود، گلوکز و ماده‌ ای به نام کولوسنتتین می ‌دهد.

در طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران تجویز میوه این گیاه جهت کاهش قند خون متداول است. میوه این گیاه بسیار سمی ‌است و مصرف مقدار زیاد آن باعث اسهال ‌خونی و درنهایت مرگ می‌ شود.

تجویز مقدار 100 میلی ‌گرم 3 بار در روز ماده موثر هندوانه ابوجهل به مدت 2 ماه در بیماران دیابتی نوع دوم، موجب کاهش مختصر میزان هموگلوبین HbA1C و قندخون ناشتا می ‌شود. تجویز این مقدار به مدت 2 ماه در این بیماران بدون هیچ ‌گونه عوارض جانبی گوارشی، کبدی و کلیوی است.

7- پسیلیوم

پسیلیوم یا اسفرزه، گیاهی از خانواده پلانتاجیناسه‌ آ و یک داروی ملین گیاهی است که از طریق جذب آب باعث حجیم‌ شدن محتویات روده شده و با افزایش حرکات دودی شکل باعث تخلیه مدفوع می‌ شود. مصرف پودر پسیلیوم به مقدار 10 گرم در روز و به مدت 8 هفته هموگلوبین HbA1C را مختصرا کاهش می‌ دهد.

8- عدس ‌الملک

این گیاه بومی ‌ایران است و در طب سنتی جهت کاهش قندخون بیماران دیابتی تجویز می‌ شود. با این حال مصرف روزانه پودر بذر گیاه به مقدار 1500 میلی‌ گرم در روز به مدت 2 ماه اثر مفیدی بر قندخون نشان نداده است و فعلا اطلاعات علمی کافی در مورد اثرات این گیاه در دسترس نیست.

9- چای سبز

بسیاری از خواص چای سبز مربوط به ماده ‌ای به نام کاتچین است که فعالیت آنتی ‌اکسیدانی آن بسیار بالا است. مصرف روزانه 5/1 گرم پودر چای سبز خشک موجب کاهش مختصر قندخون در بیماران دیابتی می‌ شود. مقدار توصیه ‌شده برای بیماران دیابتی مصرف 2 فنجان چای دم ‌کرده در روز است.

10- دم‌ کرده گزنه

ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی ‌شکل پوشانده است که در صورت لمس کردن ساقه به دست می ‌چسبد و پوست را می ‌گزد و تولید خارش و سوزش می‌ کند و شاید به همین دلیل آن را گزنه نامیده ‌اند. تخم آن نرم، ریز و تیره رنگ و مانند تخم‌ کتان است. قسمت مورد استفاده این گیاه برگ‌ های تازه، ریشه، شیره و دانه آن است.

گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. عصاره برگ گزنه می ‌تواند یک نقش حفاظتی در برابر افزایش میزان قندخون و تخریب سلول ‌های پانکراس داشته باشد.

11 - کلپوره همدانی، مریم نخودی همدانی

استفاده از این گیاه به ‌طوری که در کتب دارویی قدیمی ‌آمده است به زمان‌ های دور نسبت داده می‌ شود. بقراط، دیوسکورید، پلین و جالینوس از این گیاه در آثار خود نام برده ‌اند. عصاره این گیاه محتوی مواد موثره زیره است. مصرف عصاره این گیاه به مقدار 125 میلی ‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 6 هفته قندخون را مختصرا کاهش می‌ دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: دانشگاه علوم پزشکی وخدمات درمانی کرمانشاه، دانشکده پزشکی

قندخون و تاثیرآن بر بینایی چشم

بیماری های چشمی مرتبط با دیابت

دیابت نوعی بیماری است که در طی آن بدن توانایی تولید یا استفاده‌ی بهینه‌ی از انسولین برای تنظیم قند خون را ندارد. در این بیماری به دلیل اینکه قند خون از جریان خون جمع‌آوری نمی‌شود، می‌تواند در درازمدت آسیب‌هایی جدی برای بخش‌های مختلف بدن ایجاد کند. قند خون بالا می‌تواند به آسیب قلبی، کلیه‌ها و رگ‌های خونی منجر شود. یکی از اندامی که از آسیب‌های دیابت مصون نیست، چشم‌ها هستند که دیابت می‌تواند به آسیب‌های غیرقابل جبران در آنها منجر شود اما نکته‌ی قابل توجه این است که حدود 90 درصد از مواردی که فرد دیابتی بینایی خود را از دست می‌دهد قابل پیش‌گیری هستند! این مسئله اهمیت توجه به سلامت چشم و وضعیت آن در افراد دارای بیماری دیابت را خاطرنشان می‌شود. لازم است افراد دیابتی، حتی در صورتی که علائمی ازمشکلات بینایی را نشان نمی‌دهند بصورت سالانه تست بینایی انجام دهند. بیماری‌های چشمی مرتبط با دیابت انواع مختلفی دارند که در ادامه به شایع‌ترین آنها اشاره شده و علائم هر کدام بیان می‌گردند:

بیماری‌های چشمی مرتبط با دیابت:

رتینوپاتی دیابتیک:

این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که سطح بالای قند خون باعث می‌شود تا رگ‌های خونی موجود در شبکیه‌ی چشم ورم کرده و دچار پارگی شوند و یا رگ‌های خونی مسدود شوند که در این حالت از عبور جریان خون جلوگیری می‌شود. در برخی موارد نیز رگ‌های جدید خونی در شبکیه رشد می‌کنند. همه‌ی این موارد می‌توانند به اختلال در بینایی منجر شوند. این بیماری در دو شکل بروز می‌کند:

شکل NPRD بیماری رتینوپاتی: این حالت در بسیاری از افرادی که به دیابت مبتلا هستند مشاهده می‌شود و مرحله‌ی اولیه‌ی بروز رتینوپاتی است. در این حالت، رگ‌های خونی شبکیه متورم شده و نشت می‌کنند که موجب ورم شبکیه‌ی چشم می‌شوند. در برخی موارد نیز رگ‌های خونی شبکیه مسدود می‌شوند، در نتیجه خون کافی به شبکیه نمی‌رسد.

شکل PDR رتینوپاتی دیابتیک: این حالت، شکل پیشرفته‌ی رتینوپاتی است که در طی آن رگ‌های خونی جدیدی در شبکیه رشد می‌کنند. این رگ‌های جدید که شکننده هستند، می‌توانند موجب جریان نشت خون به زجاجیه‌ی چشم شوند که در حالت خفیف، لکه‌های تیره و درحالت شدید آن، مسدودشدن کامل بینایی و نابینایی بروز می‌کند.

علائم رتینوپاتی دیابتیک:

گاهی ممکن است که این بیماری وجود داشته‌باشد اما فرد از آن خبردار نباشد زیرا در مراحل اولیه معمولا علائم قابل درکی ایجاد نمی‌کند. در صورتی که این بیماری پیشرف کند ممکن است علائم زیر بروز کنند:

• مشاهده‌ی ذرات شناور در هوا
• تاری دید
• تغییر وضعیت موقتی دید از حالت دید تار به دید واضح و برعکس
• مشاهده‌ی نقاط تیره یا بدون تصویر در میدان دید
• کاهش دید در تاریکی
• محوشدن رنگ‌ها
• از دست‌دادن بینایی

معمولا علائم رتینوپاتی دیابتیک در هر دو چشم بروز می‌کنند و افرادی که سابقه‌ی بیشتری در دیابت دارند احتمال بیشتری برای بروز این بیماری خواهند داشت.

درباره کانتوپلاستی، جراحی چشم گربه ای یا چشم روباهی و چشم آسیای شرقی بیشتر بدانید...

ادم ماکولار دیابتیک:

ادم ماکولار زمانی ایجاد می‌شود که مایعات در بخش ماکولار شبکیه تجمع می‌یابند. این تجمع باعث ورم شبکیه می‌شود. در نتیجه‌ی بروز ادم ماکولار بینایی دچار اختلال شده و اجسام بصورت تار دیده شده و رنگ‌ها محو می‌گردند. در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود می‌تواند به از دست‌رفتن دائمی بینایی منجر شود.

علائم ادم ماکولار دیابتیک:

تاری دید و یا مواج در مرکز یا نزدیک مرکز میدان دید: این علائم از اولین نشانه‌های بروز این بیماری است.

• رنگ‌ها بصورت غیرطبیعی مشاهده شده و یا محو می‌شوند
• خواندن مطالب سخت می‌شود

در صورتی که هرکدام از این علائم در فرد وجود داشته‌باشد لازم است تا فرد در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه نماید زیرا ادم ماکولار می‌تواند به کاهش شدید بینایی یا نابینایی کامل منجر شود.

آب مروارید چشم ناشی از دیابت:

آب مروارید چشم زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین‌های عدسی چشم تخریب می‌شوند و در نتیجه‌ی آن، عدسی حالت غیرشفاف می‌گیرد و بینایی با اختلال مواجه می‌شود. در آب مروارید دیابتیک، قند خون موجب این آسیب‌ها می‌شود و برای رفع این مشکل ممکن است لازم باشد تا عدسی‌های تارشده با جراحی از چشم در آورده شوند. در صورتی که فرد قند خون خود را کنترل کند می‌تواند تا حد زیادی از تاری دید دائمی خود جلوگیری کند.

علائم آب مروارید چشم:

برخی از علائم آب مروارید چشم شامل موارد زیر است:

• تاری دید
• دودیدی (مشاهده‌ی همزمان دو تصویر از یک جسم منفرد)
• حساسیت شدید و بیش از اندازه به نور
• مشکل بینایی در تاریکی
• احساس نیاز به نور بیشتر در هنگام مطالعه
• مشاهده‌ی رنگ‌های روشن به صورت تار یا به رنگ زرد

گلوکوم بینایی دیابتیک:

چشم به صورت پایداری به تنظیم محیط آبی خود می‌پردازد و لازم است تا همان مقداری که محلول آبی به درون آن جریان می‌یابد، به همان اندازه نیز از درون آن خارج شود تا فشار مایع داخل چشم ثابت باقی بماند. گاهی تخلیه‌ی مایع درون چشم با همان سرعتی که مایع به درون چشم جریان می‌یابد صورت نمی‌گیرد. گلوکوم بینایی مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به بینایی هستند که در آن‍‌ها عصب بینایی دچار آسیب می‌شوند. علت این آسیب‌های عصبی افزایش فشار مایعات داخل چشم به عصب بینایی در اثر اختلال در تخلیه‌ی مایع درون چشم است. آسیب عصب بینایی می‌تواند به از دست‌رفتن دائمی بینایی منجر شود. ابتلا به دیابت احتمال بروز گلوکوم بینایی را دو برابر می‌کند.

علائم معمول گلوکوم بینایی:

شایع‌ترین علائم گلوکوم بینایی موارد زیر هستند:

• تاری دید ناگهانی
• درد شدید در چشم‌ها یا پیشانی
• سرخی چشم‌ها
• کاهش بینایی یا تاری دید
• دیدن تصاویر رنگین‌کمانی و هاله‌های نورانی
• سر درد
• استفراغ
• حالت تهوع

علاوه بر بیماری‌های ذکرشده که شایع‌ترین بیماری‌های چشم مرتبط با دیابت هستند، مشکلات دیگری نیز ممکن است ایجاد شوند. تغییر سریع و شدید میزان قند خون می‌تواند شکل عدسی چشم را تحت تاثیر قرار دهد و تاری دید ایجاد کند. در این حالت با بازگشت قند خون به حد طبیعی، وضعیت بینایی بهبود می‌یابد. بنابراین قبل از تجویز عینک بهتر است قند خون افراد دیابتی چک شود تا مناسب‌ترین لنز برای این افراد استفاده شود.

چگونه از آسیب‌های چشم ناشی از دیابت جلوگیری کنیم؟

برای پیشگیری از آسیب‌های چشم ناشی از دیابت، لازم است تا همواره قند خون در مقدار مناسب تنظیم گردد. برای این کار باید از توصیه‌های پزشک پیروی کرده و از مواد غذایی مناسب به همراه فعالیت کافی و ورزش استفاده گردد. بررسی و آزمایش چشم سالانه توسط پزشک متخصص نیز بسیار مهم است و نباید این آزمایشات به تاخیر انداخته شوند زیرا عدم آزمایش به موقع چشم می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری در پی داشته‌باشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:بهرام اشراقى فوق تخصص پلاستیک و ترمیمى چشم

قند خون طبیعی در سنین مختلف چه قدر باید باشد؟

وقتی غذا می‌خورید، قند خونتان بالا می‌رود و لوزالمعده با ترشح هورمون انسولین سعی می‌کند آن را به محدوده‌ی طبیعی برگرداند. حفظ قند خون نرمال (Normal Blood Sugar) اهمیت زیادی دارد. اگر بدن شما قادر به تولید انسولین نباشد (دیابت نوع 1) یا نتواند به خوبی از این هورمون استفاده کند (دیابت نوع 2)، قند خونتان بالا می‌رود. با گذشت زمان، افزایش قند خون به اعصاب و عروق خونی آسیب می‌رساند و به بروز بیماری‌های قلبی و سایر مشکلات منجر می‌شود.

حفظ قند خون در محدوده‌ی طبیعی یکی از مهم‌ترین اهداف درمان دیابت است. برای اینکه مشخص شود درمان دیابت مؤثر بوده‌ است یا خیر، باید قند خون به‌طور منظم اندازه‌گیری و با مقادیر هدف مقایسه شود. استفاده از جدول راهنمای قند خون به شما نشان می‌دهد که قند خونتان در ساعات مختلف روز باید در چه محدوده‌ای قرار داشته باشد. پزشکان از این جداول برای تعیین قند خون مناسب افراد و بررسی میزان موفقیت درمان دیابت استفاده می‌کنند.

دستگاه تست قندخون

سطح ایده آل قند خون به عوامل فردی بستگی دارد. پزشک به صورت فردی سطوح مناسب قند خون را برای ساعات مختلف روز و بسته به زمان بیدار شدن، غذا خوردن یا ورزش کردن تعیین می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید در طول روز باید قند خون‌تان چقدر باشد، اگر با توجه به سن‌تان با پرسش‌هایی شبیه این مواجه شده‌اید که قند خون نرمال در سن 50 سالگی چقدر است یا میزان قند خون نرمال در سن 40 سالگی باید چقدر باشد، خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنم. در این مقاله، میزان قند خون نرمال برای افراد سالم و بیماران دیابتی، همچنین قند خون نرمال در سنین مختلف به تفکیک بیان شده است.

• 13 راه پیشگیری از دیابت نوع 2 (و نشانه‌های اولیه‌ی آن)

تست قند خون

اندازه‌گیری قند خون یکی از مهم‌ترین مراحل کنترل بیماری دیابت است. پزشکان سطح قند خون را بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dl) اندازه‌گیری می‌کنند، اما میزان هموگلوبین A1C را به صورت درصد بیان می‌کنند. A1C مقدار هموگلوبینی را نشان می‌دهد که در خون گلوکز (قند) به آن متصل شده است.

جدول قند خون بزرگسالان

در ادامه می‌توانید جدول قند خون نرمال را برای افراد سالم و بیماران مبتلا به دیابت بررسی کنید. این ارقام به‌عنوان یک راهنما عمل می‌کنند، اما نیازهای فردی هر شخص بسته به سن و سایر عوامل متفاوت است. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط یک فرد قند نرمال را تعیین کرده و به او کمک کند تا به اهداف مد نظر خود نزدیک شود.

قند خون ناشتا و بعد از صرف غذا

میزان قند خون نرمال برای افراد سالم و بیماران دیابتی به شرح زیر است:

افراد سالمبیماران مبتلا به دیابت

قبل از صرف غذا (قند خون ناشتا)72 تا 99 میلی‌گرم در دسی‌لیتر80 تا 130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر

2 ساعت بعد از صرف غذاکمتر از 140 میلی‌گرم در دسی‌لیترکمتر از 180 میلی‌گرم در دسی‌لیتر

هموگلوبین A1C

آزمایش A1C میانگین سطح قند خون را طی 3 ماه‌ی گذشته اندازه‌گیری می‌کند. این تست قند خون که می‌توانید مقادیر طبیعی آن را در جدول زیر مشاهده کنید، نشان می‌دهد که آیا استراتژی‌های انتخاب شده برای کنترل قند خون مؤثر بوده‌اند یا خیر.

میزان A1C

افراد سالمکمتر از 5٫7 درصد

افراد مبتلا به پیش‌دیابتبین 5٫7 تا 6٫4 درصد

بیماران مبتلا به دیابت6٫5 درصد یا بالاتر

پزشک برای تشخیص دیابت از طریق این آزمایش باید دو بار آن را تکرار کند، مگر اینکه در فرد علائم واضح بیماری دیابت مشاهده شود.

• 9 عادت غذایی مفید برای درمان پیش‌دیابت که از دیابت پیشگیری می‌کنند

میزان قند خون نرمال برای کودکان

سطح ایدئال قند خون برای سنین مختلف، متفاوت است. جدول زیر سطوح ایدئال‌ را برای کودکان در سنین مختلف نشان می‌دهد.

قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)

0 تا 5 سال100 تا 180

6 تا 9 سال80 تا 140

10 سال و بالاتر70 تا 120

جدول زیر نشان می‌دهد که میزان قند خون کودکان در طول روز چگونه تغییر می‌کند. این تغییرات در سنین مختلف یکسان است و پزشک می‌تواند میزان دقیق آن را برای هر فرد مشخص کند.

قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)

در زمان بیدار شدن72 تا 126

قبل از صرف غذا72 تا 126

2 ساعت بعد از صرف غذا90 تا 162

به گفته‌ی کارشناسان رعایت دقیق این اهداف، به‌خصوص برای کودکان، همیشه بهترین رویکرد محسوب نمی‌شود. گاهی اوقات، پزشک برای کودکان در مقایسه با بزرگسالان دستورالعمل‌های ساده‌تری را ارائه می‌دهد.

قند خون نرمال برای نوجوانان

جدول زیر متوسط قند خون را برای نوجوانان نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید با توجه به شرایط فردی خود مقادیر دقیق آن را بدانید، باید با پزشک مشورت کنید.

قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)

قبل از صرف غذا72 تا 108

2 ساعت بعد از صرف غذاحداکثر 180

قند خون نرمال برای زنان مبتلا به دیابت بارداری

دیابت بارداری، بیماری‌ای است که فرد برای اولین بار در دوران بارداری به آن مبتلا می‌شود. غالبا دیابت بارداری یک مشکل موقتی است که بعد از زایمان برطرف می‌شود، اما می‌تواند عوارض ناشی از بارداری را افزایش دهد. انجمن دیابت آمریکا (ADA) مقادیر زیر را برای زنان مبتلا به دیابت بارداری توصیه می‌کند. با این حال، اهداف فردی ممکن است متفاوت باشد.

میزان قند خون

قبل از صرف غذا95 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر

1 ساعت بعد از صرف غذا140 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر

2 ساعت بعد از صرف غذا120 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر

نکات مهم درباره میزان قند خون نرمال

اگر سطح قند خونتان در محدوده‌ی هدف قرار نگیرد، پزشک درباره‌ی کارهایی که می‌توانید برای حل این مشکل انجام دهید، شما را راهنمایی می‌کند. ممکن است قند خونی که پزشک برای بیماران دیابتی نرمال در نظر می‌گیرد، در مقایسه با افراد سالم بالاتر باشد. سطوح هدف قند خون در طول روز متفاوت است. قند خون قبل از غذا خوردن و بعد از ورزش کمتر و بعد از صرف غذا بیشتر می‌شود. پزشک هنگام تعیین قند خون نرمال عوامل فردی زیر را در نظر می‌گیرد.

• سن و امید به زندگی
• ابتلا به سایر بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های قلبی-عروقی
• مدت زمان ابتلا به دیابت
• مشکلات مربوط به مویرگ‌ها در بدن
• آسیب‌دیدگی چشم‌ها، کلیه‌ها، عروق خونی، مغز یا قلب
• عادات شخصی و سبک زندگی
• میزان آگاهی فرد از افت قند خون
• استرس

معمولا قند خون نرمال به صورت یک محدوده بیان می‌شود تا تفاوت‌های بین فردی در نظر گرفته شده باشد.

کنترل قند خون

اگر قند خون بالاتر یا پایین‌تر از محدوده‌ی طبیعی باشد، می‌توان با روش‌های مختلف آن را تنظیم کرد.

درمان افت قند خون

افراد مبتلا به �هیپوگلیسمی� (Hypoglycemia) یا قند خون بسیار پایین ممکن است متوجه‌ی علائم زیر شوند.

• احساس لرزش یا بی‌قراری
• گرسنگی یا خستگی
• احساس سرگیجه یا سبکی سر
• گیجی
• تغییر ریتم قلب
• سردرد
• مشکل در دیدن یا صحبت کردن

در صورت بروز علائم فوق مراحل زیر را انجام دهید.

• سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کنید.
• یک ماده‌ی غذایی که حاوی 15 تا 20 گرم قند یا کربوهیدرات باشد، مصرف کنید.
• 15 دقیقه صبر کنید.
• دوباره میزان قند خون را بررسی کنید.
• اگر هنوز قند خون پایین است، مراحل بالا را دوباره تکرار کنید.

در صورتی که قند خون پایین باقی بماند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر فرد به دلیل افت قند خون هوشیاری خود را از دست بدهد، اطرافیان باید او را به اورژانس منتقل کنند.

• قند خون پایین چه تأثیراتی بر بدن دارد؟

درمان قند خون بالا

قند خون بالا �هیپرگلیسمی� (Hyperglycemia) نامیده می‌شود و ممکن است به بروز علائم زیر منجر شود.

• تشنگی
• ضعف یا خستگی
• سردرد
• تکرر ادرار
• تاری دید

ورزش می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. اما اگر قند خون پایین نیاید، باید به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است لازم باشد برنامه‌ی درمانی شما تغییر کند. اگر علائم افت قند خون یا بالا بودن قند خون شدید بود، حتما باید با پزشک تماس بگیرید. چراکه ممکن است به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی نیاز داشته باشید.

بررسی قند خون در طی روز

تست قند خون مداوم در طی روز بخش مهمی از مدیریت بیماری دیابت را تشکیل می‌دهد. متداول‌ترین زمان‌هایی که یک فرد باید میزان قند خون خود را بررسی ‌کند به صورت زیر است.

• قبل از صرف غذا
• قبل از خواب
• هنگام بروز علائم مربوط به کاهش یا افزایش قند خون

علاوه بر این، ممکن است در زمان‌های زیر هم به تست قند خون نیاز باشد.

• قبل، حین و بعد از ورزش
• در طول شب
• وقتی حال فرد خوب نیست
• پس از تغییر برنامه‌ی درمانی

تعداد دفعات تست قند خون با توجه به نوع و مرحله‌ی دیابت و شرایط فردی متفاوت خواهد بود. پزشک مشخص می‌کند که هر فرد چند وقت یکبار و چه زمانی آزمایش دهد.

خطرات قند خون بالا

معمولا بدن می‌تواند قند خون اضافی را با دفع کردن آن یا تبدیل آن به سلول‌های چربی کنترل کند. با این حال، اگر سطح قند خون در درازمدت بالا باقی بماند، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. با گذشت زمان، قند خون بالا به اندام‌های زیر آسیب می‌زند.

• چشم‌ها
• اعصاب
• کلیه‌ها
• عروق خونی

علاوه بر این، می‌تواند به طیف گسترده‌ای از عوارض منجر شود. به‌عنوان مثال، سرعت التیام زخم‌ها را کاهش و احتمال بروز عفونت را افزایش دهد. از سایر عوارض احتمالی قند خون بالا می‌توان به مشکلات زیر اشاره کرد.

کتواسیدوز دیابتی

اگر بدن نتواند از قند برای تولید انرژی استفاده کند، شروع به تجزیه‌ی چربی‌ها می‌کند. درنتیجه، موادی به نام �کتون� (Ketone) تولید می‌شود که در مقادیر بالا سمی هستند. اگر میزان کتون خون افزایش یابد، کتوز اسیدوز دیابتی رخ (DKA) می‌دهد که علائم زیر را دارد.

• تنفسی که بوی میوه می‌دهد
• مشکلات تنفسی
• تهوع و استفراغ
• دهان بسیار خشک
• در بعضی موارد، از دست دادن هوشیاری و کما

کتواسیدوز دیابتی یک اورژانس پزشک است که در صورت درمان نشدن ممکن است به مرگ بیمار منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که کتواسیدوز شایع‌ترین عارضه‌ی دیابت نوع 1 است.

سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک

سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک (HHS) یک وضعیت بالقوه خطرناک است که با قند خون بالا و کم‌آبی بدن مشخص می‌شود. علائم این سندرم به شرح زیر است.

• تشنگی شدید
• افزایش حجم ادرار
• ضعف و احساس ناخوشی
• خشکی پوست
• تغییر بینایی و هوشیاری به دلیل کاهش جریان خون مغز
• کما (در موارد شدید)

هر شخصی که علائم سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک را نشان دهد، به درمان اورژانسی نیاز دارد.

• چند نوع درمان دارویی برای دیابت وجود دارد؟ (از روش مصرف تا عوارض جانبی)

کلام پایانی

کنترل قند خون گام مهمی برای پیشگیری از عوارض دیابت محسوب می‌شود. اگر سطح قند خون در محدوده‌ی مناسب باقی بماند، نشان می‌دهد که درمان‌های دیابت مؤثر بوده‌اند. میزان قند خون نرمال در افراد مختلف با توجه به شرایط فردی متفاوت است. بنابراین، مقدار دقیق آن باید توسط پزشک مشخص شود.

این مطلب فقط جنبه‌ی آموزش و اطلاع‌رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه‌های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: medicalnewstoday

دندان درد به دلایل گوناگون ایجاد می شود این پیشنهادات اقدامات پیشگیرانه موقتی است تا خود را به دندانپزشک برسانید. در این قسمت به معرفی قرص های مسکن برای رفع دندان درد می پردازیم:

• ناپروکسن: قرص ناپروکسن برای تسکین خیلی از دردها استفاده می شود از جمله: دوران قاعدگی، دردهای عضلانی و التهاب، درد دندان…و غیره. این دارو جز داروهای غیر استروئیدی است که با جلوگیری از به وجود آمدن برخی از مواد طبیعی که عامل به وجود آمدن التهاب می باشد را کنترل می کند.

• استامینوفن: معمولا همه برای کاهش درد از استامینوفن استفاده می کنند درد های مانند: سردرد، کمردرد، دندان درد…این قرص با مسدود کردن سیگنال های عصبی از انتقال درد به مغز جلوگیری می کند.
• ژلوفن: استفاده از این قرص جهت کاهش درد دندان در بین همه مردم بسیار رواج دارد و بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، می توانید آن را به صورت 400 یا 200 گرمی در داروخانه ها پیدا کنید.
• آسپرین: از پرمصرف و پرکاربردترین قرص ها می توان به آسپرین اشاره کرد. البته این دارو شامل خواصی همچون جلوگیری از لخته شدن خون و ضد التهاب می باشد. و باید به این نکته نیز توجه داشت افرادی که آسم دارند نمی توانند از آن استفاده کنند.

