دلایل عفونت گوش، تشخیص و درمان آن

به طور کلی هر بیماری گوش علامت‌های خاص خود را دارد در این مقاله به بررسی علائم عفونت گوش پرداخته می‌شود. شایان ذکر است عفونت گوش در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع‌تر است. اما جمله پیشین بدین معنا نیست که بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا نمی‌شوند. برعکس علائم عفونت گوش در خردسالان و کودکان که گذراست و به زودی درمان می‌شود،درمان عفونت گوش در بزرگسالان گاهی بیشتر طول می‌کشد و دشوارتر است. از سوی دیگر، گاهی عفونت گوش در بزرگسالان خبر از یکبیماری زمینه‌ای مهم‌تر می‌دهد و کلیه این مسائل نشان می‌دهد که باید با پیگیری مداوم و مراجعه زودهنگام به پزشک با علائم عفونت گوش در بزرگسالان برخورد کرد.

با توجه به همه حقایقی که در بالا گفته شد، آشنایی با انواع عفونت گوش و علائم عفونت گوش (از انواع گوناگون) از اهمیت زیادی برخوردار است. دانستن همه علائم عفونت گوش این مزیت را برای افراد دارد که به سرعت متوجه التهاب گوش شده و جهت تشخیص و درمان، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه می‌کنند.

عفونت گوش چیست؟

پیش از این که درباره علائم عفونت گوشصحبت شود باید تعریف عفونت گوش مشخص گردد. استقرار یک عفونت توسط باکتری یا ویروس در هر ناحیه از سه قسمت اصلی گوش(گوش خارجی یا میانی یا داخلی) را عفونت گوش می‌نامند. همانطور که اشاره شد، عفونت گوش در کودکان بسیار شایع است و به طور معمول بیماری جدی و خطرناکی نیست و به راحتی قابل درمان است.

عفونت گوش می‌تواند باعث ایجاد التهاب شود. التهاب در بافت‌های مختلف گوش دردناک است. این التهاب می‌تواند با تولید مقادیر متفاوتیمایع و ترشحات همراه باشد. همچنین همه عوامل عفونی و التهاب حاصل از آن ممکن است با علائم دیگر همراه باشد.

در اکثر مواقع این عفونت‌ها با تجویز دارو (به خصوص در موارد عفونت ناشی از باکتری با آنتی بیوتیک) قابل کنترل است. یکی دیگر از داروهایی که به طور شایع در بیماران مبتلا به انواع عفونت گوش به صورت بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌شود و البته پزشکان هم آن را تجویز می‌کنند، داروهای ضد درد و مسکن‌هاهستند.

با خواندن این مقاله می‌توان به داشتن عفونت گوش شک کرد. مراجعه به موقع به پزشک جراح گوش می‌تواند باعث کاهش عوارض عفونت (به ویژه در بزرگسالان) و سهولت درمان همراه باشد.

علائم عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)

همان طور که در ابتدای این مقاله عنوان شد،عفونت می‌تواند در هر بخش از گوش اتفاق بیفتد. گوش میانی بخشی از گوش محسوب می‌شود که عفونت آن با علائم پر سر و صدا و گاهی عوارض جدی به ویژه در بزرگسالان ممکن است همراه شود. از سوی دیگر، عفونت گوش میانی(middle ear infection) شایع‌ترین نوع عفونت در گوش به شمار می‌رود.

گوش میانی چیست؟ به بخشی از گوش که دقیقا در پشت پرده گوش یا همان پرده صماخقرار دارد، گوش میانی گفته می‌شود. گوش میانی توسط مجرایی به نام کانال اُستاش(eustachian tube) به بخش بالا و پشت حلق (که به آن حلق بینی یا نازوفارنکس هم گفته می‌شود) متصل است. باز بودن کانال استاش برای تهویه مناسب و حفظ کارکرد مطلوب گوش میانی ضروری است.

هر گونه عفونت، چه توسط باکتری چه به واسطهویروس، که در پشت پرده گوش اتفاق بیفتد، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا(serous otitis)نامیده می‌شود. در ادامه توضیح داده می‌شود که به طور معمول چگونه زمینه ایجاد اوتیت مدیافراهم می‌شود.

چگونگی ایجاد عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا

به طور معمول فضای گوش میانی پر از هواست.هوای موجود در گوش میانی به طور مداوم از راه کانال استاش تهویه و تازه می‌شود. در برخی از شرایط به عنوان نمونه به دنبال سرماخوردگی یا آلرژی، کانال استاش دچار انسداد نسبی یا کاملمی‌شود. این امر اجازه نمی‌دهد ترشحات گوش میانی به طور کامل به حلق تخلیه شود.

ترشحات جمع شده در گوش میانی مانند یک محیط کشت برای باکتری‌ها یا ویروس‌هاهستند. تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها در ترشحات تجمع یافته در گوش میانی باعث استقرار عفونت می‌گردد. به این شرایط، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا گفته می‌شود.

اکنون با علائم عفونت گوش میانی آشنا می‌شویم. این علائم به طور معمول عبارتنداز:

• گوش درد/ear pain (یا درد در ناحیه گوش)
• کاهش شنوایی یا همان چیزی که مردم به عنوان گرفتگی گوش از آن یاد می‌کنند
• تب یا همان افزایش دمای بدن بیش از 38 درجه سانتیگراد
• خارج شدن ترشحات از گوش/ear discharge (به طور معمول این ترشحات شفاف هستند اما ممکن است زرد رنگ یا گاهی خون آلود هم باشند)

این باور غلطی است که گوش درد همیشه علامت عفونت گوش میانی است. بسیاری از شرایط دیگر هم هستند که باعث ایجاد گوش درد می‌شوند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن موفق می‌شود در مدت کوتاهی این عفونت را مهار کند اما متاسفانه همیشه این امر تحقق نمی‌یابد.

نگارش وگردآورنده: رضا رحیمی

منبع: علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش