آشنایی با شایع ترین بیماری‌های قلبی عروقی

American Heart Association

WebMed

World Health Organization

(WHO)

​​​​​​داروسازی دکتر عبیدی

حروف اختصاصی در هر آزمایش

FBS: قند خون ناشتا
MCHC: غلظت متوسط همو گلوبین
WBC: شمارش گلبول های سفید
RBC: شمارش گلبول های قرمز
HB: همو گلوبین
HC: هماتو کریت (درصد گلبول های قرمز در خون)
HCV: حجم متوسط گلبول های قرمز
HCH: مقدار متوسط همو گلوبین در گلبول های قرمز
R.D.W: ضریب تغییرات اندازه گیری گلبول های قرمز
PLT: شمارش پلاکت ها
PTE: در صد پلاکت ها
MPV: حجم متوسط پلاکت ها
MCH: وزن متوسط هموگلوبین
MCV: حجم متوسط هموگلوبین
M/E: نسبت سلول های زاینده گلبول سفید به قرمز
RDW: پهنای گلبول قرمز در منحنی
UA: تجزیه کامل ادرار (PH، رنگ، بو، توده های متراکم)
TGs: تری گلیسیرید (چربی که باعث رسوب در رگ هاو عروق می شود)
HCG: تست حاملگی
FSB: آزمایش قند خون
نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

در این بخش با؛

لیست مهمترین داروهای روانپزشکی و موارد مصرف آنها آشنا می شوید

شناخت بهتر بیماری‌های روانی در سال‌های اخیر باعث افزایش روزافزون مصرف داروهای تخصصی روانپزشکی شده‌است. داروهای روانپزشکی در چند رده اول داروهای پرمصرف و پرفروش کشور قراردارند و این خود ناشی از شناخت خوب پزشکان در حیطه درمان‌های بیماری‌های روانی تنی است؛ که باعث گردیده که در میزان بالایی از نسخ پزشکان کشور یک یا چند قلم از داروهای موثر بر خلق، اضطراب، خواب و انواع روان-پریشی‌ها و روان-نژندی‌ها قرارگیرد و چه بسیاری از بیماری‌های گوارشی و دردهای استخوانی و تیرکشیدن قلبی و ریزش مو و سوزش سر و … که با تجویز مناسب یک داروی روانگردان آن آلام به ظاهر ارگانیک رفع گردیده‌است.

از جمله نکاتی که بیماران در زمینه داروهای روانپزشکی باید رعایت کنند این است که داروها باید با تجویز متخصص مصرف شود. دوز دارو و مدت برنامه آن اهمیت دارد. تمام داروها اعتیادآور نیستند و می‌توان با نظر روانپزشک دوز آنها را کاهش و یا قطع کرد. همانطور که هیچگاه یک بیمار مبتلا به فشار خون عنوان نمی‌کند که به داروهای فشارخون معتاد شده است و علت این امر آن است که فرهنگ درمان در خصوص بیماری‌های جسمی جاافتاده است اما در بیماری‌های روانپزشکی این گونه نیست و لازم است اطلاع‌رسانی کافی در این زمینه صورت پذیرد. همچنین بیماران روانپزشکی که مدت طولانی تحت درمان هستند تصور می‌کنند معتاد به دارو شده‌اند در حالی که باید بدانند محتاج دارو هستند.

ازطرفی نمی‌توان منکر ایجاد وابستگی دارویی در برخی بیماران شد؛ اعتیاد به دارو در دو صورت اتفاق می افتد. نخست مصرف خودسرانه داروست و دیگری تجویز داروهای آرامبخش از سوی افراد غیرمتخصص.

ممکن است به بیماری که مبتلا به یک عارضه جسمانی است به یک پزشک متخصص مراجعه و او برای بهبود حالش داروی آرامبخش نیز تجویزکند و بیمار به مدت طولانی از این دارو استفاده‌کند. در این صورت فرد دچار وابستگی دارویی خواهدشد. اما اگر یک روانپزشک برای درمان بیمارش دارویی تجویزکند، دلیل آن نیازی است که وجود دارد و نمی‌توان آن را اعتیاد تلقی کرد.

بنا به دلایل فوق و همچنین لزوم مرور مجدد و اطلاع کافی پرستاران از دسته‌بندی و موارد مصرف داروهای پرمصرف بخش اعصاب و روان و همچنین آموزش بیماران نیازمند این مطلب در سایت منتشر شده است.

داروهای ضداضطراب، آرامبخش و خواب آور

بنزودیازپین ها

معروف‌ترین و پمصرف‌ترین داروهای آرام بخش-خواب‌آور و ضداضطراب از محدوده سال های1950 به بعد آگونیست‌های گیرنده بنزودیازپینی مغز به نام بنزودیازپین می‌باشند. دیازپام، لورازپام، آلپرازولام، تریازولام و استازولام در بین طبقه‌بندی بنزودیازپین‌ها تقریبا سریع‌ترین جذب و سرعت بالا در رسیدن به حداکثر سطح خونی و شروع تاثیر را دارا می‌باشند. در میان بنزودیازپین‌ها، آلپرازولام دارای خاصیت ضدافسردگی تقریبا برابر با سه حلقه‌ای هاست. در اختلال هراس یا وحشتزدگی و در اختلال هراس با آگورافوبیا و یا بدون آگورافوبیا دو داروی آلپرازولام و کلونازپام در ردیف‌های اول یا دوم درمانی تلقی می‌شوند.

موارد مصرف بالینی بنزودیازپین‌ها

اختلال اضطراب، بیقراری، هیجانات ناشی از مسائل و مشکلات زندگی و انواع اضطراب‌های ناشی از سایر بیماری‌ها (مانند: وسواس، فوبیا، هیپوکندریا، هیستری)، انواع بیخوابی‌ها (بیخوابی‌های اول شب یا اشکال در تداوم خواب)، افسردگی و اختلالات دوقطبی، اختلال هراس و فوبیای اجتماعی.

عوارض جانبی بنزودیازپین‌ها

شایع‌ترین اثر نامطلوب این داروها خواب آلودگی است. سرگیجه و آتاکسی و نگرانی از سقوط در سالمندان و شکستگی‌های استخوانی وجود دارد. تخریب اعمال شناختی در عملکرد روزانه به صورت خفیف و نوعی فراموشی در مصرف این داروها دیده می‌شود.

زولپیدم

یک ایمیدازوپیریدین است که از گروه بنزودیازپین‌ها نمی‌باشد ولی از طریق مشابه با این گروه فعالیت می‌نماید و بر مجموعه گیرنده‌های گابا آمینوبوتیریک اسید و گیرنده‌های بنزودیازپین اثر می‌کند و تنها مورد مصرف زولپیدم فقط به عنوان خواب‌آور است و دیگر اثرات بنزودیازپین‌ها مانند شل‌کنندگی عضلات را ندارد.

بوسپیرون

یکی از داروهایی که در درمان اضطراب به کار می‌رود؛ است. بوسپیرون برخلاف بنزودیازپین‌ها و باربیتورات‌ها اثر خواب آلودگی، شل کنندگی عضلات و یا خاصیت ضدتشنجی نداشته و در درمان اضطراب مصارف آن تایید گردیده که احتمال وابستگی دارویی نداشته و علائم ترک نیز در قطع آن دیده نشده‌است. بوسپیرون در درمان خصومت و خشم معمولا موثرتر از بنزودیازپین هاست. در افراد مسن و سالمندان، اثرات قابل ملاحظه از نظر درمان اضطراب و افسردگی داشته و این گروه سنی با مصرف بوسپیرون عوارض کمتری نیز داشتند.

آنتی هیستامین ها

به داروهایی اطلاق می‌شود که گیرنده‌های هیستامینی تیپ1 H1 را بلوکه می‌نمایند که از این گروه داروی هیدروکسی زین، دیفن هیدرامین، سیپروهپتادین معروف‌ترین آنها بوده و از محدوده 1940 به بعد به مدت زمان طولانی مورد مصرف بوده و نسبتا از داروهای مطمئن در زمینه روانپزشکی بالینی است.

اثرات آنتی هیستامین بر ارگانیسم های مختلف

اثر آنتی هیستامین‌ها بر سیستم اعصاب مرکزی عبارتست از خاصیت تسکین و آرام بخشی و خواب آوری و کنترل تهوع در بیماری‌های مسافرتی و کاهش اختلالات حرکتی و اثرات اتونوم آن باعث کاهش فشارخون و اتساع برونش‌ها می‌شود.

موارد استفاده درمانی آنتی هیستامین ها

درمان پارکینسون ناشی از نورولیتیک هاو درمان دیسونی حاد ناشی از این گروه دارویی است. خواب آورهای نسبتا بی‌خطرهستند و خاصیت ضداضطرابی در درمان کوتاه مدت را دارا می‌باشند. و بخصوص به خاطر عوارض کم از جمله خواب‌آورها و ضداضطراب‌های مورد مصرف کودکان زیر 6 سال می‌باشند.

عوارض مصرف آنتی هیستامین ها

خواب آلودگی، سرگیجه، ناهماهنگی حرکتی، تهوع، درد شکم، استفراغ، اسهال، خشکی دهان، تاری دید و افزایش وزن از عوارض مصرف داروها در زمان حاملگی باعث ایجاد ناهنجاری و همچنین باعث ترشح در شیر مادر می‌شود.

آنتاگونیست های گیرنده بتا آدرنرژیک (بتابلوکرها)

بتابلوکرها بعنوان ضد اضطراب محیطی عبارتند از: پروپرانول، نادولول، آتنلول و متوپرولول که تا حدودی از نظر مسیرهامتابولیک و جذب در چربی‌ها و نیمه عمر باهم متفاوت هستند. پروپرانول معروف‌ترین این گروه در رشته روانپزشکی می‌باشد.

اثرات دارویی بتابلوکرها بر روی اعضای مختلف

درمان اختلالات فوبیای اجتماعی (جمعیت هراسی)، موثر در درمان کلیه لرزش‌های وضعیتی ناشی از مصرف لیتیوم، کنترل‌کننده اضطراب محیطی و موقعیتی، اثرات مفید در تظاهرات محیطی سمپاتیکی اضطراب (مانند: لرزش، تعریق و افزایش ضربان قلب)، موثر در ناآرامی ناشی از داروهای ضدجنون، موثر در انواع پرخاشگری و رفتار توام با خشونت در بیماری‌های اسکیزوفرنی، اختلال کنترل تکانه‌ها، الکلیسم، آنسفالیت‌ها و سایر ضربات مغزی که همراه آن بیماری حملات پرخاشگری شدید داشته توام کردن بتابلوکرها به داروهای اصلی آنها تا حدودی قادر به کاهش اینگونه رفتارها بوده است. در اختلال اضطراب فراگیر (GAD) با اثر بر روی سیستم اعصاب سمپاتیک محیطی بسیاری از علایم را کاهش می‌دهد.

عوارض جانبی و احتیاط های لازم بتابلوکرها

کاهش فشارخون، کاهش ضربان قلب، سرگیجه، نارسائی احتقانی قلب، آسم، کاهش شدید قندخون همراه با تزریق انسولین، تهوع و اسهال و درد شکم، عدم نعوظ، خستگی و سستی، بیخوابی، کابوس‌های شبانه، افسردگی.

یبوست، تاری دید، احتباس ادراری و شاید به عوارض آنتی کولینرژیک مرکزی منجر شده که با علایم اختلال شعور و اختلال شناختی همراه است.اثرات رخوت زا به همرا بیحالی و سستی، عوارض مغزی و سیستم عصب مرکزی، عوارض قلبی، عوارض روانپزشکی (احتمال ایجاد حملات شیدایی در دوقطبیI) و سایر عوارض متفرقه (افزایش وزن، ناتوانی جنسی، فقدان اورگاسم، اختلال در انزال، عوارض خونی).

داروهای ضدافسردگی مهارکننده منوآمین اکسیداز (MAOIs)

گروه MAOIs ها اگرچه از نظر خواص ممکن است با چندحلقه‌ای‌های ضدافسردگی و مهارکننده‌های اختصاصی سروتونین رقابت نماید ولی بخاطر عوارض جانبی آن در رژیم‌های غذایی خاص این گروه از داروها را برای گروه خاصی از بیماران افسرده و سایر بیماران روانپزشکی در نظرگرفته و مصرف می‌نمایند. این داروها به دلیل عوارض زیاد، کم تجویز می‌شود.

موارد مصرف MAOIs

افسردگی‌های اساسی بخصوص افسردگی‌های اضطرابی و یا نوروتیک و یا افسردگی‌هایی با علایم وحشت‌زدگی و هراس بوده و موارد مصرف دیگر آن در آگورافوبیا، اختلال پانیک، اختلال PTSD و فوبیای اجتماعی، دردهای روانزاد گزارش گردیده است؛ و بیشتر تآکید گردیده که در افسردگی‌های آتیپیک که با پرخوابی و پرخوری و اضطراب و بدون علایم نباتی هستند موثر می‌باشند.

عوارض MAOIs

مصرف این داروها با رژیم نسبتا غنی از مواد تیرامین دار بسیار خطرناک است. شایع‌ترین و نگران‌کننده‌ترین عارضه این داروها کاهش فشارخون وضعیتی، افزایش وزن، کاهش میل جنسی و بیخوابی است.

احتیاط در مصرف منوآمین اکسیداز ها

در بیماران کبدی، کلیوی، تشنجی، قلبی و عرو قی و پرکاری تیروتیدی و در بیماران با احتمال دوقطبی I، احتمال چرخش سریع به طرف مانیا با احتیاط مصرف شود. همچنین مصرف آن در حاملگی و شیردهی ممنوع است.

مهارکننده های اختصاصی باز جذب مجدد سروتونین (SSRIs)

این داروها شامل فلوکستین، پاروکستین، سرترالین، فلوواکسامین، سیتالوپرام هستند که به طور وسیعی به خاطر عوارض کم آن در جهان جای چندحلقه‌ای‌های ضدافسردگی و MAOI را آهسته آهسته گرفتند.

فلوکستین

FDA فلوکستین را برای OCD وMDD و بولیمیا مورد تایید قرارداد. ولی شواهد نشان می‌دهد که فلوکستین در درمان دیس تایمیا، فوبیای اجتماعی، اختلال شخصیت، PMS و افسردگی‌های آتیپک و سایر اختلالا ت طیف OCD قابل مصرف است. مصرف فلوکستین در برگشت وابستگی الکل کنترل‌کننده بوده و در انزال زودرس و خستگی مزمن نیز تاثیر آن گزارش شده است.

فلوواکسامین

تاثیر این دارو در درمان MDD برابر فلوکستین است و در درمان وسواس تاثیری برابر کلومی پرامین دارد. گاهی در مصرف فلوواکسامین افزایش سرفه و سینوزیت دیده می‌شود. در بیماران آسمی از نظر تداخل با تئوفیلین با ملاحظه باید مصرف گردد. تهوع در 40% موارد دیده‌شده و سردرد نیز در موارد بسیاری جزء عوارض آن است.

پاروکستین

از طرف FDA برای اختلالات MDD و OCD و اختلال شخصیت تایید شده است. از عوارض آن خشکی دهان، یبوست، تاری دید، احتباس ادرار و خواب آلودگی است. پاروکستین ممکن است علائم اکستراپیرمیدال را تشدید کند. در مورد فوبیای اجتماعی، OCD، انزال زودرس نیز موثر گزارش گردیده ‌است.

سرترالین

توسط FDA برای اختلال MDD و OCD و اختلالات شخصیت تایید شده است. سرترالین در درمان دیس تایمی، پانیک، PMS، افسردگی پس از زایمان، PTSD و انزال زودرس موثر گزارش گردیده است. اسهال ناشی از سر ترالین شایعتر از فلوکستین و پاروکستین است و سبب تهوع می‌گردد. 15% بیماران مصرف سرترالین را به علت عوارض قطع می‌نمایند.

سیتالوپرام

توسط FDA برای اختلالات دیس تایمی، افسردگی و اختلالات اضطرابی تایید شده است. داروی مطمئنی از نظر عوارض کلیوی و کبدی است. سیتالوپرام هیچگونه عارضه‌ای دربیماری قلبی و عروقی و تنفسی نداشته و شاید یکی از بهترین درمان‌ها در افسردگی همراه با سایر بیماری‌های جسمی است. بخصوص در افراد مسن خوب تحمل گردیده و دارای حداقل عوارض می‌باشد.

ترازودون

در اختلالات اضطرابی، حملات پانیک، اختلال وسواسی اجباری و در درمان بیخوابی موثر بوده است. سایر موارد مصرف ترازودون اختلال PTSD، اختلال پانیک و افسردگی با علائم واضح اضطرابی است. از عوارض این دارو ناراحتی معده است.

نفازودون

موارد مصرف آن در افسردگی متوسط، ملانکولی، افسردگی همراه با اضطراب، اختلال پانیک، ملال قبل از قاعدگی و دردهای مزمن می‌باشد. نفازودون و ترازودون در بین ضدافسردگی‌ها از نظر اینکه خواب REM را افزایش داده و تداوم خواب را بهبود می‌بخشد بی‌نظیرند. نفازودون بخاطر افت قابل ملاحظه در فشارخون، در افراد دارای بیماری قلبی-عروقی و سکته‌های مغزی باید باملاحظه مصرف شود.

میرتازاپین

این دارودر افسردگی همراه با اضطراب و افسردگی‌های با آشفتگی‌های شناختی موثر است. از عوارض شایع آن خواب آلودگی، خشکی دهان و یبوست است.

صرع است که در دوزهای ضدافسردگی در صورت رعایت مقادیر دارو قابل اغماض است. سایر عوارض بوپروپیون می‌توان از بی‌قراری، بی‌خوابی، کانفوژن، دلیریوم و سایکوز را نام برد. از نظر نداشتن عوارض جنسی در بیماران افسرده با مشکلات جنسی انتخاب اول است و بیش از آنکه مانند سایر ضدافسردگی ها افزایش اشتها دهد باعث کاهش آن می‌شود. عمده مصرف آن در بیماران MDD بوده و در BMD امکان شیفت به طرف مانیا وجوددارد. جهت جلوگیری از این پدیده مصرف کنترل کننده‌های خلقی در بیماران با این زمینه الزامی است. به علت اثرات بوپروپیون بر روی دوپامین، احتمال تحریک پسیکوز وجود دارد. از این دارو در درمان ADHD کودکان و بزرگسالان نیز استفاده گردیده که به اندازه ریتالین موثر گزارش شده است ولی باعث تشدید تیک‌ها در بیماران با زمینه ADHD و توره گردیده است. اثرات تحریکی آن باعث مصرف این دارو در سندرم خستگی مزمن شده است.

ربوکستین

ربو کستین داروی موثر در بیماری افسردگی و کنترل آثار طولانی مدت آن است. در بیماری پانیک نیز موثر گزارش شده و در علائم فوبیک و اضطراب انتظار نیز مورد مصرف است. آثار آنتی کولینرژیکی کمتری داشته و عوارض خواب آلودگی و آژیتاسیون و اضطراب کمتری از آن گزارش شده. عوارض قلبی-عروقی نداشته و درصد کمی از مصرف‌کنندگان عوارض جنسی گزارش نموده‌اند.

داروهای ضدجنون (آنتی سایکوتیک ها)

آنتاگونیست های گیرنده دوپامین

به هشت گروه تقسیم می گردند: فنوتیازینها، دی بنزوکسازپین، تیوگزانتینها، دی هیدروایندول، بوتیروفنن، دی فنیل بوتیل پیپریدین، بنزامید، بنزیسوکسازل.

موارد استفاده داروهای ضدجنون

اسکیزوفرنیا، مانیک، افسردگی پسیکوتیک، اسکیزوافکتیو و اختلال هذیانی، شخصیت‌های مرزی و سایکوزهای گذرا، پسیکوزهای ناشی از سوء مصرف مواد و داروها، دمانس آلزهایمر و پسیکوزهای ناشی از تومور مغزی، اختلالات حرکتی (اگره هانتیگتون، اختلال تیک و …)، اختلال درد مزمن، تهوع و سکسکه و خارش.

عوارض جانبی ضدجنون ها

عوارض قلبی، سقوط فشارخون وضعیتی، عوارض آنتی کولینرژیکی محیطی و مرکزی، عوارض غددی و عوارض غددی جنسی، عوارض پوستی، عوارض خونی، عوارض چشمی، عوارض کبدی و صفراوی، مسمویت و خودکشی، عوارض نامطلوب حرکتی (از جمله دیستونی حاد، پارکینسون، آکاتژیای حاد و…)، عوارض تشنج‌زا، عوارض چاقی، عوارض سستی و خواب‌آوری.

کلوزاپین (ضدجنون و آنتاگونیست های سروتونین-دوپامین)

کلوزاپین در سالهای 1990 به بعد به عنوان یکی از موثرترین داروهای ضدجنون در بیماران اسکیزوفرنی که به درمان‌های کلاسیک آنتی سایکوتیک‌ها جواب نداده و یا عوارض آنها برایشان قابل تحمل نبوده شناخته و معرفی شد و سازمان نظارت بر مصرف دارو در آمریکا با شرط انجام آزمایشات هماتولوژیک هفتگی برای جلوگیری از عارضه خطرناک 1 تا 2% آگرانولوستیوز مصرف آن را بلامانع اعلام نمود.

موارد مصرف کلوزاپین

درروانپریشی‌های مقاوم به درمان که حداقل با اقدام به درمان با چندین آنتی‌سایکوتیک کلاسیک مقاومت نشان داده و پاسخ نداده‌اند کلوزاپین در طیف وسیعی موثرتر از سایر آنتی سایکوتیک‌ها شناخته شده‌است.از موارد مصرف دیگر در اختلال خلقی دو قطبی I، در بیماران اسکیزوافکتیو و در اختلال شخصیت مرزی موثر گزارش گردیده و در بیماران پارکینسون که دچار سایکوزمی‌شوند داروی انتخابی است.

عوارض شایع کلوزاپین

خواب آلودگی، سرگیجه، یبوست، تهوع، تعریق، خشکی دهان، احتباس ادرار، لرزش، تب، چاقی، تشنج و بیقراری.

ریسپریدون

برای درمان اختلالات روان پریشانه، کاهش‌دهنده علائم مثبت اسکیزوفرنی و تا حدودی موثر بر علائم منفی و موثر در درمان اختلال اسکیزوافکتیو. مصرف ریسپیریدون اختلال اوتیستیک، درمان کمکی یا تنها برای اختلال مانیا، افسردگی سایکوتیک و سایکوزهای اسکیزوفرنی و اسکیزو افکتیو است. در موارد محدودتری در اختلال وسواس، آنسفالوپاتی ناشی از ایدز، شخصیت مرزی، اختلال توره، بیماری هانتیگتون و پارکینسون کاربرد درمانی داشته.

عوارض مصرف ریسپریدون

خواب آلودگی، سرگیجه، تهوع، پرحرکتی، تشنج، سنکوپ، افزایش وزن، اختلال اورگاسم، افزایش رنگینه‌های پوست.

اولانزاپین

داروی موثر بر اختلالات روانپریشی بوده و توسط FAD برای اسکیزوفرن‌های با علائم مثبت و منفی و اسکیزوفرن‌های مقاوم به درمان موثر شناخته شده‌است. خواص ضداضطراب و ضدافسردگی داشته و در حمله اول سایکوز موثرتر از حملات مزمن است.

عوارض مصرف اولانزاژین

خواب آلودگی، سرگیجه، افزایش وزن و چاقی و… که افزایش وزن و چاقی ارتباط چشمگیری با اولانزاپین داشته است.

کوئتیاپین

موثر بر انواع سایکوزها و موثر در رفع علائم منفی و مو ثر در بیماران سایکوتیک مزمن با عوارض کم مانند خواب آلودگی، افت فشار خون، افزایش وزن.

زیپراسیدون

در درمان سایکوز، افسردگی، اضطراب، اسکیزوفرنی و اسکیزوافکتیو موثراست.

آمانتادین

یک داروی ضدویروس آنفولانزا A2 می‌باشد که بر روی علائم پارکینسون و اختلالات حرکتی ناشی از نورولیپتیک‌ها موثر است.

موارد مصرف آمانتادین

پارکینسون ناشی از داروها، سندرم پوزه خرگوش، رژیدیتی و لرزش، آکاتژیای حاد ناشی از داروهای ضدجنون.

عوارض مصرف آمانتادین

اختلال شناختی و اختلال حافظه، سرگیجه، بیخوابی، اختلال توجه بیقراری و اضطراب و آتاکسی و لکه‌های پوستی.

داروهای تنظیم کننده خلق

لیتیوم

اثرات لیتیوم بر اعضای مختلف بدن، مانع ترشح هورمون تیروئید و باعث کم‌کاری قابل برگشت تیروئید می‌شود. در افراد مستعد به بلوک قلبی، عملکرد سینوسی را مختل کرده و باعث وقفه قلبی می‌گردد. قدرت کلیه را برای غلیظ کردن ادرار کاهش داده و ممکن است از عوارض ماندگار آن باشد.

موارد استفاده لیتیوم

اختلال دوقطبی I، ایپزودهای افسردگی اساسی، درمان نگاه‌دارنده بیماری دوقطبی، اختلال افسردگی اساسی، اختلال اسکیزوفرنی و پرخاشگری، اختلال اسکیزوافکتیو.

عوارض لیتیوم

عوارض گوارشی، عوارض قلبی، عوارض پوستی و مسمومیت با مقادیر زیاد لیتیوم.

کاربامازپین

داروی انتخابی و موثر در صرع تامپورال وانواع درد عصب سه قلو ودر روانپزشکی به عنوان داروی دوم در کنترل فرکانس‌های بیماری خلقی دوقطبی I و کنترل حملات حاد شیدایی تاثیر چشمگیری داشته است.

موارد مصرف کاربامازپین

اختلال دوقطبی I، افسردگی اساسی، اسکیزوفرنیا و اسکیزوافکتیو، اختلال کنترل تکانه.

عوارض کاربامازپین

عوارض خونی، عوارض کبدی و صفراوی، عوارض گوارشی، عوارض عصبی، عوارض پوستی و قلبی.

والپروات

یکی از داروهای موثر در انواعی از صرع معرفی می‌گردد و در سالهای اخیر پس از لیتیوم داروی خط دوم در حد کاربامازپین جهت کنترل حملات اختلال خلقی دوقطبیI مصرف می‌شود.

موارد مصرف والپروات

اختلال دوقطبیIو گزارشات مکرر از تاثیر نسبی سدیم والپروات در بیماریهای مختلف مانند اختلال پانیک، PTSD، بولیمیا، ترک الکل داده شده است.

عوارض دارویی والپروات

عوارض گوارشی، عوارض عصبی، عوارض کبدی و خونی.

گاباپنتین

از داروهای نسبتا جدید ضدصرع بوده که در سال 1993 مورد تایید FAD قرار گرفت. گاباپنتین باعث بهبود خلق گردیده و کیفیت زندگی را نیز بهتر می‌گرداند.

شایع‌ترین عوارض آن خواب آلودگی، آتاکسی و گیجی است.

لاموتریژین

برای درمان مانیا و افسردگی موثر است. هنچنین گزارش گردیده لاموتریژین در درمان مانیا و افسردگی در وضعیت ترکیبی و دوره‌های تند موثر بوده و در درمان نگاهدارنده نیز موثر است و در درمان افسردگی در ظرف3 هفته بهبودی چشمگیری مشاهده شده است. از موارد دیگر مصرف آن درمان سایکوز هنگام تشنج است.

از عوارض آن بیخوابی، سرگیجه، آتاکسی، دوبینی و تاری دید است.

توپیرامیت

خاصیت ضدصرع دارد. در گزارشات متفاوتی اثر آن را روی اختلالات دوقطبی مفید توصیف نموده و افراد مورد مطالعه معمولا دوقطبی‌های مقاوم به درمان بوده که به درمان‌های رایج جواب نداده اند.

داروهای مورد استفاده در ترک مواد افیونی

اعتیاد: مجموعا به وابستگی روانی، جسمانی و یا تحملی اطلاق می‌شود که پس از مصرف درازمدت مواد افیونی بروز می‌کند. مواد شبه افیونی رایج عبارتند از: هروئین، هیدرومورفون، کدئین، مپریدین، بوتورفانول و هیدرو کنون. لازم به ذکر است سالانه حدود 2/6 میلیون نفر آمریکایی از داروهای ضددرد به دلایل غیرطبی استفاده می‌کنند و بیش از 3 میلیون نفر در آمریکا هروئین مصرف می‌کنند.

کلونیدین

از آگونیست‌های گیرنده آدرنرژیک بوده و از جمله داروهای پذیرفته شده جهت کنترل و کاهش فشارخون می‌باشد که در روانپزشکی مصارف عمده آن جهت ترک مواد افیونی و مشتقات دیگر مورفینی است.

موارد مصرف کلونیدین در روانپزشکی

ترک اعتیاد: کلونیدین در ترک مواد افیونی باعث کاهش علایم اتونومیک ترک مانند گشادی مردمک، عرقریزی، آبریزش دهان و بینی و افزایش فشار خون گردیده ولی برعلایم سایکولوژیکال مواد تاثیری نداشته است.

سایر اختلالات روانپزشکی: در درمان تورت گاه بجای هالوپریدول برای کاهش عوارض از کلونیدین استفاده می‌کنند و در سایر بیماری‌های اضطرابی مانند هراس، فوبی، وسواس اجبار و اضطراب منتشر و گاه در ترک سیگار و اختلال مصرف گردیده است.

عوارض کلونیدین

خشکی دهان، احساس خستگی، تهوع، سرگیجه، یبوست، کاهش فشارخون، بیخوابی، افسردگی، کابوس و توهمات.

متادون

از درمان‌های اختصاصی ترک مواد مخدر افیونی و مسمومیت‌زدایی مواد و درمان نگاهدارنده ترک اعتیاد می‌باشد. متادون در سم زدایی کوتاه مدت (7 تا 30 روزه)، سم زدایی طولانی مدت (180 روزه) و درمان نگاهدارنده بیش از (180 روزه) افراد وابسته به مواد شبه افیونی به کار می‌رود. برای این منظور متادون فقط در درمانگاه‌های خاص به نام مراکز درمان نگهدارنده با متادون MMTPS و بیمارستان‌ها و زندان قابل وصول است.

فواید ثبت نام در برنامه متادون

1. خطر مرگ را تا 70% کاهش می‌دهد.
2. احتمال ارتکاب اعمال مجرمانه را کم می‌کند.
3. درمان نگهدارنده با متادون اغلب بایستی در تمام طول عمر ادامه یابد.
4. سبب کاهش مصرف غیرقانونی مواد شبه افیونی و سایر موارد مورد سوء مصرف می‌شود.
5. خطر ابتلا به تمام بیماری‌های عفونی و از همه مهم‌تر HIV و هپاتیت A و B را کاهش می‌دهد.

موارد مصرف متادون

ترک مواد افیونی کوتاه مدت 1 ماهه و یا ترک‌های طولانی مدت 6 ماهه با درمان نگاهدارنده و همچنین برای ترک سوء مصرف الکل، بنزودیازپین‌ها، کوکائین و ماری جوانا نیز مصرف می‌شود.

عوارض متادون

اسپاسم مجاری صفراوی، کولیک روده، احتباس ادراری، تعریق، بی‌نظمی خواب، عادت ماهیانه نامنظم، کاهش لیبیدو، یبوست، قرمزی پوست و خارش.

نالترکسون

نالترکسون آنتاگونیست خالص مواد شبه افیونی است. از داروهای موفق جهت رهایی بیمار از علائم ترک مواد شبه افیونی، افیونی و الکل است و از خصوصیات آن کاهش ولع افراد مصرف‌کننده مواد است و صرفا احساس درون ذهنی نشئه را که موجب سومصرف مجدد ماده می‌گردد را برطرف می‌کند. نالترکسون باید بااحتیاط مصرف و شروع گردد؛ چون ممکن است باعث واکنش‌های حاد ترک مانند اسهال و استفراغ شدید و کم آبی مرگبار بدن گردد. به این دلیل مصرف نالترکسون خطر سوء مصرف مجدد مواد را کاهش داده در صورتی که این درمان توام با برنامه‌ای رفتاری باشد. عوامل توفیق در این درمان عبارت است از: انگیزه بالا، متاهل بودن، شاغل بودن و حمایت قوی خانوادگی و اجتماعی. مطمئن ترین زمان شروع نالترکسون معمولا 7 تا 10 روز پس از آخرین مصرف مواد افیونی و شبه افیونی است.

بوپرونورفین

اثر ضددردی آن 25 تا 40 برابر مورفین می‌باشد. به عنوان جانشینی برای متادون و همچنین برای درمان نگاهدارنده در سم زدایی از اپیوئیدها و کوکائین مورد مصرف است. این دارو وابستگی فیزیکی کمتری نسبت به سایر نارکوتیک‌ها داشته و عوارض مصرف آن گاهی کاهش فشارخون، گیجی، خواب آلودگی و تهوع می‌باشد و موارد احتیاط مصرف آن عبارتست از: نارسائی تنفسی، نارسایی حاد کلیه، هیپوتیروئیدی،هیپرتروفی پروستات.

داروهای محرک مغزی روانی (سمپاتومیمتیک ها)

این گروه از داروها بخاطر اثراتی که بر آزادسازی دوپامین مغزی داشته و در بسیاری از بیماری‌های روانپزشکی کودک مانند کاهش توجه و تمرکز، کودکان بیش فعال و هیپراکتیو اثرات چشمگیری نشان داده است از طرف سازمان دارو وغذای آمریکا از 1952 به بعد مجاز برای مصرف دانسته شده و در کشور ما نیز چند نوع آن تحت پوشش داروهای حفاظت شده وزارت بهداشت قابل دسترس برای موارد مجاز می‌باشد. اولین داروی این گروه و قدیمی‌ترین آن دکستروآمفتامین و آمفتامین بوده و پس از آن متیل فنیدیت و پمولین به این گروه اضافه گردید.

موارد استفاده درمانی سمپاتومیمتیک ها

نارکولپسی، اختلال کاهش توجه و تمرکز همراه با پرفعالیتی، اختلال افسردگی مقاوم به درمان‌های رایج بخصوص افسردگی سالمندان.

عوارض دارویی سمپاتومیمتیک ها

سمپاتومیمتیک‌ها ممکن است باعث وخامت گلوکوم، بالارفتن فشارخون و عوارض قلبی و عروقی گردند و از مصرف آن در اختلالات اضطرابی و پسیکوتیک باید خودداری نمود. از عوارض رایج که به ماهیت دارو وابسته است ایجاد اضطراب، بیخوابی و کاهش اشتها می‌باشد. ندرتا ممکن است باعث تشدید تیک‌های عصبی و علائم تورت گردند. سایر عوارض این داروها شامل خشکی دهان، گشادی مردمک چشم، دندان قروچه بوده که مانعی یرای ادامه دارو نخواهد بود. در مصرف درازمدت و دوز بالای ریتالین و آمفتامین احتمالا بروز پسیکوزهای پارانوییدی وجود دارد.

