علل افتادگی رحم، تشخیص و درمان آن

افتادگی رحم چیست و چه نشانه هایی دارد و چگونه درمان می شود.

یکی از شایع ترین بیماری های زنان، افتادگی رحم است که با افزایش سن ممکن است اتفاق می افتد. با گذشت زمان و با چند بار زایمان طبیعی، ماهیچه ها و رباط های اطراف رحم شما ضعیف می شوند. وقتی این ساختار حمایتی شروع به از کار افتادن می کند، رحم می تواند از موقعیت خود خارج شود. درمان افتادگی رحم شامل گزینه‌های جراحی و غیرجراحی بر اساس شدت افتادگی است.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم وضعیتی است که در آن عضلات و بافت های اطراف رحم ضعیف می شوند. این امر سبب آویزان ماندن و افتادن رحم داخل واژن می شود.. این مشکل می تواند برای هر دختری هنگام تولد نیز پیش آید، اما بیشتر پس از یائسگی و در افرادی که بیش از یک زایمان طبیعی داشته اند، شایع تر است.

عضلات کف لگن که شامل ماهیچه ها، رباط ها و بافت های لگن است. این ماهیچه ها از رحم، راست روده، واژن، مثانه و سایر اندام های لگنی نگهداری کنند. افتادگی زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات کف لگن آسیب دیده یا ضعیف شده‌اند تا جایی که دیگر نتوانند حمایت کنند. این باعث می شود که اندام های لگن شما به داخل یا خارج از واژن شما بیفتد.

افتادگی رحم می تواند خفیف یا شدید باشد، بسته به اینکه عضلات پشتیبان رحم شما چقدر ضعیف شده اند. در یک افتادگی ناقص، رحم شما ممکن است به اندازه کافی لیز خورده باشد که بخشی از واژن شما باشد. این یک توده یا برآمدگی ایجاد می کند. در موارد شدیدتر، رحم شما می تواند به اندازه ای بلغزد که از واژن شما خارج شود. به این پرولاپس کامل می گویند.

مراحل پرولاپس یا افتادگی رحم

پزشک ممکن است از سیستمی برای طبقه بندی افتادگی رحم استفاده کند. مراحل افتادگی رحم عبارتند از:

مرحله اول: رحم شما به قسمت بالایی واژن می ریزد.
مرحله دوم: رحم شما به قسمت پایین واژن می افتد.
مرحله سوم: رحم شما از واژن بیرون زده است.
مرحله چهارم: تمام رحم شما خارج از واژن شما می لغزد.

چه کسانی دچار افتادگی رحم می شوند؟

افتادگی رحم بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که:

• یک یا چند زایمان طبیعی داشته اند.
• خانم ها به سن یائسگی رسیده اند.
• سابقه افتادگی رحم داشته باشند
• قبلاً جراحی های لگن داشته اند.

یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌های شما تولید هورمون‌هایی را که دوره قاعدگی ماهانه شما را تنظیم می‌کنند متوقف می‌کنند. یکی از این هورمون ها استروژن است. این هورمون خاص به قوی نگه داشتن عضلات لگن شما کمک می کند. بدون آن، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پرولاپس هستید.

چه عواملی سبب افتادگی رحم می شوند؟

رحم در داخل لگن توسط گروهی از ماهیچه ها و رباط ها (عضلات کف لگن) در جای خود نگه داشته می شود. وقتی این ساختارها ضعیف می شوند، نمی توانند رحم شما را در موقعیت خود نگه دارند و شروع به افتادگی می کند.

عوامل متعددی می توانند در ضعیف شدن عضلات لگن نقش داشته باشند، از جمله:

• از دست دادن تون عضلانی در نتیجه یائسگی.
• بارداری.
• زایمان واژینال، به خصوص اگر نوزادان زیادی یا نوزادان بزرگ (بیش از 9 پوند) داشته باشید..
• سرفه یا زور زدن مزمن.
• یبوست مزمن.
• بارها و بارها بلند کردن سنگین.

درمان افتادگی رحم

گزینه های جراحی و غیرجراحی برای درمان افتادگی رحم وجود دارد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما مسیر درمانی شما را بر اساس شدت افتادگی، سلامت عمومی، سن و اینکه آیا در آینده فرزند می‌خواهید یا نه انتخاب می‌کند. درمان به طور کلی برای اکثر افراد موثر است. گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:

روش های درمانی غیر جراحی

روش های غیر جراحی برای درمان افتادگی رحم به شرح زیر است:

ورزش

تمرینات ویژه ای که تمرینات کگل نامیده می شوند، می توانند به تقویت عضلات کف لگن کمک کنند. این ممکن است تنها درمان مورد نیاز در موارد خفیف افتادگی رحم باشد. برای انجام تمرینات کگل، ماهیچه های لگن خود را به گونه ای سفت کنید که انگار می خواهید ادرار را نگه دارید. ماهیچه ها را برای چند ثانیه سفت نگه دارید و سپس رها کنید. 10 بار تکرار کنید. می توانید این تمرینات را در هر مکان و در هر زمان (حداکثر چهار بار در روز) انجام دهید.

پساری واژن

پساری وسیله ای لاستیکی یا پلاستیکی به شکل دونات است که در اطراف یا زیر قسمت تحتانی رحم شما (دهانه رحم) قرار می گیرد. این دستگاه به نگه داشتن رحم و نگه داشتن آن در جای خود کمک می کند. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پساری را که باید مرتباً تمیز شود و قبل از رابطه جنسی خارج شود، قرار داده و وارد می کند.

رژیم غذایی و سبک زندگی

تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی شما ممکن است در تسکین علائمی مانند یبوست مفید باشد. افزایش مصرف آب و فیبر ممکن است دفعات دفع مدفوع را کاهش دهد. حفظ وزن مناسب برای تیپ بدنی شما فشار کمتری بر عضلات لگن شما هنگام ایستادن یا راه رفتن وارد می کند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:اعظم السادات موسوی
متخصص زنان و زایمان و فوق تخصص انکولوژی
عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه