بیمارهای التهاب روده و روش‌های درمان آن

در این مقاله با بیماری های روده آشنا خواهید شد

بیماری التهاب روده چگونه است؟

بیماری التهابی روده یک بیماری نسبتاً شایع می باشد که از هر 1000 نفر یک نفر به این بیماری دچار می شوند. اگر فردی به صورت مداوم و مکرر دچار مشکل اسهال باشد و این اسهال همراه با خون و ماده مخاطی و چرک باشد و به همراه دل درد باشد می توان گفت این فرد دچار التهاب حاد روده شده است. التهاب روده به طور کلی یک بیماری مزمن شمرده و اطلاق می شود. این بیماری به دو شکل پیدا و پنهان وجود دارد. در التهاب پنهان روده هیچگونه علائمی در طولانی مدت وجود ندارد و باید مدتی بگذرد تا علائم خود را یکی یکی و تدریجی نمایان کنند. بسیاری از مواقع ممکن است این بیماری مزمن علائم شدید خود را به صورت پیشرفته و یکباره نشان دهد.

بیماری التهابی روده (IBD) چیست؟

بیماری التهابی روده (IBD) گروهی از اختلالات است که باعث التهاب مزمن (درد و تورم) در روده ها می شود. IBD شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. هر دو نوع بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارند. درمان ها می توانند به کنترل این عارضه ی مزمن و مادام العمر کمک کنند.

بیماری کرون تمام جداره لوله گوارش و هر دو روده بزرگ و کوچک را درگیر می کند. در بیماری کرون بیشتر روده باریک درگیر می شود و احتمال جراحی های مکرر بسیار زیاد است و بیمار ممکن است به علت تنگی های ایجاد شده در روده تحت عمل جراحی قرار گیرد. 50 تا 70 درصد بیماران احتمال جراحی دارند. بیماری کرون باعث درد و تورم در دستگاه گوارش می شود. می تواند هر قسمتی از دهان تا مقعد را درگیر کند. اغلب روده کوچک و قسمت بالایی روده بزرگ را درگیر می کند.

علائم بیماری کرون

در هر دو نوع این بیماری علائم و عوارض خارج از سیستم گوارش نیز ممکن است وجود داشته باشد به طور مثال اسکلت، مفاصل، عضلات و چشم ممکن است درگیر این بیماری شود. درگیری کبد و مجاری صفراوی که نوع شدیدتر فرم بیماری می باشد و باعث ایجاد تنگی مجاری صفرا می شود و در نهایت بعد از چند سال ممکن است فرد مجبور به پیوند کبد شود. اما در بیماری کرون معمولا علائم خود را به صورت اسهال خونی و درد شکم نشان می دهد.

کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

فقط روده بزرگ را به صورت غیرمنتشر و جداگانه یعنی (بخشی مبتلا و بعضی قسمت ها سالم) درگیر می کند. در کولیت زخمی احتمال عمل جراحی بسیار پایین می باشد و در ابتدا ممکن است 10 تا 20 درصد از بیماران به اعمال جراحی نیاز پیدا کنند. کولیت اولسراتیو باعث تورم و زخم در روده بزرگ (کولون و رکتوم) می شود. کولیت میکروسکوپی باعث التهاب روده می شود که فقط با میکروسکوپ قابل تشخیص است.

علائم بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

از علائم شایع بیماری کولیت روده به اصطلاح ساده تر اسهال خونی مداوم و مزمن می باشد. این علائم ممکن است در طولانی مدت و به صورت ناگهانی ظاهر شود. علامت کولیت زخمی معمولا بیشتر به صور اسهال می باشد و درد شکمی کمتر اتفاق می افتد.

علائم التهاب روده

مشخصه هر دو نوع این بیماری مزمن بودن آن است یعنی وقتی فرد دچار این بیماری ها می شود می توان گفت همیشه و تا پایان عمر گرفتار آن می باشد. خوشبختانه علی رغم مزمن و مادام العمر بودن این بیماری اگر داروهای تجویز شده از سوی پزشک متخصص گوارش به صورت دقیق و منظم مصرف شود مشکلی برای بیمار به وجود نمی آورد و بیماری پیشرفت زیادی ندارد و کاملا تحت کنترل قرار می گیرد و زندگی فرد تحت هیچ شرایطی مختل نمی شود. از شایع ترین علائم التهاب روده می توان به عوارض تنگی روده و داخل شکم بین لوپ ها و قوس های روده و بین روده و پوست جداره شکم و خروج ترشحات روده و چرک از آن، اشاره کرد. همچنین ممکن است بین لوپ های روده، مثانه، دستگاه تناسلی و ناحیه مقعد زنان ممکن است فیستول هایی ایجاد شود یعنی مسیرهای ریز و کانالی ممکن است به وجود بیاید و از طریق آنها چرک و ترشحات روده خارج شود.

• درد شکم
• درد مفاصل
• ناراحتی معده
• تهوع و استفراغ
• مخاط یا خون در مدفوع
• از دست دادن اشتها یا کاهش وزن غیرقابل توضیح

• گاز و نفخ
• تب و خستگی
• مشکلات بینایی
• زخم های پوستی
• خارش، قرمز و درد در ناحیه چشم
• اسهال (گاهی متناوب با یبوست) یا نیاز فوری به دفع مدفوع

عوارض بیماری التهابی روده چیست؟

افراد مبتلا به IBD در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کولون (کولورکتال) هستند. سایر عوارض احتمالی عبارتند از:

• فیستول مقعدی (یک کانال پرشده از چرک است که دو عضو مجاور را بهم وصل می کند)
  تنگی مقعد (تنگ شدن کانال مقعدی که در آن مدفوع از بدن خارج می شود).
• کم خونی (سطح پایین گلبول های قرمز خون) یا لخته شدن خون.
• سنگ کلیه.
• بیماری کبد، مانند سیروز و کلانژیت اسکلروزان اولیه (التهاب مجرای صفراوی).
• سوء جذب و سوء تغذیه (ناتوانی در دریافت مواد مغذی کافی از طریق روده کوچک).
• پوکی استخوان.
• سوراخ یا پارگی در روده بزرگ
• تورم شدید روده

التهاب روده و سرطان

احتمال سرطان روده در نوع کرون که بیماری تمام سیستم گوارش را در برمی گیرد، در طول مسیر و در قسمت هایی که التهاب وجود دارد در طی مدت 10 تا 20 سال احتمال سرطانی شدن آنها وجود دارد. در کولیت زخمی که بیماری محدود به روده بزرگ می باشد طبیعتا احتمال سرطانی شدن فقط در محدوده روده بزرگ وجود دارد و هرچه درمان منظم تر باشد و التهاب تحت کنترل باشد احتمال سرطانی شدن آنها کمتر می شود و به اصطلاح ممکن است در مواردی که حتی در قسمت چپ روده بزرگ درگیر می شود این احتمال به صفر می رسد.

ابتلا همزمان التهاب روده و سندورم روده تحریک پذیر

بله، ممکن است هم IBD و هم IBS داشته باشید. در حالی که IBD می تواند باعث علائم IBS شود، هیچ دلیلی مبنی بر اینکه داشتن IBS خطر ابتلا به IBD را افزایش می دهد، وجود ندارد.

علت ایجاد بیماری التهابی روده چیست؟

یکی از رایج ترین علل ایجاد بیماری التهاب روده باکتری های روده می باشد. باکتری های موجود در روده به بافت های روده حمله می کنند و باعث التهاب روده می شوند. آنچه که مهم است و پزشکان توصیه می کنند این است که یک رژیم غذایی مناسب و انجام آزمایش کلی سالی دو بار می توان از انواع بیمار ها می توان پیشگیری کرد. محققان هنوز در تلاشند تا دلایل دقیق تری برای ابتلا به IBD کشف کنند. به نظر می رسد سه عامل ینتیک و ایمنی بدن و محرک های محیطی در این امر نقش دارند.

• ژنتیک: از هر 4 فرد مبتلا به این عارضه یک نفر سابقه خانوادگی این بیماری را دارد.
• پاسخ سیستم ایمنی: سیستم ایمنی معمولاً با عفونت ها مبارزه می کند. در افراد مبتلا به IBD، سیستم ایمنی غذاها را به عنوان مواد خارجی اشتباه می گیرد. آنتی بادی برای مبارزه با این مواد خارجی آزاد می شود و باعث علائم IBD می شود.
• محرک های محیطی: افراد با سابقه خانوادگی IBD ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی به این بیماری مبتلا شوند. این محرک‌ها شامل سیگار، استرس، مصرف دارو و افسردگی هستند.

توصیه های مهم در بیماری التهابی روده

• در طول روز استفاده از نوشیدنی ها و مایعات و مقدار زیاد آب فراموش نشود.
• استفاده از مولتی ویتامین ها
• استفاده از یک رژیم غذایی مناسب
• و در صورت کاهش وزن زیاد حتما با پزشک متخصص گوارش مشورت کنید.

درمان های غیر جراحی بیماری التهابی روده (IBD) چیست؟

درمان IBD بسته به نوع و علائم خاص متفاوت است. داروها می توانند به کنترل التهاب کمک کنند تا علائمی نداشته باشید.

درمان دارویی التهاب روده

• آمینوسالیسیلات ها (داروی ضد التهابی مانند سولفاسالازین، مسالامین یا بالسالازید) تحریک روده را به حداقل می رساند.
• آنتی‌بیوتیک‌ ها عفونت‌ ها و آبسه‌ ها را درمان می‌ کنند.
• کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، سیستم ایمنی را در کنترل نگه می دارند و تشدید بیماری را درمان می کنند.
• تعدیل‌ کننده‌ های ایمنی، سیستم ایمنی بیش فعال را آرام می‌کنند.
• شما همچنین می توانید از این درمان های بدون نسخه IBD بهره مند شوید:
• داروی ضد اسهال
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs).
• ویتامین‌ها و مکمل‌هایی مانند پروبیوتیک‌ ها.

درمان های جراحی بیماری التهابات روده

همانطور که ذکر شد، بیماری التهاب روده دارای دو نوع کرون و کولیت اولسراتیو می‌باشد که درمان جراحی هر یک متفاوت می‌باشد.

درمان های جراحی برای بیماری کرون چیست؟

1. از هر 10 نفر مبتلا به بیماری کرون 7 نفر در نهایت به جراحی نیاز دارند که داروها، علائمشان را تسکین نمی دهند. در حین برداشتن روده، جراح:
2. بخش روده بیمار را از بین می برد.
3. دو انتهای روده سالم را به هم متصل می کند (آناستوموز).

درمان های جراحی برای کولیت اولسراتیو چیست؟

پس از سن 30 سالگی افراد دارای عارضع کولیت اولسراتیو، از هر 3 نفر 1 نفر نیاز به جراحی دارند.

1. کولون (کولکتومی) یا کولون و رکتوم (پروکتوکولکتومی) را از بین می برد.
2. روده کوچک و مقعد را به هم متصل می کند.
3. کیسه‌ ای ایجاد می‌کند که مدفوع را جمع‌ آوری می‌کند و سپس از طریق مقعد خارج می شود.

آیا می توان از بیماری التهابی روده (IBD) جلوگیری کرد؟

در حالی که هیچ کاری نمی توانید برای جلوگیری از IBD انجام دهید، برخی تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی ممکن است علائم را کنترل کند.
به موارد زیر دقت کنید:

• هر دو تا چهار ساعت یکبار وعده های غذایی کوچک بخورید.
• راه های سالمی برای مدیریت استرس پیدا کنید، مانند مدیتیشن، حرکاتی مانند تای چی، گوش دادن به موسیقی یا پیاده روی.
• به اندازه کافی بخوابید و از نظر بدنی فعال بمانید.
• برای شناسایی غذاهایی که باعث تشدید IBD می شوند، یک دفترچه یادداشت داشته باشید. ممکن است متوجه شوید که دچار عدم تحمل غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز هستید. اگر اینطور است، بدن شما برای هضم برخی غذاها مشکل دارد، که باعث ناراحتی معده می شود.
• غذاهایی که روده ها را تحریک می کنند، مانند غذاهای فیبری، تند، چرب یا تهیه شده با شیر را کاهش دهید. در هنگام تشدید بیماری، غذاهای نرم و ملایمی را انتخاب کنید که التهاب کمتری دارند.
• مصرف نوشیدنی های کافئین دار، گازدار و الکلی را کاهش دهید. برای جلوگیری از کم آبی بدن بیشتر آب بنوشید.
• از استعمال هرگونه دخانیات پرهیز کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: امیر طاهری، متخصص بیماری‌های گوارش

در این مقاله؛

از علائم تا درمان بیماری التهاب مری آشنا خواهید شد

یکی از مهم ترین اعضای دستگاه گوارش که وظیفه انتقال خوراکی ها و نوشیدنی ها را از دهان به سمت معده دارد، مری نام دارد. عملکرد مری نقش مهمی در چرخه گوارشی فرد خواهد داشت که ممکن است در شرایطی دچار مشکلاتی از قبیل التهاب مری شوند که باید در اسرع وقت برای درمان آن اقدام کنند. این بیماری به بافت های مری آسیب رسانده و منجر به بلع دردناک و دشوار و هم چنین درد قفسه سینه خواهد شد.

رفلاکس معده و در نهایت التهاب مری خواهد شد. عوامل مختلفی بر اساس شرایط در بروز این بیماری تاثیرگذار هستند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

• کاهش اشتها
• استفراغ
• ایجاد مشکل در بلع
• گیر کردن مواد غذایی در مری
• زخم های دهان
• تنگی نفس
• سردرد و تب
• دردهای عضلانی

نحوه تشخیص بیماری ازوفاژیت

در ابتدا برای تشخیص این بیماری بهترین پزشک متخصص گوارش به معاینه بالینی فرد پرداخته و سپس برای تشخیص دقیق تر آزمایش هایی از قبیل عکس برداری با اشعه ایکس، بلع باریوم، آندوسکوپی، بیوپسی، مانومتری مری، تست خراش پوست، آزمایش خون و تست پچ غذا را تجویز خواهد کرد. هم چنین ممکن است آزمایشات دیگری نیز نظیر آزمایش تشخیص عفونت باکتریایی، ویروسی و قارچی، تعیین غلظت گلبول هاس سفید برای بررسی آلرژی و شناسایی سلول های غیرطبیعی برای بررسی سرطان مری یا تغییرات پیش سرطانی نیز انجام شود.

درمان بیماری التهاب مری

روش های درمانی مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد که با توجه به علت بروز آن یکی از روش ها انتخاب خواهند شد. به طور معمول برای درمان داروهایی که برای عدم بازگشت اسید معده تاثیرگذار هستند، تجویز خواهند شد و در صورتی که بیماری های عفونی منجر به ایجاد این التهاب شده باشند، به درمان عفونت ها خواهند پرداخت. در ادامه روش های درمانی مختلف را بررسی خواهیم کرد.

بیماری مری بارت هستند نیز چون خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد برای درمان به جراحی نیاز است.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی و توضیحاتی کامل در خصوص بیماری التهاب مری پرداختیم و تمام علائم و روش های درمان آن را معرفی کردیم، تنها به این نکته توجه داشته باشید که در صورت مشاهده علائم به بهترین پزشک متخصص گوارش در اسرع وقت مراجعه کنید. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

امیر سعید صادقی، متخصص داخلی، فوق تخصص گوارش و کبد

علل فشار خون بالا چیست؟

هایپرتنشن یا فشار خون بالا به مشکلی گفته می شود که در آن، فشار درون شریان ها بیشتر از حالت نرمال می باشد. قلب، خون را به شریان ها پمپاژ می کند و خون در کل بدن پخش می شود. مشکلات فشار خون زمانی شکل می گیرد که قلب برای خون رسانی به تمام اندام ها نیاز داشته باشد تا بیشتر از حالت عادی کار کند.

از آنجایی که قلب فرد مبتلا به فشار خون بالا فشار بیشتری را تحمل می کند، در نتیجه هر گونه مشکل فشار خون بالا می تواند خطر مشکلات قلبی-عروقی، حمله و سکته قلبی را به شدت افزایش دهد. همچنین، رگ های خونی مبتلایان به فشار خون بالا، باریک تر و تنگ تر از رگ های افراد سالم است که این امر باعث تشدید خطر سکته مغزی، مشکلات کلیوی و مشکلات بینایی می شود.

علائم فشار خون بالا

فشار خون بالا با نام «قاتل خاموش» شناخته می شود. زیرا اکثر افراد مبتلا به فشار خون هیچ علائمی ندارند. ممکن است سال ها طول بکشد تا علائم ظاهر شوند، اما دیگر کار از کار گذشته و وضعیت شما وخیم شده است! اغلب اوقات، علائم ناشی از فشار خون می تواند با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته شود. بهترین راه برای آگاهی از میزان فشار خون، چک آپ منظم است. علائم فشار خون شدید عبارتند از:

• سردرد های شدید
• خون دماغ
• عصبی شدن
• تعریق
• خستگی یا گیجی
• ضربان قلب نامنظم
• سرخ شدن صورت
• سرگیجه
• مشکلات بینایی
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• مشکلات خواب
• وجود خون در ادرار
• دیدن لکه های سیاه
• احساس نبض شدید در قفسه سینه، گردن یا گوش ها

دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق

اختصارات دارو در نسخه خوانی

برخی اختصارات متداول در مورد نوع دارو:

علامت اختصاری دارو ها در نسخه خوانی

در نسخه ها پزشک علاوه بر شکل دارویی، نوع استفاده از داروها را معین می کند. مثلا آمپول ها وریدی یا عضلانی و یا موضعی استفاده شوند

تعداد دفعات مصرف دارو در نسخه

میزان وزن یا عدی دارو در غلظت خاص با علامت های زیر مشخص می شود که بعضی مواقع درساخت دارو های ترکیبی به ویژه پوست به کار می رود:

میزان وزن دارو در نسخه خوانی

لطفا به این موضوع دقت داشته باشید که زمان مصرف دارو یعنی اینکه دارو با غذا مصرف شود یا نه، بسیار مهم است. و دقت در موضوع ذکر شده در میزان جذب دارو یا عوارض گوارشی ناشی از مصرف دارو ها موثر می باشد. پزشک از اصطلاح p.c (aftermeal) یعنی بعد از غذا استفاده می کند. نکته: در نسخه پزشکان آمپول «Amp»، قرص «Tab» و شربت «Syp» شایع ترین کلمات اختصاری مورد استفاده می باشند.

علائم اختصاری مصرف دارو در نسخه خوانی

در نسخه نویسی علائم اختصاری زیر در نظر گرفته شود:

1. 1 انس (oz): 30ml(cc) مایع و 30g جامد
2. Tspقاشق چایخوری : 5/2 ml
3. Tbspقاشق غذا خوری: ml 15
4. 1qt: 1000ml
5. gtt: drop
6. hs : موقع خواب مصرف شود
7. qAm : هر روز صبح
8. Qs : مقدار کافی
9. qhs : هر شب موقع خواب

نکته مهم در نسخه خوانی و آموزش نسخه خوانی

قطعا تکرار و تمرین مهمترین راه تسلط بر خواندن نسخه است.با این وجود کسی که به مبحث داروشناسی مسلط نباشد هرگز به نسخه خوان حرفه ای تبدیل نمی شود.

البته قابل ذکر هست که بسیاری از قوانین بیمه ها و داروهای تحت پوشش بیمه ها دائما در حال تغییر هست و از طریق الکترونیکی و سایت بیمه ها این تغییرات در دسترس داروخانه ها می باشد.

دقت داشته باشید که با شرکت در کلاس های نسخه خوانی و یا مطالعه 10 باره ی کتاب ها و نرم افزارها و جزوه های مختلف، بدون اینکه به تمرین و تکرار و خواندن نسخه پرداخته و مهمتر از اون مدتی بصورت کارآموز کار نکنید، نخواهد توانست تا تسلط کافی بر موضوع داشته باشید.

فرایند نسخه خوانی

1. مطالعه کامل مبحث داروشناسی

(آشنایی کامل با انواع داروها،دیکته داروها،شکل های دارویی، اسامی دارو ها و گروه های دارویی) – بدون تسلط بر این موضوعات حقیقتا هرگز در کار در داروخانه به عنوان نسخه خوان موفق نخواهید بود، شاید بپرسید چرا؟ یک علت آن رو این طور بگویم که؛ شما توانستید از روی نسخه داروی Losartan رو بخونید.

تا زمانی که ندانید این دارو از گروه داروهای ضد فشار خون هست، باید تمام قفسه های داروخانه رو بگردید. زیرا در اکثر داروخانه ها تقریبا قریبا به 100% داروها بر اساس گروه های دارویی چیده شده اند. یا برخی داروها با نام تجاری توسط پزشک تجویز می شوند.

بعنوان مثال Lozar که نام تجاری داروی Lozartan می باشد. شما باید بدانید که Lozar مربوط به این دارو هست که بتوانید به بیمار ارائه دهید و حتی آشنایی با املا و دیکته دارو که در تشخیص دارو بخصوص داروهایی که ناقص در روی نسخه نوشته می شوند بسیار مهم می باشد و … پس تسلط بر این مبحث کاملا ضروری و اولین قدم در نسخه خوانی است. علاوه بر موارد ذکر شده نکات دیگری نیز وجود دارد که می تواند شما را در بهبود قدرت نسخه خوانی کمک کند.

2. خواندن نمونه نسخه های آموزشی

معمولا پس از کار کردن هرچند کوتاه در یک داروخانه خیلی سریع با دست خط پزشک های محدوده آشنا خواهید شد. اما برای شروع کار و دسترسی نداشتن به داروخانه جهت کار و یا کارورزی، داشتن تعداد زیادی نسخه جهت تسلط ضروریست.

3. کار در داروخانه که می تواند بصورت کارآموز نیز باشد

تا با سایر داروها، نحوه قیمت زنی داروها، قوانین بیمه ها و … بصورت عملی و از نزدیک آشنا شوید

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

آشنایی با

انواع بیماری‌های دستگاه تنفسی و ریوی

دستگاه تنفس و عملکرد آن بیشتر بدانیم.

ریه‌ها بخشی از یک سیستم پیچیده هستند که هزاران بار در روز منبسط و منقبض می‌شوند تا اکسیژن را وارد جریان خون کرده و دی‌اکسیدکربن را از آن خارج کرده و به بیرون بفرستند. بیماری ریوی زمانی رخ می‌دهد که مشکلاتی در هر بخشی از این سیستم وجود داشته باشد. این بیماری‌ها به شکل زیر طبقه‌بندی می‌شوند.

• بیماری‌های ریوی مؤثر بر مجاری هوایی
• بیماری‌های ریوی مؤثر بر کیسه‌های هوایی (آلوئول‌ها)
• بیماری‌های ریوی مؤثر بر بافت بینابینی
• بیماری‌های ریوی مؤثر بر رگ‌های خونی
• بیماری‌های ریوی مؤثر بر پرده جنب
• بیماری‌های ریوی که بر دیواره قفسه سینه تأثیر می‌گذارد

بیماری‌های ریوی مؤثر بر راه‌های هوایی

نای به لوله‌هایی به نام نایژه (برونش) منشعب می‌شود که به نوبه خود به لوله‌های کوچکتری در سراسر ریه شما منتهی می‌شوند. بیماری‌هایی که می‌توانند این راه‌های هوایی را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از:

• آسم. راه‌های هوایی شما دائما ملتهب هستند و ممکن است دچار انقباض گردند و باعث خس‌خس سینه و تنگی نفس شوند. آلرژی‌ها، عفونت‌ها یا آلودگی می‌توانند علائم آسم را تحریک کنند.
• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD:Chronic obstructive pulmonary disease). با این وضعیت ریه، بیمار نمی‌تواند به روشی که معمولاً بازدم می‌کند، بازدم کند، که باعث مشکلات تنفسی می‌شود. این بیماری شامل دو بخش اصلی برونشیت/برونکیولیت مزمن و آمفیزم است.

برونشیت مزمن (Chronic bronchitis).این شکل از COPD باعث سرفه مرطوب طولانی مدت می‌شود. برونشیت مزمن، التهاب پایدار نایژک‌ها (مجاری کوچک هوا در ریه) است که منجر به سرفه و ایجاد خلط می‌شود.

آمفیزم (Emphysema). شکل دیگری از COPD که باعث آسیب ریه می‌شود به نحوی که هوا در ریه‌های به دام بیفتد. مشکل در بازدم هوا از ویژگی‌های بارز آن است. آمفیزم منجر به از بین رفتن ویژگی ارتجاعی ریه و از بین رفتن دیواره کیسه‌های هوایی ریه (آلوئول‌ها) می‌شود. از پیوستن چند کیسه هوایی یک حفره بزرگ به وجود می‌آید که موجب کاهش سطح تنفسی و اِشکال در جذب اکسیژن می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که پیوندهای شکننده بین آلوئول‌ها آسیب ببینند. آمفیزم همچنین جریان هوا را محدود می‌کند و بر راه‌های هوایی نیز تأثیر می‌گذارد.

پنومونی. عفونت آلوئول، معمولاً توسط باکتری‌ها یا ویروس‌ها، از جمله ویروس کرونا که باعث COVID-19 می‌شود ایجاد می‌گردد.

سارکوئیدوز، فیبروز ریوی ایدیوپاتیک و بیماری‌های خودایمنی (Autoimmune Disease به این معنی است که سیستم دفاعی بدن به بافت‌های خود بدن حمله می‌کند) است.

بیماری‌های ریوی که بر پرده جنب (Pleura) تأثیر می‌گذارد

پرده جنب پوشش نازکی است که ریه را احاطه کرده و داخل دیواره قفسه سینه را می‌پوشاند. یک لایه نازک مایع به پرده جنب روی سطح ریه اجازه می‌دهد با هر نفس در امتداد دیواره قفسه سینه بلغزد.

افیوژن پلورال (Pleural effusion). پلورال افیوژن یا تراوش جنبی به تجمع بیش ‌از حد مایع در فضای بین ریه و دیواره قفسه سینه گفته می‌شود. ذات‌الریه یا نارسایی قلبی معمولاً باعث این بیماری می‌شود. پلورال افیوژن وسیع می‌تواند تنفس را سخت کند و ممکن است نیاز به تخلیه مایع داشته باشد.

https://webmd.com/lung/lung-diseases-overview#091e9c5e803c43a7-1-2

بیماری بلز چیست؟

فلج بل یا بلز وضعیتی است که سبب ضعف یا فلج موقت عضلات در صورت می شود. فلج بل می تواند هنگامی که اعصاب کنترل کننده ی عضلات صورت ملتهب و متورم می شوند یا تحت فشار قرار می گیرند رخ دهد.

این شرایط سبب می شود تا یک سمت صورت سست یا سفت شود. ممکن است فرد برای لبخند زدن یا بستن چشم در سمت تحت تاثیر قرار گرفته، دچار مشکل شود. در اکثر موارد، فلج بل موقتی است و علائم آن معمولا پس از چند هفته از بین می روند. با اینکه فلج بل می تواند در هر سنی رخ دهد، اما این وضعیت در افراد 16 تا 60 سال رایج تر است. فلج بل از نام کالبد شناسی اسکاتلندی به اسم چارلز بل، اولین فردی که این وضعیت را شرح داد، گرفته شده است.

فلج بلز چیست؟

در صورت ما اعصاب و ماهیچه های زیادی برای ایجاد حرکاتی مثل خندیدن، اخم، صحبت کردن، جویدن و … وجود دارد. اگر که بیمار سابقا سکته کرده باشد خود می تواند عاملی برای از بین رفتن قسمتی از مغز و اختلال در اعصاب پیام رسان به عضله باشد.حتی سم بوتولیسم که به صورت آمپول های بوتاکس تزریق می شود با ایجاد اختلال در محل ارتباط عصب و عضله مانع انقباض عضلات و در نتیجه کاهش چروک صورت می شود.

اعصاب صورت ما معمولا از عصب شماره ی هفت مغزی منشا گرفته و مسئول ایجاد انقباضات در صورت هستند. هر زمان که این اعصاب مشکل پیدا کنند امکان دارد که یک طرف و یا هر دو طرف صورت بیمار دچار فلجی شود.