دیگر داروهای موثر در روانپزشکی

دانترولن

داروی شل‌کننده مستقیم عضلات و استخوان‌بندی بوده که مصارف آن در روانپزشکی بخصوص در درمان سندرم بدخیم نورولپتیک‌ها و کاتاتونی و سندرم سروتونرژیک شناخته شده است.

عوارض دانترولن

عوارض دانترولن عبارتند از: ضعف عضلات، خواب آلودگی، سرگیجه، منگی، تهوع، اسهال، خستگی، اختلال تکلم، سردرد، اختلال بینایی، هپاتیت، تشنج.

دیسولفیرام

جهت درمان وابستگی به الکل و پس از آن جلوگیری از مصرف مجدد الکل مورد تجویز است.

یوهمبین

یک آنتاگونیست گیرنده آدرنرژیک است که هم جهت درمان اختلالات عملکرد جنسی نامشخص و هم ناشی از دارو در مردان مصرف می‌شود. موارد استفاده یوهمبین در روانپزشکی به عنوان درمان ناتوانی نعوظی عضوی و روانشناختی مردان است که احتمالا اثر آن بر سلسله اعصاب محیطی اتونومیک است.

سیلدنافیل

سیلد نافیل در 1992 ساخته شد که در درمان ناتوانی جنسی مردان موثر بوده و منجر به نعوظ آلت تناسلی می‌گردد. اولین بار برای کسانی که حداقل 3 سال دچار ناتوانی جنسی بوده و بیش از این تحمل آن را نداشتند تجویز می‌گردید و در حال حاضر در آمریکا روزانه 10000 سخه از آن تجویز می‌گردد که یکی از پرمصرف‌ترین داروها در طول 27 سال اخیر تجارت دارویی آمریکا است. بعضی از پزشکان معتقدند که این دارو حتی می‌تواند در پاسخ جنسی خانم‌ها بخصوص پس از یائسگی موثر واقع گردد.

موارد مصرف سیلدنافیل

سیلد نافیل در گروه کثیری از بیماران که به علل گوناگون دچار ناتوانی جنسی شدند موثر است. این گروه عبارتند از: ناتوانی‌های عروقی، ناتوانی‌های ناشی از بیماری‌های عروق محیطی، فشارخون، دیابت، افسردگی، عمل بای پس قلب، صدمه نخاع، مصرف داروهای ضدفشارخون، ضدافسردگی و ضدروانپریشی.

عوارض مصرف سیلدنافیل

عوارض مصرف سیلدنافیل شامل گرگرفتگی، سردرد، احتقان بینی، سوزش دل، مشکلات بینایی در دید آبی رنگ، سنکوپ کامل است.

تذکرات زیر ضروری است که باید همیشه درباره‌ی داروها رعایت شود:

1. اکیداا از خوددرمانی احتراز کنید.
2. از درمان دیگران بپرهیزید.
3. داروی تجویزشده از سوی پزشک معالج را دقیقاا طبق دستور مصرف کنید.
4. به هر دلیل از قطع ناگهانی دارو اجتناب کنید و در صورت احساس هرگونه عارضه‌ای با پزشک مشورت کنید.
5. از تکرار داروی تجویز شده بدون اجازه‌ی پزشک جداٌ خودداری کنید.

جدول خلاصه داروهای روانپزشکی

داروهای رایج	موارد مصرف	عوارض شایع
آنتی هیستامین	ضداضطراب، خواب آور	خواب آلودگی، سرگیجه
ضدافسردگی چندحلقه‌ای	افسردگی اساسی، هراس، اضطراب فراگیر، وسواس جبری	خشکی دهان، یبوست، تاری دید
فلوکستین	OCD،MDD، فوبی اجتماعی، اختلال شخصیت	خاصیت تحریکی، کاهش وزن
ریسپریدون	اختلال روان پریشانه، اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو	خواب آلودگی، سرگیجه، تهوع، تشنج
آمانتادین	لرزش، رژیدیته، آکاتژیای حاد، پارکینسون	اختلال شناختی و حافظه، سرگیجه، بیخوابی
لیتیوم	اختلال دوقطبیI، افسردگی اساسی، اسکیزوفرنی، پرخاشگری	تهوع، اسهال، پرادراری، پرنوشی، عوارض قلبی، کم کاری تیروئید
متادون	ترک موادمخدر افیونی، مسمومیت زدایی مواد	احتباس ادراری، تعریق، یبوست، اختلال خواب، خارش
آمفتامین	نارکولپسی، اختلال کاهش توجه و تمرکز همراه با پرفعالیتی، افسردگی مقاوم به درمان	ایجاد اضطراب، بیخوابی، کاهش اشتها
دانترولن	شل‌کننده مستقیم عضلات و استخوان بندی، کاتاتونی	خواب آلودگی، سرگیجه، تهوع، اسهال

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

آذر، ماهیار. نوحی، سیما. داروهای رایج روانپزشکی، ویرایش دوم، انتشارات ارجمند، سال1386

درمان افتادگی رحم با توانبخشی عضلات کف لگن

دفع فوریتی ادرار،‌ و احتباس ادراری می‌شود.

انتروسل: فتق یا بیرون زدگی قسمت فوقانی واژن که قسمتی از روده کوچک وارد واژن می‌شود. ایستادن باعث درد کمر و احساس فشار می‌شود و این مشکل هنگام دراز کشیدن برطرف می‌گردد.

رکتوسل: فتق یا بیرون زدگی قسمت دیواره خلفی واژن بخشی از رکتوم وارد واژن می‌‌شود. این حالت باعث دشوار شدن حرکات روده شده تا جایی که بیمار مجبور از قسمت داخلی واژن خود را فشار دهد تا رکتوم تخلیه شود.

چه موقع باید برای درمان افتادگی رحم به پزشک مراجعه کرد؟

---

در صورت بروز موارد زیر باید شما به متخصص ارولوژی مراجعه کند:

• در صورتی که بیمار دهانه رحم خود را در نزدیکی واژن احساس کند.
• در صورتی که بیمار دچار نشت ادرار شده باشد.
• در صورتی که بیمار به طور مداوم احساس کند رکتوم او پر است.
• در صورتی که بیمار احساس کند به کانال واژن فشار وارد می شود یا بیرون زدگی چیزی را در ورودی واژن خود احساس نماید.
• در صورتی که بیمار به طور مداوم از درد پایین کمر رنج می‌برد و هنگام راه رفتن مشکل دارد برای دفع ادرار و مدفوع به مشکل برخورده است.

بیمار باید در صورت بروز موارد زیر فورا به پزشک مراجعه نماید:

• احتباس یا بروز مشکل در دفع ادرار و مدفوع
• افتادگی کامل رحم (رحم به طور کامل از واژن خارج می‌شود).

نحوه انجام معاینات پزشکی برای تشخیص این بیماری چیست؟

---

• پزشک براساس سابقه پزشکی بیمار و معاینه لگن می‌تواند افتادگی رحم را تشخیص دهد.
• در حالت ایستاده و خوابیده و وضعیت لگن بیمار را بررسی می‌کند.
• پزشک از بیمار می‌خواهد سرفه کند یا زور بزند تا میزان فشار داخلی شکم او را بررسی نماید.
• برخی از اختلالات خاص از قبیل انسداد مجرای پیشاب به علت افتادگی رحم باید از طریق پیلوگرام وریدی یا سونوگرافی تایید شود. در پیلوگرام وریدی ماده حاجب به درون سیاهرگ تزریق می‌شود سپس اشعه ایکس مسیر ماده حاجب درون مجاری ادراری را دنبال می‌کند.
• پزشک برای رد کردن سایر مشکلات ناحیه لگن انجام سونوگرافی را درخواست می‌کند. در این حالت قسمت سر دستگاه روی شکم بیمار یا درون واژن قرار داده می‌شود تا به کمک امواج صدا تصاویری دقیق از ناحیه واژن و رحم به دست بیاید.
• گاهی اوقات برای تهیه تصاویر بهتر و با وضوح بالا انجام اسکن ام آر آی درخواست می‌شود. انجام این اسکن فقط در موارد خاص درخواست می‌گردد.

روش‌های درمانی غیر جراحی برای افتادگی رحم چیست؟

---

درمان افتادگی رحم به میزان ضعیف بودن ساختارهای محافظ اطراف رحم بستگی دارد.

درمان خانگی

می‌توان با انجام دادن برخی از تمرینات ورزشی چون کگیل به تقویت عضلات لگن کمک کرد. اما در اکثر موارد افتادگی رحم ربطی به تقویت ساختارهای عضلانی رحم ندارد. آسیب دیدگی مکرر رحم به علت زایمان و عوامل دیگری که در قسمت فوق به آنها اشاره کردیم در کنار پارگی رباط‌های محافظ واژن باعث بروز این عارضه می‌شود. در اکثر موارد خروج جنین از کانال واژن باعث کشیدگی واژن و متعاقباً پارگی فاسیای درون لگن می‌شود. انقباض عضلات ناحیه لگن می‌‌تواند به رفع مشکل نشت خفیف ادرار علت افزایش فشار داخل شکم ایجاد می‌شود (عطسه کردن و سرفه کردن) کمک ‌کند، البته این تمرینات ورزشی نمی‌‌توانند به رفع مشکل اختلالات عمیق مربوط به افتادگی رحم کمک نمایند.

داروها

می‌توان از استروژن درمانی برای تقویت عضلات بدن و عضلات اطراف واژن استفاده کرد. استفاده از شیاف یا پماد واژینال می‌‌تواند به بهبود قدرت و توانایی بافت‌های واژن کمک کند البته این روش فقط در زنانی که یائسه شده‌اند استفاده می‌شود. استروژن درمانی می‌تواند باعث بروز عوارض مختلف، به ویژه در افرادی که دچار برخی از انواع سرطان هستند، شود و ریسک بروز برخی از مشکلات از قبیل سکته و تشکیل لخته خونی را به ویژه در زنان مسن افزایش دهد. استروژن درمانی باعث بهبود بافت های آسیب دیده که منجر به افتادگی رحم شده‌اند نمی‌‌شود.

استفاده از وسایل محافظ رحم

بیوفیدبک یک فرآیند درمانی است که بیمار می‌تواند اطلاعات بیشتری را در خصوص کنترل عملکرد بدن خود به دست بیاورد. متخصص اورولوژی و زنان و زایمان از بیوفیدبک برای تعیین محل عضلات کف لگن و تقویت آنها استفاده می‌کنند. در بیوفیدبک درمانی وسایل مخصوصی درون واژن، رکتوم، یا روی پوست قرار داده می‌‌شود تا عملکرد عضلات کف لگن کنترل گردد. سپس پزشک از بیمار می‌خواهد عضلات کف لگن خود را منقبض کند و قدرت حرکتی انقباضات صفحه کامپیوتر مشاهده می‌کند. این روش به بیمار کمک می‌کند بتوانند به تدریج انقباضات را قوی‌تر و کارآمدتر کند.

تحریک الکتریکی عصبی- عضلانی (NMES)

---

تحریک الکتریکی عصبی- عضلانی روش دیگری است که در برخی موارد از آن برای تقویت عضلات ضعیف کف لگن و بهبود کنترل مثانه استفاده می‌شود. تحریک الکتریکی اعصاب ناحیه لگن باعث می‌شود عضلات ضعیف لگن و اسفنکتر مجرای پیشاب و مقعد منقبض شوند. پزشک سر دستگاه را وارد واژن می‌کند و جریان الکتریکی خفیفی را به بدن ارسال می‌نماید و باعث منقبض شدن عضلات می‌شود و سطح آن پایین‌تر از آستانه تحمل درد است. پزشک از بیمار می‌خواهد هنگام احساس کردن جریان الکتریکی به منقبض کردن عضلات خود بپردازد. پس از شروع انقباضات، پزشک جریان الکتریکی را به مدت 5 تا 10 ثانیه قطع می‌کند. معمولاً هر جلسه درمانی حدود 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.

جراحی افتادگی رحم

---

انتخاب عمل جراحی برای درمان افتادگی رحم به عوامل متعددی از قبیل سن بیمار، سطح سلامت عمومی او، و تمایل به بارداری در آینده بستگی دارد. در برخی موارد شدید، پزشک اقدام به خارج کردن رحم (هیسترکتومی) می‌کند. پزشک در حین جراحی به اصلاح افتادگی دیواره رحم، مجرای پیشاب، و مثانه و رکتوم می‌پردازد. این جراحی به صورت شکمی(ایجاد برش روی شکم) به صورت واژینال(ایجاد برش روی دیواره واژن) یا به صورت لاپاروسکوپی استفاده از وسایل مخصوص برای انجام عمل جراحی از طریق برش‌های کوچک انجام می‌شود.

مراقبت‌های پس از عمل افتادگی رحم

---

مراقبت‌های پس از عمل افتادگی رحم عنوان به نحوه درمان این مشکل بستگی دارد:

• اگر این بیمار تحت عمل کردن جراحی قرار گرفته باشد باید طبق توصیه پزشکان قسمت های روتین خود را انجام دهد. بیمار از پساری استفاده می‌کند باید پزشک پساری را تمیز کرده و چک نماید و آن را در محل مناسب قرار دهد.
• در صورتی که بیمار نحوه خارج کردن و تمیز کردن آن را در منزل یاد گرفته باشد نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. تعداد زیادی از بیماران قادر به خارج کردن یا نصب مجدد پساری نیستند این افراد باید حتماً به پزشک مراجعه کنند.

چگونه می‌توان از افتادگی رحم جلوگیری کرد؟

---

• وزن خود را کاهش دهید.
• مواد غذایی حاوی فیبر بخورید تا از یبوست پیشگیری شود.
• تمرینات کگل را انجام دهید تا عضلات کف لگن شما قوی شود.
• این تمرینات می‌توانند به بهبود نشت خفیف ادرار کمک کنند.
• از برداشتن اجسام سنگین یا زور زدن خودداری کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

عوارض جانبی طبیعی بارداری چیست؟

از آنجایی که بدن برای تطبیق و حمایت از جنین در حال رشد متحمل تغییرات قابل توجهی می شود، برخی از علائم حاملگی و عوارض جانبی انتظار می رود که تعدادی از موارد رایج در زیر آمده است:

احساس بیمارگونه صبحگاهی

این حالت شامل تهوع و استفراغ است که در سه ماهه اول بارداری رخ می دهد. اگر چه بسیاری از زنان علائم شدید را بعد از بیدار شدن تجربه می کنند و بر خلاف نام آن، ممکن است در هر زمانی از روز اتفاق بیفتد. برای اغلب افراد، این حالت بعد از سه ماهه اول شروع می شود، اما برای تعداد کمی از زنان ممکن است در طول دوران بارداری باقی بماند. درمان پزشکی برای این حالت معمولا مورد نیاز نیست، زیرا با پیشرفت بارداری حل خواهد شد. خوردن وعده های غذایی کوچک در طول روز می تواند به کاهش تهوع کمک کند و در بعضی موارد ممکن است به بیمار توصیه شود تا برخی داروهای ضد تهوع را برای تسکین علائم مصرف کند. همچنین درمان های طبیعی مانند مصرف گوجه فرنگی و زنجبیل می تواند مفید باشد.

یبوست
یبوست در دوران بارداری شایع است و می تواند به عوامل مختلفی مربوط باشد. در اوایل بارداری، یبوست اغلب ناشی از تغییر هورمون ها و افزایش جذب آب در روده است، که هر دو باعث کند شدن سیستم گوارش می شوند. ویتامین های پیش از تولد نیز ممکن است در بعضی از زنان باعث ایجاد یبوست شوند. پیشرفت بارداری، کاهش فعالیت بدنی و افزایش حجم رحم می تواند باعث یبوست شود.
برای رفع یبوست در دوران بارداری، زنان تشویق به خوردن رژیم غذایی غنی از فیبر، افزایش مصرف آب و ورزش منظم می شوند.

تغییر خلق و خستگی

نوسانات خلق و خستگی از جنبه های رایج بارداری است که به تغییرات هورمونی و فیزیکی بدن نسبت داده می شوند. برخی از زنان در دوران بارداری افسردگی را تجربه می کنند، وضعیتی که به عنوان افسردگی قبل از زایمان شناخته می شود که می تواند بسیار جدی و ناتوان کننده باشد. زنانی که به صورت مداوم دارای احساسات نا امیدی، گناه، اضطراب یا عدم علاقه به چیزهایی که قبلا معمولا از آن لذت می برند هستند، باید در اسرع وقت با پزشک خود برای بحث در مورد گزینه های درمان صحبت کنند.

سوزش معده

تغییرات هورمونی بواسطه بارداری باعث بوجود آمدن اختلالاتی در سیستم گوارشی می شود، مواد غذایی در معده اسید بیشتری ترشح می کنند که ممکن است به رفلکس منجر شود و اسید معده در مری و گلو ایجاد حباب کند که موجب احساس سوزش اذیت کننده می شود. علاوه بر این، کودک رو به رشد می تواند بر معده فشار آورد و علائم سوزش سردل را بدتر کند. زنان مبتلا به سوزش سر دل در دوران بارداری ممکن است با خوردن غذاهای کوچکتر و مکرر، خودداری از غذاهایی که موجب سوزش سر دل می شوند، مصرف زیاد مایعات و استفاده از آنتی اسیدها تسکین پیدا کنند. اگر این اقدامات سوزش بیمار را حل نمی کند، اغلب پزشکان دارو تجویز می کنند.

حرکت جنین

در طی سه ماهه دوم، حرکت نوزاد قابل تشخیص است. همانطور که کودک رشد می کند، حرکات واضح تر می شود، زیرا کودک شروع به کشش، ضربه زدن و چرخش می کند. در طول سه ماهه سوم به زنان باردار توصیه می شود توجه داشته باشند که نوزاد چه مقدار در حال حرکت است. به طور معمول، در طول سه ماهه سوم، در طول روز باید 12 یا بیشتر بار حرکات احساس شود. اگر متوجه حرکات کمتر یا کاهش ناگهانی تحرک جنین شدید، باید با پزشک خود تماس بگیرد.

انقباض
در طول سه ماهه سوم، زنان الگوی انقباضی نامنظمی را تجربه خواهند کرد. این انقباضات بر خلاف انقباضات هنگام زایمان، دارای الگو یا افزایش در شدت نیستند. با این حال، گاهی دردناک هستند. انقباضات واقعی نشان دهنده زمان زایمان طولانی تر می شوند (تا یک دقیقه کامل) و با افزایش شدت در تکرار های منظم رخ می دهد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: داریوش فرهود متخصص ژنتیک

علت کبودی پوست چیست؟

آسیب های ورزشی

آسیب های ورزشی آسیب هایی هستند که در هنگام انجام ورزش به وجود می آیند. این آسیب ها می‌توانند شامل شکستگی استخوان، کشیدگی و پیچ خوردگی عضلات، دررفتگی مفاصل، پارگی تاندون ها و تورم عضلانی باشند. آسیب های ورزشی ممکن است در اثر ضربه و یا زیاده روی در انجام ورزش بوجود بیایند.

آسیب مغزی خفیف بوجود می آید. علایم تکان خوردن مغز بسته به شدت آسیب و خصوصیات ذاتی فرد آسیب دیده متفاوت است.

مشکلات حافظه، گیجی، خواب آلودگی یا احساس کندی، منگی، دوبینی و تاری دید، سردرد، تهوع، استفراغ، حساسیت به صدا یا نور، مشکلات تعادلی و واکنش کند به تحریکات مختلف از جمله علائم تکان خوردن مغز هستند. این علائم ممکن است بلافاصله بعد از آسیب ایجاد شوند و یا ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها و حتی ماه‌ها پس از آسیب بروز پیدا کنند.

3) ترومبوسیتوپنی

ترومبوسیتوپنی به معنی کمتر بودن تعداد پلاکت ها از حد طبیعی خود می باشد. دلایل بسیار متنوعی می توانند باعث ترومبوسیتوپنی شوند. شدت علائم این بیماری نیز در افراد مختلف متغیر است.

علائم ممکن است شامل کبودی‌های قرمز، بنفش یا قهوه ای رنگ، لکه های پوستی همراه با نقاط قرمز یا بنفش، خون دماغ شدن، خونریزی لثه ها، طولانی شدن مدت زمان خونریزی، وجود خون در ادرار و مدفوع، استفراغ خونی و خونریزی شدید قاعدگی باشند.

4) لوسمی

اصطلاح لوسمی برای توصیف انواع سرطان هایی که منشا خونی دارند، استفاده می شود. این بیماری‌ها در اثر تکثیر خارج از کنترل گلبول های سفید در مغز استخوان ایجاد می شوند.

لوسمی‌ها بر اساس زمان شروع و نوع سلول های درگیر (سلول‌های رده میلوئیدی و لنفوسیتی) طبقه بندی می شوند. علایم شایع لوسمی عبارتند از:

• تعریق بویژه در شب که تعریق شبانه نیز نامیده می شود
• ضعف
• خستگی که با استراحت هم از بین نمی رود
• کاهش غیر ارادی وزن
• دردهای استخوانی
• گره های لنفاوی برجسته و بدون درد بویژه در ناحیه گردن و زیر بغل
• بزرگی طحال یا کبد
• نقاط قرمز رنگ در پوست
• کبودی و خونریزی آسان
• تب و لرز و عفونت های مکرر

فون ویلبراند یک اختلال خونریزی است که در اثر کمبود فاکتور ون ویلبراند ایجاد می شود. چنانچه سطح فرم عملکردی این فاکتور در خون پایین باشد، پلاکت ها قادر نخواهند بود به طور مناسبی تجمع پیدا کنند و این موضوع منجر به طولانی شدن مدت زمان خونریزی خواهد شد.

شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از:

• کبودی آسان
• خون دماغ شدن بیش از حد
• خونریزی های طولانی مدت پس از آسیب
• خونریزی لثه
• خونریزی غیر طبیعی و شدید در دوران قاعدگی.

6) آسیب سر

آسیب به سر یک حالت اورژانسی در پزشکی محسوب می شود و نیازمند مراقبت های فوری است. آسیب به سر تحت عنوان هر نوع آسیب به مغز، جمجمه و یا اسکالپ (بافت خاصی که جمجمه را می‌پوشاند و به صورت عامیانه پوست سر نامیده می شود) تعریف می شود.

آسیب های متداولی که به سر وارد می شوند، شامل ضربه (تکان خوردن مغز)، شکستگی جمجمه و زخمی شدن اسکالپ هستند. آسیب های وارده به سر معمولا در اثر وارد شدن ضربه به سر و صورت یا تکان خوردن ناگهانی و شدید جمجمه بوجود می آیند.

ارزیابی و درمان تمام جراحات وارده به سر تحت نظارت مستقیم پزشک بسیار مهم است. علائم هشدار دهنده ای که نشان دهنده اورژانسی بودن جراحت وارده می باشند عبارتند از:

• تشنج
• فقدان هوشیاری
• استفراغ
• مشکلات تعادلی
• عدم هماهنگی حرکات
• عدم آگاهی به مکان و زمان
• سردرد دائمی و تشدید شونده
• از دست دادن کنترل عضلات
• از دست دادن حافظه
• خارج شدن مایع شفاف از گوش یا بینی
• خواب آلودگی بیش از حد

هموفیلی A یک اختلال ارثی است که در آن فرد از فقدان یا کمبود برخی پروتئین ها، موسوم به فاکتورهای انعقادی، رنج می برد. خون این افراد به خوبی منعقد نمی شود.

علائم بیماری در اثر یک نقص ژنتیکی در ژن های سازنده فاکتور های انعقادی 8، 9 و 11 بوجود می آید. کمبود این فاکتورها باعث می شود فرد به آسانی دچار خونریزی شده و خونریزی وی نیز به مدت طولانی ادامه پیدا کند.

خونریزی خودبه خودی، کبودی آسان، خون دماغ شدن، خونریزی لثه ها، خونریزی طولانی مدت پس از عمل جراحی یا جراحت، خونریزی در مفاصل، خونریزی داخلی و یا خونریزی در مغز از دیگر علائم احتمالی این بیماری هستند.

هموفیلی B)

در این بیماری ارثی نادر بدن قادر به تولید فاکتور 9 نمی باشد. این موضوع منجر به اختلال در روند انعقاد خون می شود. این بیماری معمولا در دوران طفولیت یا کودکی تشخیص داده می شود.

افزایش مدت زمان خونریزی، کبودی های شدید و بدون دلیل، خونریزی لثه و خون دماغ شدن های طولانی از علائم این بیماری هستند. همچنین ممکن است خون بدون هیچ دلیل واضحی در ادرار و مدفوع ظاهر شود. خونریزی داخلی در مفاصل، که منجر به ورم و درد آنها می شود، نیز از دیگر علائم این بیماری است.

11) کمبود فاکتور 7

کمبود فاکتور 7 زمانی بوجود می آید که بدن قادر به تولید مقادیر کافی از این فاکتور نباشد و یا عواملی با تولید آن تداخل کنند. این عوامل مداخله کننده در اغلب موارد بیماری ها و استفاده از داروهای خاص هستند. علائم این بیماری عبارتند از:

• خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان
• عمل جراحی و یا جراحت
• کبودی آسان
• خون دماغ شدن
• خونریزی لثه و خونریزی شدید
• طولانی در دوران قاعدگی.

در موارد شدید علائمی نظیر خونریزی در روده، معده، عضلات و تخریب غضروف‌های مفصلی در اثر دوره های مکرر خونریزی نیز دیده می شوند.

12) کمبود فاکتور 10

به کمبود فاکتور 10، کمبود فاکتور استوارت – پراور نیز گفته می شود. این حالت در اثر کمبود یک پروتئین انعقادی، تحت عنوان فاکتور 10 بوجود می آید. این بیماری می تواند از طریق ژنتیکی به نسل های بعد نیز منتقل شود. اما این بیماری به صورت غیر ارثی و در اثر مصرف یک سری داروها و ابتلا به بیماری های خاص نیز بوجود می آید.

کمبود فاکتور 10 باعث اختلال در روند طبیعی انعقاد خون می شود. علائم این بیماری عبارتند از:

• خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان، عمل جراحی و یا جراحت
• کبودی آسان
• خون دماغ شدن
• خونریزی لثه
• خونریزی طولانی مدت یا شدید در دوران قاعدگی.

در در موارد شدید این بیماری نیز، علائمی نظیر خونریزی در روده، معده، عضلات، سر و تخریب غضروف های مفصلی در اثر دوره های مکرر خونریزی دیده می شود.

پیچ خوردگی مچ پا و کشیدگی عضلات

ضربه (وارد شدن ضربه توسط شخص دیگر یا اصابت توپ به سر)

داروهای ضد انعقاد

مکمل ها

کبودی هایی که پس از بریدگی‌، سوختگی، سقوط و یا زخم بوجود می آیند، طبیعی هستند. به وجود آمدن برجستگی در ناحیه کبود شده نیز معمولا دلیل خاصی ندارد.

در واقع این کبودی‌ها بخشی از فرایند طبیعی ترمیم جراحت در بدن می باشند و نیازی نیست در مورد آن ها نگران باشید. با این حال، چنانچه یک زخم دچار کبودی باشد، مرتبا باز شود و از آن ترشحات شفاف، چرکی و یا خونی خارج گردد، باید در اسرع وقت توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد. چرا که این مورد می تواند نشان دهنده عفونت باشد.

چنانچه یک کودک دچار کبودی بدون دلیل شده باشد باید به مراکز درمانی منتقل شود تا علت اصلی آن مشخص گردد. کبودی بدون علت در کودکان می‌تواند نشان دهنده بیماری های خطرناک و یا سوء استفاده باشد.

یک سری داروهای خاص احتمال کبودی را افزایش می دهند. داروهای ضد انعقاد و کورتیکواستروئیدها از جمله داروهای شایعی هستند که می‌توانند علت کبودی باشند. برخی مکمل های طبیعی نظیر روغن ماهی نیز اثراتی مشابه داروهای ضد انعقاد دارند و باعث کبودی می شوند.

احتمال کبودی پس از انجام تزریقات و یا پوشیدن لباس های تنگ نیز وجود دارد. کبودی در افراد مسن شایع تر است. با افزایش سن پوست نازک‌تر می‌شود و در نتیجه مویرگ های پوستی بیشتر مستعد پارگی می شوند. برخی افراد به آسانی و با وارد شدن ضربه خفیف به بدن دچار کبودی می‌شوند.

همچنین زنان نسبت به مردان بیشتر مستعد کبودی هستند. البته در بیشتر موارد، کبودی ها نگران کننده نیستند. با این حال اگر اخیرا دچار کبودی شده‌اید بهتر است با پزشک خود در مورد دلایل احتمالی آن صحبت کنید.

اختلالات خونریزی

گاهی مواقع علت کبودی بیماری‌های زمینه ای است و ارتباطی به جراحت یا صدمه ندارد. تعدادی از اختلالات خونریزی که می توانند باعث کبودی‌های مکرر شوند. این اختلالات عبارتند:

• بیماری ون ویلبراند
• هموفیلی A
• بیماری کریسمس
• کمبود فاکتور 7
• کمبود فاکتور 10
• کمبود فاکتور 5
• کمبود فاکتور 2

کبودی چگونه درمان می شود؟

بسته به علت کبودی می توان آن‌ها را با راهکارهای زیر درمان نمود:

• استفاده از یخ برای کاهش ورم
  به این منظور یخ را در یک پارچه قرار دهید تا از تماس مستقیم آن با پوست دچار کبودی پرهیز شود. یخ را به مدت 15 دقیقه در محل کبودی قرار دهید. این کار را در صورت نیاز هر یک ساعت تکرار کنید.
• به ناحیه کبود شده استراحت دهید
• در صورت امکان ناحیه کبود شده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید
  این کار از تجمع خون در بافت کبود شده جلوگیری می‌کند.
• از داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن استفاده کنید
  استفاده از این داروها درد ناحیه کبود شده را کاهش می‌دهد. از مصرف آسپیرین و ایبوبروفن نیز بپرهیزید چرا که باعث افزایش خونریزی می‌شوند.
• از لباس های آستین بلند و شلوار های گشاد استفاده کنید
  به این ترتیب می‌توانید از ناحیه کبود شده بیش‌تر محافظت کنید.

راه‌های پیشگیری از کبودی پوست

گاهی علت کبودی مشخص نیست و یا این کبودی کاملا اتفاقی است. ممکن است این مشکل برای همه اتفاق بیفتد، اما می توان با رعایت احتیاط در هنگام بازی، ورزش و رانندگی احتمال آن را کاهش داد.

قرار دادن بالشتک محافظ در زانو ها، آرنج ها و ساق پاها در هنگام نظافت و یا انجام مسابقات ورزشی می تواند از کبود شدن این نواحی جلوگیری کند. با استفاده از موارد زیر خطر کبود شدگی را کاهش دهید:

• محافظ ساق پا
• بالشتک شانه
• محافظ لگن
• بالشتک های ران

ظهور لکه های سیاه و آبی در اثر کبودی، اتفاقی طبیعی است. کبودی ها می توانند ناخوشایند باشند اما معمولا خود به خود بهبود پیدا می کنند. مگر آنکه ناشی از بیماری زمینه ای خاصی باشند. اگر کبودی در عرض 3 هفته بهبود پیدا نکرد باید به پزشک مراجعه کنید، تا علت کبودی مشخص شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

چه موادی غضروف ساز است؟

مواد غذایی غضروف ساز به استحکام استخوان‌های شما هم کمک می کنند. به این ترتیب شما با خوردن غذاهای غضروف سار، زندگی شاداب تر و تحرک بیشتری خواهید داشت. با استفاده از خوردن این نوع غذاها و همچنین دور کردن سبک زندگی ناسالم، بیماری‌های شایع و همچنین ورزش کردن می‌توانید تمام طول عمر را به سلامتی بگذرانید.

مواد غذایی غضروف ساز زانو

درد در مفاصل و همچنین آرتروز یک بیماری همه‌گیر پنهان است که تقریباً یک سوم افراد بزرگ‌سال را درگیر می‌کند. در اثر کهولت سن و بی تحرکی درد مفاصل نیز شدت بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل است که باید در طول زندگی مواد غذایی مفید و غضروف ساز برای سلامتی در دوران کهن‌سالی مصرف کنیم.

- سیر، تره فرنگی و پیاز

این‌ها همگی می‌توانند به شما در غضروف سازی کمک کنند. بر اساس مشاهدات علمی انجام شده روی مواد غذایی همانند تره، سیر و پیاز مقدار گوگرد حاوی آن‌ها، توانسته است با مشکلات التهابی و دردها مبارزه کند.

این مواد غذایی را به رژیم خود اضافه کنید تا علاوه بر داشتن طعم و مزه مناسب، سلامتی کافی هم و غضروف سازی داشته باشید. برای غذاهایی که نیاز به نمک دارید، استفاده کردن از این سه ترکیب جایگزین مناسبی است.

همان‌طور که می‌دانید مصرف کردن سدیم زیاد به التهاب در مفاصل و همچنین فشار خون که یکی از مهم‌ترین عوامل بروز چاقی است کمک می‌کند.

- سیب یک غضروف ساز

سیب دارای کوئرستین است. این ترکیب مغذی به ساختن کلاژن در بدن کمک می‌کند. همان‌طور که مطالعه کردید کلاژن یکی از مهم‌ترین عوامل غضروف ساز است. از سوی دیگر تولید کلاژن بیشتر به بدن شما در رسیدن به سلامتی استخوان‌ها، پوست و اندام‌های دیگر بدن که نیاز به کلاژن دارند، کمک خواهد کرد. به این ترتیب نه تنها از لحاظ پوستی بلکه غضروفی هم جوان‌تر خواهید بود.

- بادام برای غضروف سازی

آجیل‌ها از جمله بادام دارای مقدار زیادی اسید چرب امگا سه است. در کنار این اسید چرب مغذی، مقادیر کافی از ویتامین ای و همچنین منگنز نیز وجود دارد. امگا سه در کنار این ترکیبات به کاهش یافتن التهاب در غضروف‌ها کمک زیادی می‌کند. ویتامین ای خود به نوعی انتی اکسیدان مؤثر در کاهش فعالیت رادیکال‌های آزاد است. از سوی دیگر منگنز با ترمیم مفاصل به وسیله تولید گلوکوزامین، کمک می‌کند.

- ژلاتین

ژلاتین در خود نوعی پروتئین ضعیف دارد. در مورد ژلاتین و مصرف کردن ترکیباتی همانند پاستیل تصور عمومی بر این است که خوردن این ترکیبات غذایی به افزایش سلامتی استخوان‌ها غضروف کمک می‌کند. این در حالی است که مطالعات علمی نشان داده است ژلاتین نمی‌تواند به صورت مستقیم بر روی غضروف سازی دخالت داشته باشد. مصرف کردن ژلاتین و دیگر ترکیبات حاوی آن برای کودکان به منظور رسیدن به غضروف سازی مؤثر به هیچ عنوان توصیه نشده است.

