تیز کردن کارد و چاقو با استفاده از مصقل و سنگ چاقو تیزکن

تفاوت بین تیز کردن (Sharpening) و صاف کردن (Honing)

همه ما معنای تحت الفظی تیز کردن و صاف کردن را میدانیم، اما هنگامی که نگاهی تخصصی تر در زمینه کار و چاقو به این کلمات می اندازیم قضیه کمی فرق می کند. اجازه دهید در ابتدا به توضیح مختصری در مورد "تیز وصاف کردن" بپردازیم:

تیز کردن – هنگام تیز کردن مقداری از مواد تشکیل دهنده تیغه از روی آن برداشته می شود (به اصطلاح یک لایه بسیار نازک) تا یک لبه تیز و جدید ایجاد کند.

صاف کردن – تیز نگه داشتن تیغه چاقو بوسیله فشار داد (هل دادن) تیغه آن به سمت مرکز.

حتما دیده اید که برای «تیز کردن» کارد و چاقو از مصقل استفاده می کند. اما در واقع مصقل چاقوی شما را تیز نمی کند بلکه لبه تیغه را صاف و مرتب می کند. بطوریکه بتوانید برش های منظم و ایمن تری انجام دهید. این همان صاف کردن (Honing) می باشد. در واقع برای اینکه کارد و چاقوی تیزی داشته باشید باید هر دو را انجام دهید یعنی هم باید تیغه آن را صاف و هم تیز کنید.

چاقو خود را بطور هفتگی صاف کنید - در صورت تمایل هر بار که از چاقو استفاده می کنید – البته این عمل بستگی به این دارد که هر چند وقت کارد و چاقوی خود را مورد استفاده قرار میدهید.

چگونه با سنگ کارد و چاقوی خود را تیز کنیم.

در این روش از یک سنگ (Whetstone) - یک بلوک مستطیلی که تقریباً مانند کاغذ سنباده کار می کند- برای تیز کرن تیغه چاقو استفاده می شود.این سنگ به شما این امکان را می دهد تا لبه برشی تیغه کارد و چاقوی خود را همزمان با کشیدن چاقو برروی آن صاف و تیزکنید.  بیشتر این سنگهای (Whetstone) طوری ساخته شده اند که قبل از هر بار استفاده باید در آب خیس شوند.

یک مطلب جالب: همانطور که میدانید نام انگلیسی این سنگهای تیزکن “Whetstone” می باشد، شاید فکر کنید که چون باید قبل از استفاده خیس شوند نام آنها “Whetstone”  است اما این طور نیست و کلمه “Whet” در واقع فقط یک کلمه قدیمی (به معنی) "تیز کردن" است.

اگر سنگ شما نیاز به خیساندن دارد، آن را در آب غوطه ور کنید تا کاملاً آب به داخل آن نفوذ کند طوریکه دیگرهیچ حبابی از آن خارج نشود،حدودا 5 تا 10 دقیقه کافیست. برای استفاده از آن، چاقو را با زاویه 20 درجه روی سنگ چوب نگه دارید و هر طرف چاقو را به آرامی چند بار بروی آن بکشید.  اکثر سنگ های تیزکن دارای یک طرف زبر و یک طرف نرم  هستند - اگر چاقوی شما کند است با قسمت زبر شروع کنید، سپس این کار را با قسمت نرم تکرار کنید.

اگر قبلاً کارد و چاقوی خود را بطور سالانه تیز کرده اید و مرتباً آنرا صاف می کنید، می توانید مستقیماً از قسمت نرم سنگ تیزکن استفاده کنید. اگر هنگام استفاده از سنگ احساس کردید که خشک می شود، مقداری آب روی آن مالیده و کار را ادامه دهید.

چگونه با مصقل کارد و چاقوی خود را تیز کنیم.

استفاده از مصقل  به طور منظم نیاز به استفاده از سنگ یا الماس چاقو تیزکن را به تعویق می اندازد. بطورکلی استفاده از مصقل بهتر است، زیرا که استفاده از سنگ یا الماس برای تیز کردن کارد و چاقو باعث از بین رفتن مواد تشکیل دهنده تیغه می شود (به اصطلاح برداشته شدن یک لایه نازک) بطوریکه باعث کاهش طول عمر چاقو می شود. هرچه کمتر از سنگ برای تیز کردن کارد و چاقوی خود استفاده کنید، چاقوهای شما عمر طولانی تری خواهند داشت.

عملکرد مصقل چگونه است؟

مصقل تیغه کارد و چاقوی ما رابه اصطلاح بالانس می کند، شکاف ها، دندانه ها و لکه های روی آن را برطرف می کند. نکته مثبت این روش در مقایسه با سنگهای چاقو تیزکن اینست که در این روش از فلز تیغه چاقو چیزی کم نمی شود و اگر هم این اتفاق بیافتد بسیار ناچیز خواهد بود.

طرز کار با مصقل:

1- مصقل را در دستی که به آن مسلط نیستید بگیرید (اگر راست دست هستید آن را در دست چپ و اگر چپ دست هستید آن را دست راست نگهدارید). مصقل را باید در یک زاویه مناسب و رو به روی خود البته دور تر از بدن نگه دارید. قسمت نوک مصقل باید بالاتر از دسته آن قرار داشته باشد

2- چاقو را محکم در دستی که به آن تسلط دارید بگیرید، بطوریکه چهار انگشت شما روی دسته و انگشت شست روی قسمت پشتی چاقو و دور از تیغه قرار داشته باشد.

3- بهتر است چاقو خود را با زاویه 20 درجه نسبت مصقل نگه دارید. لازم نیست که مثلا زاویه کاملا دقیق باشد، یک زاویه تقریبی نیز کفایت می کند. دقت کنید که با هر زاویه ای خواستید چاقوی خود را تیز کنید، این زاویه باید در طول فرایند تیز کردن چاقو حفظ شود و اگر در هنگام تیز کردن ناخواسته زاویه شما تغییر کند نتیجه دلخواهتان را نخواهید گرفت.

4- با حفظ یک زاویه 20 درجه، چاقو را از نیمه بالایی مصقل به سمت پایین حرکت دهید. سعی کنید این حرکت را با تماس پاشنه چاقو به مصقل آغاز کنید و با نوک چاقو پایان دهید. برای تسلط هنگام تیز کردن با مصقل، باید بازو، دست و مچ خود را حرکت دهید. آنچه در این مرحله از اهمیت ویژه ای برخوردار است حرکت دادن مچ دست است. بدون حرکت دادن مچ دست، نمی توانید کل تیغه - پاشنه تا نوک – را روی مصقل بطور رفت و برگشتی حرکت دهید.

توصیه می شود قبل از هر بار استفاده از چاقو در مجموع 6 تا 8 دور با کارد و چاقوی خود را بطور یکه توضیح داده شد روی مصقل بکشید.