علل درد مچ دست تونل کارپال و راههای تشخیص و درمان آن

درد مچ دست معمولا در اثر سندرم تونل کارپال به وجود می آید. دیگر علل آن ممکن است شامل آرتروز، آسیب های(مثل شکستگی، در رفتگی و نیمه در رفتگی) و نقرس باشند.

به دلیل این که بسیاری از عوامل می توانند باعث به وجود آمدن درد مچ دست شوند، تشخیص علت دقیق آن ممکن است دشوار باشد. با این حال، تشخیص دقیق پیش نیاز یک درمان مناسب است.

علت ها و دلایل

سندرم تونل کارپال، یک عارضه ی شایع است، بهعلت سندروم تونل کارپال درون مچ دست متورم شده و این تورم باعث فشار آمدن به عصب مدیان می شود و می تواند علت درد مچ دست باشد.ورم ممکن است در موارد زیر به وجود بیاید:

• انجام دادن فعالیت های تکراری مانند تایپ کردن، طراحی یا خیاطی.
• داشتن اضافه وزن، باردار بودن و یا یائسگی.
• ابتلا به اختلالاتی مانند دیابت، آرتروز و یا تیروئید کم کار.

آسیب به مچ نیز می تواند باعث درد آن شود. آسیب های مچ عبارت اند از پیچ خوردگی، شکستن استخوان ها و یا تاندونیت. ورم کردن، کبود شدن و از شکل افتادن مفاصل همگی نشان دهنده ی آسیب به مچ دست می باشند.

نقرس، عارضه ای که طی آن بدن به تولید بیش از حد یا دفع کم تر از حد مورد نیاز اوریک اسید دچار می شود؛ این عارضه نیز می تواند باعث ایجاد درد مچ دست شود. با بالا بودن بیش از اندازه ی سطح اوریک اسید در خون، بلور های ریز آن درون مفاصل انباشته می شوند. نقرس معمولا در زانو ها، مچ پا و مچ دست به وجود می آید. نقرس کاذب نیز عارضه ای مشابه است که طی آن پیروفسفات کلسیم بدون آب (CPPD) در درون مفاصل انباشته شده و مفاصل را قرمز و متورم می کند.

علل ایجاد نقرس شامل موارد زیر می شوند:

• نوشیدن زیاد الکل
• خوردن بیش از اندازه
• جراحی
• آسیب
• دارو های به خصوص

عارضه هایی مانند فشار خون، بارداری، دیابت و اضافه وزن می توانند نقرس را فعال کنند.

علائم نقرس شامل موارد زیر می باشند:

• درد شدید و ناگهانی
• تورم و یا قرمز شدن
• احساس گرما در یک مفصل

علائم نقرس ممکن است از بین رفته و پس از ماه ها یا سال ها، دوباره باز گردند.

آرتروز عارضه ای است که طی آن مفاصل ملتهب می شوند. این عارضه ممکن است باعث تورم و گرفتگی نیز بشود. انواع زیادی آرتروز وجود دارند که رایج ترین آن ها عبارت اند از:

• آرتریت روماتوئید – یک بیماری خود ایمنی شایع در بین زنان که معمولا هر دو مچ را تحت تاثیر قرار می دهد.
• استئوآرتریت – یک بیماری مربوط به فرسایش مفاصل که در میان افراد مسن شایع است.
• آرتروز پسوریاتیک – عارضه ای که شامل یک اختلال در پوست می باشد.

آرتروز ممکن است به دلایل زیادی به وجود آید که عبارت اند از بالا رفتن سن، فرسایش طبیعی مفاصل و کار کشیدن بیش از حد از دست ها.

علائم و نشانه ها

علائم مچ درد عبارت اند از:

• مشکل در مشت کردن دست یا گرفتن اجسام
• احساس به خواب رفتگی دست ها
• انگشتان متورم
• درد، بی حسی و یا خارش که ممکن است در طول شب بد تر شوند

بسیاری از علائم و نشانه های آرتروز مچ دست وسندرم تونل کارپ مشابه اند از جمله مشکل در گرفتن اجسام، تورم و درد. اگر مچ شما قرمز و گرم شده و یا تب بالای 38 درجه سانتی گراد دارید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این عوامل می توانند نشان دهنده ی این باشد که آرتروز مچ دست شما عفونی باشد؛ یک بیماری بسیار خطرناک.

تشخیص

پزشک شما به منظور تشخیص علائم درد مچ دست، یک معاینه ی فیزیکی به عمل خواهد آورد. او ممکن است به کمک موارد زیر تشخیص خود را انجام دهد:

• او ممکن است مچ دست شما را به مدت 60 ثانیه رو به جلو خم کرده و ببیند که آیا احساس خارش و یا بی حسی به وجود می آید.
• ضربه زدن به ناحیه ی بالای عصب مدیان برای بررسی ایجاد درد.
• آزمایش نحوه ی گرفتن اجسام.
• بررسی سوابق پزشکی.
• تجویز آزمایشاتی مثل الکترومیوگرافی و یا تست سرعت انتقال عصبی.
• عکس برداری از مچ دست به کمک اشعه ی ایکس

پزشک ممکن است برای تشخیص نقرس زیر به موارد زیر عمل کند:

• تجویز عکس برداری از مفاصل به کمک اشعه ی ایکس.
• تجویز آزمایش ادرار و خون.
• بررسی یک نمونه مایع گرفته شده از مفاصل فرد برای پیدا کردن بلور ها و یا کلسیم.

راه ها و روش های درمان

بهترین روش های درمان درد مچ دست ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• استفاده از ارتز مچ و یا اسپلینت به منظور کاهش تورم و درد در مچ دست.
• کمپرس های سرد و گرم.
• استفاده ی خوراکی یا تزریقی از دارو های ضد التهاب.
• در موارد شدید، جراحی.

اگر شما دچار یک آسیب به مچ شده اید، می توانید به کمک موارد زیر به بهبودی خود کمک کنید:

• استراحت دادن مچ و بالا نگه داشتن آن.
• قرار دادن بسته های یخ روی منطقه ی آسیب دیده به منظور کاهش درد و التهاب.
• مصرف مسکن های معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن.
• استفاده از یک اسپلینت مچ.

اگر هر بخشی از دست شما از شکل طبیعی خود خارج شده است و یا نمی توانید مچ خود را حرکت دهید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است دچار شکستگی استخوان شده باشید.

اگر به آرتروز مبتلا می باشید، مراجعه به فیزیوتراپیست را مد نظر قرار دهید. او می تواند به شما تمریناتی را برای تقویت و کشیدن مچ دست، آموزش دهد.

اگر مبتلا به نقرس هستید، پزشک شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• مصرف یک دارو ی ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• نوشیدن مقادیر بالای مایعات به منظور جلوگیری از انباشته شدن اوریک اسید
• کاهش مقدار مصرف چربی و الکل

پیشگیری

شما می توانید با کمک موارد زیر، به پیشگیری از درد مچ دست کمک کنید:

• استفاده از یک صفحه کلید ارگونومیک و یا جلوگیری از خمیدگی مچ رو به بالا.
• استراحت دادن به دست ها هنگامی که مشغول انجام یک فعالیت تکراری مانند تایپ کردن هستید.
• مراجعه به یک متخصص کار درمانی و یا کشیدن و تقویت مچ دست ها.

به منظور پیشگیری از حمله ی نقرس و درد مچ دست در آینده، می توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• نوشیدن آب بیش تر و الکل کم تر
• کاهش مصرف خوراکی هایی مثل جگر، ماهی کولی و یا هرگونه ماهی دودی یا نمک سود شده ی دیگر
• مصرف مقادیر متعادلی از پروتئین
• مصرف دارو های تجویز شده توسط پزشک
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• منبع: بیژن فروغ متخصص طب توانبخشی کلینیک تخصصی طب توانبخشی