درمان خانگی دندان درد شدید و غیرقابل تحمل

اگر درگیر درد شدید شده‌اید، می‌توانید از روش های خانگی در درمان دندان درد استفاده کنید. اما اگر درد شما را تسکین نداد به این چند توصیه توجه کنید:

• پیش از هر کاری سعی کنید با دندانپزشک مورد اعتماد خود تماس بگیرید و با او مسئله را در میان بگذارید و راهنمایی بخواهید.
• ازمصرف قند یا هر چیز شیرینی کمتر استفاده کنید.
• از مصرف الکل بپرهیزید.
• نوشیدنی گازدار استفاده نکنید.
• اگر از ژل بی حس کننده استفاده می‌کنید، حواستان باشد که روی لثه شما نیاید.

درمان خانگی دندان درد (عصب دندان)

دندان درد به دلایل مختلفی مثل پوسیدگی یا شکستگی دندان یا چرک دندان به وجود می‌آید. با این‌که همه موارد گفته شده، دلایل متداول دندان درد است، می‌توان گفت متداول‌ترین دندان دردها به علت تحریک اعصاب دندان است. اگر بخواهید از عوامل جلوگیری از دندان درد به واسطه عصب بدانید باید بگوییم که مرتب مسواک زدن، استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و همچنین استفاده مرتب از نخ دندان می‌تواند از درصد زیادی از ابتلا به دندان درد جلوگیری کند. در این قسمت به معرفی راهکارهای خانگی برای درمان دندان درد می‌پردازیم:

1. استفاده از کمپرس سرد

یخ را درون یک نایلن یا دستمال بگزارید و آن را روی گونه خود بگزارید تا آن را بی حس کند، این کار را 15تا20 دقیقه انجام دهید، همچنین کمپرس سرد به کاهش التهاب و تورم کمک می کند.

2. روغن درخت چایی

یک دیگر از درمان های عصب دندان استفاده از روغن درخت چایی می باشد، ازخواص آن می توان به ضدعفونی کننده، ضد درد و خارش، جلوگیری از عفونت…غیره اشاره کرد. طرز استفاده از این دارو به این صورت است که یک یا دوقطره از روغن را روی لثه نزدیک دندان بگزارید و به آرامی ماساژ دهید تا درد را تسکین دهد.

3. درمان خانگی دندان درد با استفاده از گل میخک

یکی دیگر از روش هایی که برای درمان خانگی دندان درد وجود دارد، استفاده از گل میخک می باشد. برای تسکین درد دندان با استفاده از گل میخک، می توانید چند قطره روغن میخک را روی پنبه بریزید و سپس پنبه آغشته به روغن را تا زمان تسکین درد بر روی دندان خود بگذارید. علاوه بر این می توانید با جویدن گل میخک نیز درد دندان خود را کاهش دهید، به این صورت که آنقدر باید یک دانه میخک را بجوید تا روغن آن بیرون بزند.

4.درمان دندان درد با سیر

حتما دیده اید که وقتی یکی از اعضای خانواده از دندان درد رنج می برند، مادر خانواده و یا دیگر بزرگترها به او پیشنهاد می دهند که از سیر استفاده کند. دلیل این امر، تاثیر فوق العاده ای است که سیر در تسکین درد دندان دارد. خرد کردن یک حبه سیر سبب ترشح ماده ای به نام «آلیسین» می شود که این ماده نوعی آنتی باکتریال طبیعی می باشد که اثر شگفت انگیزی در تسکین درد دندان دارد. شما می توانید با استفاده از 2 روش گوناگون از سیر برای درمان خانگی دندان درد خود استفاده کنید.

در روش اول باید یک حبه سیر را له و سپس با کمی نمک مخلوط نمایید و آن را روی دندانی که درد می کند، قرار دهید. روش دوم جویدن 1 یا 2 حبه سیر در طول روز می باشد که بهتر است این کار را 2 یا 3 بار تکرار نمایید. ناگفته نماند که استفاده از سیر مانند سایر درمان های خانگی دندان درد، به طور موقت باعث تسکین دندان درد می شود.

برای درمان قطعی آن حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر درد به دلایلی به غیر از عفونت دندان رخ داد، استفاده از سیر حتی به طور موقتی هم نمی تواند باعث آرام تر کردن درد آن شود.

5. درمان دندان درد با زردچوبه

زردچوبه بسیار در کاهش درد عصب دندان تاثیر گذار است به طوری که از آن به عنوان ایبوپرون یاد می کنند، طرز استفاده از زردچوبه به این صورت است که چند قطره آب گرم رابه 1قاشق چایی خوری زردچوبه اضافه کنید تا یک خمیر به دست بیاید، و آن را به لثه خود بزنید.

• زردچوبه و نمک برای دندان درد

برای درمان سه سوته دندان درد، در زمانی که فرصتی برای مراجعه به دندانپزشک ندارید یا در تعطیلات هستید، می‌توانید از ترکیب زردچوبه و نمک استفاده کنید. همان‌طور که در قسمت قبل دیدید استفاده از زردچوبه می‌تواند به کاهش درد یا از بین بردن آن کمک کند. بعد از ساخت خمیر برای لثه با زردچوبه، بعد از گذشت حدود دو ساعت برای تاثیرگذاری بیشتر می‌توانید دهان خود را با نمک گرم بشویید و عفونت ها را بشویید. به صورت کلی ترکیب آب نمک برای بهبود هر نوع زخم و کم کردن التهاب کمک کننده است.

6. درمان دندان درد با دود

دود دندان، ماده‌ای است که می‌توانید از مغازه عطاری آن را تهیه کنید. این ماده برای از بین بردن کرم دندان قابل استفاده است و تاثیر آن در از بین بردن عفونت و درد دندان، محسوس است. طریقه مصرف آن این است که مقداری از دود را روی کفگیر می‌ریزید و روی آتش می ‌گیرید تا دود آن متصاعد شود. دور را به سمت موضع درد راهنمایی کنید تا از درد دندان شما بکاهد.

7. استفاده از چای سیاه و آب نمک برای درمان خانگی دندان درد

از آنجایی که چای سیاه حاوی ماده ای به نام «تانین» که ماده ای قابض است، می باشد، می توان از آن برای درمان خانگی دندان درد استفاده کرد. برای اینکه بتوانید به کمک چای سیاه درد دندان خود را کاهش دهید، یک چای کیسه ای را خیس کنید و آن را روی ناحیه ای از دندان که درد می کند، قرار دهید و یا اینکه چای سیاه را دم کرده و بعد از خنک شدن آن را غرغره کنید.

یکی دیگر از روش های خانگی درمان درد دندان، آب نمک می باشد. برای تهیه آب نمک به منظور درمان دندان درد، توصیه می شود که نمک را در آب جوشیده حل کرده و آنقدر صبر کنید تا مخلوط آب و نمک سرد شود و سپس مقداری از آن را به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید، با این کار خواهید دید که چگونه درد دندان به سرعت فروکش می کند.

8. درمان خانگی درد دندان با استفاده از آلوئه ورا

همانطور که می دانید سالیان درازی است که از ژل موجود در گیاه آلوئه ورا برای درمان انواع سوختگی ها و بریدگی های موجود در پوست استفاده می شود. امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که این گیاه دارای خواص آنتی باکتریالی می باشد و به همین دلیل می توان از آن برای تمیز کردن لثه و درمان دندان درد استفاده کرد. اگر می خواهید که از این روش برای درمان و تسکین درد دندان استفاده کنید، باید مقداری از ژل آلوئه ورا را برداشته و دندان خود را به آرامی با آن ماساژ دهید.

9. استفاده از آویشن و جوش شیرین برای درمان دندان درد

گیاه آویشن برای درمان سرفه های شدید و عفونت های قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، گیاه آویشن ماده اصلی تشکیل دهنده روغن طبیعی می باشد و با خواص ضدعفونی کننده و ضد قارچی که دارد، می تواند به درمان درد دندان کمک کند. برای استفاده از این گیاه به منظور تسکین درد دندان می توانید چند قطره روغن طبیعی آویشن را با آب مخلوط کرده و آن را در دهان خود غرغره نمایید.

علاوه بر این با اضافه کردن چند قطره روغن آویشن به پنبه و قرار دادن آن بر روی دندان نیز می توانید به تسکین درد دندان خود کمک کنید. استفاده از جوش شیرین، یکی دیگر از روش های موجود برای درمان خانگی دندان درد می باشد. برای اینکه بتوانید به کمک جوش شیرین دندان درد خود را کاهش دهید. مقداری پنبه را برداشته و آن را با جوش شیرین بجوشانید و سپس پنبه را بر روی همان دندانی که درد می کند، بگذارید تا درد تسکین یابد.

10. استفاده از اسپند برای تسکین درد دندان

از بین روش هایی که تاکنون برای درمان خانگی درمان دندان درد گفته شد، هیچکدام به اندازه اسپند نمی توانند موثر واقع شوند. اسپند علاوه بر اینکه می تواند به کاهش درد دندان کمک کند، تاثیر بسیار زیادی در درمان خونریزی لثه و التهابات آن دارد. برای استفاده از آن باید مقداری پودر اسپند را با 2 برابر همان مقدار آب لیمو ترکیب و سپس آن را گرم کنید.

مقداری پنبه را برداشته و به خوبی به این ترکیب آغشته نمایید و بعد آن را بر روی دندان خود بگذارید. با این کار می بینید که چگونه می توانید به سرعت درد دندان را کاهش دهید. یک روش دیگری که برای استفاده از اسپند وجود دارد، این است که مقداری اسپند را برداشته و گرم کنید و بعد آن را درون حفره دندانی که درد می کند بریزید تا دردش کاهش یابد.

درمان فوری دندان درد

تا به حال تجربه کرده‌اید که دندان درد به سراغتان می‌آید اما دندانپزشک مورد اعتماد شما در دسترس نیست؟ در این مواقع درمان‌های خانگی کمک کننده خواهند بود. حال اگر به دنبال درمان دندان درد فوری هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مراحل را به صورت متوالی انجام دهید:

• سر خود را خم نکنید و به سمت بالا نگه دارید.
• کمپرس سرد را روی نقطه دندان خود را قرار دهید.
• سعی کنید دراز نکشید، چون معمولا درد بیشتری را احساس می کنید. اگر هم نیاز به خواب دارید، یک بالش زیر سر بگذارید تا سر از بدن بالاتر قرار گیرد.
• در هنگام مسواک زدن عجله نکنید و بسیار آرام انجام دهید.
• استفاده از آب نمک به شما کمک می‌کند تا از درد را کاهش دهید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: سینا دنت

آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس در کودکان

آپاندیس در کودکان

آپاندیسیت، التهاب و عفونت آپاندیس (اندام کوچک، تو خالی و انگشتی شکلی که در ابتدای روده بزرگ قرار دارد) است. آپاندیس شایع‌ترین علت جراحی اورژانسی شکم است.

این التهاب و عفونت ممکن است زمانی رخ دهد که به علت فشرده و مسدود شدن مجاری آپاندیس توسط تکه‌ای مدفوع سفت یا گره لنفاوی بزرگ، باکتری‌ها در آپاندیس گیر بیفتند.

وقتی آپاندیس عفونی شده باشد، باید برداشته شود تا از پارگی و گسترش عفونت به شکم جلوگیری شود.

علائم

علائم معمول آپاندیسیت شامل:

• درد شکم
• تب و استفراغ
• در موارد نادر می‌تواند باعث اسهال نیز بشود.
• شکم کودکان ممکن است باد کند و حساس به لمس باشد.

بچه‌های بزرگتر شاید بتوانند نشانه‌ای را که گاهی مشخص‌کننده آپاندیسیت است، توصیف کنند مثلا درد شکمی که از ناف به سمت راست قسمت تحتانی شکم حرکت می‌کند.

اما، یک کودک خردسال نمی‌تواند در فهمیدن علت ناراحتی‌اش کمک زیادی به شما بکند و نیاز به معاینه پزشک دارد.

عوامل خطرساز

طبق آمارهای موجود، مجموع موارد بروز آپاندیسیت رو به کاهش است، کارشناسان می‌گویند ممکن است به دلیل وجود فیبر بیشتر در رژیم غذایی مردم باشد که به جلوگیری از انسداد کمک می‌کند.

به‌طور کلی به نظر می‌رسد که احتمال بروز در افراد زیر بیشتر باشد:

• افراد دارای سابقه خانوادگی آپاندیسیت، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری باشند.
• مردان نسبت به زنان کمی مستعدتر هستند.
• اگر فرزند شما مبتلا به فیبروز کیستیک باشد نیز احتمال بیشتری برای ابتلا به آپاندیسیت دارد.

درمان آپاندیسیت

پارگی آپاندیس کودک

اگر عفونت باکتریایی شدت یابد، آپاندیس ممکن است پاره شود و باکتری‌ها را از عضو عفونی به داخل حفره شکم پخش کند. اگر این اتفاق بیفتد، کودک در بیمارستان بستری خواهد شد.

آنتی بیوتیک‌ها با تزریق درون وریدی مستقیما به جریان خون منتقل می‌شوند تا از عفونت جلوگیری کنند؛ اما در این حال هم هنوز جراحی آپاندیس برای کودک لازم است.

صحبت‌های آقای دکتر دلشاد در خصوص آپاندیسیت

آپاندیسیت در بزرگسالان بسیار شناخته شده است و برخی تصور می‌کنند که این بیماری در کودکان اتفاق نمی‌افتد، در حالی که اینطور نیست.

در صورت بروز این بیماری در کودکان و عدم توجه به آن، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین جهت افراد باید آشنایی کاملی با این بیماری داشته باشند.

آپاندیس، قسمتی از روده است که به آن لوپ بسته گفته می‌شود. از اول روده بزرگ شروع می‌شود و به صورت بسته است، همچنین به اندازه 10 تا 20 سانتی متر طول دارد. التهاب این قسمت را آپاندیسیت می‌گویند.

علت ایجاد این بیماری چیست؟

حرکات دودی شکلی که در روده وجود دارد، در آپاندیس این حرکت به صورت دو طرفه است. گاهی اوقات مواردی مانند سنگ یا هسته میوه‌ای در محتویات روده قرار دارد، وارد آپاندیکس می‌شود و موقع برگشت گیر می‌کند، به همان صورت بسته می‌شود.

گاهی اوقات سنگ‌های مدفوعی منجر به چنین عارضه‌ای می‌شود. در کودکان این مورد متفاوت است، در دیواره آپاندیس نسوج لنفاوی قرار دارد مانند غدد لنفاوی که بین روده‌ها قرار گرفته است.

هر التهابی که در هر قسمت رخ دهد، منعکس به نسوج لنفاوی شده و متورم می‌شود. زمانی که دیواره‌ها ملتهب می‌شوند، ضخامت آنها بیشتر شده و در نهایت مجرای آپاندیس بسته می‌شود.

حال محتویاتی که درون آن قرار دارد، حبس می‌شود، در حالی که باید در حال حرکت باشد. در این حالت فضایی برای رشد میکروب ایجاد خواهد شد.

از سوی دیگر ادم یا تورم به وجود می‌آید، فشار به وریدها وارد می‌کند و آنها را می‌بندد. در واقع در این حالت برگشت خون مختل می‌شود.

سپس بر عروق اصلی شریانی فشار وارد می‌کند و همینطور این اختلالات ادامه دارد تا بیماری آپاندیسیت ایجاد شود. در نتیجه التهاب این قسمت از روده را آپاندیسیت می‌گویند.

پارگی آپاندیسیت

آپاندیسیت چه علائمی دارد؟

در این بیماری دو نوع دل درد وجود دارد، دل درد اولیه در اطراف ناف شروع می‌شود، در واقع درد اطراف ناف، اولین علامت آن است. با پیشرفت بیماری آپاندیسیت، چنین دردی در قسمت راست پایین شکم ایجاد می‌شود.

بنابراین، اغلب افرادی که مراجعه می‌کنند، درد در سمت راست و پایین شکم دارند، که این درد به مرور زمان بیشتر می‌شود.

چنین دردی با دردها کولیکی و با دردهایی که مربوط به حالب، کلیه و مجاری ادراری است، تفاوت دارد. به این صورت که درد التهاب آپاندیس بدون توقف و یکسره است.

در حالی که اگر در حالب که در نزدیک آپاندیس قرار دارد، اتفاقی بیفتد، درد پی در پی رخ می‌دهد، در واقع وقفه‌ای بین درد وجود دارد و مجدد احساس می‌شود که به آن «درد کولیکی» می‌گویند.

دومین علامت در کودکان تهوع و استفراغ است، با پیشرفت بیماری علائم کودک بدتر می‌شود. سومین علائم بی‌میلی کودک به غذا است.

همانطور که گفتیم روند بیماری به این صورت است که لوب آپاندیس بسته می‌شود، در نهایت ترشحات در این قسمت جمع خواهد شد و فشار زیاد به مخاط و عروق شریانی وارد می‌کند.

آخرین عروقی که بسته می‌شود، عروق شریانی است، در نهایت کم‌کم رنگ آپاندیسیت نیز تغییر می‌کند و سیاه می‌شود.

زمانی که بیماری به این مرحله می‌رسد، تب در کودک شروع می‌شود. شدت تب بستگی به این دارد که آپاندیس گانگریت یا پاره و سوراخ شود. در نتیجه محتویات آپاندیس به داخل شکم ریخته شده و آبسه ایجاد می‌شود.

علائم آپاندیسیت

بنابراین، آپاندیسیت به عنوان یکی از انواع «شکم حاد» دیده می‌شود، شکم حاد مشکلی است که به محض تشخیص باید بیمار به بیمارستان ارجاع داده شود.

در نتیجه باید والدین در صورت مشاهده چنین علائمی هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند تا منجر به عوارض خطرناک در کودکان نشود.

در صورتی که والدین به اینگونه علائم در کودک خود توجه نداشته باشند، انتشار درد بیشتر می‌شود و کم‌کم کل شکم را در بر می‌گیرد.

استفراغ زیاد می‌شود، تب بالا می‌رود، کودک دچار بی‌حالی می‌شود، این موارد از خطرات جسمی است که در صورت عدم اهمیت به این موارد، ایجاد می‌شود.

در صورتی که پزشکان یا والدین به آپاندیسیت شک می‌کنند، باید حتما فرزند خود را به بیمارستان ارجاع دهند؛ چراکه، سیر بیماری در کودکان برخلاف نوجوانان بسیار سریع‌تر است.

در واقع اگر سیر پاره شدن آپاندیس و وارد شدن محتویات چرکی به شکم در نوجوانان 4 روز باشد، در کودکان طی 2 روز چنین مشکلی ایجاد می‌شود.

زمانی که کل شکم را در برگرفته باشد، پزشک مجبور به باز کردن شکم از قسمت وسط است، تا شکم شسته و چرک‌ها خارج شود، در نهایت آپاندیس را خارج می‌کنند.

در حالی که قبل از مرحله پاره شدن باشد، با شکاف یک الی دو سانتی آپاندیس خارج می‌شود و کودک دو روز بعد مرخص خواهد شد.

در غیر این صورت، ممکن است نیاز به بستری شدن به مدت یک هفته تا 10 روز باشد. همچنین احتمال ایجاد عوارض پس از آن نیز در کودکان وجود خواهد داشت.

یکی از عوارض احتمالی که می‌توان از این بیماری برای دختر خانم‌ها در نظر داشت این است که در رحم دو لوله به نام فالوپ وجود دارد که در انتهای آن دو تخمدان قرار گرفته است، تخمک‌ها از این لوله‌ها وارد لوله و در نهایت وارد رحم می‌شوند، در این مواقع که این بیماری رخ می‌دهد این قسمت التهابی و بسته می‌شود.

در واقع اگر بگذاریم این بیماری پیشرفت کند، التهابی و چرکی شود، ممکن است این لوله‌ها نیز التهابی و بسته شوند.

احتمال اینکه در آینده منجر به نازایی در دختر خانمی که دچار این بیماری است، وجود دارد. به همین جهت نباید مسیر تشخیص تا درمان طولانی شود.

نحوه تشخیص آپاندیسیت

تشخیص بیماری آپاندیسیت در کودکان

برای تشخیص این بیماری در مرحله اولیه آزمایش در نظر گرفته می‌شود. در صورت بروز التهاب آپاندیس، گلبول‌های سفید افزایش پیدا کرده است.

خود گلبول‌های سفید شامل انواع دیگری مانند نوتروفیل‌هاست که این موارد نیز افزایش پیدا می‌کند و تا حدی نشان‌دهنده بیماری آپاندیسیت است.

در مرحله بعدی نیز سونوگرافی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود، در سونوگرافی انسداد، تورم و اتساع در لوپ مشخص است.

اما گاهی اوقات این بیماری با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود و حتی گاهی با سونوگرافی مشخص نیست.

مطمئن‌ترین راهی که برای تشخیص این بیماری از سویدکتر صلاح الدین دلشاد گفته شد به این صورت که حتی پدر و مادرها می‌توانند انجام دهند (ریپانترنس):

• کودک در حالت خوابیده قرار گیرد.
• فرد معاینه‌کننده دستش را روی قسمت راست شکم کودک بگذارد.
• آهسته آهسته فشار دهد.
• به یک مرتبه دست باید برداشته شود.

در این مواقع اگر کودک مبتلا به آپاندیسیت باشد، صدای ناراحت‌کننده‌ای از او شنیده می‌شود.

تشخیص آپاندیسیت در کودکان

آیا درمان بیماری آپاندیسیت همیشه جراحی است؟

در اغلب مواقع کودکانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، نیاز به جراحی دارند. تنها در صورتی که در لحظات ابتدایی شروع این بیماری کودک به بیمارستان آورده شود.

در صورتی که تنها آپاندیس دچار التهاب شده باشد و مواردی مانند سنگ مدفوعی در این قسمت گیر نکرده باشد، با تجویز دارو التهاب برطرف می‌شود و مانع پیشرفت بیماری خواهد شد.

سیستم لنفاوی بدن به یکدیگر وصل است، به‌طور مثال اگر کودک دچار یک عفونت در گلو شود، به سیستم لنفاوی شکم منعکس می‌شود.

معمولا یکی از بیماری‌هایی که با آپاندیسیت اشتباه گرفته می‌شود «غدد لنفاوی پرده روده» است.

تنها اگر کودک در مراحل اولیه آپاندیسیت باشد، پزشک دارو تجویز می‌کند تا بتوان عفونت و فشار را برطرف کرد تا مسیر آپاندیکس باز شود و مانع از پیشرفت بیماری شود.

در این حالت ممکن است کودک پس از یک روز بهبودی پیدا کند. چنین درمان‌هایی نیز باید حتما در بیمارستان انجام گیرد.

گاهی ممکن است بیمار با مصرف دارو بهبود پیدا نکند و بیماری در حال پیشرفت باشد. در این مواقع قبل از اینکه بیمار به مرحله جدی برسد، جراح فوق تخصص اطفال عمل جراحی را انجام خواهد داد.

پس از جراحی با بخیه‌های زیر پوستی که برای کودک زده می‌شود جای عمل نیز دیگر قابل مشاهده نخواهد بود.

در صورتی که کودک زیر نظر جراح اطفال باشد و تشخیص پزشک مبنی بر این است که در مرحله پاره شدن آپاندیسیت قرار دارد، باید فورا عمل جراحی انجام گیرد.

در غیر این صورت اگر این مشکل در مرحله اولیه باشد، پزشک ممکن است دارو برای کودک تجویز کند تا التهاب ایجاد شده برطرف شود.

طی این مدت ممکن است 12 تا 24 ساعت کودک را تحت نظر قرار دهند تا روند بهبود را شاهد باشد و اقدامات لازم را به موقع انجام دهد.

مراقبت‌های بعد از عمل

کودک تا 24 ساعت پس از عمل نباید چیزی بخورد، پس از پایان 24 ساعت مصرف مایعات شروع می‌شود و روز بعد کودک می‌تواند غذاهای معمولی را مصرف کند.

کودکان طی دو روز از بیمارستان مرخص خواهند شد. همچنین می‌توانند پس یک هفته فعالیت‌های سابق خود را داشته باشند.

مراقبت بعد از عمل آپاندیسیت

آیا احتمال عوارض پس از عمل وجود دارد؟

در همه عمل‌ها احتمال ایجاد عوارض وجود دارد، می‌توان با دقت به برخی از نکات احتمال ایجاد عوارض را کاهش داد.

یکی از این موارد مرتبط به خانواده‌هاست، اگر آنها زودتر فرزند خود را به بیمارستان برسانند، عارضه کمتری را در کودک خود شاهد خواهند بود.

عارضه دیگر مربوط به محل زخم است که اگر چرکی شده باشد، ممکن است زخم پس از عمل نیز چرکی شود که این مورد با تجویز داروهایی از قبیل آنتی‌بیوتیک قابل کنترل خواهد بود.

زمانی که شکم باز می‌شود، عارضه احتمالی دیگر مربوط به چسبندگی روده‌ها است. احتمال ایجاد چنین مشکلی پس از مدت‌ها وجود دارد.

تنها باید مراقب بود که خود بیماری منجر به عارضه نشود تا اینکه به فکر عارضه عمل باشیم.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: بیمارستان و زایشگاه حضرت مریم کرج، گلشهر

رنال کولیک، بیماری هزار چهره

هنگام ویزیت بیمار در مطب، درمانگاه و یا اورژانس بارها با بیمارانی مواجه می‌شویم که با شکایت درد کلیه یا کلیه‌ها مراجعه می‌نمایند و در برخی موارد نیز تشخیص را دقیق تر بیان نموده و می‌ گویند که سنگ کلیه داریم! اما در ویزیت این بیماران چه نکاتی را باید مد نظر داشت تا اولاً مطمئن شویم منشاء درد آنها کلیوی است و دوم اینکه از چه اقدامات پاراکلینیکی کمک بگیریم تا به تشخیص برسیم و سوم اینکه چه مواردی نیاز به ارجاع و یا مشاوره دارند؟

علت ایجاد درد

اتیولوژی ایجاد درد در بیمارانی که دارای سنگ سیستم ادراری هستند از نظر فیزیوپاتولوژیک کمی پیچیده است ولی تئوری‌هایی که بیشتر در این زمینه قابل قبول هستند عبارتند از: التهاب، هایپرپریستالتیسم و یا اتساع حالب و سیستم پیلوکالیس و افزایش فشار داخل لومن که محصول انسداد ناشی از حرکت سنگ می‌باشند.

خصوصیات درد و علائم همراه

درد ناشی از سنگ سیستم ادراری (Renal colic) معمولاً شدیدترین دردی است که فرد در طول زندگی تجربه کرده است و عمدتاً به صورت حاد و acute onset آغاز می‌شود محل درد ارتباط مستقیمی با محل سنگ ندارد و ممکن است درد در محل زاویه costovertebral یا کوادران‌های تحتانی شکم، کشاله ران و ناحیه اینگوینال و یا بیضه‌ها یا لابیاها حس شود یا انتشار یابد.