در صورتی که در قسمتی از صورت شما التهاب ایجاد شده باشد این التهاب با تولید موادی می تواند روی سیستم پیام رسانی عصب و عضله اثر گذار باشد. اگر التهاب شدید تر شده و نزدیک به اعصاب صورت(عصب شماره 7) بود می تواند منجر به ایجاد فلج بلز شود و تا زمانی که این التهاب وجود دارد فلج موضعی هم ادامه پیدا می کند. به طور خلاصه فلج بلز یا فلج صورت، بیماری ای است که در آن معمولا عضلات یک طرف از صورت فلجی موقت پیدا می کنند.

اعصاب بدن ما به صورت جفت یا دوتایی بوده و وقتی که در یک طرف صورت التهاب ایجاد شود این التهاب می تواند تنها یک عصب همان ناحیه را درگیر کند اما احتمال درگیری هر دو طرف صورت و فلجی در کل آن هم وجود دارد.

سکته مغزی باشند.

آیا فلج بلز دائمی است؟

به نقل از مجله ی Southern Cross تا 90 درصد از کیس ها بین شش تا دوازده هفته از زمان شروع علائم بهبودی کامل پیدا می کنند. در درصد کمی از افراد ممکن است علائم به طور کامل بهبود پیدا نکرده و درجاتی از فلجی به طور دائم باقی بمانند. کسانی که 60 سال یا بیشتر سن دارند شانس کمتری برای بهبود کامل و شانس بیشتری برای فلجی دائمی دارند.

فلج بلز در کودکان

به طور کلی فلج بلز در کودکان زیر ده سال شایع نیست. اما در صورتی که کودک شما به این عارضه دچار شده و در بیرون از خانه با مشکلاتی مثل ناراحتی یا احساس مسخره شدن مواجه است می توانید با معلم یا مشاور مدرسه ی او صحبت کنید تا کودکتان آسیب نبیند. به طور مثال مشاور متخصص کودکان می تواند به او آموزش دهد تا در مواجهه با پرسش دوستان او درباره ی شرایطش چطور پاسخ دهد و یا هنگام زل زدن و یا حتی تمسخر اطرافیان چطور برخورد کند. مهم ترین نکته این است که به دوستان و اطرافیان کودک گوشزد شود که این بیماری واگیر نداشته، دائمی نبوده و همچنین نباید کودک از طرد شدن وحشت داشته باشد.

درمان فلج بلز چیست؟

در اولین مرحله باید یک دوره(حدود ده روز) دارو های ضد التهاب استروئیدی مثل پرمیگزولون مصرف کنید تا التهاب در صورت شما کاهش یابد. به این نکته توجه داشته باشید که اگر از این دارو های ضد التهاب استروئیدی مصرف نکنید احتمال بهبودی عصب شما حدود 15 تا 20 درصد بوده و با مصرف دارو شانس بهبود شما افزایش می یابد. در صورتی که نسبت به داروی پرمیگزولون حساسیت نداشته و قادر به مصرف آن باشید بد نیست بدانید که این دارو باید 72 ساعت بعد از شروع علائم مصرف شده و مکانیسم اثرش طوری است که با مهار موادی شیمیایی مثل پروستوگلاندین ها و لکوترین ها سعی در بهبود عصب دارد.

• به علاوه در کنار مصرف این دارو باید دارو های ضد ویروسی(مثل آسیکلوویر، والاسیکلوویر و …) هم مصرف کنید تا از تکثیر ویروس جلوگیری کنید.
• همچنین از آنجا که در این بیماری فرد قادر به بستن چشم سمت فلج صورت خود نیست بهتر است از اشک مصنوعی، چسب ضد حساسیت و یا پد چشم بند برای جلوگیری از خشک شدن چشم استفاده کند.
• در کنار دارو درمانی های گفته شده، انجام فیزیوتراپی می تواند با شوک دادن به عضله باعث خشک نشدن و عملکرد بهتر آن شود.
• با خشک شدن دهان و کمتر شدن حس در آن، احتمال پوسیدگی در دندان ها وجود دارد پس سعی کنید که از نخ دندان و مسواک استفاده کنید.
• اگر در غذا خوردن و بلع آن مشکل دارید بهتر است که غذا ها را به آرامی جویده و با دسر هایی مثل ماست راحت‌الحلقوم‌تر کنید تا از پریدن غذا در گلو(آسپیره شدن) جلوگیری شود. اما در صورتی که غذا خوردن و جویدن برایتان بیش از حد سخت است می توانید با کمک پرستار های منزل و از طریق لوله ی Nasogastric مواد غذایی را دریافت کنید.
• اگر درد هم دارید مسکن هایی مثل آسپرین، ایپوبروفن و استامینوفن بسیار کمک کننده هستند.
• با گرم کردن ناحیه ی آسیب دیده می توان باعث تحریک جریان خون به آن قسمت شده و در نتیجه التهاب سریع تر برطرف شود.
• در این بیماری معمولا انقباض عضلانی و در نتیجه خستگی آن اتفاق می افتد که می توان با تزریق بوتاکس و حتی در موارد شدید تر جراحی، تونیسیته عضله را کمتر و حداقل چهره ی فرد را بهتر کرد.

چه اختلالات یا بیماری هایی با فلج بلز اشتباه گرفته می شوند؟

• ضربه به سر
• بیماری لایم
• رشد توده در گوش، مغز یا غده پاراتیروئید
• سکته مغزی(در این مورد اقدام سریع پزشکی نیاز است)
• سندرم رامسی هانت
• سندرم گیلن باره
• میاستنی گراویس
• سارکوئیدوز

تشخیص فلج بلز چگونه و توسط چه پزشکی انجام می شود؟

تشخیص این بیماری تنها توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام می شود. به خاطر داشته باشید که نباید ناآگاهانه برخورد کرده و در مواجهه با هر فلجی صورتی آن را فلج موقتی بلز بنامید چراکه اگر علت فلجی صورت شما سکته مغزی باشد می تواند به سایر بخش های بدن هم منتقل شود. درنتیجه باید علت اصلی این فلجی سریعا توسط پزشک تشخیص داده شده و درمان هایی مثل فیزیوتراپی انجام شود. از جمله تفاوت های این دو بیماری این است که کسی که فلج بلز دارد نمی تواند پیشانی و ابروی خود را تکان دهد و این در حالی است که کسی که سکته کرده می تواند.

به خاطر داشته باشید که هر چه زودتر فلج بلز تشخیص داده شده و التهاب عصب برطرف شود بیمار سریع تر به زندگی عادی برگشته و دچار عوارض طولانی مدت این بیماری نمی شود. پس سریعا بعد از مشاهده ی علائم این بیماری و فلجی صورت، به متخصص مغز و اعصاب و یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

تشخیص این بیماری به صورت تشخیص افتراقی است. این به آن معنی است که باید احتمال سکته، توده و تومور، یا ضربه به سر و سایر موارد رد شده و سپس فلج بلز تشخیص داده شود. اگر پزشک به این بیماری مشکوک شود سعی می کند در معاینات، چشم بیمار را ببندد اما چشم بسته نشده و اگر بیمار خودش سعی کند این کار را انجام دهد چشم هایش به سمت بالا و خارج منحرف می شود. در سایر معاینات پزشک از شما می خواهد با حرکاتی مثل بالا انداختن ابرو، نشان دادن دندان ها و … عضلات خود را حرکت بدهید.

همچنین پزشک ممکن است الکترومیوگرافی انجام دهد. الکترومیوگرافی روشی است که برای بررسی آسیب عصبی و شدت آن استفاده می شود. در این روش الکترود هایی بر روی صورت بیمار گذاشته شده و فعالیت های عصبی هر ناحیه اندازه گیری می شود. نتیجه ای که از این دستگاه به دست می آید به صورت نوار هایی است که توسط پزشک متخصص تفسیر می شود.

به علاوه با استفاده از دستگاه های تصویر برداری مثل MRI یا CT اسکن می توان فهمید که آیا عاملی که باعث فشار بر عصب شده توده یا تومور در صورت بوده و یا اینکه مواردی مثل شکستگی جمجمه باعث این شرایط شده است.

عوارض جانبی داروی پرمیگزولون

این عوارض بعد از چند روز برطرف می شوند؛ عوارضی مثل:

• نفخ و درد شکم
• آکنه و جوش
• مشکل خواب
• خشکی پوست
• سر درد و سرگیجه
• افزایش اشتها
• افزایش تعریق
• سوءهاضمه
• تغییر در خلق و خو
• حالت تهوع
• برفک دهان
• خستگی

به خاطر بسپارید که اگر نسبت به این دارو آلرژی داشته و علائمی مثل قرمزی، خارش، تورم صورت و لب، التهاب، کهیر، تنگی نفس و … نشان دادید، به هیچ وجه آن را خود سرانه مصرف نکنید.
چگونگی انجام ورزش صورت برای بهبود فلج بلز در منزل

با شروع بهبود عصب، شل و سفت کردن عضلات صورت می تواند سرعت بهبود بیماری را افزایش دهد. برای این کار موارد زیر را انجام دهید:

• ابرو های خود را بالا و پایین برده، نگه داشته و سپس اخم کنید
• بینی رو چروک کرده، نفس عمیق کشیده و سعی کنید سوراخ های بینی خود را تنگ کنید.
• گوشه های دهانتان را به حالت لبخند زدن به سمت خارج بکشید.(بدون استفاده از دست)
• یک طرف دهان را با دست کشیده و سعی کنید لبخند بزنید تا کشش کافی در ماهیچه هایتان ایجاد شود.
• چشم هایتان را محکم باز و بسته کنید.
• سرتان را ثابت نگه داشته و با چشم هایتان خودکاری را در مقابل صورتتان دنبال کنید تا عضلات چشمتان تحریک شود.
• با انگشت سبابه سعی کنید که پلک را به سمت بالا یا پایین بکشید.
• ابروهایتان را ماساژ دهید تا از سفتی شان جلوگیری شود.
• بدون استفاده از دست پلک هایتان را به آرامی باز و بسته کرده و سعی کنید چشم هایتان را نیمه باز نگه دارید.

چگونه فلج بل درمان می شود؟

در اکثر موارد، علائم فلج بل بدون درمان کردن بهبود می یابند. هرچند که، بازیابی قدرت عادی توسط عضلات ممکن است چند هفته تا چند ماه به طول بیانجامد.

درمان های آمده در ذیل می توانند به بهبود فرد کمک کنند:

دارو ها

• دارو های کورتیکو استروئیدی که سبب کاهش التهاب می شوند.
• دارو های ضد باکتریایی یا ضد ویروسی که ممکن است در صورت ایجاد شدن فلج بل توسط عامل باکتریایی یا ویروسی، تجویز شوند.
• داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن که می توانند به کاهش درد های خفیف کمک کنند.
• قطره های چشمی

درمان خانگی

• استفاده از چشم بند (برای چشمی که خشک می شود.)
• ماساژ صورت
• تمرینات فیزیوتراپی برای تحریک عضلات صورت

عوارض بالقوه ی فلج بلز چیست؟

بسیاری از افرادی که مبتلا به فلج بل هستند به صورت کامل و بدون عوارض بهبود می یابند. هر چند که، عوارض ممکن است در برخی موارد شدید فلج بل رخ دهند. این موارد شامل موارد زیر می شوند:

• ممکن است به عصب هفتم مغزی فرد آسیب رسیده باشد. این عصب عضلات صورت را کنترل می کند.
• ممکن است فرد مبتلا به خشکی در چشم باشد که می تواند به عفونت های چشمی، زخم ها، یا حتی کوری منجر شود.
• ممکن است فرد مبتلا به سینکینسیس (یک بیماری در ارتباط با تداخلات عصبی صورت) باشد و این وضعیت به گونه ای است که حرکت کردن یک عضو از بدن سبب حرکت غیرارادی عضو دیگری از بدن می شود. برای مثال چشم ها هنگام لبخند زدن بسته می شوند.بهبودی برای افراد مبتلا به فلج بل چگونه است؟

چشم انداز آینده برای افراد مبتلا به فلج بل معمولا خوب است. طول دوره ی بهبود می تواند بسته به شدت و آسیب عصبی متفاوت باشد. به طور کلی، هرچندکه افراد می توانند بهبودی را تا دو هفته پس از بروز علائم اولیه مشاهده کنند اما اغلب افراد در طول 3 تا 6 ماه به طور کامل بهبود می یابند گرچه ممکن است برای افراد مبتلا به موارد شدید تر فلج بل بیشتر به طول بیانجامد. در موارد نادر، علائم ممکن است عود کنند و یا دائمی باشند. اگر هر کدام از علائم فلج بل را در خود مشاهده کردید فورا با پزشکتان تماس بگیرید. درمان فوری می تواند به تسریع دوره ی بهبود و جلوگیری از هر گونه عوارض کمک کند.

آیا می توان دوباره به فلج بلز مبتلا شد؟

فلج بلز در 4 تا 14 درصد از کیس ها دوباره اتفاق می افتد. اگر به هر علتی دوباره به عصب شماره هفت که مخصوص صورت است فشار وارد شود احتمال دارد که دوباره به فلج بلز مبتلا شوید. پس سعی کنید که در چنین زمان هایی آرامش خود را حفظ کرده و با مراجعه به پزشک، مصرف دارو و انجام فیزیوتراپی هر چه سریع تر به وضعیت قبلی خود برگردید.

پیشگیری از فلج بلز

همانطور که گفته شد علت اصلی فلج بلز نامشخص است و همین عامل پیشگیری از آن را سخت می کند اما شما می توانید به محض شروع علائم به پزشک مراجعه کرده و درمان را شروع کنید تا سریع تر بهبود یافته و از آسیب بیشتر عصب جلوگیری کنید

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مجید کیهانی فرد، متخصص مغز و اعصاب

در این مقاله با بیماری لیکن پلان آشنا می شوید

درمان بیماری لیکن پلان: پوستی و دهان

لیکن پلان یک بیماری التهابی نسبتا شایع پوست و مخاط است. اگرچه این بیماری غالبا در افراد میانسال رخ می دهد، اما احتمال ابتلا در هر سنی وجود دارد.

علت ها و دلایل

• گاهی در اثر واکنش به یک داروی خاص مثل آنتی بیوتیک های سولفونامید یا داروهای ضد روماتیسمی دارای طلا، به وجود آید.
• ممکن است ناشی از یک ویروس باشد.
• لیکن پلان، درارتباط با استرس نیز است.
• کرم‌ها یا پمادهای کورتونی برای کاهش التهاب و خارش تجویز می‌گردند. برای بهبود پخش شدن و نفوذ این داروها، آن‌ها را بلافاصله پس از حمام کردن استفاده کنید.

علائم بیماری چیست؟

• لیکن پلان معمولا با ضایعات برجسته بنفش رنگی که اغلب بسیار خارش دار هم هستند بروز می کند.
• لیکن پلان در اشکال گوناگون دیده می‌شود ودر افراد مختلف ممکن است به صور گوناگون تظاهر پیدا کند.
• این بیماری هر نقطه ای از بدن را ممکن است درگیر کند اما معمولا بطور کلاسیک مچ دست و پا را درگیر می کند.
• گاه در محل خراش پوست ضایعات لیکن پلان ایجاد می شود که به این پدیده فنومن کوبنر می گویند.
• علاوه بر اشکال گوناگون لیکن پلان، شدت آن نیز در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است تنها ناحیه‌ای از مچ دست و پا درگیر باشد و یا اینکه برعکس تقریباً تمام سطح پوست مبتلا باشد.

علاوه بر پوست چه مناطق دیگری ممکن است در این بیماری درگیر شود؟

این بیماری ممکن است مو، ناخن و بخصوص مخاط دهان و ناحیه تناسلی را هم درگیر کند.

خصوصیات ضایعات پوستی

رنگ: ابتدا قرمزند. ضایعات پیشرفته‌تر بنفش هستند. ضایعات درحال بهبودی، قهوه‌ای پررنگ می‌باشند.

سطح: براق، خشک همراه پوسته‌های چسبیده به ضایعه است. ممکن است در سطح ضایعات، خطوطی سفید یا خاکستری دیده شود.

اندازه: حدود نیم تا یک سانتیمتر است.

محل: بیشتر در ساعد، ساق پا، پشت دست‌ها و ناحیه تناسلی آقایان می‌تواند باشد.

بیشتر بیماران جهت خاراندن، ضایعات را می‌مالند و کمتر ممکن است که ضایعات را زخمی کنند و بنابراین ضایعات لیکن پلان معمولاً سالم می‌مانند. این از لحاظ تشخیصی می‌تواند به پزشک کمک نماید.

ریزش مو می‌شود.

عوامل خطر

• استرس
• خستگی
• مواجهه با داروها یا مواد شیمیایی

عوارض

• ریزش مو
• تخریب ناخن‌ها
• پیدا شدن ضایعات جدید و برطرف شدن ضایعات قدیمی
• در بیماران مبتلا به لیکن پلان دهانی، خطر سرطان دهان کمی بیشتر است.

چه کسانی به این بیماری مبتلا می شوند؟

• این بیماری در بزرگسالان شایع است. نوع دهانی این بیماری بیشتر در زنان بوجود می آید.
• این بیماری هنوز علت مشخصی نداشته است. بعضی می گویند یک بیماری خود ایمنی است. این به این معنی است که سیستم ایمنی بدن به پوست و قسمت های خارجی بدن واکنش نشان داده و با حمله به این قسمت ها این بیماری را بوجود میاورد.
• هنوز تحقیقات برای کشف علت قطعی این بیماری ادامه دارد.

فرضیات ما برای علت این بیماری به شرح زیر است:

بعضی از داروها می توانند بثورات پوستی شبیه به لیکن پلان ایجاد کنند

داروهایی مانند داروهای ادرار آور (داروهای فشار خون و بیماری های قلبی) و همچنین داروهای جلوگیری از بیماری مالاریا از این نوع داروها هستند. حتما به پزشک متخصص پوست و مویخود درباره داروهایی که مصرف می کنید کامل توضیح دهید.

استفاده از فلز در داخل دهان (دندان مصنوعی و …)

این مورد بسیار نادر است اما اگر چنین اتفاقی افتاد شما بجای استفاده از وسایل فلزی از وسایل غیر فلزی استفاده کنید تا از این بیماری خلاص شوید.

نوع نادر دیگری از ایجاد این بیماری لیکن پلان تاولی فامیلیال است

این نوع از این بیماری معمولا در بقیه افراد خانواده نیز ظاهر می شود اما بسیار بسیار نادر است.

ممکن است ارتباطی بین لیکن پلان با ویروس هپاتیت C هم باشد.

متخصص پوست حتما این موضوع را (وجود این ویروس در شما) بررسی خواهد کرد.

چگونه متخصص پوست این بیماری را در شما تشخیص می دهد؟

بعضی از متخصصین در صورت وجود علائم آشکار با نگاه کردن به پوست و ناخن و دهان شما متوجه این بیماری می شوند. برخی دیگر در صورت داشتن شک به وجود این بیماری قسمتی از پوست شما را نمونه برداری کرده و توسط میکروسکوپ به بودن یا نبودن این بیماری پی میبرند.

دندانپزشکان هم می توانند وجود این بیماری را در داخل دهان شما تایید کنند.

درمان

فعلا هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. این بیماری بصورت خود به خودی ممکن است خوب شود. اما اگر این بیماری شما را آزار می دهد پزشک متخصص پوست و مو می تواند برای تسریع در بهبود این بیماری و کاهش علائم آن از درمان های زیر استفاده کند:

• آنتی هیستامین ها: که خارش را کم می کنند.

• کورتیکواستروئید موضعی: نوع مالیدنی این دارو است که برای کاهش تورم و قرمزی استفاده می شود.

• کورتیکواستروئید خوراکی: این دارو وقتی استفاده می شود که بیمار طی یک مدت طولانی درگیر این بیماری بوده است و یا پوست بیمار برجستگی ها و زخم های دردناک دارد.

• پووا تراپی (PUVA THERAPY): یک نور درمانی است که به درمان کمک می کند.

• رتینوئیک اسید: یا بر روی پوست قرار داده می شود و یا بصورت قرص شکل استفاده می شود و باعث بهتر شدن ضایعات پوست می گردد.

• پماد تاکرولیموس و یا کرم پیمکرولیموسدرباره عوارض احتمالی درمان های بالا حتما از پزشک خود سوال کنید.

هنگامیکه این بیماری در داخل دهان بوجود بیاید اگر همراه با درد و علائم خاصی نباشد درمان خاصی لازم ندارد اما اگر با درد و سوزش و تاول و زخم همراه باشد باید آن را درمان کرد.

راه هایی برای جلوگیری از مبتلا شدن به لیکن پلان

لیکن پلان پوستی

• استرس خود را کم کنید. استرس باعث افزایش گستردگی این بیماری می شود.
• محل خارش را آرام خارش دهید. استفاده از یک پارچه سرد و یا استفاده از بلغور جو در حمام بسیار می تواند کمک کننده باشد.
• سعی کنید بوسیله خاراندن، به پوست شما آسیب نرسد زیرا آسیب به پوست برای این بیماری مضر است.

لیکن پلان دهانی

اگر لیکن پلان در دهان شما ایجاد شد شما امکان ابتلا به سرطان دهان را دارید پس بهتر است موارد زیر را حتما رعایت کنید:

• سیگار نکشید
• استفاده از توتون ها و تنباکو را متوقف کنید
• اگر الکل مصرف می کنید باید استفاده از الکل را متوقف کنید
• هر 6ماه یکبار برای بررسی وجود سرطان دهان به یک دندانپزشک و یا متخصص پوست مراجعه کنید
• از مواد غذایی که می تواند لیکن پلان را بدتر کند استفاده نکنید مانند میوه های ترش و آبمیوه ها و یا غذاهای ادویه دار و هرچیزی که می تواند لیکن پلان را بدتر کند.
• از تنقلات ترد و شور (مانند چیپس) و یا نوشیدنی های کافئین دار مانند نوشابه و چای پررنگ پرهیز کنید
• برای لیکن پلان پوست سر و یا تناسلی هم حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا به شما با توجه به شرایط شما بگوید که چه راهکارهایی برای جلوگیری از گسترش آن وجود دارد.
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• - منبع: ابوالفتح محرابیان متخصص پوست و مو

ازوفاژیت‌ چیست؟

یکی از مشکلات که در گوارش و مری انسان ها ممکن است رخ بدهد، تنگی مری یا ازوفاژیت‌است. یکی از علت های به وجود آمدن ازوفاژیتعوامل ناشی از آسیب های شیمیای می باشد که باعث تنگ شدن مری می شود که دراین مقاله به توضیح آن می پردازیم.

علائم به وجود آمدن ازوفاژیت‌ در مری

• تنگ شدن ناحیه مری
• سخت شدن بلیعدن غذا
• زیاد شدن ترشعات دهان
• به نفس نفس افتادن و تنگ شدن

راه های مورد بررسی قرار دادن ازوفاژیت

یکی راه های تخصصی که ازوفاژیت را مورد بررسی قرار می دهند آندوسکوپی‌ (دیدن‌ مری‌ با یک‌ لوله‌ مخصوص که مجهز به دوربین می باشد. جهت مطمئن شدن از عدم وجود سرطان در این ناحیه‌ است، یک مقدار از بافت‌ محل‌ تنگی‌ برداشته‌ می‌شود تا مورد آزمایش قرار بگیرد. همچنین‌ ممکن است عکس‌برداری‌ از مری‌ در موقع بلعیدن‌ نیز توصیه‌ شود.نیاز است تنگی‌ مری‌ هر 1 ماه توسط متخصص گوارش با تجهیزات مخصوص بزرگ کننده گشاد شود. اگر این‌ کار ادامه‌ داده‌ نشود، تنگی‌ دوباره‌ باز می‌گردد و مشکل‌ ایجاد می‌ک

علل شایع بوجود آمدن ازوفاژیت‌

• بلعیدن عمدی‌ مواد شیمیایی‌ ‌ جهت‌ خودکشی‌
• استفراغ کردن عمدی بعد از پر خوری زیاد
• اشعه‌درمانی‌ به‌ گلو، گردن‌ یا قفسه‌ سینه‌
• استفاده‌ زیاد ‌و طولانی از لوله‌های‌ مخصوص‌ تغذیه‌
• کودکانی که بطور ناگهانی آب های شیمیایی نا مناسب می بلعند

رژیم‌ غذایی‌ مناسب بعد از درمان ازوفاژیت

بعد ‌از درمان ازوفاژیت‌ ، غذاهای‌ نرم‌ و مایعات میل کنید، تا زمانی‌ که‌ به بلعیدن‌ طبیعی‌ برسید و درمان کامل شود. از مصرف ‌ غذاهای‌ تند و پرادویه‌ که‌ مری‌ را حساس و متورم می‌کنند بپرهیزید.

اگر این نشانه ها را در خود مشاهده کردید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید

• تب‌ شدید
• درد قفسه‌ سینه‌
• عدم توانایی در صحبت‌ کردن‌
• درد در گلو و مری به هنگام بلعیدن غذا
• احساس‌ وجود حباب‌های‌ هوا زیر پوست‌ ناحیه‌ قفسه‌ سینه‌
• در صورتی که یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دچار‌ ازوفاژیت‌ شده باشد.
• - نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• - منبع: امیر طاهری، متخصص داخلی فوق تخصص گوارش و کبد

تشخیص و درمان انحراف، کجی و ناهنجاری فک

اندربایت، فک یا دندان‌های پایین تا حد زیادی به سمت جلو آمده‌اند، این وضعیت باعث می‌شود تا دندان‌های ردیف پایین در جلوی دندان‌های ردیف بالا قرار بگیرند.

کراس بایت

کراس بایت یا بایت معکوس، هنگامی رخ می‌دهد که دندان‌های ردیف بالا در داخل دندان‌های ردیف پایین قرار می‌گیرند که ممکن است باعث طبقه طبقه شدن دندان و رشد نامیزان فک شود. بیماران معمولاً هنگام بستن دهان فک پایینشان را به سمت جلو و یا اطراف حرکت می‌دهند. این قرارگیری نادرست دندان‌ها روی‌ هم سبب عملکرد نادرست فک پایین و گاهی نامتقارن بودن صورت می‌شود.

جلو آمدگی دندان‌های جلویی ردیف بالا

اوربایت به وجود می‌آیند شامل لبخند لثه‌ای، جلو آمدن لب‌ها و پوسیدگی بیش‌ از حد دندان‌های پیشین می‌شوند.

شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها

به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها هنگامی رخ می‌دهد که فضای کافی برای رویش دندان‌ها وجود نداشته باشد. این وضعیت شایع‌ترین علت برای روی آوردن به درمان ارتودنسی در اکثر افراد است. شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها نه‌ تنها از نظر ظاهری نامطلوب است بلکه همچنین با بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان ارتباط دارد، زیرا تمیز کردن دندان‌هایی که روی‌ هم قرارگرفته‌اند کاری دشوار است.

اپن بایت

اپن بایت قرار می‌گیرد که در آن دندان‌های جلویی بالا و پایین به هم نمی‌رسند و روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند. اپن بایت ممکن است موجب بروز عاداتی ناخواسته از جمله زبان زدن به دندان‌ها یا مکیدن انگشت شود. ارزیابی و درمان انحراف فک به‌ موقع از موارد مهم و ضروری برای اصلاح اپن بایت می‌باشند.

مطابق نبودن میدلاین دندانی

مکیدن انگشت در کودکی

علائم

با توجه به طبقه‌بندی انحراف و ناهنجاری‌ ها و کجی فک، علائم این ناهنجاری ‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند. علائم عمده‌ی این ناهنجاری‌ ها عبارت‌اند از:

• نامرتبی دندان‌ها
• تغییر فرم صورت
• گاز گرفتن مکرر داخل لپ‌ها یا زبان
• مشکلاتی در جویدن و گاز زدن
• مشکلاتی در صحبت کردن، مانند نوک زبانی صحبت کردن
• نفس کشیدن بیشتر از راه دهان تا از راه بینی

مشکلات

در اینجا به چند مورد از مشکلات ناشی از ناهنجاری و انحراف فک اشاره می‌کنیم:

• خطر پوسیده شدن دندان: یک ناهنجاری فک اغلب منجر به خوردگی ناخواسته‌ای در دندان‌ها می‌شود. خوردگی و سایش مداوم دندان‌ها می‌تواند موجب ساییدگی و پوسیده شدن دندان‌ها شود.
• سلامت دهان و دندان: یک ناهنجاری و انحراف فک می‌تواند به خاطر شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها به وجود آید. وقتی تعداد زیادی از دندان‌ها در یک فضای بسیار کمی رشد می‌کنند و روی‌ هم قرار می‌گیرند، در نتیجه تمیز کردن درست و مناسب دندان‌ها و لثه‌ها کاری دشوار خواهد بود. در مقابل، تمیز کردن دندان‌های ردیف و مرتب کاری آسان‌تر می‌باشد.
• خطر ابتلا به اختلال مفصل فکی گیجگاهی:انواع به خصوصی از مشکلانت و ناهنجاری‌ های فک ممکن است باعث بالا رفتن خطر ابتلا به اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) شود.

درمان ناهنجاری ‌های فک

اکثر افرادی که دچار مشکلات خفیف فکی هستند به هیچ درمانی نیاز نخواهند داشت. اگر چه، در صورتی‌ که این ناهنجاری شدید باشد، متخصص دندانپزشک ممکن است شما را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع دهد. متخصص ارتودنسی با توجه به نوع ناهنجاری فک شما، می‌تواند درمان‌های مختلفی را به شما پیشنهاد کند. این درمان‌ها عبارت‌اند از:

• سیم‌کشی دندان برای اصلاح موقعیت و حالت دندان‌ها
• کشیدن دندان برای اصلاح شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها
• فرم دهی، باندینگ یا روکش کردن دندان‌ها
• جراحی برای فرم دهی یا کوتاه‌تر کردن فک
• سیم‌ها یا قطعاتی برای ثابت نگه‌داشتن استخوان فک

درمان ارتودنسی

ارتودنسی می‌تواند ترتیب و ردیف دندان‌ها و فک‌ها را اصلاح کند و همچنین می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری نسبت به ظاهر خود داشته باشد. متخصصین ارتودنسی از ابزارهای مختلفی برای حرکت دادن دندان‌ها و گاهی فک‌ها، به سمت موقعیت مناسبشان استفاده می‌کنند. دسته‌های کلی وسایل و ابزارهای ارتودنسی شامل دستگاه‌های فانکشنال (عملکردی) و ثابت می‌شوند.

• دستگاه‌های فانکشنال: از فعالیت عضلانی هنگام صحبت کردن، غذا خوردن و بلعیدن برای ایجاد نیروهایی جهت حرکت دادن دندان‌ها و مطابق کردن فک‌ها استفاده می‌کنند. برخی از وسایل فانکشنال متحرک هستند، در حالی‌ که برخی دیگر از آن‌ها به دندان وصل می‌شوند. یک دستگاه فانکشنال ممکن است بین دندان‌های بالا و پایین قرار بگیرد (یک تراشه) یا ممکن است در پهنای دهان در بین دندان‌های آسیاب قرار بگیرد و استخوان را به سمت بیرون فشار دهد.
• وسایل ثابت ارتودنسی: وسایل ثابت ارتودنسی مجموعه‌ای از سیم‌ها و براکت‌هایی هستند که به دندان‌ها چسبانده می‌شوند. این وسایل را بریس‌ها یا سیم‌کشی‌های دندانمی‌نامند. در طی یک دوره‌ی 24 تا 28 ماهه، سیم‌هایی که به دندان‌ها بسته و تنظیم‌ شده‌اند به‌ تدریج نیرویی را به دندان‌ها وارد می‌کنند که باعث به حرکت درآوردن آن‌ها می‌شود (حرکت استخوانی).
• ریتینرها یا نگه‌دارنده‌های ارتودنسی: وسایل متحرکی هستند که از پلاستیک فرم گرفته و سیم ساخته می‌شوند. این وسایل باعث می‌شوند که دندان‌ها بعد از برداشتن سیم‌کشی‌ها از دهان، در جای جدید خود باقی بمانند. اگر دندان‌ها شروع به بازگشت به موقعیت قبلی خود کنند (بازگشت ارتودنسی)، متخصص ارتودنسی ممکن است یک ریتینر یا سیم نگه‌دارنده‌ی کوتاهی را در پشت بعضی از دندان‌ها وصل کند. این سیم، دندان را در جای خود نگه خواهد داشت.

جراحی فک

جراحی ارتوگناتیکنیز می‌شناسند، انحراف و ناهنجاری‌های دیگر استخوان فک را اصلاح می‌کند و فک‌ها و دندان‌ها را منظم و ردیف می‌سازد تا عملکردی بهتر و مناسب‌تر داشته باشند. انجام این اصلاحات ممکن است همچنین موجب بهبودی در ظاهر صورت شود. اگر مشکلی فکی داشته باشید که نمی‌توان آن را تنها با استفاده از درمان ارتودنسی اصلاح کرد، جراحی فک می‌تواند یک روش اصلاحی مؤثر باشد. در اکثر موارد شما باید قبل از جراحی و در حین دوره بهبودی بعد از جراحی تا زمان کامل شدن بهبودی و ردیف شدن فک و دندان‌ها، از درمان‌های ارتودنسی استفاده کنید. زمان مناسب برای جراحی فک هنگامی است که رشد فرد متوقف می‌شود که معمولاً در حدود سنین 14 تا 16 سال برای خانم‌ها و 17 تا 21 سال برای آقایان می‌باشد.

در ادامه به بعضی از علت های انحراف فک و دندان که به آن اشاره می کنم که می تواند تکمیل کننده مطالب این مقاله شود

جابجایی،انحراف، عقب و جلو بودن فک در اکثر موارد ارثی است. گاهی در اثر تفاوت بین اندازه فک بالا و پایین یا بین فک و دندان به‌ هم فشردگی دندان‌ها مشاهده می‌شود یا الگوی جفت شدن دندان‌ها ناهنجار و غیرطبیعی می‌شود.

دیگر علل جابجایی،انحراف، عقب و جلو بودن فک عبارت‌اند از:

• عادت‌های دوران کودکی مانند مکیدن انگشت شست، زبان زدن دندان، مکیدن پستانک پس از 3 سالگی و استفاده طولانی مدت از شیشه شیر.
• دندان اضافی، افتادن دندان، دندان نهفته یا غیرطبیعی بودن شکل دندان‌ها
• پر کردن دندان‌ یا تاج دندان به شیوه‌ای نامناسب
• جا‌به‌جا شدن فک در اثر شکستگی در سانحه‌های شدید
• تومورهای دهان و فک

بدشکلی و ناهنجاری های فک مانند انحراف،جابجایی و جلو و عقب بودن فک به عارضه‌های غیرطبیعی گوناگون در ناحیه فک اشاره دارد. این عارضه‌ها را در صورت ملایم بودن معمولاً می‌توان با مداخله‌های دندانپزشکی و ارتودنسی اصلاح کرد. اما برطرف کردن ناهنجاری‌های شدیدتر نیاز به انجام عمل جراحی توسط جراحی مجرب دارد. مشکلات جدی‌تر ارثی و مادرزادی هستند یا در اثر بروز سانحه پیش می‌آیند. بخشی از فک غالباً اندازه‌ای غیرطبیعی دارد و چهره فرد به همین دلیل ناخوشایند به نظر می‌رسد؛ به علاوه جابجایی،انحراف، عقب و جلو بودن فک و عدم درمان جلو بودن فک بالا در گفتار، خوردن، جویدن، لبخند زدن و نفس کشیدن اختلال ایجاد می‌کند.

و نیز در ادامه 7 نوع بدشکلی فک را توضیح می‌دهم:

1. ماکروژنیا: بزرگتر از حد طبیعی بودن چانه باعث می‌شود بینی و چشم‌ها بسیار کوچک به نظر برسد. این اختلال را می‌توان با کوتاه کردن یا عقب بردن چانه و بستن فاصله بین دندان اصلاح کرد.

2. میکروژنیا: کوچکتر از حد طبیعی بودن چانه باعث می‌شود بینی و چشم‌ها بسیار بزرگ به نظر برسد. این اختلال را می‌توان طی عمل جراحی ارتودنسی با اضافه کردن بافت اصلاح کرد.

3. ماکروژناتیا: در این حالت رشد بیش از اندازه فک پایین باعث جلو بودن فک پایین از فک بالا می‌شود. این اختلال را می‌توان طی عمل جراحی با کاهش استخوان اضافی اصلاح نمود.

4. میکروژناتیا: در این حالت فک به اندازه کافی رشد نکرده و کوچک است. عقب بودن فک را می‌توان با ارتودنسی دندانهای فاصله دار زودهنگام و مراجعه به موقع به پزشک، برای مرتب کردن دندان‌ها و انجام عمل جراحی برای جلو بردن چانه اصلاح نمود.

5. اختلال‌های فکی دندانی یا مال اکلوژن: طول بیش از اندازه فک بالا باعث می‌شود، هنگام لبخند زدن بخش اعظم لثه‌ها دیده شود. این حالت را می‌توان طی عمل جراحی با کوتاه کردن و شکل دادن و پس از آن به کمک ارتودنسی فک بالا و پایین برای منظم و هم‌ راستا کردن آن و جابجایی فک اصلاح نمود.