- بامیه یک غضروف ساز

از دیگر ترکیبات مغذی که شما می‌توانید به عنوان غضروف ساز مصرف کنید، بامیه است. بامیه در خود مقدار زیادی ویتامین آ و ث دارد. از سوی دیگر بر اساس ارزش غذایی بامیه می‌توان گفت وجود سدیم، کلسیم و همچنین پتاسیم به شما کمک زیادی در غضروف سازی می‌کند. این میوه غنی از خواص انتی اکسیدانی است.

انتی اکسیدان های موجود در بامیه به شما کمک خواهند کرد تا بر واکنش‌های رادیکالی که ممکن است فعالیت غضروف سازی را تخریب کنند، پیروز شوید. بامیه همچنین به بدن شما در رسیدن به حالت قلیایی بدن کمک می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت که با خوردن بامیه شما سلامت استخوان و غضروف بهتری خواهید داشت.

- بروکلی

بروکلی یکی دیگر از شاهکارهای خلقت است که شما می‌توانید از آن برای غضروف سازی استفاده کنید. مشاهدات علمی فراوانی وجود دارد که خاصیت ضد آرتروزی این گیاه را نشان می‌دهد. بر اساس همین مطالعات، مقدار زیاد گوگرد در بروکلی است که باعث آزاد شدن ترکیبات سولفوران که محافظت کننده از غضروف هستند، می‌شود. از این گذشته بروکلی دارای ترکیبات زیاد انتی اکسیدانی است. انتی اکسیدان ها نه تنها به غضروف سازی بلکه برای رسیدن به سلامتی کافی در بدن کمک می‌کنند.

- سویا یک غضروف ساز

ماکارونی دوست دارید؟ پس به جای گوشت از سویا در آن استفاده کنید تا غضروف سازی بهتری داشته باشید. سویا یکی دیگر از جمله ترکیبات غذایی است که به شما در غضروف سازی کمک می‌کند. علاوه بر خود سویا، ترکیبات به دست آمده از سویا همانند شیر سویا نیز به غضروف سازی کمک می‌کنند. البته باید در نظر داشته باشید که برای مصرف کردن سویا نیازی به استفاده از نمک زیاد ندارید.

- میگو

غضروف سازی نیاز به گلوکوزامین دارد. مصرف کردن اسید امینه های مورد نیاز برای تولید گلوکوزامین به بدن شما در افزایش غضروف سازی کمک خواهد کرد. این منبع اسید امینه در طبیعت به وفور یافت نمی‌شود و تنها در برخی از ترکیبات غذایی وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها میگو است.

میگو دارای مقدار زیادی ترکیبات مؤثر در تولید گلوکوزامین است. استفاده کردن از این ترکیب گیاهی برای کسانی که دچار مشکل خون هستند به شدت توصیه شده است چرا که وجود اسید امینه های مؤثر به کاهش چربی خون می‌تواند کمک کند.

- ویتامین ث یک غضروف ساز

برای تقویت و همچنین غضروف سازی نیاز به ویتامین ث دارید. این ویتامین نقش مهمی در کلاژن سازی دارد. همان‌طور که در گذشته خواندید کلاژن خود یکی از پایه‌های اصلی غضروف سازی است. شما در طول روز نیاز به مصرف 70 تا 80 میلی‌گرم ویتامین ث دارید. اگر می‌خواهید این مقدار ویتامین ث را برای غضروف سازی استفاده کنید باید بدانید که مقدار ویتامین ث مورد نیازتان به 200 میلی‌گرم افزایش پیدا می‌کند.

- انتی اکسیدان بتاکاروتن

بتاکاروتن از دسته ویتامین ب است که در میوه، سبزیجات زرد وجود دارد. بیشترین بتاکاروتن در زردآلو، انبه، هویج و همچنین انار یافت می‌شود. این انتی اکسیدان قوی به بدن شما در رسیدن به سلامتی غضروف کمک می‌کنند. از سوی دیگر با تأمین مواد مغذی غضروف سازی را برای ترمیم غضروف‌ها انجام می‌دهد. با این حساب نباید با مصرف کردن ترکیبات دارای بتاکاروتن نگران غضروف سازی باشید.

- پاپایا و غضروف سازی

این میوه دارای مقدار زیاد ویتامین ث و آ است. همچنین آنزیم‌های مشابه با آناناس در آن وجود دارد، که می‌تواند به غضروف سازی کمک کند. ویتامین ث در پاپایا احتمال بروز آرتریت را کاهش داده و ویتامین آ آن در جلوگیری کردن از حملات رادیکال آزاد به ناحیه غضروف‌ها جلوگیری می‌کند.

- روغن‌ زیتون یک غضروف ساز

اولین چیزی که باید در مورد زیتون به یاد داشته باشید خواص ضد انتی اکسیدانی و غنی بودن آن از ترکیبات اسید چرب امگا سه و شش است. این اسیدهای چرب می‌توانند به کاهش مقدار التهاب و همچنین درد در مفاصل کمک کنند. می‌توانید روغن‌زیتون را به صورت افزودنی روی سالاد و همچنین غذاهای مختلف اضافه کنید. به این ترتیب نه تنها از مزه غذا لذت خواهید برد بلکه به سلامتی کامل غضروف‌ها هم می‌رسید.

- روغن نارگیل و غضروف سازی

روغن نارگیل سرشار از روغن‌های اساسی است که باعث کاهش التهاب و همچنین درد در مفاصل می‌شود. از سوی دیگر هیدراته کردن بدن از دیگر فواید مصرف نارگیل است. بافت‌ها زمانی که هیدراته می‌شوند می‌تواند در برابر ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها مقاومت کند. این عوامل همگی در کاهش غضروف سازی مؤثر هستند که با خوردن روغن نارگیل بهبود پیدا می‌کنند. شما می‌توانید از روغن نارگیل به صورت موضعی و مصرف غذایی استفاده کنید.

- فلفل دلمه‌ای قرمز

همه فلفل‌ها دارای مقدار زیاد ویتامین ث است. اما در این میان فلفل قرمز مقدار ویتامین ث بیشتری نسبت به دیگر فلفل‌ها دارد. علاوه بر ویتامین ث، فلفل دلمه‌ای قرمز ویتامین‌های متفاوتی همانند آ و ک دارد. این عوامل در کنار هم به شما کمک خواهد تا غضروف سازی داشته باشید.

ویتامین ث علاوه بر غضروف سازی، به کاهش دردها و همچنین رابطه عصبی برای کم شدن از دردهای عضلانی کمک می‌کند. به این ترتیب سالم بودن و غضروف سازی خودتان را می‌توانید با مصرف کردن فلفل دلمه‌ای قرمز تضمین کنید.

- موز میوه غضروف ساز

این میوه سرشار از فیبر است که به کاهش وزن شما کمک می‌کند و همچنین باعث خواهد شد تا مقدار غذا و اشتهای شما کاهش پیدا کند. کاهش یافتن مقدار مصرف مواد غذایی به شما کمک خواهد کرد تا وزنتان را کم کنید. کم شدن وزن به سلامت غضروف‌ها کمک می‌کند. از سوی دیگر مقدار زیاد پتاسیم موجود در موز هم کمک شایانی به غضروف سازی و رسیدن به سلامتی غضروف‌ها دارد.

کاهش پتاسیم در بدن یکی از مهم‌ترین عوامل بروز التهاب در مفاصل و همچنین کاهش مقدار عملکرد سالم غضروف‌ها است. سعی کنید که موز را به همراه شیر ترکیب کنید تا جذب کلسیم شیر به واسطه داشتن ویتامین‌های مختلف در آن افزایش پیدا کند.

- آووکادو و غضروف سازی

این میوه عموماً برای خوشبو کردن و خوش طعم کردن غذاها استفاده می‌شود اما ترکیبات موجود در اووکادو به تولید غضروف و همچنین جلوگیری از بروز التهاب‌های شدید در غضروف‌ها جلوگیری می‌کند. اووکادو همچنین منبع عالی برای دریافت اسیدهای چرب نظیر امگا 3، پتاسیم و همچنین انواع ویتامین‌ها است. به این ترتیب سعی کنید از این میوه برای رسیدن به سلامتی استفاده کنید.

- زردچوبه غضروف ساز قوی

عموماً همه ما زردچوبه را به عنوان یک ادویه پرخاصیت می‌شناسیم. کورکومین ترکیب مؤثر در ادویه زردچوبه است که به دلیل رنگ زرد همانند میوه‌های زرد و نارنجی به غضروف سازی بدن کمک می‌کند. علاوه بر کورکومین، ویتامین‌های دیگری در زردچوبه وجود دارد که باعث کاهش التهاب‌ها در بدن می‌شود. شاید اسم زردچوبه را در مقالات ما بسیار شنیده باشید که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مقاله خواص زردچوبه در جلوگیری از سرطان اشاره کرد.

- زنجبیل، غضروف ساز

همانند زردچوبه ادویه دیگری وجود دارد که به شما در غضروف سازی کمک زیادی می‌کند. زنجبیل، دارای خواص ضد التهابی و همچنین ضد درد است. در صورتی که بتوانید با مصرف کردن زنجبیل از بروز التهاب‌ها در مفاصل جلوگیری کنید، سرعت غضروف سازی و همچنین جبران غضروف‌های آسیب دیده شدت پیدا می‌کند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

ویروس سرماخوردگی؛ علائم، علل و راه‌های درمان

سرماخوردگی یکی از رایج‌ترین بیماری‌های ویروسی است. در این بخش به بررسی علائم این بیماری در بزرگسالان و کودکان، درمان‌های سرماخوردگی، معرفی خوراکی‌های مفید برای این بیماری، تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا، تفاوت سرماخوردگی با کرونا و بررسی علائم این بیماری خواهیم پرداخت.

ویروس سرماخوردگی چیست؟

سرماخوردگی نوعی عفونت مسری دستگاه تنفسی فوقانی است که بینی، گلو، سینوس‌ها و نای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیش از 200 نوع ویروس مختلف وجود دارند که می‌توانند منجر به بروز این بیماری شوند، اما بیشتر سرماخوردگی‌ها توسط راینو ویروس ایجاد می‌شوند.

ویروس سرماخوردگی به‌آسانی از فردی به فرد دیگر یا از سطحی به سطح دیگر منتقل می‌شود. بسیاری از این انواع ویروس‌ها می‌توانند ساعت‌ها و یا حتی روزها روی سطوح زندگی کنند. معمولا هر فرد بزرگسال در هر سال دو الی سه بار سرما می‌خورد. نوزادان و کودکان نیز ممکن است بیشتر از این میزان در معرض این بیماری قرار داشته باشند. اگرچه ویروس سرماخوردگی برای همه ما یک ویروس آشناست، اما نکاتی وجود دارند که می‌توانند در بهبود سریع‌تر این بیماری به شما کمک کنند.

علائم ویروس سرماخوردگی بزرگسالان

این بیماری می‌تواند خود را با یک سری از نشانه‌ها و علائم به‌خصوص در بزرگسالان نمایان کند. با درک تفاوت‌های سرماخوردگی و آنفولانزا و دانستن فرق کرونا و سرماخوردگی بر اساس تفاوت بین علائم کرونا و سرماخوردگی، می‌توانید بیماری خود را تشخیص دهید یا اینکه در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید. در بزرگسالان ممکن است علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بااین‌حال شایع‌ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• فشار سینوس‌ها
• آبریزش بینی یا گرفتگی و احتقان بینی
• پرشدن بینی
• ازدست‌دادن حس چشایی و ازبین‌رفتن بویایی در این بیماری
• عطسه کردن که علت عطسه در این بیماری به دلیل تحریک مخاط بینی است
• ترشحات آبکی از بینی
• ورود مواد و ترشحات بینی به گلو
• کاهش حس شنوایی
• احساس پر بودن یا گرفتگی گوش‌ها
• ازدست‌رفتن تعادل
• گوش درد در سرماخوردگی
• تورم و قرمزی گوش خارجی
• عفونت در گوش میانی
• سرگیجه یا زنگ زدن در گوش
• حس وز وز در گوش‌ها
• ورم ملتحمه چشم
• قرمز شدن سفیدی چشم‌ها
• حساسیت به نور
• تورم پلک‌ها
• خروج ترشحات سفید، شفاف یا زردرنگ از چشم‌ها
• آبریزش و خروج اشک از چشم‌ها
• خروج ترشحات غلیظ از یک‌چشم
• خارش چشم‌ها
• التهاب قرنیه
• سنگین شدن سر
• سردرد
• تورم غدد لنفاوی
• لرز
• بدن درد سرماخوردگی
• تب درجه پایین
• ناراحتی قفسه سینه
• مشکل در تنفس عمیق

علائم سرماخوردگی کودکان

علائم این بیماری در کودکان مشابه علائم بزرگسالان است. البته در برخی از کودکان علائم بیماری سرماخوردگی با عوارض گوارشی نیز خود را نشان می‌دهد و ممکن است اسهال و استفراغ نیز در کودکان مشاهده شود. دل‌ پیچه در کنار بی‌ اشتهایی و عدم تمایل به خوردن غذا از جمله نشانه‌های گوارشی سرماخوردگی در کودکان است.

درمان سرما خوردگی

راه‌های درمان این بیماری بسته به این که بیمار بزرگسال است یا کودک متفاوت است:

درمان سرماخوردگی بزرگسالان

در اکثر موارد، باید اجازه دهید ویروس‌هایی نظیر ویروس سرماخوردگی دوره خود را تمام کنند. در این شرایط می‌توانید علائم عفونت را درمان کنید، اما در واقع نمی‌توانید خود عفونت را درمان کنید. بزرگسالان می‌توانند برای درمان این بیماری، هم از دارو و هم از درمان‌های خانگی استفاده کنند.

درمان سرماخوردگی کودکان

سازمان غذا و دارو (FDA) مصرف داروهای سرماخوردگی را برای کودکان کمتر از 2 سال توصیه نمی‌کند زیرا این داروها ممکن است منجر به بروز عوارض جانبی جدی و مهلکی شوند. تولیدکنندگان اکثر این داروهای سرما خوردگی و ضد سرفه ذکر می‌کنند که “برای کودکان زیر 4 سال مصرف نکنید”. به همین خاطر بهتر است که برای تسکین علائم سرما خوردگی در کودکان، درمان‌های خانگی را امتحان کنید. اگر از پزشک اطفال سوال شود که در بیماری سرما خوردگی کودکان، چی واسه سرماخوردگی خوبه، قطعا یکی از مواردی که روی آن تاکید می‌کنند استراحت کافی است.

درمان خانگی سرماخوردگی

برای درمان ویروس سرماخوردگی در خانه می‌توانید از این راه‌حل‌ها استفاده کنید:

1- مایعات مصرف کنید

مایعاتی نظیر آب و آبمیوه یا آب‌لیموی گرم به همراه عسل، به تسکین احتقان کمک می‌کنند و از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کنند. از مصرف قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار بپرهیزید زیرا این نوشیدنی‌ها می‌توانند منجر به تشدید کم‌آبی شوند.

2- استراحت کنید

بدن برای بهبود یافتن پس از ابتلا به ویروس سرماخوردگی، به استراحت نیاز دارد. استراحت کافی به شما کمک می‌کند تا انرژی خود را حفظ کنید و ویروس را از بدن بیرون کنید.

3- عسل بخورید

عسل می‌تواند به کاهش سرفه در بزرگسالان و کودکان بزرگ‌تر از یک سال کمک کند. می‌توانید عسل را به همراه چای مصرف کنید.

عسل دارای خواص آنتی‌باکتریال و ضدمیکروبی فراوانی است. تحقیقات نشان داده‌اند که عسل در تسکین سرفه عملکرد بسیار موثری دارد. در یکی از مطالعات صورت‌گرفته در خصوص خواص عسل، محققان دریافتند که مصرف 10 گرم عسل قبل از خواب توسط کودکان، شدت سرفه را به طرز چشمگیری در آنها کاهش می‌دهد. طبق گزارشات، این کودکان پس از مصرف عسل راحت‌تر می‌خوابیدند و علائم خفیف‌تری را تجربه می‌کردند.

4- از دستگاه بخور سرد استفاده کنید

دستگاه بخور سرد یا دستگاه رطوبت ساز می‌تواند به هوای خانه‌تان رطوبت اضافه کند و به تسکین احتقان کمک کند.

5- از مصرف اکیناسه غافل نشوید

بر اساس برخی از تحقیقات صورت‌گرفته، اکیناسه برای کاهش دوره این بیماری موثر است.

بیش از 400 سال است که بومیان آمریکا از گیاه و ریشه اکیناسه برای درمان عفونت‌های گوناگون استفاده می‌کنند. یکی از ترکیبات فعال اکیناسه شامل فلاونوئیدها است (فلاونوئیدها مواد شیمیایی ای هستند که خواص درمانی زیادی برای بدن دارند). به‌عنوان‌مثال، فلاونوئیدها می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند و التهاب را کاهش دهند.

تحقیقات صورت‌گرفته در خصوص اثربخشی این گیاه برای مبارزه با ویروس سرماخوردگی و آنفولانزا نتایج متفاوتی را نشان داده‌اند. اما یکی از این تحقیقات نشان داد که مصرف اکیناسه می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را تا بیش از 50 درصد کاهش دهد. اگر یک فرد بزرگسال سالم هستید، سه بار در روز و حداکثر به مدت یک هفته، 1 الی 2 گرم ریشه یا گیاه اکیناسه را به‌عنوان دم‌نوش مصرف کنید.

6- سبزیجات، گیاهان و ادویه‌جات مصرف کنید

زمانی که سرما می‌خورید باید از هر درمانی که باعث کاهش التهاب می‌شود استفاده کنید. در این شرایط بهتر است سبزیجات، گیاهان و ادویه‌جات زیادی مصرف کنید. فلفل‌دلمه‌ای قرمز و بروکلی، نمونه‌هایی از سبزیجاتی هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. ادویه‌جاتی نظیر کاری و سیر نیز در درمان التهاب عملکرد بسیار موثری دارند. بهتر است به دنبال انواع غذا برای سرماخوردگی و گلودرد بود تا با استفاده از غذای تقویتی برای سرماخوردگی، علائم را در آنها تسکین داد.

بهترین دم‌نوش‌ها برای درمان سرماخوردگی

یکی از بهترین گزینه‌هایی که برای درمان این بیماری پیشنهاد می‌شود، استفاده از برخی دم‌نوش‌های گیاهی است که خواص دارویی آن‌ها می‌تواند علائم سرما خوردگی را کاهش دهد. پس در پاسخ به اینکه چه چیزی برای این بیماری خوب است، می‌توان دم‌نوش‌های گیاهی را یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها دانست. در این جا برخی از بهترین دم‌نوش‌هایی که می‌توان برای درمان سرماخوردگی در نظر گرفت را معرفی کرده‌ایم:

دم‌نوش اکیناسه

یکی از عصاره‌های گیاهی که برای درمان و تسکین علائم این بیماری مصرف می‌شود، عصاره گیاهی اکیناسه است. اجزای موجود در این عصاره گیاهی می‌تواند به حمایت سیستم ایمنی بدن کمک کند.

دم‌نوش نعناع

نعنا یکی دیگر از دم‌نوش‌های بسیار مفیدی است که می‌توان از آن برای درمان این بیماری، کاهش گرفتگی و احتقان بینی و پاک‌سازی راه‌های هوایی درگیر شده استفاده کرد. می‌توان از عسل نیز به همراه آن استفاده کرد. چای نعناع تند یا نعناع فلفلی می‌تواند درد، التهاب و بدن درد را نیز کاهش دهد. خواص ضدمیکروبی و ضدویروسی این ترکیب در بسیاری از منابع تایید شده است.

دم‌نوش آب گرم، لیمو و عسل

لیمو حاوی مقادیر بالایی ویتامین سی بوده که برای درمان این بیماری بسیار مفید است. آب گرم نیز می‌تواند به التیام مجاری تنفسی و نرم شدن گلو کمک کند. عسل نیز یک ترکیب دارویی بسیار قوی طبیعی است که در طب سنتی از آن استفاده می‌شود. ترکیب لیمو، آب گرم و عسل یکی از بهترین دم‌نوش‌هایی است که می‌توان از آن برای درمان سرما خوردگی استفاده کرد. این دم‌نوش جز مواردی است که اگر از هرکسی بپرسید چی بخورم سرماخوردگیم خوب بشه، این دم‌نوش را پیشنهاد می‌کنند.

دم‌نوش بابونه

گل‌های بابونه برای کمک به خواب بهتر در این بیماری بسیار مفید است. گیاهان بابونه دارای فلاونوئیدهایی در گلبرگ‌هایشان هستند که آثار آرامش بخشی در بیمار دارد. دم‌نوش بابونه دارای خواص ضدالتهابی است و می‌تواند مزایای زیادی برای کاهش علائم این بیماری داشته باشد. از دم‌نوش بابونه می‌توان برای درمان تنگی نفس در این بیماری نیز استفاده کرد.

دم‌نوش زنجبیل

اگر گلودرد دارید یا از گرفتگی گلو در سرما خوردگی رنج می‌برید، چای زنجبیل می‌تواند برای تسکین بسیار موثر باشد. این دم‌نوش همچنین می‌تواند به رفع حالت تهوع و رفع گرفتگی سینوس‌ها و احتقان بینی نیز کمک کند. در کل دم‌نوش زنجبیل می‌تواند علائم سرماخوردگی را تسکین دهد.

دم‌نوش چای سبز

یکی از بهترین دم‌نوش‌های گرمی که می‌توان خواص بسیار زیادی را از آن به دست آورد، چای سبز است. این چای می‌تواند به دلیل سطح بالای آنتی‌اکسیدانی که دارد، به ازبین‌بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها کمک کرده و احتقان بینی، سرفه‌های شدید و گرفتگی گلو را کاهش دهد. پس اگر کسی از شما پرسید موقع سرماخوردگی چی بخوریم، می‌توان دم‌نوش چای سبز را پیشنهاد داد.

داروی سرماخوردگی

در ادامه به برخی از داروهای درمانی این ویروس اشاره می کنیم:

داروهای ضد احتقان بینی:

داروهای ضد احتقان بینی به برطرف‌کردن گرفتگی بینی کمک می‌کنند. این داروها با باریک کردن رگ‌های خونی در پوشش بینی عمل می‌کنند. در نتیجه بافت متورم منقبض می‌شود و تولید مخاط کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط هوا می‌تواند راحت‌تر از بینی عبور کند.

این داروها همچنین می‌توانند به برطرف‌کردن آبریزش از عقب بینی کمک کنند.

داروهای ضد احتقان بینی به‌صورت قرص، اسپری بینی و قطره مایع موجود هستند. این داروها برای کودکان 3 سال یا کمتر توصیه نمی‌شوند.

مواد موثره استفاده شده در داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC) ضد احتقان بینی عبارت‌اند از:

• اکسی متازولین بینی (Afrin)
• فنیل افرین بینی (نئو سینفرین)
• فنیل افرین خوراکی (Sudafed PE)
• سودوافدرین (Sudafed)

داروهای ضد سرفه:

در حقیقت سرفه با دفع میکروب‌ها، هوا و مخاط ناخواسته، از بدن محافظت می‌کند. بااین‌حال، گاهی میل به سرفه یک عکس‌العمل غیرارادی است و این عکس‌العمل در زمانی که ضروری نیست تحریک می‌شود.

اگر سرفه در زندگی روزمره یا خوابتان اختلال ایجاد کرده، داروهای ضد سرفه می‌توانند به شما کمک کنند. به همین دلیل است که برخی از پزشکان توصیه می‌کنند که اغلب قبل از خواب، از داروهای ضد سرفه استفاده کنید. این داروها با مسدودکردن محرک عصبی ای که باعث بروز سرفه می‌شود عمل می‌کنند و می‌توانند به تسکین کوتاه‌مدت سرفه کمک کنند. رایج‌ترین داروی ضد سرفه دکسترومتورفان است. دکسترومتورفان ماده موثره در داروهایی نظیر این موارد است:

1. تریامینیک برای سرما خوردگی و سرفه
2. روبیتوسین برای سرفه و احتقان قفسه سینه
3. داروی Vicks 44 برای سرفه و سرماخوردگی

این داروها همچنین در درمان سرفه بعد از این بیماری نیز موثرند.

اکسپکتورانت:

داروهای اکسپکتورانت به رقیق و شل شدن مخاط کمک می‌کنند تا بتوانید راحت‌تر آن را با سرفه از بدن خارج کنید.

ماده موثره در داروهای اکسپکتورانت مخصوص سرفه، گایافنزین است. این ماده در داروهای موسینکس (Mucinex) و روبیتوسین (Robitussin) مخصوص سرفه و احتقان قفسه سینه یافت می‌شود.

آنتی‌هیستامین‌ها:

آنتی‌هیستامین‌ها آزاد شدن هیستامین را مسدود می‌کنند. هیستامین یک ماده طبیعی است که وقتی در معرض آلرژن‌ها قرار می‌گیریم، بدن آن را آزاد می‌کند. آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به تسکین برخی از علائم مربوط به ترشح هیستامین در بدن کمک کنند. برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند:

• عطسه
• خارش گوش و چشم
• آبریزش چشم
• سرفه
• ترشحات بینی

مواد موثره در آنتی‌هیستامین‌ها عبارت‌اند از:

1. برم فنیرامین (Dimetapp)
2. کلرفنیرامین (Sudafed Plus)
3. دیفن هیدرامین (بنادریل)
4. دوکسیلامین که یکی از سه ماده فعال در نایکوئیل (Nyquil) است.

مواردی که در بالا ذکر شدند، آنتی‌هیستامین‌های نسل اول محسوب می‌شوند که ممکن است باعث خواب‌آلودگی شوند. به همین دلیل، این آنتی‌هیستامین‌ها اغلب فقط برای استفاده در شب تجویز می‌شوند.

آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم که باعث خواب‌آلودگی نمی‌شوند عبارت‌اند از:

• ستیریزین (زایرتک)
• فکسوفنادین (آلگرا)
• لوراتادین (کلاریتین)

مسکن‌ها:

مسکن‌ها به کاهش انواع مختلف درد ناشی از این بیماری کمک می‌کنند، همچون:

• دردهای عضلانی
• سردرد
• گلودرد
• گوش درد

مسکن‌های رایج عبارت‌اند از:

• استامینوفن (تایلنول)
• ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• ناپروکسن (Aleve)

در صورت سرماخوردگی باید چه غذاهایی بخوریم؟

آیا می‌دانید غذاهای تقویتی برای سرماخوردگی چی بخوریم؟ چه چیزهایی برای سرماخوردگی خوب است؟

داشتن رژیم غذایی غنی می‌تواند باعث کاهش هرچه سریع‌تر علائم گردد. در نظر داشتن غذا برای سرماخوردگی می‌تواند به‌عنوان یکی از گزینه‌های مفید درمانی در نظر گرفته شود. غذاهای مفید برای سرماخوردگی که در زیر به آن‌ها اشاره شده است، می‌توانند در بهبودی سرماخوردگی به شما کمک کنند:

مواد غذایی و خوراکی‌های مفید	فواید آن برای درمان این بیماری
بستنی‌میوه‌ای	بهبود خشکی و درد گلو رفع گرفتگی بینی هیدراته نگه‌داشتن بدن
سوپ مرغ	هیدراته نگه‌داشتن بدن تقویت بدن افزایش انرژی بدن
آب سبزیجات	تقویت سیستم ایمنی بدن افزایش آنتی‌اکسیدان بدن
سیر	تقویت سیستم ایمنی بدن رفع گرفتگی بینی
زنجبیل	رفع حالت تهوع و دل‌درد کاهش التهاب مجاری تنفسی
چای داغ	افزایش آنتی‌اکسیدان بدن رفع گرفتگی بینی

روش‌های تشخیص سرما خوردگی

به‌ندرت، برای یک ویروس سرماخوردگی ساده به مراجعه به مطب پزشک نیاز است. معمولا پزشک از روی علائمتان تشخیص می‌دهد که به این بیماری مبتلا شده‌اید. به‌طورکلی، یک معاینه فیزیکی برای تشخیص سرماخوردگی کافی است. در طول معاینه فیزیکی، پزشک علائمی نظیر موارد زیر را بررسی می‌کند:

• ورم در سوراخ‌های بینی
• گرفتگی بینی
• قرمز و تحریک شدن گلو
• ورم غدد لنفاوی در گردن

درصورتی‌که علائمتان تشدید شدند یا بیش از 10 روز طول کشیدند حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است بیماری متفاوتی داشته باشید که نیاز به تشخیص زودهنگام دارد. اگر پزشک به وجود بیماری دیگری همچون عفونت باکتریایی مشکوک باشد، ممکن است برای تشخیص علل علائمتان، عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا سایر آزمایش‌ها را تجویز کند.

اگر سرماخورده‌اید، می‌توانید انتظار داشته باشید که ویروس سرماخوردگی در طول 7 الی 10 روز از بدنتان خارج شود. البته علائم این بیماری در افرادی که سیگار می‌کشند، برای مدت بیشتری دوام دارند.

روش‌های پیشگیری از ویروس سرماخوردگی

• شستشوی مرتب دست‌ها
• داشتن تغذیه مناسب
• دوری از افراد بیمار

تفاوت ویروس سرماخوردگی و کرونا

یکی از مشکلاتی که در خصوص بیماری کرونا وجود دارد، شباهت علائم بیماری کرونا به سرماخوردگی، آنفلوانزا و آلرژی‌ های فصلیاست. همین امر موجب شده بسیاری در تشخیص این که دچار سرما خوردگی شده‌اند یا به کرونا مبتلا هستند، دچار سردرگمی شوند و این سوال که درگیر سرماخوردگی یا کرونا شده‌اند، برای آن‌ها دردسرساز شود.

بااین‌حال می‌توان فرق کرونا با سرماخوردگی را بر اساس یک سری نشانه‌ها تشخیص داد. با وجود تشابه علائم در بسیاری از موارد، بیماری کرونا می‌توان شدت و خطر بسیار بالاتری داشته باشد. یک سری نشانه‌ها در سرماخوردگی وجود دارد که معمولا کمتر در کرونا دیده می‌شود و از طرفی برخی نشانه‌ها و علائم بیماری کرونا معمولا در سرماخوردگی شایع نیست.

تب

تب یکی دیگر از گزینه‌های تفاوت کرونا و سرماخوردگی است. تب و لرز شدید یکی از نشانه‌های معمول در بیماری کرونا است که در سرماخوردگی کمتر شایع است و معمولا تب در سرماخوردگی یا دیده نمی‌شود یا بسیار خفیف و موقتی است. در بیماری کرونا معمولا تب شدید بالای 37 درجه به‌صورت ادامه‌دار است و به‌صورت خودبه‌خود قطع نمی‌شود.

سرفه

مورد دیگری که می‌توان برای تشخیص فرق سرماخوردگی با کرونا به آن اشاره کرد، نوع و شدت سرفه‌هاست. سرفه‌های خشک از نشانه‌های رایج کروناست. در سرما خوردگی معمولا سرفه کمتر شایع است و معمولا سرفه‌ها به همراه ترشحات خلطی است.

آبریزش بینی

آبریزش بینی در سرما خوردگی رایج‌تر است و در کرونا کمتر شایع است. سردرد به‌ندرت در این بیماری وجود دارد. آبریزش چشم‌ها، گرفتگی گوش نیز در سرما خوردگی مشاهده می‌شود اما معمولا در بیماری کرونا این نشانه‌ها کمتر دیده شده است.

درگیری ریه و علائم دیگر

در سرماخوردگی درگیری ریه اتفاق نمی‌افتد و تنگی نفس در سرماخوردگی، خصوصا از نوع شدید رایج نیست. این نشانه‌ها از رایج‌ترین علائم کرونای شدید محسوب می‌شوند. گلودرد، سردرد و خستگی شدید که از علائم رایج سرماخوردگی است، معمولا گاهی اوقات در بیماری کرونا نیز مشاهده می‌شود.

تفاوت آنفولانزا و سرماخوردگی

در حقیقت سرماخوردگی و آنفولانزا هر دو بیماری تنفسی هستند و می‌توانند علائم مشابهی را ایجاد کنند. بااین‌حال، ویروس‌های متفاوتی باعث بروز این دو اختلال می‌شوند و بر اساس علائم می‌توان گفت که فرد دچار سرماخوردگی شده است یا آنفولانزا. تفاوت آنفولانزا و سرماخوردگی را می‌توان در شدت متفاوت بیماری‌ها نیز در نظر گرفت.

تفاوت اصلی بین سرماخوردگی و آنفولانزا این است که احتمال ابتلا به تب و لرز در آنفولانزا بیشتر است. بزرگسالانی که سرماخورده‌اند معمولا تب نمی‌کنند البته گاهی کودکان مبتلا به سرما خوردگی تب می‌کنند.

آنفولانزا همچنین باعث بدن درد و علائم شدیدتری نسبت به سرما خوردگی می‌شود. اگرچه سرماخوردگی و آنفولانزا هر دو می‌توانند عوارض خطرناکی را ایجاد کنند اما عوارض آنفولانزا معمولا مهلک هستند. برخی از عوارض آنفولانزا شامل این موارد هستند:

• عفونت سینوس‌ها و گوش
• ذات‌الریه
• سپسیس

ساده‌ترین راه برای تشخیص فرق سرماخوردگی با آنفلوانزا، بررسی تفاوت‌های موجود بین نشانه‌های بیماری است.

مقایسه علائم کرونا، سرماخوردگی، آنفولانزا و حساسیت
علائم	سرماخوردگی	آنفولانزا	حساسیت	کووید -19 (کرونا)
تب	نادر	بالا (37.7 – 38.8 درجه) 3 الی 4 روز طول می‌کشد	اصلا	شایع
سردرد	نادر	شدید	شایع نیست	شاید رخ دهد
درد و کوفتگی	کم	متداول	اصلا	ممکن است رخ دهد
خستگی، ضعف	خفیف	شدید	گاهی	ممکن است رخ دهد
خستگی مفرط	اصلا	متداول	اصلا	ممکن است رخ دهد
آبریزش/گرفتگی بینی	شایع	گاهی	شایع	گزارش نشده است
عطسه	متداول	گاهی	متداول	گزارش شده است
گلودرد	شایع	شایع	گاهی	گزارش
سرفه	حفیف تا متداول	شدید	گاهی	شایع
تنگی نفس	نادر	نادر	نادر	در وضعیت‌های جدی‌تر
ازدست‌دادن حس بویایی و چشایی	گاهی	گاهی	اصلا	گزارش شده است
اسهال	اصلا	گاهی در کودکان	اصلا	گزارش شده است

تفاوت آلرژی و سرماخوردگی

درست مانند تفاوت کرونا با سرماخوردگی و آنفلوانزا، باید تفاوت آلرژی و کرونا را نیز دانست تا بتوان بهترین درمان‌ها را برای رفع علائم در نظر گرفت.

هنگامی که ویروس سرما خوردگی به بدن نفوذ می‌کند، سیستم دفاعی بدن، باعث بروز یک ضد حمله در برابر میکروب‌ها می‌شود. این پاسخ بدن با علائمی نظیر سرفه یا گرفتگی بینی همراه است. ویروس‌هایی که باعث بروز سرماخوردگی می‌شوند مسری هستند. وقتی فردی که به ویروس سرماخوردگی آلوده است با شما دست می‌دهد و یا عطسه یا سرفه می‌کند ممکن است به این ویروس مبتلا شوید. سیستم ایمنی بدن حداکثر در عرض چند هفته، با این بیماری مقابله می‌کند و علائمتان برطرف می‌شوند.

اما برای آلرژی، داستان فرق دارد. آلرژی توسط سیستم ایمنی بیش از حد فعال ایجاد می‌شود. در این شرایط، بدن چیزهای بی‌ضرری همچون گردوغبار یا دانه گرده را با میکروب اشتباه می‌گیرد و به آنها حمله می‌کند.

هنگامی که این اتفاق رخ می‌دهد، بدن مواد شیمیایی ای نظیر هیستامین را آزاد می‌کند (درست همچون زمانی که با ویروس سرماخوردگی مقابله می‌کند). این واکنش می‌تواند باعث بروز ورم در مجاری بینی شود. در این شرایط شروع به عطسه و سرفه می‌کنید. برخلاف سرماخوردگی، آلرژی مسری نیست.

برای درمان سرماخوردگی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

برای درمان سرماخوردگی، علاوه بر پزشک عمومی می‌توانید به این پزشکان نیز مراجعه کنید:

متخصص اطفال

بهترین دکتر اطفال برای دریافت تخصص در زمینه مراقبت از سلامت کودکان، سال‌های بیشتری را آموزش‌دیده‌اند. متخصص اطفال می‌تواند سرما خوردگی را در کودکان تشخیص دهد و درمان متناسبی را بر اساس سن آنها تجویز کند.

اگر فرزندتان یک بیماری زمینه‌ای دارد که نیاز به درمان دارد، متخصص اطفال می‌تواند فرزندتان را به یک متخصص مناسب ارجاع دهد.

متخصص گوش، حلق و بینی

بهترین فوق متخصص گوش، حلق و بینی، پزشکی است که در زمینه درمان و جراحی گوش، بینی و گلو و قسمت‌های مربوط به سروگردن آموزش‌دیده است. این متخصصان در تشخیص و درمان ویروس‌هایی (نظیر ویروس سرما خوردگی) که این قسمت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند نیز تخصص دارند.

متخصص عفونی

درصورتی‌که بیماری به حدی پیشرفت کند که گلو، سینوس‌ها یا ریه‌ها عفونت کند، می‌توانید به دکتر متخصص عفونی مراجعه کنید.

درمان عفونت سر در اثر سرماخوردگی

سینوس‌ها اغلب پر از هوا هستند. هنگامی که سینوس‌ها در اثر التهاب یا عفونت مسدود می‌شوند و با مایع پر می‌شوند، باکتری‌ها می‌توانند در سینوس‌ها رشد کنند و منجر به بروز عفونت شوند. در این شرایط فرد دچار عفونت سینوس‌ها و عفونت سر می‌شود و احساس در و فشار شدیدی را در سر و اطراف چشم‌ها تجربه می‌کند.

در این شرایط پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و از شما می‌خواهد که از سینوس‌ها سی‌ تی‌ اسکن بگیرید. سپس بر اساس شدت عفونت داروهایی را تجویز می‌کند. اگر علائمتان بیش از 10 روز ادامه داشتند، ممکن است پزشک مصرف آنتی‌بیوتیک را توصیه کند. در شرایطی که عفونت مدت زیادی دوام داشته باشد و با دارو برطرف نشود، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

سوالات متداول در زمینه ویروس سرماخوردگی

در ادامه به برخی از سوالات رایج در این زمینه پاسخ می دهیم:

علت آبریزش بینی در سرماخوردگی چیست؟

هنگامی که یک ویروس سرماخوردگی یا یک آلرژن (نظیر دانه گرده یا گردوغبار) وارد بدن می‌شود، پوشش بینی و سینوس‌ها را تحریک می‌کند و بینی شروع به تولید مخاط شفافی می‌کند. این مخاط، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا آلرژن‌ها را به دام می‌اندازد و به خارج‌شدن آنها از بینی و سینوس‌ها کمک می‌کند. به همین علت فرد در این شرایط آبریزش بینی را تجربه می‌کند.

کباب برای سرماخوردگی خوب است؟

کباب می‌تواند گزینه خوبی برای ریکاوری پس از این بیماری باشد.

قرص سرماخوردگی برای کرونا فایده دارد؟

داروهای سرماخوردگی نمی‌توانند به بهبود سریع‌تر کووید -19 کمک کنند. اما اگر سرفه، گلودرد یا احتقان (گرفتگی بینی) دارید، این داروها می‌توانند به تسکین این علائم کمک کنند. اگر فشارخون بالایی دارید از مصرف داروهای ضد احتقان بپرهیزید. این داروها همچنین می‌توانند به بهبود علائم سرما خوردگی بعد از کرونا نیز کمک کنند.

علت آبریزش بینی بدون سرماخوردگی چیست؟

گاهی اوقات در افراد آبریزش بینی بدون سرماخوردگی مشاهده می‌شود. این حالت را می‌توان به چند مورد مربوط دانست:

• ممکن است فرد درگیر آلرژی‌های فصلی شده باشد
• شاید نشانه‌های سرماخوردگی بعد از کرونا باشد و از عوارض باقی‌مانده بیماری باشد
• گاهی نیز بیماری از بین رفته و آبریزش بینی به‌عنوان عوارض به‌جای‌مانده است
• برخورد با عوامل محرک مخاط بینی نیز می‌تواند به‌صورت موقتی موجب آبریزش بینی در افراد شود.

علت سرفه در سرماخوردگی چیست؟

سرفه‌های دوران سرماخوردگی می‌تواند به دلایل مختلفی باشد. در شایع‌ترین حالت ممکن است یک عفونت تنفسی دلیل این سرفه‌ها باشد. حساسیت و تحریک مجاری تنفسی نیز می‌تواند به‌عنوان علت سرفه در سرماخوردگی در نظر گرفته شود

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

رادیکولوپاتی کمری است، به این معنی که درد از ریشه های عصبی کمری و/یا ساکرال منشاء می گیرد.

چند عامل رایج ممکن است روی عصب سیاتیک تأثیر بگذارد:

فشردگی مکانیکی

نیروهای فیزیکی مستقیم ممکن است به دلیل شرایط رایج زیر به رگ سیاتیک اعمال شود:

• فتق دیسک. دیسک کمر ممکن است برآمدگی یا فتق ایجاد کند و باعث تحریک و/یا فشرده شدن ریشه رگ سیاتیک شود.
• تنگی فورامینال. تنگی یا باریک شدن دهانه بین مهره ای که ریشه های رگ سیاتیک داخل آن حرکت می کنند، ممکن است رگ سیاتیک را فشرده یا تحریک کند. سایر تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات، مانند ضخیم شدن کپسول های مفصل فاست و/یا رباط ها نیز ممکن است مستقیماً رگ سیاتیک را تحت فشار قرار دهند.
• بی ثباتی بخشی. ناپایداری یک بخش مهره ای که در صورت لغزش یک مهره روی مهره زیر آن (اسپوندیلولیستزیس)، نقص مهره ها (اسپوندیلولیز)، یا دررفتگی کامل یک یا چند مهره رخ می دهد، ممکن است مستقیماً ریشه(های) عصبی رگ سیاتیک را تحت فشار قرار دهد.

به ندرت، تومورها، کیست ها، عفونت یا آبسه در قسمت تحتانی ستون فقرات یا ناحیه لگن هم ممکن است رگ سیاتیک را تحت فشار قرار دهند.

فیزیوتراپی رگ سیاتیک طراحی کند تا به شما در جلوگیری از آسیب های بعدی کمک کند. این برنامه معمولاً شامل تمریناتی برای اصلاح وضعیت بدنی، تقویت عضلات پشتیبان و بهبود انعطاف پذیری شما می شود.

تزریق استروئید

در برخی موارد، پزشک ممکن است تزریق یک داروی کورتیکواستروئید را در ناحیه اطراف ریشه عصبی درگیر توصیه کند. کورتیکواستروئیدها با سرکوب التهاب اطراف عصب تحریک شده به کاهش درد کمک می کنند. اثرات معمولاً در عرض چند ماه از بین می روند. تعداد تزریق‌های استروئیدی که می‌توانید دریافت کنید محدود است، زیرا خطر عوارض جانبی جدی زمانی افزایش می‌یابد که تزریق‌ها به طور مکرر انجام شوند.

عمل جراحی

این گزینه درمان رگ سیاتیک معمولاً برای زمانی که عصب فشرده شده باعث ضعف قابل توجه و از دست دادن کنترل روده یا مثانه می شود، یا زمانی که دردی دارید که به تدریج بدتر می شود یا با درمان های دیگر بهبود نمی یابد، در نظر گرفته می شود. جراحان می توانند خار استخوان یا بخشی از فتق دیسک را که بر روی رگ سیاتیک فشرده شده فشار می آورد، خارج کنند.

درمان خانگی رگ سیاتیک

برای اکثر افراد، درد رگ سیاتیک به اقدامات مراقبت از خود پاسخ می دهد. اگرچه استراحت برای یک روز یا بیشتر می تواند کمی تسکین دهنده باشد، اما عدم تحرک طولانی مدت علائم شما را بدتر می کند.

برخی روش های درمان سیاتیک در خانه که می توانند به شما کمک کنند عبارتند از:

• کیسه سرد. در ابتدا، می توانید چند بار در روز با استفاده از کیسه سردی که روی ناحیه دردناک به مدت 20 دقیقه قرار داده می شود، درد رگ سیاتیک را تسکین دهید. برای این کار می توانید از یک کیسه یخ یا یک بسته نخود فرنگی یخ زده که در یک حوله تمیز پیچیده شده استفاده کنید.

• کیسه داغ. پس از دو تا سه روز، یه کیسه داغ را روی نواحی که درد دارند بمالید. از کیسه های داغ، لامپ حرارتی یا پد گرمایشی در پایین ترین درجه استفاده کنید. اگر همچنان درد دارید، بسته های گرم و سرد را به طور متناوب استفاده کنید.

•کشش. تمرینات کششی برای کمر می توانند به شما کمک کنند احساس بهتری داشته باشید و می توانند به کاهش فشار ریشه عصبی کمک کنند. از تکان خوردن، جهش یا چرخش در طول کشش خودداری کنید و سعی کنید کشش را حداقل 30 ثانیه حفظ کنید.

• داروهای بدون نسخه. مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن‌ و ناپروکسن سدیم می توانند برای کنترل درد رگ سیاتیک مفید باشند.

طب جایگزین برای درمان رگ سیاتیک

درمان های جایگزینی که معمولا استفاده می شوند عبارتند از:

• طب سوزنی. در طب سوزنی، پزشک سوزن های نازکی به اندازه مو را در نقاط خاصی از بدن شما وارد پوست تان می کند. برخی از مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی می تواند به کاهش کمردرد و درد رگ سیاتیک کمک کند.

• کایروپراکتیک. تنظیم ستون فقرات یکی از روش‌های درمانی است که کایروپراکتیک‌ها برای درمان تحرک محدود ستون فقرات استفاده می‌کنند. هدف بازگرداندن حرکت ستون فقرات و در نتیجه بهبود عملکرد و کاهش درد است. به نظر می رسد تنظیم ستون فقرات به اندازه درمان های استاندارد برای کمردرد و درد رگ سیاتیک موثر و ایمن است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

لوزه و لوزه سوم

لوزه‌ها بافت‌های لنفاوی هستند که داخل و دو طرف انتهایی دهان (محل اتصال حلق به دهان) قرار گرفته‌اند. از کنار هم قرار گرفتن بافت‌های لنفاوی، حلقه‌ای موسوم به حلقه والدیر در حلق تشکیل می شود. این حلقه از لوزه‌های اصلی (موسوم به لوزه‌های کامی) که در دو طرف انتهای دهان قرار گرفته‌اند و آنها را به عنوان لوزه‌های کامی هم می‌شناسیم و هم‌چنین لوزه قرار گرفته در انتهای زبان یا لوزه زبانی و به‌علاوه لوزه سوم یا آدنویید که در بالا و انتهای بینی و پشت حلق قرار گرفته، تشکیل شده است. علاوه بر لوزه‌ها غدد لنفاوی دیگری هم در این حلقه وجود دارند. البته باید به این مسأله توجه کرد که غدد لنفاوی تنها مختص به حلق و دهان نیستند، بلکه در سرتاسر بدن پراکنده‌اند (چیزی در حدود هشتصد غده لنفاوی در کل بدن وجود دارد که بیش از سیصد عدد آن در ناحیه سر وگردن قرار دارند) و وظیفه دفاع ازبدن در مقابل میکروب‌ها را بر عهده دارند. لوزه‌ها به عنوان غدد لنفاوی بزرگی که در سر راه تنفس و عبور غذا قرار گرفته‌اند و بدن را از ورود میکروب‌ها مصون می‌دارند از اهمیت خاصی برخوردار هستند. از طرف دیگر لوزه‌ها در صورت عفونت بزرگ می‌شوند و می‌توانند اشکالاتی را در بدن انسان به وجود بیاورند. کودکان بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت‌ها و ناراحتی‌های مربوط به لوزه‌ها قرار دارند. ناراحتی‌های مربوط به چرکی شدن لوزه‌ها در میان کودکان زیر هفت سال بیشتر به چشم می‌خورد و این به خاطر این است که کودکان به دلیل تکامل نیافتن سیستم ایمنی بدنشان بیشتر از سایرین در معرض سرماخوردگی‌ها و بیماری‌های عفونی و ناراحتی‌های مربوط به مجاری تنفسی قرار دارند و در نتیجه بیشتر در خطر عفونت لوزه قرار می‌گیرند.

لوزه چیست؟

ما در ناحیه حلق لوزه های حلقی، لوزه های زبانی و لوزه بینی یا همان لوزه سوم را داریم. لوزه ها غدد کوچکی هستند که علیه عوامل خارجی محافظت بدن را بر عهده دارند. برای همین سعی می کنیم آنها را مراقبت و حفظ کنیم. اما گاهی اوقات عوامل تحریکی وجود دارند که به حلق وارد شده و باعث تحریک لوزه ها می شوند. اگر شما دهان تان را باز کنید، می توانید لوزه های برجسته خود را ببینید اما لوزه سوم در معرض دید نیست و پشت بینی قرار دارد (سوراخ های بینی برخلاف تصور عام به سمت بالا نیست بلکه عمود بر صورت است) و فقط با عکس رادیولوژی می توان برجسته بودن آن را دید. علایم لوزه بسیار متنوع اند و برای تشخیص آن حتما نیازمند مراجعه به پزشک هستید…
معمولا والدین اطلاعات زیادی در مورد وجود لوزه سوم و علایم درگیری آن در اطفال خود ندارند و متاسفانه جدی نگرفتن این مشکل در بچه های زیر سه سال، آنها را در معرض مشکلات جدی قرار می دهد. گوشه ای از مشکلات را توضیح می دهم. این بچه ها تنفس دهانی دارند و هنگام خواب با دهان باز نفس می کشند. از آنجا که قطر حلق در بچه ها هنوز تکامل کافی پیدا نکرده، هر عامل تحریکی می تواند در حجم و اندازه آن تغییر ایجاد کند و به بسته شدن راه اصلی هوا (بینی) منجر شود و هوا از مسیر غیرطبیعی دهان، به همراه انواع عوامل آلرژی زا، میکروبی و عفونی، مستقیم و بدون فیلترهای موجود در بینی، به حلق برسد. در نتیجه فقدان اکسیژن کافی، قلب مجبور به پمپاژ جبرانی است و در صورت عدم درمان لوزه سوم در آینده، این بچه ها، مشکلات فشارخون خواهند داشت. ضمنا نرسیدن اکسیژن کافی باعث عقب افتادن رشد جسمانی و کاهش حافظه و هوش خواهد شد. از همه مهم تر تاثیرات وحشتناکی است که روی گوش و شنوایی به وجود می آید (محل لوزه سوم نزدیک شیپوراستاش است) و حتی امکان دارد پارگی گوش رخ دهد. این بچه ها از آنجا که با دهان باز می خوابند، به مرور چهره خاصی پیدا می کنند. فرم چانه و پشت لب بلند، باعث دندان های کج و بدشکل در آنها شده که این یعنی نیاز به ارتودنسی و شاید هم جراحی فک و دهان در آینده.
aبه والدین توصیه می کنم، ابتدا با از بین بردن عوامل حساسیت زای محیطی مثل ترک سیگار، عدم نگهداری از حیوانات و پرندگان خانگی، نظافت محیط از حشرات، به خصوص سوسک و جلوگیری از قرار گرفتن بچه های مستعد به ابتلا، در اجتماعاتی مانند مهدکودک که خطر عفونت های تنفسی بالاتر است، از بیماری لوزه سوم پیشگیری کنند و در صورت بروز هر گونه علایم، سریعا برای درمان اقدام نمایند.

لوزه‌ها دچار چه نوع بیماری‌هایی می‌شوند؟

بیماری‌های لوزه عموما مربوط به عفونت‌های آن می‌باشد. در سرما خوردگی‌های ساده، لوزه‌ها با عفونت‌های ویروسی درگیر می‌شوند. در بیماری‌های ویروسی معمولا مشکلات و علائم کمتری در بیمار وجود دارد. اما در برخی موارد بیمار دچار عفونت‌های باکتریال می‌شود. در این موارد لوزه‌ها در اثر عفونت حاصله از باکتری‌ها به ویژه یک باکتری خاص موسوم به بتا همولیتیک استروپتوکوک به شدت دچار عفونت شده و متورم می‌شوند. لوزه‌ها به خاطر اینکه در محل عبور غذا و هوا قرار دارند اصولا همیشه در معرض میکروب‌های زیادی قرار دارند. اما در حالت عادی این میکروب‌ها و سیستم دفاعی بدن در حالت تعادل قرار دارند و مشکلی را برای بدن شخص به وجود نمی‌آورند. در مواردی که بدن ضعیف می‌شود و یا دچار سرماخوردگی می‌شود این میکروب‌ها در ترکیب خود تغییراتی ایجاد می‌کنند و تبدیل به باکتری‌های بیماری‌زا می‌شوند و این توانایی را پیدا می‌کنند که بر سیستم دفاعی بدن غلبه کنند و لوزه‌ها را دچار مشکل نمایند. در برخی موارد هم مصرف بی‌دلیل برخی از آنتی بیوتیک‌ها و سایر داروها می‌تواند باعث تغییر در ساختار میکروب‌ها شوند و آنها را به باکتر‌ی‌هایی با قابلیت ایجاد بیماری تبدیل کنند.

لوزه‌ها پس از ورود باکتری‌ها از خود واکنش دفاعی نشان می‌دهند و متورم می‌شوند که اصطلاحا به آن فارنژیت می‌گویند. در این حین بدن دچار واکنش‌هایی می‌شود که باعث تب، سردرد و گلو درد و بی‌حالی بیمار می شود.
در اثر عفونت باکتریال بیماری در ظرف دو الی سه روز شدت یافته و پس از پنج روز علائم آن خفیف‌تر شده و بیمار رو به بهبودی می‌رود. در بسیاری از موارد حتی بدون درمان هم بیمار رو به بهبودی می رود و دچار مشکل خاصی نمی‌گردد.

عفونت مزمن لوزه ها

گاهی اوقات لوزه‌ها دچار عفونت مزمن می‌گردند. در این حالت عفونت به مدت طولانی مثلا سه ماه یا حتی بیشتر در لوزه‌ها باقی می‌ماند و می‌تواند منجر به بروز علائم و ناراحتی‌هایی گردند. ممکن است که بیمار در این حالت درد یا تب شدید نداشته باشد ولی دچار دردهای خفیف یا علائم دیگری مانند خشکی گلو بشود. عفونت‌های مزمن لوزه‌ها ممکن است که باعث به‌وجود آمدن بوی بد دهان نیز بشود.
در برخی موارد هم لوزه‌ها در اثر فعالیت ویروس‌های خاصی (نه آن دسته از ویروس‌ها که باعث به‌وجود آمدن سرما خوردگی می‌شوند) دچار التهاب و تورم شدید لوزه می‌شوند. در برخی موارد هم عفونت‌های بی هوازی باعث بروز ناراحتی های لوزه می‌شوند.
بعضی اوقات عفونت از محدوده لوزه خارج و به ناحیه اطراف آن وارد شده و ایجاد آبسه‌های مختلفی می‌کند. در این حالت بیمار تب و درد شدیدتری داشته و قادر به باز کردن کامل دهان نمی‌باشد.
موارد دیگری نیز وجود دارند که ممکن است باعث بروز مشکلات برای لوزه‌ها شوند مانند پدید آمدن تومور در لوزه‌ها که خوشبختانه نادر می‌باشند. این تومور‌ها می‌توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند که البته اکثر آنها بدخیم‌اند و متاسفانه در مراحل اولیه با علامت خاصی همراه نیستند.

عفونت‌های مکرر لوزه‌ها چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

عمده‌ترین مشکلی که در عفونت لوزه‌ها ایجاد می‌شود بزرگ شدن و بزرگ باقی ماندن لوزه‌ها می‌باشد. در بسیاری از موارد لوزه‌ها بعد از برطرف شدن بیماری و التهاب به اندازه عادی خود بر می‌گردند ولی بعد از تکرار این عفونت‌ها به صورت دائمی بزرگ شده و دیگر به اندازه اولیه خود بر نمی‌گردند. بزرگ باقی ماندن لوزه‌ها می‌تواند باعث بروز مشکلاتی همچون مشکلات تنفسی در افراد بشود. معمولا این افراد با دهان باز تنفس می‌کنند و می‌خوابند و در حین خواب خرخر می‌کنند. تنفس طولانی با دهان باز کودکان را دچار مشکلات زیادی همچون بیماری‌های ریوی- شب ادراری و سینوزیت‌های مکرر می‌گردد. یکی از مهمترین مشکلاتی که ممکن است در کودکان به خاطر ناهنجاری‌های لوزه ها بوجود بیاید اختلال در عملکرد شپیور استاش و عفونت‌هایی در گوش می‌باشد که مهم‌ترین و شایع‌ترین آنها حالتی موسوم به اتیت سروز می باشد.در اتیت سروز مایعی پشت پرده گوش جمع می‌شود و در اثر آن شخص دچار اختلال شنوایی می شود که اگر به‌موقع درمان نشود باعث کم شنوائی دائمی می‌گردد.
از عوارضی دیگر تنفس مزمن دهانی در کودکان رشد نابهنجار استخوان‌های صورت و فک و دندان‌ها می‌باشد. وقتی کودکی به صورت مزمن از دهان نفس بکشد دچار مشکلاتی در رشد و ترتیب دندان‌ها می‌شود که در این حالت به اورتدنسی نیاز پیدا می کند. در برخی موارد فرد دچار گودی سقف دهان و در نتیجه انحراف در تیغه بینی می‌شود.

تشخیص عفونت لوزه چگونه است؟

عفونت‌های حاد لوزه معمولا با یک معاینه ساده همانند اندازه‌گیری درجه حرارت بدن و مشاهده حلق و دهان تشخیص داده می‌شوند. در غالب موارد بیمار تب داشته و کسالت و بی‌حالی دارد. در معاینه حلق علاوه بر تورم دانه‌های سفیدی روی لوزه‌ها دیده می‌شود.
در مورد عفونت‌های مزمن تشخیص با دشواری‌های بیشتری همراه است و پزشک جهت تشخیص به دقت بیشتری احتیاج دارد. در این حالت پزشک باید به مسائل مختلفی همچون نحوه خوابیدن بیمار، خرخر کردن در خواب و مشکلات شنوایی و مسائلی از این قبیل توجه کند. در پاره‌ای از موارد نیز رادیولوژی به تشخیص کمک می‌کند.

درمان بیماری‌های لوزه چگونه است؟

درمان این بیماری در حالت حاد درمان دارویی است. در عفونت‌های ویروسی همچون سرماخوردگی استفاده از مسکن، مایعات گرم، ویتامین ث و کمی استراحت کفایت می‌کند ولی در فارنژیت‌های چرکی علاوه بر اینها باید از آنتی بیوتیک مناسب هم استفاده شود. آنتی بیوتیک مورد مصرف برای عفونت لوزه‌ها عمدتا پنی‌سیلین می باشد که معمولا به صورت یک تزریق و یا به شکل خوراکی به مدت ده روز برای فرد استفاده می‌گردد.
در عفونت‌های مزمن درمان بستگی به علایم در فرد بیمار دارد. در این حالت عمدتا درمان فرد به صورت جراحی می باشد.
در صورت وجود هر یک از موارد زیر جراحی لوزه‌ها و یا لوزه سوم توصیه می‌شود:

1. عفونت‌های مکرر: عفونت بیش از 4 بار در سال
2. تنگ شدن راه هوایی: تنفس دهانی ویا خرخر شبانه
3. سینوزیت‌های مزمن و یا مکرر در کودکان
4. عفونت‌های مکرر گوش و یا اتیت سروز
5. آبسه اطراف لوزه

با توجه به اینکه لوزه‌ها با افزایش سن کوچکتر می‌شوند آیا عمل آنها لازم است؟

عموما لوزه‌ها در افراد با بالاتر رفتن سن و سال کوچک‌تر می شوند، اما ممکن است که قبل از این اتفاق کودک دچار عوارض برگشت ناپذیری همچون کاهش شنوایی، بیماری‌های ریوی و یا مشکلات در دندان‌ها و فک و صورت شوند. بنا براین برای جلوگیری از بروز چنین مواردی با تشخیص پزشک باید عمل جراحی انجام شود.
در گذشته افرادی با روش خاصی موسوم به “تول گیری” اقدام به درمان بیماری‌های لوزه می‌نمودند. آیا این روش درست است؟
این روش به هیچ عنوان پایه علمی نداشته و راه قابل قبولی برای درمان شناخته نمی‌شود.

آیا از لحاظ سنی محدودیت خاصی برای جراحی لوزه وجود دارد؟

غالبا این جراحی در کودکان انجام می‌شود ولی کودکان زیر سه سال به جز در موارد خاص مورد عمل قرار نمی‌گیرند. هر چقدر سن پایین‌تر باشد جراحی از نظر تکنیکی راحت‌تر است. در افراد بزرگسال چسبندگی به دلیل عفونت‌های مکرر بیشتر بوده و خطر خونریزی در آنها بالاتر می رود.

چه روشی برای بیهوشی بکار می‌رود؟

امروزه عمل جراحی لوزه‌ها با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. خوشبختانه با توجه به پیشرفت‌های حاصل شده در داروها و تکنیک های بیهوشی، احتمال بروز مشکلات و خطرات بسیار ناچیز می‌باشد.
امروزه برای جراحی لوزه‌ها از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟
برای انجام این عمل جراحی روش‌های مختلفی وجود دارد که از شایع‌ترین آنها می توان به استفاده از تیغ جراحی، لیزر و امواج رادیویی اشاره نمود. باید توجه نمود که لیزر به عنوان یک ابزار جراحی به کار می‌رود و استفاده از آن به این معنی نیست که شخص بدون انجام عمل جراحی مورد معالجه قرار می‌گیرد. استفاده از لیزر به پزشک این امکان را می دهد که با دقت بالاتری محل مورد نظر را برش بدهد و علاوه بر آن محلی که توسط لیزر برش داده می شود، کمتر دچار خونریزی می شود.

آیا پس از برداشتن لوزه‌ها احتمال عود آنها وجود دارد؟

در مواردی که لوزه‌های اصلی برداشته می‌شوند احتمال عود بسیار پایین می‌باشد. در مواردی که لوزه سوم مورد عمل قرار می‌گیرد به دلیل اینکه این لوزه برداشته نمی‌شود و تنها مورد تراشیدن قرار می‌گیرد احتمال رشد مجدد وجود دارد.

پیامدها و عوارض جراحی لوزه چیست؟

عوارضی که به غیر از خطرات بیهوشی ممکن است بعد از عمل جراحی گریبان گیر فرد شود شامل درد و خونریزی می‌شود. از آنجایی که لوزه‌ها در مسیر راه تنفسی و بلع غذا هستند ممکن است که شخص با هر بلع و یا تنفس دچار درد شود. معمولا این دردها تا حدود یک هفته ادامه دارند. در برخی از موارد افراد بعد از گذشت چند روز دردی را هم در ناحیه گوش احساس می‌کنند و این به خاطر ارتباط عصبی میان گوش و حلق می‌باشد. خونریزی از عوارض دیگر این عمل می‌باشد که ممکن است در همان ساعات اولیه عمل به وقوع بپیوندد. این خونریزی ممکن است که از راه دهان یا بینی اتفاق بیفتد. خونریزی دیگر خونریزی دیررس است که ممکن است بین یک هفته تا ده روز پس از عمل جراحی اتفاق پیش آید. دلیل این خونریزی ممکن است از بین رفتن بافت‌هایی که جلوی محل بریدگی رگ‌ها را گرفته است باشد. این بافت‌ها ممکن است به دلیل خوردن غذاهای سفت و غیر نرم از بین بروند. برخی عفونت‌های بعد از عمل هم ممکن است باعث حل شدن این بافت‌ها بشوند و در نتیجه به خونریزی منجر شوند.
بعد از مدتی ممکن است که شخص دچار تغییراتی در صدا شود که معمولا بعد از گذشت سه الی چهار ماه صدای شخص به حالت عادی بر می‌گردد و جای نگرانی نمی‌باشد.
از دیگر مواردی که بیمار بعد از عمل ممکن است با آن روبه رو شود می‌توان به این موارد اشاره کرد:
درد گوش، بوی بد دهان و تب خفیف
چه نکاتی لازم است پس از عمل رعایت شود؟
– استفاده از خوراکی‌های نرم و سرد (از مصرف غذاهای تند، شور و ترش اجتناب شود)
– مصرف داروهای تجویز شده (مسکن و گاهی آنتی بیوتیک)
– شستشو و غرغره حلق با سرم‌های استریل
– گزارش هر گونه مورد غیر طبیعی مثل تب بالای 5/38 درجه و یا خونریزی (مواردی همچون تب پایین، درد گلو وگوش، بوی بد دهان، تغییر موقت صدا و مشاهده پرده خاکستری در محل عمل در روزهای اولیه پس از جراحی طبیعی است)

جراحی لوزه سوم

در قسمت پشت گلو، اصولا 4 عضو کوچک قرار دارد. چهار عضو این بخش شامل قاعده زبان، لوزه سوم، لوزه چپ و راست است. این قسمت‌ها کودکان را در هنگام مقابله با عفونت محافظت می نماید. اما لوزه سوم چه کمکی به کودک می کند؟ در صورت وجود مشکل چگونه می توان درمان نمود؟

لوزه سوم

این لوزه در بالای سه عضو دیگر قرار داردد. در واقع این قسمت ها از همان بدو تولد تا سن چهار سالگی بزرگ می شوند. لوزه سوم در قسمت پشت بینی قرار دارد و در حالت عادی هنگام معاینه کردن مشاهده نمی شود. لوزه ها با رشد کودک به طور تدریجی و آرام شروع به کوچک شدن می نمایند. این قسمت ها در بزرگسالی به طور کلی ناپدید می شود.

علائم لوزه سوم چه چیزهایی هستند؟

مشکل بزرگ شدن لوزه سوم منجر به گرفتگی بینی می‌شود. در این صورت کودکان به ناچار از طریق دهان نفس می‌کشند. گاهی نیز این بزرگی در لوزه ها منجر به افزایش مایع موجود در گوش میانی می‌گردد.

در برخی از مواقع نیز به علت بزرگ شدن لوزه چپ و راست و همچنین لوزه سوم، اختلالاتی در زمینه تنفس کودکان شما به هنگام خواب ایجاد می‌شود. این اختلال‌ها می‌تواند به طور دائمی و یا موقتی صورت گیرد. به این وضعیت آپنه خواب می‌گویند.

تشخیص لوزه سوم

تشخیص این روش توسط متخصص گوش و حلق و بینی صورت می گیرد، در این شرایط شرح حال بیمار به طور کامل پرسیده می‌شود و سپس با معاینه و تصویر برداری از قسمت مورد نظر این مشکل را می توان تشخیص داد.

آیا درمان لوزه سوم الزامیست؟

خیر، در برخی از بیماران نیازی به درمان نمی باشد و می توان به همان حالت رها نمود. این مشکل در صورتی که اختلال زیادی برای کودک ایجاد نکند، می تواند به مرور زمان درمان شود. اما اگر منجر به ایجاد آپنه خواب و یا افزایش مایع گوش میانی شود، اصولا پزشک جراحی را ضروری می داند.

تا سه هفته از سونای خشک استفاده نکنید.

عمل لوزه سوم چگونه است؟

این جراحی از طریق دهان صورت می‌گیرد. یک جراحی ساده می باشد که زمان زیادی طول نمی‌کشد.

آیا راه دیگری برای درمان لوزه سوم وجود دارد؟

در صورتی که پزشک جراحی را برای کودک شما لازم بداند، هیچ روش درمانی دیگری را نمی توان جایگزین آن نمود.

مراقبت های پس از عمل

بهتر است غذاهای داغ و یا سفت برای کودکان خود استفاده نکنید. هر چه غذا نرم تر باشد بهتر است.

به موقع داروهای تجویز شده را برای کودکان خود بدهید.

هر نوع مشکل غیر عادی مانند تب، خونریزی، سردرد، بوی بد دهان، تورم و … شدید هر چه سریعتر به پزشک خود اطلاع دهید.

نتیجه گیری

لوزه سوم که از هنگام تولد تا 4 سالگی رشد می کند باعث محافظت کودکان از بیماری های بسیاری می شود. در صورتی که این لوزه بیش از حد بزرگ شود، ممکن است مشکلاتی مانند اختلال در خواب، تنفس و … ایجاد شود. در این صورت متخصص گوش و حلق و بینی با جراحی آن را درمان می کند. اما گاهی ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد و به مرور درمان صورت گیرد. انتخاب این مسئله به نظر پزشک بستگی دارد. بنابراین در انتخاب پزشک خود نهایت دقت را داشته باشید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منابع: وب سایت اینترنتی جهانگیر قربانی، علی اصغر شیرازی و مجید نصیری، احمد ناظم بافقی