دلایل بی حسی انگشتان پا از تشخیص تا درمان

چرا انگشتان پای من بی حس است؟

بی حس شدن انگشتان پا به چه دلیل است؟

با نشستن در وضعیتی که فشار زیادی به اعصاب وارد می کند یا جریان خون را کاهش می دهد، ممکن است فرد درگیر بی حسی انگشتان پا شود. با این حال، بی حسی طولانی مدت یا غیر قابل توضیح، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.

بی حسی طولانی مدت یا احساس سوزن سوزن شدن در پاها، ممکن است به دلیل شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، دیابت، بیماری شریان محیطی یا فیبرومیالژیا باشد. این احساس ممکن است در کل پا، زیر زانو یا نواحی مختلف پا احساس شود.

چهارزانو نشستن به مدت طولانی، ممکن است باعث بی حسی و گزگز شدن پاها گردد. غالباً، پاهای فرد، به دلیل نامناسب بودن پوزیشن بدن، به طور موقت بی حس می شود. با این حال، بی حسی مزمن یا طولانی مدت در پا تقریباً همیشه نشانه یک بیماری زمینه ای است.

بی‌ حسی انگشتان پا

خواب رفتن انگشتان پا یک مشکل شایع است که به کاهش و یا از دست دادن کامل حس در پا اطلاق می‌شود. این بی‌حسی در اغلب موارد هیچ‌چیز نگران‌کننده‌ای نیست و ممکن است تنها به دلیل فشار بر عصب در اثر نشستن نامناسب باشد.

اما در برخی موارد بی‌ حسی انگشتان پا یک بیماری مخفی جدی‌تر را نشان می‌دهد. بی‌ حسی در پا و انگشتان پا اغلب با سایر علائم مثل درد، احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن (خواب رفتن یا قلقلک) یا احساس خارش همراه است.

علت بی حسی انگشتان پاش رایط مرتبط با بی حسی پا:

1_ دیسک کمر و بی حسی پا

کمر و سیاتیک: مشکلات در ناحیه کمر، مانند شکستگی یا فتق دیسک های ستون فقرات، می تواند باعث فشرده شدن اعصاب مربوط به پا و بی حسی یا اختلالات حسی شود. به تحریک عصب سیاتیک، که از کمر به پاها منتهی می شود، سیاتیکا می گویند. اگر این عصب تحریک یا فشرده شود، ممکن است فرد بی حسی یا گزگز را در پاهای خود تجربه کند.

2_ جراحت

صدمات ناحیه تنه، ستون فقرات، پهلوها، مچ پا و پا می تواند به اعصاب فشار وارد کند و باعث بی حس شدن پا و پاها شود.

3_ دیابت

برخی از افراد دیابتی دچار نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی دیابتی می شوند. نوروپاتی دیابتی می تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و درد در کف پا و در صورت شدید بودن، در قسمت های بالایی پاها نیز شود.

آنژیوگرافی پای دیابتی نوعی روش تشخیصی برای بررسی مشکلات به وجود آمده در پای بیماران مبتلا به دیابت است و به روش های مختلفی قابل انجام است.

4_ حالت بدنی

عادت های وضعیتی که به اعصاب فشار وارد می کنند، یا جریان خون را در اندام تحتانی کاهش می دهند، شایع ترین علت بی حسی موقت در پاها است. بسیاری از مردم می گویند پایشان “به خواب رفته است” و اصطلاح پزشکی آن پارستزی گذرا (موقت) است.

عاداتی که باعث خواب رفتن پاها می شوند عبارتند از:

• چهارزانو نشستن بیش از حد
• نشستن یا زانو زدن برای مدت طولانی
• نشستن روی پاها
• پوشیدن شلوار، جوراب یا کفش های خیلی تنگ

5_سندرم تونل تارسال

اگر عصبی که از پایین ساق پا و در امتداد داخل مچ پا عبور می کند، متراکم یا فشرده شود و یا آسیب ببیند؛ سندروم تونل تارسال ایجاد می شود. تونل تارسال، یک فضای باریک در داخل مچ پاست. افراد مبتلا به سندرم تونل تارسال، احساس بی حسی، سوزش، سوزن سوزن شدن و درد در مچ، پاشنه و کف پا دارند.

6_بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی (PAD) باعث تنگ شدن شریان محیطی در پاها، بازوها و معده می شود و میزان خون پمپاژ شده و جریان خون را کاهش می دهد. عموما پاها تحت تأثیر PAD قرار می گیرند. بیشتر افراد مبتلا بهPAD، هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها، دچار درد و گرفتگی در پاها و باسن می شوند. برخی دیگر نیز بی حسی و ضعف پا را تجربه می کنند. علائم PAD معمولاً پس از چند دقیقه استراحت از بین می رود.

7_ تومورها یا سایر ضایعه های غیرطبیعی

وجود تومور، کیست، آبسه و ضایعه خوش خیم (غیر سرطانی) می تواند به مغز، نخاع یا هر قسمتی از پاها فشار وارد کند. این فشار می تواند جریان خون در پاها را محدود کرده و باعث بی حسی شود.

8_مصرف الکل

سموم موجود در الکل، می توانند باعث آسیب عصبی شوند که با بی حسی، به خصوص در پا، همراه است. مصرف مزمن یا زیاد الکل، همچنین می تواند منجر به ایجاد بی حسی گردد. این نوع آسیب عصبی با کاهش سطح ویتامین های گروه B مانند تیامین (B1)، فولات (B9) و B-12 مرتبط است؛ که به دلیل مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود.

جراحی آئورت

9_ فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا، یک بیماری مزمن یا طولانی مدت است؛ که باعث ایجاد درد گسترده بدنی و حساسیت می شود. برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نیز بی حس و گزگز شدن دست و پا را تجربه می کنند. بیشتر افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، علائم مختلفی مانند موارد زیر دارند:

• سفتی و درد بدون هیچ دلیل مشخصی، به ویژه هنگام صبح یا بعد از خواب
• خستگی مزمن
• مشکلات واضح در حافظه و تفکر که گاهی اوقات آن را fibro-fog می نامند
• سندرم پای بی قرار

تقریباً همه مبتلایان به فیبرومیالژیا، در بیش از یک قسمت از بدن خود، علائم را در یک دوره حداقل 3 ماهه تجربه می کنند. اگر بی حسی در پاها با علائم دیگری همراه نباشد، یا بصورت طولانی مدت رخ دهد، بعید است که به خاطر فیبرومیالژیا ایجاد شده باشد.

10_اسکلروز چندگانه

افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS)، آسیب عصبی حسی را تجربه می کنند که می تواند باعث بی حسی در ناحیه کوچکی از بدن یا یک اندام کامل شود. اگرچه بی حسی ناشی از ام اس، اغلب فقط برای مدت کوتاهی ادامه دارد، اما می تواند بسیار طولانی و ناتوان کننده باشد.

11_ سکته

سکته مغزی، می تواند باعث ایجاد آسیب مغزی گردد که ممکن است بر نحوه تفسیر و پردازش سیگنال های عصبی تأثیر بگذارد. سکته مغزی، گاهی ممکن است باعث بی حسی موقتی یا طولانی مدت در قسمت هایی از بدن شود.

علت گرفتگی رگ پشت پا در خواب

گرفتگی رگ پشت پا در خواب

علائم و نشانه­‌های بی حسی انگشتان پا

بی حسی اندام ها، می تواند احساسات متفاوتی را در قسمت های مختلف بازوها و پاها یا در تمام بخش های اندام ایجاد نماید. که می تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس سوزش
• از دست دادن حساسیت
• درد ناشی از تماس با محرک های معمولاً غیر مضر
• احساسات غیرمعمول، از جمله گزگز

بی حسی، می تواند از نظر عامل محرک احساس بد، نحوه شروع، محل ایجاد بی حسی و پیشرفت متفاوت باشد.

سندرم خروجی قفسه سینه؛ علل، تشخیص و روشهای درمان

چه عواملی باعث بی حسی اندام می شود؟

بی حسی معمولاً با نوعی آسیب عصبی، تحریک یا فشرده سازی همراه است. وقتی بی حسی بدون هیچ علائمی اتفاق می افتد، به طور معمول نشان دهنده یک وضعیت اورژانسی نیست. با این حال، اگر در کنار علائمی مانند موارد زیر رخ دهد، می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی باشد.

• بی حسی یک طرفه
• افتادگی صورت
• مشکل در صحبت کردن

این موارد ممکن است به دلیل سکته مغزی ایجاد شود. و یک وضعیت اورژانسی است که برای جلوگیری از تخریب بخش قابل توجهی از بافت مغز، به مراقبت سریع پزشکی نیاز دارد.

بی حسی اندام ها اگر با علائمی مانند موارد زیر همراه باشد، جدی ست:

• سردرد ضرباندار
• از دست دادن هوشیاری
• گیجی
• تنگی نفس

این علائم ممکن است نشان دهنده تومور مغزی باشد، که همچنین نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. هرگونه شرایط غیر عادی که سیستم عروقی را تحت تأثیر قرار دهد، بیماری عروقی محسوب می‌شود. هر زمان که مشکلات عروقی پیدا کردید، یا علائم بیماری‌های عروقی را در خودتان مشاهده کردید، باید به متخصص عروق پا مراجعه کنید.

در بسیاری از بیماری ها، بی حسی اندام به عنوان یک علامت احتمالی وجود دارد. که شامل موارد زیر است اما به این ها محدود نمی شود:

• سومصرف الکل
• فشردگی استخوان به دلیل آرتروز
• نوروپاتی فشاری (OA)، مانند سندرم تونل کارپال و تونل کوبیال
• دیابت
• فیبرومیالژیا
• سندرم گیلن باره
• فتق دیسک
• بیماری لایم
• مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
• فشردگی عصب محیطی
• نوروپاتی محیطی
• سیاتیک
• زونا
• بیماری های تیروئید
• واسکولیت
• کمبود ویتامین B-12

زنانی که در سه ماهه سوم بارداری خود هستند نیز به دلیل تورم بدن، که به اعصاب فشار می آورد، معمولاً ممکن است احساس گزگز و بی حسی در اندام ها داشته باشند.

لخته شدن خون چه خطراتی دارد؟

برخی افراد که تمرینات ورزشی انجام می‌دهند، بخصوص پس از ورزش­‌های طاقت­ فرسا همچون دویدن طولانی مدت دچار بی­ حسی انگشت­ پا می­‌شوند، دلیلش این است که عصب‌­ها حین انجام این نوع ورزش­‌ها مکررا تحت فشار قرار می­‌گیرند. قاعدتا این نوع بی­‌حسی باید پس از توقف تمرینات تا حدزیادی فروکش کند. همچنین این احتمال وجود دارد که خون به درستی به پا و انگشتان جریان پیدا نمی­‌کند.

چه زمانی بی حسی انگشت پا را جدی بگیریم؟

در صورت مشاهده علائم زیر به دنبال فوریت های پزشکی باشید:

• بی حسی کل بازو یا پا
• گیجی
• بی حسی بعد از آسیب دیدگی اخیر در سر
• سردرد ناگهانی
• بی حسی ناگهانی
• مشکل در صحبت کردن
• درد قفسه سینه
• تنفس دشوار
• ضعف یا فلج

اگر علائمتان به شرح زیر است، باید برای به پزشک مراجعه کنید:

• فقط بخشی از اندام، مانند انگشتان پا یا دست، تحت تأثیر قرار گرفته است.
• به تدریج و بدون دلیل واضحی بدتر شود
• با حرکات تکراری، مانند استفاده زیاد از رایانه، بدتر شوید

درمان گرفتگی عروق پا با آنژیوپلاستی چگونه انجام می شود؟

آنژیوپلاستی عروق پا

بی حسی اندامها چگونه تشخیص داده می شود؟

از آنجا که بی حسی اندام می تواند دلایل متعددی داشته باشد، پزشکان معمولاً از یک آزمایش جامع برای تعیین علت آن استفاده می کنند.

گرفتن سابقه پزشکی

پزشک در مورد سابقه بیماری ها و همچنین زمان شروع بی حسی، از شما سوال می پرسد.

انجام معاینه بدنی

پزشک طی معاینه، عملکرد عصبیتان را آزمایش می کند. این امر شامل آزمایش رفلکس ها، قدرت عضلانی و عملکردهای حسی شماست. همچنین توانایی شما در متوجه شدن احساسات مختلفی مانند خراشیدگی یا لمس ارام در دو طرف بدن را بررسی می کند.

مهم این است فرد کجا و تا چه حدی دچار بی حسی اندام می شود. به عنوان مثال، بی حسی در دو طرف بدن می تواند نشان دهنده ضایعه مغزی باشد. بی حسی فقط در بخشی از اندام، می تواند آسیب عصب محیطی را نشان دهد.

انجام آزمایش بالینی

برای تشخیص، ممکن است به تصویربرداری بیشتر و آزمایش خون نیاز باشد. که شامل MRI یا CT اسکن برای بررسی مناسب مغز از نظر سکته مغزی یا وجود تومور می باشد. آزمایش خون مورد نیاز، شامل موارد زیر است:

• شمارش کامل سلول های خون (CBC)
• پانل الکترولیت
• تست عملکرد کلیه
• اندازه گیری گلوکز
• آزمایش سطح ویتامینB-12
• آزمایش سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)

درمان بی حسی انگشت پا

درمان بی حسی اندام ها، به علت آن بستگی دارد. اگر بی حسی در پای یک فرد رخ داده و توانایی راه رفتن او را تحت تأثیر قرار دهد، پوشیدن جوراب و کفش مناسب، حتی در خانه، می تواند از آسیب بیشتر پا جلوگیری کند. افراد مبتلا به بی حسی در پاها، ممکن است به آموزش راه رفتن نیز نیاز داشته باشند.

درمان خواب رفتن پا به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. اگر علت بی‌ حسی نوروپاتی دیابتی باشد، پزشک داروها و درمان مناسب را تجویز می‌کند تا مطمئن شود قند خون بالا نمی‌رود. افزایش فعالیت بدنی و توجه دقیق به رژیم غذایی نیز مهم است.

کسانی که دچار بی حسی انگشتان و دست ها می شوند نیز باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از وقوع سوختگی انجام دهند. دوری از آتش، تماس با آب گرم و سایر منابع گرما در این مورد توصیه می شود. بی حسی می تواند توانایی شما در تشخیص گرما را تحت تأثیر قرار دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:آرش محمدی توفیق فوق تخصص جراحی عروق