عفونت گلو و راه های پیشگیری و درمان

در این بخش به علل عفونت گلو و راه های درمان آن خواهیم پرداخت.

عفونت گلو

عفونت گلو یا التهاب گلو، هم می تواند باکتریایی باشد و هم ویروسی که باعث التهاب بافت های گلو شده و آن نواحی را قرمز، دردناک و ملتهب می کند.

گلو یا حلق، ساختاری لوله مانند است که هم غذا را به مری و هم هوا را به نای می رساند. عوامل عفونت زا موجود در گلو اغلب از راه دهان یا بینی وارد بدن می شوند.

بسیاری از این عفونت ها ویروسی هستند در حالی که ممکن است باکتری هم عامل بروز بیماری باشد (مثل استرپتوکوک پیوژن یا استرپتوکوک های گروهی).

باکتری های استرپتوکوکی عواملی هستند که باعث ایجاد گلوی دردناک یا همان گلو درد استرپتوکوکی می شود.

نشانه های عفونت گلو

اغلب شامل درد و احساس گرما در حلق می شود. عفونت روی سایر قسمت های گلو مثل لوزه ها هم تاثیر می گذارد.

علائم از خفیف تا شدید متفاوت است و ممکن است با تب، سرفه، احتقان و بدن درد همراه باشد و یا نباشد.

همچنین احتمال دارد غدد لنفاوی کنار گردن باد کنند. اغلب عفونت های گلو علی الخصوص آن هایی که به دلیل ویروس ایجاد می شوند خود به خود خوب می شوند ولی عفونت های باکتریایی نیازمند آنتی بیوتیک هستند.

اگر نشانه هایی جدی تر و شدید تر مثل تنگی نفس شدید همراه با لب های رنگ پریده یا کبود، تپش قلب، اضطراب، تب بالا (بیش از 3/38)، داشتید حتما با اورژانس تماس بگیرید.

ورم ناگهانی زبان یا گلو، تغییر سطح هوشیاری مثل غش کردن یا عدم پاسخ به محرک ها یا تغییر در وضعیت روانی و رفتاری مثل گیجی، هذیان، فراموشی و توهم همگی علائمی خطرناک هستند که باید سریعا به آن ها رسیدگی شود.

شاید علائمی کم خطر تر داشته باشید که آن ها هم باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. اگر در انتهای گلوی خود یا روی لوزه ها تکه های سفید رنگ دیدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

علائم شایع عفونت گلو

بسته به شدت و علت بروز عفونت گلو، این علائم را شاهد خواهید بود. گاهی اوقات برخی از این نشانه ها شدیدتر هم می شوند:

• بدن درد
• سرفه و احتمالا بالا آوردن خلط شفاف زرد، قهوه ای روشن یا سبز
• تنگی نفس (خفیف تا شدید)
• مشکل در بلع
• گلوی خشک و احتناق
• لوزه ها و غدد لنفاوی بزرگ شده
• تب و لرز
• گرفتگی صدا
• تکه های سفید روی لوزه ها یا دیواره گلو
• گلو درد

علائم جدی تر که خطر مرگ دارند

اگر عفونت گلو درمان نشود، در بسیاری از موارد خطر مرگ در پی دارد مخصوصا اگر مسیر های تنفسی مسدود شوند و عفونت وارد خون شده و به تب روماتیسمی یا عفونت خون منجر شود.

اگر چرک و تکه های سفید رنگ ته حلق یا روی لوزه های خود را دارید حتما با اورژانس تماس بگیرید.

اگر هر یک از علائم خطرناک زیر را مشاهده کردید سریعا به مراکز پزشکی مراجعه کنید:

• تغییر سطح هوشیاری
• انسداد مسیر های تنفسی
• از دست دادن هوشیاری حتی برای لحظه ای کوتاه
• غش یا تغییر سطح هوشیاری
• تب بالای 3/38 سانتی گراد
• درد مفاصل یا لقوه
• تنگی نفس شدید همراه با لب های رنگ پریده یا کبود و ضربان قلب بالا
• درد شدید
• ورم ناگهانی زبان یا بخش هایی از گلو

علل بروز

عفونت گلو عموما به علت ویروس یا عفونت باکتریایی (گلو درد استرپتوکوکی) ایجاد می شود. مثال هایی از گلو درد ویروسی شامل آنفلوامزا و مونونوکلئوز عفونی می باشد.

عفونت های گلو چه باکتریایی چه ویروسی، مسری هستند.

عوامل پر خطر

یک سری عوامل هستند که خطر بروز عفونت گلو را تشدید می کنند مثل:

• کار در محیط های بسته یا زندگی در محیط های پر جمعیت
• ایمنی پایین بدن
• سن بسیار بالا یا پایین
• کاهش ریسک ابتلا

با اتخاذ راه هایی ساده، ریسک ایجاد عفونت های گلو کاهش می یابد. کار هایی مثل:

• اجتناب از خوردن و آشامیدن با ظروف مشترک
• ضد عفونی تلفن همراه، کیبورد، کنترل تلویزیون و سایر سطوح مشترک
• کار و زندگی در محیط هایی که هوا جریان دارد
• شستن مداوم دست ها

درمان عفونت گلو

مهم ترین قدم در درمان عفونت گلو، پیشگیری است. حتی با هوشیارانه ترین تلاش ها هم ممکن است این بیماری اتفاق بیفتد.

خوشبختانه، بسیاری از عفونت های گلو خود به خود بهبود می یابند و گاها با آنتی بیوتیک های دوره ای مثل آموکسی سلین یا پنی سلین و تب بر ها حل خواهند شد.

اگر پزشک به عفونت مشکوک است، به احتمال زیاد کشت گلو تجویز خواهد کرد (برداشتن نمونه خلط برای تحلیل آزمایشگاهی) تا مشخص شود دلیل عفونت چیست.

درمان با کمک آنتی بیوتیک اصلی ترین قسمت درمان عفونت باکتریایی بوده و بسیار موثر است.

دنبال کردن برنامه درمانی و استفاده به موقع از دارو ها برای جلوگیری از بازگشت دوباره عفونت بسیار مهم است.

استفاده از آنتی بیوتیک ها

درمان با آنتی بیوتیک از اصلی ترین روند های درمانی در عفونت های باکتریایی مثل گلو درد استرپتوکوکی است و برای درمان بیماری هایی مثل تب روماتیسمی هم استفاده می شود.

آنتی بیوتیک هایی مثل:

• پنی سلین وی (وتیپد ها)
• آموکسی سلین (آموکسیل)

مسکّن ها هم برای درمان عفونت گلو، کاهش درد و تب و التهاب گلو تجویز می شوند. مثل:

• استامینوفن (تایلنول)
• ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• دارو های بی حس کننده موضعی
• قرص های مکیدنی و مایعات غرغره مثل بنزوکائین (سپاکول، تروکائین، ساپلکس) به کاهش درد گلو کمک می کنند.

برای بهتر شدن چه کارهایی می شود انجام داد؟

به غیر از استفاده به موقع از دارو ها، برخی علائم گلو درد را با انجام موارد زیر بهتر کنید:

• اجتناب از دود سیگار یا مواد شیمیایی تحریک کننده گلو در طول درمان
• نوشیدن آب گرم و نوشیدنی های بدون کافئین ولرم
• مکیدن آب نبات های خنک کننده که درد و سوزش گلو را از بین می برند
• غرغره با آب نمک
• استراحت کافی
• بخور دادن
• صحبت نکردن و استراحت دادن به تار های صوتی
• درمان تب و درد

عوارض عفونت گلو

شایع ترین عارضه آبسه اطراف لوزه ها یا ته حلق است.

عوارضی که گلو درد عفونی درمان نشده ایجاد می کند بسیار جدی بوده و بیشتر در نوزادان، کهنسالان و آن هایی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است.

در موارد نادر، اگر درمان طی طولانی مدت نادیده گرفته شود، ریسک ایجاد عفونت خون بالا می رود. می توانید ریسک این عوارض را با دنبال کردن برنامه درمانی به حداقل برسانید.

عوارض این عفونت ها عبارتند از:

• آبسه اطراف لوزه ها یا ته حلق
• مسدود شدن مسیر های تنفسی
• تب روماتیسمی
• عفونت خون
• نگارش و گردآورنده:- رضا رحیمی