علائم همراه به صورت حالت تهوع واستفراغ، هماچوری (میکروسکوپیک یا گروس)، سوزش ادرار، تکرر ادرار و... ممکن است وجود داشته باشند که در شرح حال باید مد نظر قرار گیرند. در سابقه پزشکی بیمار باید در مورد سابقه دردهای مشابه یا سنگ‌های ادراری، بیماری‌های زمینه‌ای (مانند بیماری‌های استخوانی، روده‌ای، متابولیک، نقرس و...)، سابقه اعمال جراحی، سابقه مصرف داروها و سابقه فامیلی سنگ‌های ادراری از بیمار سوال نمود.

معاینه بالینی

درنگاه اول بیمار دچار رنال کولیک بیقرار است و از درد به خود می‌پیچید. تمایل بیمار به بی‌حرکت بودن باید شک به مشکلات اسکلتی عضلانی و یا پریتونیت را برانگیزد. از نظر علائم حیاتی نکته بسیار حائز اهمیت گرفتن درجه حرارت بدن بیمار است که در صورت وجود تب به همراه سنگ و انسداد یک اورژانس اورولوژی مطرح است. پس از معاینه قلب و ریه‌ها، معاینه شکم دارای اهمیت فوق العاده زیادی می‌باشد.

در معاینه شکم بایستی در مشاهده وجود هرگونه اسکار جراحی، برجستگی یا غیر قرینه بودن شکم مورد توجه قرار گیرد. سمع اپیگاستر از نظر وجود بروئی ناشی از مشکلات عروق کلیوی و وجود صداهای روده ای باید مد نظر باشد. در لمس، نرم بودن شکم، وجود تندرنس و ریباند تندرینس، لمس توده به ویژه در نقطه مک بورنی و سایر معاینات مربوط به بررسی پریتوان می‌بایست انجام گردد.

در صورت وجود هرگونه تندرنس یا سایر علائم تحریک پریتوان جهت رد مسائل مهمی نظر آپاندیسیت یا پاتولوژی‌های تخمدان (که در قسمت تشخیص افتراقی ذکر شده‌اند) مشاوره جراحی عمومی باید مد نظر باشد.

تشخیص‌های افتراقی

بیماری‌هایی نظیر آپاندیسیت، آبسه آپاندیکولار، کیست‌های بزرگ تخمدان، پارگی کیست تخمدان، تورشن کیست تخمدان، حاملگی خارج رحمی، تورشن بیضه، پریتونیت، آمبولی مزانتر، دیورتیکولیت، ولولوس، سنگ‌ها ومشکلات کیسه صفرا و کبد، دردهای گوارشی با منشا معده و دئودنوم، پانکراتیت، انسداد روده، هرنی اینگوینال، اپیدیدیم ارکیت، بیماری‌های ایسکمیک قلب نظیر MI، پریکاردیت، آمبولی ریه وسایر پاتولوژی‌های مربوط به دیافراگم و پلور، مشکلات عروقی کلیه و آئورت نظیر دایسکشن، آمبولی، آنوریسم و... می‌بایست در تشخیص اقتراقی مد نظر قرار گیرند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: پیمان صالحی، متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری و ناباروری مردان

سردرد یک طرفه چیست؟

حدود 50 درصد از افراد بزرگسال در سراسر دنیا به اختلال سردرد مبتلا هستند. برخی از سردردها جزئی هستند و با استفاده از درمان های خانگی برطرف می شوند، اما برخی از آن ها بسیار شدیدتر هستند و نیاز به مراقبت های پزشکی دارند. اگر سردرد همراه با تاری دید، حالت تهوع یا هر علامت دیگری که باعث نگرانی می شود رخ دهد، حتما به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. اگر فردی دچار سردرد شدید و ناگهانی و ضعف در یک طرف بدن یا گیجی شود، نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد.

سردرد

اما در سمت دیگری بسیاری از افراد سردرد را فقط در یک سمت سر خود تجربه می کنند. این درد ممکن است با علائم مختلفی از جمله خستگی، حالت تهوع و اختلالات بینایی همراه باشد. سردرد های یک طرفه یکی از دردناک ترین انواع سردرد ها هستند. سردرد های یک طرفهمعمولاً در نیمه‌ شب ها با درد شدید در اطراف یک چشم و در یک طرف سر، شما را بیدار می‌کند. حملات مکرر سردرد های یک طرفهمی‌تواند از هفته ‌ها تا ماه ‌ها طول بکشد و معمولاً با دوره‌ های بهبودی سردرد متوقف می‌شود، ادامه پیدا می‌کند. در طول دوره بهبودی، برای ماه ها و گاهی حتی سال ها سردرد رخ نمی دهد.

خوشبختانه سردرد های یک طرفه نادر هستند و تهدید کننده زندگی نیست. درمان ‌ها می‌توانند حملات سردرد های یک طرفه را کوتاه‌تر و کم‌تر کند. علاوه بر این، داروها می توانند تعداد سردردهای یک طرفه را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند. این مقاله به بررسی علائم، علل و درمانسردرد یک طرفه می‌پردازد.

علائم و نشانه های رایج

سردرد یک طرفه به سرعت و معمولاً بدون هیچ گونه هشداری ظاهر می شود، اگرچه ممکن است ابتدا حالت تهوع و یک حالتی شبیه میگرن داشته باشید. علائم و نشانه های رایج در هنگامسردرد یک طرفه عبارتند از:

• درد طاقت‌آوری که عموماً فقط در پشت، یا اطراف یک چشم قرار دارد، اما ممکن است به سایر نواحی صورت، سر و گردن شما سرایت کند.
• درد فقط در پشت یک چشم، یک طرف شقیقه یا یک سمت پیشانی
• دردی که در شب شروع می شود، معمولاً 1 تا 2 ساعت پس از خواب
• گرفتگی یا آبریزش بینی در سمت آسیب دیده
• دردی که پس از گذشت 5 الی 10 دقیقه به اوج خود می رسد
• درد شدید که 30 تا 60 دقیقه طول می کشد
• علائم مرتبط ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• مسدود شدن یا آبریزش بینی
• افتادگی پلک
• آبریزش و قرمزی در یک چشم
• صورت برافروخته یا عرق کرده
• رنگ پریدگی پوست (رنگ پریدگی) یا برافروختگی روی صورت شما
• تورم اطراف چشم در سمت آسیب دیده

سردرد

برخی از علائم سردرد یک طرفه شبیه میگرن است برای مثال حساسیت به نور و صدا ممکن است با سردرد یک طرفه رخ دهد، البته معمولاً در یک طرف سر.سردرد یک طرفه می تواند باعث درد شدید در یک طرف سر، اغلب در اطراف چشم شود. درد می تواند بسیار شدید باشد و حتی ممکن است با سوزش نیز همراه شود.

افراد جوان بسیار زیادی وجود دارند که سردرد های یک طرفه را تجربه می کنند. هنگامی کهسردرد رخ می دهد، معمولاً در چند قسمت به مدت 4 تا 12 هفته ایجاد می شود، و پس از آن متوقف می شود. این سردرد ها اغلب هر بار یک طرف را تحت تأثیر قرار می دهند.

علل سردرد یک طرفه

سردرد در یک طرف سر به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می شود. همه چیز از یک سبک زندگی غلط گرفته تا آسیب سر می تواند یک عامل در ایجاد سردرد های یک طرفه باشد. در این بخش خلاصه ای از علل رایج سردرد یک طرفه آورده شده است.

برخی از سردرد یک طرفه به دلیل عوامل سبک زندگی ایجاد می شوند. شناخت منبع این سردرد ها می تواند راهی برای پیشگیری و به حداقل رساندن تاثیر این موضوع باشد. عوامل رایجی که می توانند این مسائل را به وجود آورند عبارتند از:

رژیم غذایی

یکی از دلایل رایج سردرد در افراد، حذف وعده های غذایی است. برخی غذاها و نوشیدنی ها می توانند حملات را تحریک کنند.

خواب: استراحت ناکافی در شب و داشتن برنامه خواب ناسازگار با میگرن و سردرد مرتبط است.

استرس: استرس و تنش محرک های میگرن هستند.

عوامل محیطی: مواردی مانند آلودگی هوا و بوها، نور شدید یا چراغ های چشمک زن، یا حتی تغییر در الگوهای آب و هوا همگی می توانند باعث سردرد شوند.

فعالیت بدنی: در حالی که ورزش منظم به پیشگیری از سردرد کمک می کند، فعالیت بیش از حد خود نیز می تواند وسیله ای برای ایجاد حملات سردرد باشد.

درباره سردرد پیشانی و چشم بیشتر بخوانید.

شرایط بهداشتی رایج

انواع بیماری های رایج می تواند باعث سردرد شوند. این بیماری ها شامل:

بیماری ها:

عفونت سینوس ها یا سینوزیت می تواند باعث التهاب در یک یا هر دو طرف سر شود. اگر فقط یک سینوس تحت تأثیر قرار گیرد، درد فقط در آن طرف سر احساس می شود. علاوه بر این، سردرد اغلب با عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا (آنفولانزا) همراه است. تب ناشی از این شرایط می تواند یکی دیگر از علل سردردهای یک طرفه باشد راه کار های پیشگیری از سردرد را در این مقاله بخوانید.

آلرژی:

سردرد یک طرفه سر نیز می تواند همراه با آلرژی باشد. این اتفاق زمانی می‌افتد که برخی غذاها، نوشیدنی‌ها و محرک‌های محیطی واکنش ایمنی بدن شما را تحریک ‌کنند، که همین امر سینوس‌ها را ملتهب می‌کند و باعث ایجاد درد در پیشانی و گونه‌ها می‌شود.

فشار خون بالا:

فشار خون بالا اغلب هیچ گونه نشانه خاصی ندارد. با این حال، علائم آن مانند سردرد، در برخی موارد ظاهر می شوند. این بیماری همچنین می تواند باعث سرگیجه و تنگی نفس شود.

درمان سردرد یک طرفه

درمان سردرد یک طرفه تا حد زیادی به علت آن بستگی دارد. درمان‌ های این شرایط معمولاً چندوجهی هستند و توصیه های پزشکی را با تغییرات سبک زندگی ترکیب می ‌کنند. این توصیه ها شامل استفاده از دارو های خاص پس از شروع سردرد، داروهای پیشگیرانه، تغییر شیوه زندگی و سایر درمان های پزشکی است. دربارهسردرد بعد از ترک کافئین بخوانید.

دارو های مختلف

هم داروهای بدون نسخه و هم داروهای تجویزی به درمان سردرد کمک می کنند. این دارو ها می توانند به شکل قرص یا برای تاثیر سریعتر به صورت اسپری بینی باشند. طبقات مؤثر داروها عبارتند از:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
• کافئین و NSAID ها (به عنوان مثال Excedrin)
• تریپتان ها
• آنتاگونیست های دوپامین
• آلکالوئیدهای ارگوت
• مواد افیونی (به ندرت برای دردهای مزمن استفاده می شود)

درمان‌های خانگی برای از بین بردن سردرد

گاهی اوقات برای از بین بردن سردرد، یک درمان خانگی ساده کافی است. در اینجا با چند روش تسکین سردرد بدون نیاز به دارو آشنا می‌شویم.

کمپرس سرد

قراردادن تکه‌های یخ پیچیده شده درحوله یا یک کیسه سبزیجات یخ زده بر روی پیشانی یا حتی دوش آب سرد، ممکن است درد ناشی از سردرد میگرنی را کاهش دهد. باید کمپرس را به مدت 15 دقیقه روی سر خود نگه داشته و سپس به مدت 15 دقیقه استراحت کنیم.

کمپرس گرم

قراردادن پارچه یا حوله گرم بر روی گردن یا پشت سر به کاهش درد ناشی از سردرد تنشی کمک می‌کند. در صورتی که سردرد ما سینوسی باشد، باید پارچه یا حوله گرم را در ناحیه‌ای که درد دارد، قرار دهیم. دوش آب گرم نیز ممکن است در این زمینه کمک‌کننده باشد.

کاهش فشار روی پوست سر یا سر

«سردردهای فشاری خارجی» می‌تواند ناشی از پوشیدن کلاه، سربند یا حتی عینک شنای بیش از حد تنگ باشد. کشیدن و سفت بستن موها نیز حتی می‌تواند باعث سردرد شود.

کم کردن نور محیط

نور زیاد یا چشمک‌زن می‌تواند باعث بروز سردردهای میگرنی شود. اگر مستعد چنین سردردهایی باشیم، باید پنجره‌ها را با پرده‌های تیره و ضخیم در طول روز بپوشانیم و در فضای باز از عینک آفتابی استفاده کنیم. همچنین، استفاده از صفحه‌های ضد نور بر روی صفحه مانیتور و لامپ‌های فلورسنت با طیف نور روز در وسایل روشنایی کمک‌کننده خواهد بود.

پرهیز از جویدن

جویدن آدامس ممکن است باعث درد در ناحیه فک و سر شود. همین امر در مورد جویدن ناخن‌ها، لب‌ها، قسمت داخلی گونه‌ها یا وسایلی مانند مداد نیز صادق است. اجتناب از مصرف غذاهای ترد (مثل پفک یا پاپ‌کورن) و چسبناک (مثل آب نبات و شکلات) و نیز کوچک‌کردن لقمه‌ها کمک کننده است. در صورت دندان‌قروچه، استفاده از محافظ دهان با مشورت دندانپزشک ممکن است سردردهای صبحگاهی را کنترل کند.

روغن نعناع

روغن نعناع دارای خاصیت آرامش‌بخشی است که به تسکین درد نیز کمک می‌کند. استفاده از مقدار کمی روغن نعناع بر روی شقیقه باعث تسکین سردرد می‌شود. توجه داشته باشیم که از تماس این روغن با چشم‌ها خودداری کنیم.

روغن اسطوخودوس

رایحه‌درمانی با استفاده از روغن اسطوخودوس می‌تواند یک راه موثر و ایمن برای تسکین سردرد باشد. این کار با استفاده از پخش‌کننده اسانس در هوا یا مالیدن مقدار کمی روغن در کف دست و استنشاق رایحه امکان‌پذیر است.

آب

کم‌آبی بدن می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید سردرد شود.
مطالعات نشان داده است که یکی از علت‌های شایع سردردهای تنشی و میگرن، کم‌آبی مزمن بدن است. علاوه بر این، کم‌آبی بدن می‌تواند با ایجاد اختلال تمرکز و تحریک‌پذیری، علائم سردردهای ما را بدتر نشان دهد. نوشیدن آب، علائم سردرد را در اکثر افراد دچار کم‌آبی، طی 30 دقیقه تا سه ساعت تسکین می‌دهد.
برای جلوگیری از سردردهای ناشی از کم‌آبی، نوشیدن آب کافی در طول روز و خوردن غذاهای آبدار کمک کننده است.

کافئین

نوشیدن کمی چای یا قهوه یا مصرف خوراکی‌های حاوی کمی کافئین در فاصله زمانی مناسب بعد از شروع درد، می‌تواند سردرد را کاهش دهد. باید به یاد داشته باشیم که مصرف بیش از اندازه کافئین هم می‌تواند منجر به سردرد شود.

زنجبیل

مطالعات نشان داده است که مصرف زنجبیل، به تنهایی یا همراه با داروهای مسکن معمولی که بدون نسخه قابل تهیه‌اند، باعث کاهش سردرد در مبتلایان به میگرن می‌شود. زنجبیل را می‌توانیم همراه با چای دم کرده یا به صورت مکمل از داروخانه تهیه کنیم.

منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی مهم و ضروری برای عملکردهای بی‌شماری در بدن، از جمله کنترل قند خون و انتقال پیام‌های عصبی است.

شواهد نشان می‌دهد که کمبود منیزیم در افرادی که سردردهای میگرنی مکرر دارند، بیشتر از دیگران است. استفاده از منیزیم یک روش موثر برای کنترل سردرد است.

سبزیجات با برگ تیره مانند اسفناج، جزو بهترین منابع غذایی منیزیم هستند. یک فنجان اسفناج بین 38 تا 40 درصد میزان توصیه‌شده روزانه منیزیم مورد نیاز بدن ما را تامین می‌کند.

سایر مواد غذایی حاوی منیزیم عبارتند از:

• دانه‌ها، مانند تخمه کدو یا کدو
• بادام‌ها
• ماهی خال مخالی، ماهی تن و ماهی پولک
• ماست یا کفیر کم‌چرب
• لوبیا سیاه و عدس
• آووکادو
• انجیر
• شکلات تلخ

بیشتر بخوانید: علائم دیابت چیست؟

ویتامین ب کمپلکس

ویتامین‌های گروه ب، گروهی از ریز مغذی‌های محلول در آب هستند که نقش‌های مهم زیادی، از جمله ساخت انتقال دهنده‌های عصبی و تبدیل غذا به انرژی را در بدن ایفا می‌کنند./p>

برخی از ویتامین‌های گروه ب ممکن است در برابر سردرد اثری محافظتی داشته باشند. چندین مطالعه نشان داده است که مصرف مکمل‌های ویتامین ب، شامل ریبوفلاوین (B2)، فولات، ب 12 و پیریدوکسین (B6) ممکن است علائم سردرد را کاهش دهد.

تخم مرغ، گوشت بدون چربی، شیر، کلم بروکلی، نان و غلات غنی شده منابع خوبی برای ریبوفلاوین (B2) هستند.

عدس، سبزیجات با برگ سبز، تخم مرغ، کلم بروکلی، مارچوبه، طالبی و غلات غنی شده منابع خوبی برای فولات به حساب می‌آیند.

گوشت قرمز، ماهی و پرندگان، تخم مرغ، شیر و سایر محصولات لبنی حاوی ویتامین ب 12 هستند.

گوشت مرغ، ماهی، سیب زمینی و سایر سبزیجات نشاسته‌ای و میوه‌ها (به غیر از مرکبات) سرشار از ویتامین B6 هستند.

استفاده از مکمل ب کمپلکس (حاوی هر هشت ویتامین گروه ب) روشی مطمئن و مقرون به صرفه برای درمان طبیعی علائم سردرد است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

نوشین یمانی متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ سردرد

شرکت دارو سازی دکتر عبیدی

آرزوی هر دختری است که بعد از ازدواج به مقام مادر بودن برسد و فرزند خود را به سلامت به دنیا بیاورد. نقش سلامتی آناتومی بدن، رشد یافتگی جسمانی، آمادگی روانی، سلامتی غدد درون ریز، تغذیه مناسب، تنظیم دوره پریودی، سلامت تخمدان ها، و سلامت شریک جنسی، همه و همه در فرزندآوری نقش کلیدی دارند.واژه ناباروری شامل زن و مرد می شود و متخصص فقط زنان نیست.

واژه ناباروری و نازایی، اغلب به عنوان یک اصطلاح کلی برای توصیف وضعیتی بکار می‌رود که یک زن قادر به باردار شدن نیست. تعریف واقعی و پزشکی ناباروری در زنان این است که یک زن پس از 12 ماه (حداقل سه بار در هفته) انجام نزدیکی محافظت نشده و منظم، قادر به بارداری نیست. ناباروری می‌تواند مسئله عاطفی و بسیار ناراحت‌کننده برای زنان و نیز مردان باشد، از این روی، دریافت توصیه‌ها و مشاوره حرفه‌ای در این زمینه بسیار مهم است. برخی از علت‌های ناباروری و نازایی در زنان قابل رفع و درمان است. برای عوامل نازایی که قابل درمان نیستند، روش‌های کمک بارداری، رحم جایگزین و یا جانشین می‌تواند به عنوان راه‌های جایگزین برای تشکیل خانواده در نظر گرفته شود.

ذکر این نکته مهم است که وجود مشکل ناباروری ممکن است لزوماً مربوط به توان باروری زنان نباشد، بلکه می‌تواند به علت ناباروری مردان و با توجه به مشکلاتی از قبیل تعداد کم و یا کیفیت ضعیف اسپرم باشد.

چه عواملی باعث ناباروری و نازایی در زنان می‌شود؟

عوامل متعدد و مختلفی برای ناباروری زنان وجود دارد و حتی گاهی اوقات علت آن ناشناخته است. شایع‌ترین دلایل عدم توانایی زنان برای بارداری، عبارتند از:

• آزاد شدن نامنظم تخمک از تخمدان - این امر می‌تواند ناشی از عوارض مختلف فیزیکی یا پزشکی مانند امراض عمومی، اختلالات و عدم تعادل هورمونی در بدن (که شایع‌ترین آن‌ها سندرم تخمدان پلی کیستیک است)، کاهش وزن یا اضافه وزن بیش از حد باشد. نارسایی زودرس تخمدان و یا یائسگی زودرس هنگامی رخ می‌دهد که تولید تخمک در تخمدان‌ها قبل از سن 40 متوقف می‌شود و زن نیاز به انجام برخی از درمان‌های کمک باروری به منظور بارداری دارد.
• انسداد یک یا هر دو لوله رحم از طریق عفونت - شایع‌ترین عفونتی که منجر به انسداد لوله‌های رحم می‌شود، عفونت ناشی از کلامیدیا است، که یک بیماری مقاربتی می‌باشد. چسبندگی‌های لگن ناشی از عمل جراحی و یا عفونت غیر از لوله‌های رحمی (مانند آپاندیسیت، بیماری التهابی روده) هم شایع است و می‌تواند منجر به انسداد لوله‌های فالوپ (رحم) شود.
• مشکلات رحم از جمله فیبروم و عوارضی مانند اندومتریوز – فیبروئید، توده‌ای است که از دیوار عضلات رحم به نام میومتر، پدید می‌آید. فیبروئیدهایی که مخصوصاً در داخل حفره رحم جای می‌گیرند، به عنوان یکی از علت‌های ناباروری شناخته شده‌اند. اندومتریوز می‌تواند منجر به تشکیل کیست در تخمدان و لگن شود. همچنین می‌تواند باعث تغیر شکل لوله‌های فالوپ شود، که این نیز به نوبه خود، می‌تواند منجر به ناباروری گردد.
• BMI (شاخص توده بدن) بسیار کم (کم وزنی شدید) و یا بیش از حد بالا (اضافه وزن یا چاقی) می‌تواند موجب مشکلات بارداری شود. زنانی که در طول بارداری قبلی خود، عمل جراحی، خراشیدن مکرر دیواره رحم و یا هر نوع عمل جراحی در داخل رحم خود داشته‌اند، ممکن است دچار زخم و چسبندگی داخل رحم (سندرم آشرمن) شوند که می‌تواند منجر به ناباروری آن‌ها گردد.
• دلایل دیگری نیز وجود دارد، که صرفاً وابسته به بیماری‌های زنان نیست (به عنوان مثال ارتباطی به دستگاه تناسلی زنان ندارد)، اما می‌تواند منجر به ناباروری گردد، از جمله:
  • بیماری موثر بر سلامت کلی جسمی و روانی.
  • مسائلی مانند لاغری و یا چاقی بیش‌ازحد، انجام ورزش‌های سنگین و شدید، سیگار کشیدن یا نوشیدن بیش‌ازحد الکل.
  • اختلال و عدم تعادل هورمونی در بدن، مانند تولید بیش از حد پرولاکتین، هورمون‌های تیروئید و آدرنال.

این امکان وجود دارد که (پس از تحقیقات)، علت ناباروری همچنان ناشناخته باقی بماند.

علائم و نشانه‌های ناباروری در زنان چیست؟

علائم و نشانه‌های ناباروری در زنان، بستگی به بیماری‌های زمینه‌ای عامل ناباروری دارد. در زنانی که دارای سیکل قاعدگی منظم هستند، در 95٪ مواقع، یک تخمک در هر سیکل (هر ماه) آزاد می‌شود. زنانی که دارای مشکل تخمک گذاری هستند، به احتمال زیاد دچار نامنظمی و یا عدم پریود (آمنوره) هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک، شایع‌ترین اختلال هورمونی در زنان مبتلا به ناباروری است که منجر به دوره‌های نامنظم قاعدگی می‌شود. برخی از زنان مبتلا به این عارضه، دچار رشد موهای زائد در صورت و بدن، ریزش موی ناحیه‌ای در پوست سر (آلوپسی) و افزایش وزن بیش از حد می‌شوند. در زنان مبتلا به آندومتریوز، احتمال زیادی برای پریود دردناک و شدید، درد پایین شکم، مقاربت جنسی دردناک و یا ترکیبی از این نشانه‌ها وجود دارد.

آیا ناباروری در زنان ارثی است؟

ناباروری یک بیماری ارثی نیست. اما عوارضی که می‌تواند باعث ناباروری شود، (مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، اندومتریوز و نارسایی زودرس تخمدان) اغلب در تعدادی از اعضای یک خانواده رخ می‌دهد.

ناباروری در زنان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

یک آزمایش خون معمولاً در سه تا پنج روز اول پریود برای ارزیابی سطح هورمون‌ها انجام می‌شود. این تست، یک سنجش تقریبی از ذخیره تخمدانی (یعنی تعداد تخمک باقی‌مانده در تخمدان) را ارائه می‌دهد. در برخی از بیمارستان‌ها، تست اندازه‌گیری هورمون آنتی مولرین (ضد مولر) در خون می‌تواند به عنوان شاخص ذخیره تخمدانی استفاده شود. سونوگرافی تخمدان نیز برای شمارش تعداد تخمک احتمالی در طول چند روز اول پریود، یکی دیگر از روش‌های اندازه‌گیری ذخیره تخمدانی است. این آزمایش می‌تواند به اندازه‌گیری مقدار تخمک ذخیره بدن کمک کند. یک آزمایش خون نیز در روز 21 سیکل قاعدگی انجام می‌شود که وقوع عمل آزاد شدن تخمک‌ها (تخمک‌گذاری) را نشان می‌دهد.

همچنین آزمایشاتی برای تشخیص عفونت کلامیدیایی فعلی یا قبلی در نمونه خون و ادرار و سوآب تناسلی انجام می‌شود. یک آزمایش خون نیز معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش باروری اولیه انجام می‌شود، که راهی برای اطمینان از محافظت زنان در برابر عفونت سرخجه است. روش تست باز یا مسدود بودن لوله‌های فالوپ می‌تواند بسته به علائم، اولویت‌های شخصی و خطرات احتمالی برای هر بیمار، متفاوت باشد.

چه روش‌های درمانی برای ناباروری وجود دارد؟

اولین و مهم‌ترین درمان نازایی، ایجاد بهترین وضعیت سلامتی ممکن به منظور بارداری است. این وضعیت شامل حفظ وزن ایده‌آل (شاخص توده بدن باید 21-25 باشد)؛ انجام ورزش منظم؛ اجتناب از سیگار و محدود کردن مصرف الکل به دو تا سه واحد در هفته است.

اکثر درمان‌های خاص به علت ناباروری بستگی دارد. شرایط خاصی مانند افزایش سطح پرولاکتین در خون و نیز اصلاح عدم تعادل هورمونی می‌تواند تخمک‌گذاری را به بدن زن بازگرداند. در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که اضافه‌وزن دارند، درمان اصلی شامل کاهش وزن است. بعلاوه داروهایی نیز به این منظور استفاده می‌شود که شامل متفورمین، اسپیرنولاکتون و سیپروترون است که برای غلبه بر عدم تعادل هورمونی تجویز می‌شوند.

عمل تخمک‌گذاری اغلب با استفاده از داروهایی مانند کلومیفن سیترات (به شکل قرص) و یا از طریق هورمون تحریک‌کننده فولیکول (توسط تزریق) بازگردانده می‌شود. در طول این درمان، به منظور جلوگیری از تحریک بیش‌ازحد تخمدان و یا وقوع حاملگی چند قلو (ناشی از آزاد شدن بیش از یک تخمک)، زنان باید به دقت تحت نظارت و کنترل قرار گیرند. برای گروهی منتخب از زنان، انجام عملی موسوم به "دیاترمی تخمدان" ممکن است مفید باشد. این عمل شامل ایجاد چند سوراخ کوچک در تخمدان با استفاده از لاپاروسکوپ است. این کار می‌تواند به بازگرداندن عمل تخمک گذاری کمک کند.

درمان‌های خاص برای سایر علت‌های ناباروری، مانند برداشتن و یا درمان اندومتریوز، فیبروئید رحم، پولیپ رحم یا چسبندگی‌های لگن می‌تواند به بهبود قدرت باروری زنان کمک کند.

برای زنان دارای علل غیر قابل توضیح ناباروری یا علت‌های متفرقه ناباروری، از جمله اشکال در اسپرم همسر، انجام تکنیک‌های کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF)، می‌تواند بهترین گزینه باشد. تکنیک IVF شامل جمع‌آوری تخمک‌های یک زن (یا استفاده از تخمک‌های اهدایی) و بارور کردن مصنوعی آن‌ها در آزمایشگاه با استفاده از اسپرم همسر (و یا اسپرم اهدایی) است. اگر لقاح موفقیت‌آمیز باشد، جنین به رحم زن منتقل می‌شود، که امید است به دیواره رحم بچسبد و منجر به بارداری گردد.

موفقیت درمان IVF به سن زن بستگی دارد. زنان جوان دارای بیشترین میزان موفقیت هستند. زنان مسن‌تر که دارای ذخایر بسیار اندک تخمک هستند و زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان نیاز به استفاده از تخمک‌های اهدایی برای انجام تکنیک‌های کمک باروری دارند.

یکی دیگر از گزینه‌هایی که ممکن است برای بیماران بدون رحم توصیه شود، استفاده از یک رحم جانشین است. در این مورد، باروری کمکی با استفاده از تخمک‌های خود بیمار انجام می‌شود و جنین در رحم جانشین دیگری تا زمان تولد کاشته می‌شود.

بطور کلی با توجه به موارد بالا، ناباروری در زنان اجزا اصلی دستگاه تولیدمثل زنان شامل تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی و رحم است که در فرایند باروری و بارداری نقش اصلی را بر عهده ‌دارند. مشکلات رحم و لوله‌های رحمی، تخمدان، اختلالات هورمونی و بیماری‌های زمینه‌ای منجر به ناباروری زنان می‌شود. نقش مهم تخمدان‌ها، تولید تخمک بالغ و ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون است، این هورمون‌ها علاوه بر ایجاد صفات ظاهری زنانه، بافت دیواره رحم (اندومتر) را برای لانه‌گزینی و رشد جنین آماده‌ می‌کنند. اگر اختلالی در عملکرد تخمدان‌ها ایجاد شود، باروری دچار اختلال می‌شود. به‌منظور باردارشدن، تمام مراحل تخمک‌گذاری و لقاح باید به‌درستی انجام شوند. یکی از شایع‌ترین علل اختلال درروند بلوغ تخمک‌ها و ترشح هورمون‌های تولیدمثلی زنان، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (تنبلی تخمدان) است. از نشانه‌ی این سندرم قاعدگی نامنظم، افزایش موهای زائد، جوش و چاقی است و می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات جدی مانند مقاومت به انسولین و دیابت شود. اختلال در ذخیره تخمدان به دلیل مشکلات ژنتیک، اشعه و برخی دارو‌ها رخ می‌دهد و تخمدان‌ها زودهنگام از کار می‌افتند و دیگر تخمک‌گذاری نمی‌کنند و درنتیجه هیچ تخمکی برای بارور شدن وجود ندارد. کیفیت و تعداد تخمک‌هایی که توسط تخمدان تولید می‌شود با افزایش سن به‌طور چشمگیری افت می‌کند. امکان باروری تخمک با کیفیت پایین وجود دارد، اما ممکن است تخمک بارور نتواند به‌درستی در رحم لانه‌گزینی یا به‌اندازه کافی رشد کند. انسداد یا آسیب دیدن لوله‌های رحم مانع رسیدن اسپرم به تخمک و جنین به رحم می‌شود. اختلال در لوله‌های رحمی می‌تواند به دلیل عفونت‌های مکرر لگنی، مشکلات مادرزادی، چسبندگی ناشی از بیماری اندومتریوز یا چسبندگی ناشی از عمل جراحی باشد. در اندومتریوز بافت اندومتر که به‌طور طبیعی در دیواره رحم وجود دارد، در خارج از رحم رشد می‌کند. از نشانه‌های اندومتریوز، عادت ماهانه‌ی دردناک، درد هنگام برقراری رابطه‌ی جنسی، خونریزی شدید یا لکه‌بینی غیرطبیعی و درد در ناحیه‌ی تناسلی است. پولیپ‌های بزرگ یا چندگانه رحم و فیبروئیدهایی که بر روی حفره رحمی فشار وارد می‌کنند در توانایی اتصال و لانه‌گزینی جنین اختلال ایجاد می‌کنند و باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بیماری‌های ایمونولوژیک یا سیستمیک مثل نارسایی کلیه و کم‌کاری تیروئید علاوه بر از کار انداختن سیستم‌های دیگر بدن موجب اختلال در عملکرد سیستم تناسلی و ناباروری می‌شود. درمان ناباروری زنان عبارتند از: تحریک تخمک‌گذاری با دارو IUI (تلقیح داخل رحمی اسپرم) IVF ICSI کوتر تخمدان، لاپاروسکوپی، هیستروسکوپی و... در درمان ناباروری زنان بسته به علت ناباروری ممکن است از یک یا دو روش باهم استفاده شود. با مراجعه زودهنگام به متخصص و انتخاب روش درمانی مناسب شانس بارداری افزایش می‌یابد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مهرزاد غلامپور دهکی، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم و متخصص داخلی

بیمارستان و زایشگاه بخش ناباروری بیمارستان حضرت مریم کرج، گلشهر

لوسمی یا لوکمیا سرطان سلول‌های خونی است و گلبول‌های خونی انواع مختلفی دارند، از جمله گلبول‌های قرمز (RBCs)، گلبول‌های سفید (WBCs) و پلاکت‌ها. به طور کلی، به سرطان‌ های WBCs لوسمی گفته می‌شود. اختلال در روند تولید سلول‌های خونی سبب ایجادسرطان خون می‌شود. در چنین شرایطی، سلول‌ها دیگر نمی‌توانند کار طبیعی خود را انجام دهند و ممکن است تعدادشان بسیار زیاد و خارج از کنترل شود. بنابراین خون نمی‌تواند کار مربوط به خود را به‌ درستی انجام دهد. برای مثال نمی‌تواند علیه عفونت ها بجنگد یا خونریزی ناشی از یک زخم را مهار کند.

لوسمی چیست و بیماری لوکمیا چگونه است؟

WBCs بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن است. آن‌ها بدن را در برابر تهاجم باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها و همچنین سلول‌های غیرطبیعی و سایر مواد خارجی محافظت می‌ کنند. در سرطان خون، WBCs مانند WBCs معمولی عمل نمی‌ کند. همچنین سرعت تقسیم آن‌ها بسیار بالا است، تا حدی که جایی برای سلول‌های طبیعی باقی نمی‌ماند. گلبول‌های سفید بیشتر در مغز استخوانتولید می‌شود، اما انواع خاصی از آن‌ها در غدد لنفاوی،طحال و غده تیموس نیز ساخته می‌شوند. پس از تشکیل، در خون و لنف جریان یافته (مایعی که از طریق سیستم لنفاوی گردش می‌کند) و در غدد لنفاوی و طحال متمرکز می‌شوند. نام دیگر سرطان خون بیماری لوسمیاست. گاهی بیماری لوسمی حاد در افراد مبتلا دیده می‌شود.

با بیمارستان دی همراه باشید تا بدانید علائم سرطان خون و نشانه های لوکمیا و نشانه لوسمیچیست و چطور می‌توان با تشخیص زودهنگام علائم اولیه سرطان خون این بیماری را درمان کرد.

عوامل خطر لوسمی و علت سرطان خون چیست؟

علت سرطان خون مشخص نیست. با این وجود عوامل مختلفی شناسایی شده‌اند که ممکن است خطر ابتلا بهانواع سرطان خون را افزایش دهد. که شامل:

• سابقه خانوادگی سرطان خون
• سیگار کشیدن که خطر ابتلا به بیماری AML یا لوسمی حاد را افزایش می‌دهد (سرطان خون AML)
• اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
• اختلالات خونی، مانند سندرم میلودیسپلاستیک که بعضا «پره لوکمیا» خوانده می‌شود
• سابقه درمان سرطان با شیمی درمانی یا پرتودرمانی
• قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند بنزن

انواع سرطان خون چیست؟

ممکن است شروع لوسمی حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (شروع کند) باشد. در لوسمی حاد، سلول‌های سرطانی به سرعت تکثیر می‌شوند. در لوسمی مزمن، بیماری به آرامی پیشرفت می‌کند و علائم اولیه سرطان خون ممکن است بسیار خفیف باشد. لوسمی نیز با توجه به نوع سلول طبقه‌بندی می‌شود. لوسمی مربوط به سلول‌های میلوئیدی، لوسمی میلوژن خوانده می‌شود. سلول‌های میلوئیدی سلول‌های خونی نابالغی هستند که به طور معمول به گرانولوسیت‌ها یا مونوسیت‌ها تبدیل می‌شوند. لوسمی مربوط به لنفوسیت‌ها، لوسمی لنفوسیتی نام دارد. چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد:

1. لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
2. لوسمی میلوئیدی حاد (AML) ممکن است در کودکان و بزرگسالان رخ دهد. این شایع‌ترین نوع سرطان خون است. میزان بقای پنج ساله AML 26.9 درصد است.
3. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
4. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. NCI تخمین می‌زند سالانه حدود 6000 مورد جدید ALL تشخیص داده می‌شود. بقای پنج ساله برای ALL 68.2 درصد است.
5. لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)
6. لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) بیشتر بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. براساس NCI، سالانه حدود 9000 مورد جدید CML تشخیص داده می‌شود. میزان بقای پنج ساله برای CML 66.9 درصد است.
7. لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
8. لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) به احتمال زیاد افراد بالای 55 سال را درگیر می‌کند. در کودکان بسیار نادر است. طبق NCI، سالانه حدود 20،000 مورد جدید CLL تشخیص داده می‌شود. بقای پنج ساله برای CLL 83.2 درصد است.
9. لوسمی سلول‌های مویی یک زیر گروه بسیار نادر CLL است. نام آن از ظاهر لنفوسیت‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ گرفته شده است.

برای آنکه بدانید لوسمی چه بیماری است و علائم لوسمیچیست باید آزمایش بدهید و علائم سرطان در آزمایش را بررسی کنید. شما از طریق درمانکده می‌توانید در خانه یا محل مورد نظر خود آزمایش دهید و جواب را در مدت کوتاهی دریافت کنید.

علائم سرطان خون و نشانه لوسمی چیست؟

علائم سرطان خون در زنان و مردان شامل موارد زیر است:

• تعریق بیش از حد، به خصوص در شب (به نام«عرق شب») از علائم سرطان خون است.
• خستگی و ضعفی که با استراحت از بین نمی‌رود نیز از نشانه های لوکمیا است.
• کاهش وزن ناخواسته ممکن است علائم سرطان باشد.
• درد استخوان و حساسیت یکی از علائم سرطان است.
• غدد لنفاوی متورم بدون درد (خصوصا در گردن و زیر بغل) نیز نشانه لوسمی است
• بزرگ شدن کبد یا طحال
• لکه‌های قرمز روی پوست، به نام پتشی
• به راحتی خونریزی کرده و کبود می‌شود
• تب یا لرز
• عفونت‌های مکرر

سرطان خون معمولاً گلبول‌های سفید خون را درگیر می‌کند. گلبول‌های سفید خون مبارزان قوی عفونت هستند این سلول‌ها به‌طور طبیعی در بدن رشد کرده و تقسیم می‌شود، زیرا بدن به آنها احتیاج دارد اما در افراد مبتلا به سرطان خون، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید می‌کند که عملکرد صحیحی ندارند.

درمان سرطان خون می‌تواند پیچیده باشد که بستگی به نوع سرطان خون و سایر عوامل دارد اما استراتژی‌ها و منابعی وجود دارد که می‌تواند به موفقیت درمان کمک کند.

علائم

علائم سرطان خون بسته به نوع سرطان خون متفاوت است. علائم و نشانه‌های شایع سرطان خون عبارتند از:

• تب یا لرز
• خستگی مداوم، ضعف
• عفونت‌های مکرر یا شدید
• کاهش وزن ناگهانی
• تورم غدد لنفاوی، بزرگ شدن کبد یا طحال
• خونریزی و کبودی پوست
• خونریزی مکرر از بینی
• لکه‌های کوچک قرمز در پوست
• تعریق زیاد به خصوص در شب
• استخوان درد

مراجعه به پزشک

اگر فرد علائم و نشانه‌های مداوم و نگران کننده داشته باشد باید به پزشک مراجعه کند

علائم سرطان خون غالباً مبهم است حتی ممکن است علائم اولیه لوسمی نادیده گرفته شود زیرا ممکن است شبیه علائم آنفولانزا و سایر بیماری‌های شایع باشد به نحوی که گاهی اوقات سرطان خون در طی آزمایش خون برای برخی از بیماری‌های دیگر کشف می‌شود.

علل

علت دقیق سرطان خون هنوز مشخص نیست اما به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارد. به طور کلی، تصور می‌شود که سرطان خون هنگامی رخ می‌دهد که برخی از سلول‌های خونی تغییراتی(جهش) در ماده ژنتیکی یا DNA خود پیدا کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که عملکرد سلول را تعیین می‌کند. به طور معمول، DNA با سرعت تعیین شده رشد سلول را مشخص کرده و در یک زمان مشخص مرگ آن را تعیین می‌کند. در سرطان خون، جهش‌های ایجاد شده در سلول‌های خونی باعث رشد و تقسیم ادامه‌دار این سلول‌ها می‌شود و تولید سلول‌های خونی از کنترل خارج می‌شود. با گذشت زمان، سلول‌های غیر طبیعی می‌توانند سلول‌های خونی سالم را از مغز استخوان حذف کنند و منجر به کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون، گلبول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها شوند که باعث ایجاد علائم و نشانه‌های سرطان خون می‌شود.

طبقه‌بندی لوسمی‌ها

پزشکان سرطان خون را بر اساس سرعت پیشرفت و نوع سلول‌های درگیر طبقه‌بندی می‌کنند.

1. طبقه‌بندی بر اساس سرعت پیشرفت سرطان خون:

• سرطان خون حاد: در سرطان خون حاد، سلول‌های غیرطبیعی خون، سلول‌های خونی نابالغ (بلاست) هستند که نمی‌توانند عملکردهای طبیعی خود را انجام دهند و به سرعت تکثیر می‌شوند، بنابراین بیماری به سرعت بدتر می‌شود. سرطان خون حاد به درمان تهاجمی و به موقع نیاز دارد.
• سرطان خون مزمن: انواع مختلفی از لوسمی‌های مزمن وجود دارد که برخی از آنها سلول‌های زیادی تولید کرده و برخی دیگر سلول‌های زیادی تولید نمی‌کنند. سرطان خون مزمن سلول‌های خون بالغ‌تری را درگیر می‌کند. این سلول‌های خونی با سرعت کمتری تکثیر یا جمع می‌شوند و می‌توانند برای مدتی عملکرد طبیعی داشته باشند. برخی از انواع سرطان خون مزمن در ابتدا علائم اولیه‌ای ندارند و می‌توانند تا سال‌ها مورد توجه و تشخیص قرار نگیرند.

2. طبقه بندی براساس نوع گلبول های سفید خون:

• سرطان خون لنفوسیتی: این نوع سرطان خون سلول‌های لنفاوی(لنفوسیت‌ها) را که بافت لنفاوی را تشکیل می‌دهند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. بافت لنفاوی سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهد.
• سرطان خون میلوئیدی: این نوع سرطان خون سلول‌های میلوئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سلول‌های میلوئیدی باعث به وجود آمدن گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید خون و سلول‌های تولید کننده پلاکت می‌شوند.

انواع سرطان خون

انواع عمده سرطان خون عبارتند از:

1. سرطان خون لنفوسیتی حاد (ALL): شایع‌ترین نوع سرطان خون در کودکان است اما می‌تواند در بزرگسالان نیز رخ دهد.
2. سرطان خون میلوژن حاد (AML): در کودکان و بزرگسالان رخ می‌دهد اما AML شایع‌ترین نوع سرطان خون حاد در بزرگسالان است.
3. سرطان خون لنفوسیتی مزمن (CLL): شایع‌ترین سرطان خون مزمن در بزرگسالان بوده و ممکن است سال‌ها بدون نیاز به درمان باشد.
4. سرطان خون میلوژن مزمن (CML): این نوع سرطان خون عمدتا بزرگسالان را درگیر می‌کند. فرد مبتلا به CML ممکن است قبل از اینکه وارد مرحله‌ای شود که سلول‌های لوسمی با سرعت بیشتری رشد می‌کنند، ماه‌ها یا سال‌ها علائم کمی داشته باشد و یا علائمی نداشته باشد.
5. انواع دیگر و نادرتری از لوسمی نیز وجود دارد، از جمله لوسمی سلول مویی، سندرم‌های میلودیستپلاستیک و اختلالات میلوپرولیفراتیو

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان خون را افزایش دهند عبارتند از:

• درمان قبلی سرطان: افرادی که انواع خاصی از شیمی درمانی و پرتودرمانی را برای سرطان‌های دیگر انجام داده‌اند، خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان خون را دارند
• اختلالات ژنتیکی: به نظر می‌رسد ناهنجاری‌های ژنتیکی در بروز سرطان خون نقش دارند. برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون با افزایش خطر ابتلا به سرطان خون در ارتباط است.
• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی مانند بَنزن - که در بنزین و صنایع شیمیایی استفاده می‌شود - با افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان خون مرتبط است.
• سیگار کشیدن: کشیدن سیگار خطر ابتلا به سرطان خون میلوژن حاد را افزایش می‌دهد.
• سابقه خانوادگی سرطان خون: اگر اعضای خانواده به سرطان خون مبتلا شده باشند، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.
• با این حال، اکثر افراد با عوامل خطر شناخته شده به سرطان خون مبتلا نمی‌شوند و بسیاری از افراد مبتلا به سرطان خون هیچ یک از این عوامل خطر را ندارند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع

بیمارستان دی

https://mayoclinic.org/

CRP در آزمایش خون CRP در آزمایش خون چیست؟

علت مثبت شدن آن و تفسیر آزمایش مرتبط بازنگری علمی توسط تیم اکسترنبروز شده در 10 می 2021 CRP در آزمایش خون؛ تفسیر و توضیح CRP مخفف C-Reactive-Protein است و به معنی پروتئین واکنش دهنده فاز حاد می باشد. در آزمایش خون ممکن است بصورت CRP Quantitative یا hs-CRP که مخفف High Sensitive CRP به معنی حساسیت بالا یا حتی us-CRP که مخفف Ultra Sensitive CRP به معنی حساسیت فوق العاده بالا است گزارش شود. در ادامه به بررسی این آزمایش می پردازیم و اینکه CRP در آزمایش خون چیست و چگونه تفسیر می شود، مثبت شدن آن چه معنی می دهد و اینکه آیا خطرناک است و نشان دهنده بیماری خاصی نظیر سرطان است یا خیر. CRP در آزمایش خون چیست؟ CRP یا پروتئین C واکنش دهنده فاز حاد، یک نوع پروتئین است که توسط کبد در پاسخ به التهاب ایجاد می شود. بنابراین هر زمانی که در بدن التهاب ایجاد شود،‌ این پروتئین در خون افزایش پیدا می کند. CRP مثبت نشان دهنده چه بیماری است؟ همانطور که گفته شد، مثبت شدن این آزمایش نشان از وجود التهاب در بدن است،‌ بنابراین هر عاملی که باعث ایجاد التهاب شود، از عفونت ها گرفته تا بیماری های خودایمنی، روماتیسم ها، واسکولیت ها و سرطان ها می توانند باعث مثبت شدن CRP در آزمایش خون شوند. پس CRP مثبت نشان دهنده یک نوع بیماری خاص نظیر سرطان نیست بلکه یک آزمایش بسیار غیراختصاصی است و عوامل بسیاری می توانند سطح این پروتئین را در خون بالا ببرند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که بین سطح بالای این پروتئین و افزایش احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی ارتباط وجود دارد، بطوری که در بین مردان بالغ سالم، افرادی که CRP بالایی دارند، سه برابر بیشتر از کسانی که CRP پایین داشتند، احتمال حمله قلبی را نشان دادند. این در بین مردانی بود که سابقه قبلی بیماری قلبی نداشتند. همچنین طبق مطالعه ای که دپارتمان بهداشت زنان هاروارد انجام داد، مشخص شد که بالا بودن سطح CRP در آزمایش خون بیشتر از بالا بودن کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را در زنان پیش بینی کند. آزمایشات مرتبط و همراه پزشکان ممکن است این آزمایش را به همراه آزمایشات دیگر در خواست دهند تا خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی فرد را ارزیابی کنند. همچنین تحقیقات جدیدی وجود دارد که نشان می دهد CRP ممکن است به عنوان پیش بینی کننده در نتایج سلامتی مرتبط با بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) استفاده شود. همانطور که گفته شد این آزمایش بسیار غیراختصاصی است و صرفا نشان از وجود التهاب در بدن می دهد. اگر بدن در وضعیت التهابی باشد، میزان این پروتئین در خون بالا می رود. از طرفی وضعیت التهابی با افزایش بیماری های قلبی، عروقی و مغزی همراه است. از جمله دیگر بیماری هایی که در آن ها میزان CRP در آزمایش خون بالا می رود می توان به موارد زیر اشاره کرد: بیماری التهابی روده (IBD) روماتیسم مفصلی لوپوس در بسیاری از موارد در کنار این آزمایش، آزمایشات دیگری نظیر CBC،‌ESR و بسته به شک بالینی پزشک، آزمایشات مرتبط دیگر نیز درخواست می شوند. ارتباط با بیماری های قلبی همانطور که گفته شد بسیاری از مطالعات از ارتباط CRP با بیماری های قلبی عروقی خبر می دهند. افراد با سطح CRP بیشتر یا مساوی 2 میلی گرم در لیتر به احتمال زیاد در آینده ممکن است به بررسی و درمان بیماری های قلبی عروقی نیاز پیدا کنند. همچنین ممکن است این آزمایش نقش مهمی در شناسایی افرادی داشته باشد که ممکن است نیاز به پیگیری دقیق یا درمان فشرده تر بعد از سکته قلبی یا اقدامات قلبی داشته باشند. علاوه بر میزان CRP بالا، عوامل زیر نیز می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی شوند: دیابت (بالا رفتن FBS) فشار خون بالا کلسترول بالا سیگار کشیدن رژیم غذایی ناسالم فعالیت بدنی محدود مصرف الکل بیش از حد اضافه وزن و چاقی سابقه خانوادگی بیماری قلبی آمادگی های لازم برای انجام آزمایش هیچ آمادگی خاصی برای انجام این آزمایش لازم نیست. نیازی نیست ناشتا باشید یا رژیم غذایی خاصی را رعایت کرده باشید یا ساعت خاصی از روز به آزمایشگاه مراجعه کنید. در هنگام مراجعه به آزمایشگاه، پرسنل مسئول رگ گیری ابتدا پوست محل خون گیری را که معمولا در ناحیه ساعد یا آرنج است با الکل ضدعفونی می کند. در مرحله بعد، یک باند الاستیک را در اطراف بازوی شما می پیچند و باعث می شود رگ های شما کمی برجسته شود. سپس مسئول تزریقات، یک سوزن کوچک را به داخل رگ وارد کرده و خون شما را در یک ویال استریل جمع می کند. بعد از اینکه پرستار نمونه خون شما را جمع آوری کرد، باند الاستیک اطراف بازوی شما را جدا می کند و از شما می خواهد که فشار را به قسمت سوراخ سوراخ با گاز وارد کنید.همچنین ممکن است از نوار یا بانداژ برای نگه داشتن گاز در محل استفاده کنند. آیا این آزمایش خطرناک است؟ این یک آزمایش معمول با خطر پایین است، اما مانند هر عمل خونگیری دیگری ممکن است با عوارض زیر همراه باشد: خون ریزی بیش از حد سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم ها کبودی یا عفونت در محل خون گیری تفسیر CRP در آزمایش خون واحد اندازه گیری CRP میلی گرم در لیتر است. البته بعضی از آزمیشگاه ها صرفا آن را با عنوان مثبت و منفی گزارش می کنند که دقیق نیست. به طور کلی سطح پایین CRP بهتر است، زیرا نشان از عدم وجود التهاب یا التهاب مختصر در بدن دارد. هر چه این مقدار بالاتر باشد نشان از وجود التهاب شدیدتری است. در بعضی از مطالعات نتیجه گیری شده است که مقدار CRP کمتر از 1 میلی گرم در لیتر نشان می دهد که شما در معرض خطر کم بیماری قلبی عروقی هستید. میزان بین 1 تا 2٫9 میلی گرم در لیتر به این معنی است که شما در معرض خطر متوسط ​​هستید و مقدار بیشتر از 3 میلی گرم در لیتر به معنای خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است. اگر CRP بالای 10 میلی گرم در لیتر باشد نیاز به بررسی های بیشتری در رابطه با ابتلای فرد به بیماری های دیگری می باشد. میزان CRP خیلی بالا ممکن است با بیماری های زیر در ارتباط باشد: عفونت استخوان یا استئومیلیت آرتریت های التهابی بیماری التهابی روده (IBD) بیماری سل لوپوس و سایر بیماری های روماتولوژی و خودایمنی سرطان، به خصوص لنفوم ذات الریه یا عفونت قابل توجه دیگر CRP در بارداری سطح CRP برای افرادی که قرص های ضد بارداری خوراکی (OCP) مصرف می کنند افزایش یابد. با این حال، سایر نشانگرهای التهاب نظیر ESR در این افراد طبیعی هستند. افزایش CRP در دوران بارداری ممکن است نشان از احتمال ایجاد عوارض بارداری باشد، اما برای درک کامل نقش CRP و بارداری مطالعات بیشتری لازم است. اگر باردار هستید یا به عفونت مزمن یا التهاب مزمن مبتلا هستید، این آزمایش بعید است که خطر بیماری قلبی را به طور دقیق ارزیابی کند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: اکسترن