6. بلند بودن فک بالا: رشد بیش از اندازه چانه باعث بیش از حد کوچک به نظر رسیدن بینی و چشم‌ها می‌شود. این عارضه را می‌توان طی عمل جراحی با کوتاه کردن یا عقب بردن چانه درمان کرد.

7. کوتاه بودن فک بالا: فک بالا در این حالت متناسب با صورت نیست و بسیار کوتاه است، در نتیجه ممکن است دندان‌ها دیده نشود و مرتب روی هم قرار نگیرد. این بدشکلی را، چه یک نقص مادرزادی باشد، چه پی‌آمد یک سانحه می‌توان در ابتدا با عمل جراحی بلند کردن فک و سپس ارتودنسی دندان که شامل ارتودنسی ثابت دندان یا متحرک می‌شود برای منظم و هم‌راستا کردن فک بالا و پایین درمان نمود. متاسفانه امکان انجام درمان تک فکی و یا درمان چند دندان در ارتودنسی وجود ندارد، به عنوان مثال ارتودنسی فک بالا و یا فک پایین، زیرا حرکت دادن هر دندان مستلزم هماهنگی تمامی دندانهای هر دو فک می باشد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

در این مقاله با

انواع بیماری دیستونی: علت، علائم و روش های درمان آن آشنا می شوید

دیستونی چیست؟

دیستونی، نوعی اختلال حرکتی است که در آن فرد دچار انقباض غیرعادی عضلات شده و حرکات غیرمعمولی را از خود بروز می‌دهد. این بیماری می‌تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد، اما معمولا منطقه‌ای خاص را درگیر می‌کند. بیماری دیستونی انواع مختلفی دارد که بر اساس علت بیماری و ناحیه‌ای که درگیر می‌کند، دسته‌بندی می‌شود. در این بخش در مورد بیماری دیستونی صحبت کرده و ضمن معرفی انواع آن، روش‌های درمانی را نیز بیان می‌کنیم. با ما همراه باشید.

دیستونی یک بیماری عصبی است که باعث ایجاد انقباض غیرعادی عضلات و بروز اختلالات حرکتی می‌گردد. این بیماری مغز و اعصاب فرد را درگیر می‌کند و باعث بروز مواردی چون لرزش، حرکات پیچشی و غیر معمول در اندام‌های مختلف بیمار می‌گردد. دیستونی ربطی به مهار‌ت‌های ارتباطی، شناختی و حافظه فرد ندارد و به آسیبی‌ به آن‌ها وارد نمی‌کند.

طبق تحقیقات انجام‌شده در انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا، حدود 250 هزار نفر در سال به بیماری دیستونی مبتلا می‎شوند. در واقع دیستونی سومین بیماری اختلال حرکتی است که اغلب در سنین 40 تا 60 سالگی بروز پیدا می‌کند، اما ممکن است در هر سن دیگری نیز رخ دهد.

تشنج در این بیماران است که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

دیستونی عمومی: نوع دیگری از دیستونی است که معمولا در ابتدای دوران بلوغ کودکان رخ می‌دهد. در این جا علائم دیستونی شامل اسپاسم عضلانی، خمیده شدن غیرطبیعی بدن، چرخش یکی از اندام‌ها و لرزش شدید و ناگهانی، در یکی از اندام‌ها بوده و کم‌کم کل بدن را درگیر می‌کند.

دلایل ابتلا به بیماری دیستونی

هما‌ن‌طور که در بالا اشاره شد، بیماری دیستونی بر اساس علت بروز آن به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.

• دلایل ابتلا به دیستونی اولیه

دیستونی نوع اولیه معمولا دلیل مشخصی ندارد. بر اساس مطالعات انجام شده، به نظر می‌رسد دلیل این نوع دیستونی ایجاد مشکل و اختلال در منطقه‌ای از مغز با نام بازال گانگلیا باشد. این منطقه مسئول حرکات غیرعادی در فرد است. کافی نبودن انتقال‌دهنده‌های عصبی یا تولید انواع نادرست آن در منطقه بازال گانگلیا، از جمله دلایل بروز دیستونی است. دیستونی اولیه در دیگر بخش‌های مغز نیز رخ می‌دهد و علت برخی از انواع آن نیز وجود ژن‌های معیوب در فرد است.

• دلایل ابتلا به دیستونی ثانویه

قرار گرفتن در برخی شرایط و ابتلا به بیماری‌های مختلف، باعث بروز دیستونی نوع ثانویه می‎شود. از جمله این موارد می‌توان به وجود تومورهای مغزی، فلج مغزی، مسمومیت با منوکسید کربن، کمبود اکسیژن، بیماری‌های هانتینگتون، پارکینسون، ویلسون، ام‌ اس، سکته، ضربات یا جراحت‌های نخاعی و عفونت‌هایی چون آنسفالیت، سل یا ایدز اشاره کرد.

بخش دیگری از دیستونی نوع ثانویه در اثر مصرف دارو ایجاد می‌شوند. فردی که برای اولین بار از یک داروی خاص استفاده می‌کند، ممکن است به آن واکنش نشان داده و دچار بیماری دیستونی شود. البته این نوع دیستونی به راحتی قابل درمان است و مشکلی برای فرد به وجود نمی‌آورد. داروهای نورولپتیک شامل استوفنازین، لوکساپین، پیپراستازین، تیوریدازین، تریفلوپرازین و تریمپرازین، از جمله داروهایی هستند که منجر به این نوع دیستونی می‌شوند. این داروها برای درمان اختلالات حرکتی، بیماری‌های روانی و مشکلات معده تجویز می‌گردند.

علائم دیستونی

علائم دیستونی با توجه به نوع آن و منطقه‌ای از بدن که درگیر می‌کند، متفاوت است. اما در مراحل اولیه نشانه‌هایی را از خود بروز می‌دهد که عبارتند از:

• بیمار پای خود را روی زمین می‌کشد.
• گرفتگی در ناحیه پا که اغلب در خواب بروز پیدا می‌کند.
• بیمار دچار پلک ‌زدن‌های غیر قابل کنترل می‌شود.
• فرد مبتلا به دیستونی در حرف زدن دچار مشکل می‌گردد.
• کشیده شدن گردن به صورت غیر ارادی نیز از دیگر علائم و نشانه‌های بیماری دیستونی است.
• از دیگر علائم بیماری دیستونی، خستگی مفرط می‎‌باشد که در اثر انقباض دائمی عضلات ایجاد می‌شود.

تشخیص بیماری دیستونی

علائمی که در بالا ذکر شد، از جمله نشانه‌های اولیه بیماری دیستونی می‌باشند. پزشک با معاینه و بررسی علائم، نوع دیستونی را شناسایی کرده و سپس اقدام به انجام آزمایشاتی از بیمار خواهد کرد. آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری دیستونی مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

• آزمایش خون و ادرار: پزشک با مشاهده نتیجه این آزمایشات، وجود عفونت یا مواد سمی در بدن بیمار را مشخص کرده و به بررسی عملکرد اندام‌های مختلف بدن، از جمله کبد، می‌پردازد.
• آزمایش ژنتیک: یکی از دلایل ابتلا به بیماری دیستونی، وجود ژن معیوب در بدن می‌باشد. آزمایش ژنتیک برای بررسی ژن‌های معیوب، شامل ژن‌های غیرطبیعی و جهش‌یافته، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تجویز لوودوپا: لوودوپا یکی از داروهایی است که برای مهار بیماری دیستونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشک این دارو را برای بیمار تجویز می‌کند. در صورتی که علائم بیماری با مصرف دارو بهبود یابد، پزشک تشخیص بیماری دیستونی از نوع اولیه را می‌دهد.
• ام ار آی: همان‌طور که در بالا بیان شد، آسیب یا تومور مغزی نیز یکی از دلایل ابتلا به بیماری دیستونی است که از طریق عکس‌برداری و ام ار آی تشخیص داده می‌شود.

درمان دیستونی

درمان دیستونی با توجه به نوع و شدت آن، متفاوت می‌باشد. تجویز دارو یکی از راه‌های درمان این بیماری است که با توجه به نوع آن انجام می‌شود. متداول‌ترین داروهای مورد استفاده شامل موارد زیر می‌باشد:

• لوودوپا: در صورتی که دیستونی نوع پاسخ دهنده به دوپا باشد، پزشک داروی لوودوپا را برای بیمار تجویز می‌کند. این دارو باعث افزایش سطح دوپامین بدن شده و از این طریق علائم بیماری را بهبود می‌بخشد. دوپامین، یک انتقال‌دهنده عصبی است.
• سم بوتولینوم: از دیگر داروهایی که در مراحل اولیه بیماری تجویز می‌گردد، سم بوتولینوم نام دارد. این دارو از رسیدن برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی به نقاط آسیب‌دیده جلوگیری کرده و از این طریق مانع از بروز اسپاسم می‌گردد.
• آنتی کولینرژیک: آنتی‌کولینرژیک داروی دیگری است که برای جلوگیری از رسیدن انتقال‌دهنده‌ها به نقاط آسیب‌دیده تجویز می‌گردد. در واقع این دارو از آزاد شدن استیل کولین پیشگیری می‌کند و از این طریق مانع بروز اسپاسم می‌شود.

در صورتی که هیچ‌یک از داروهای استفاده شده پاسخگو نباشد و بیمار هم‌چنان علائم دیستونی را داشته باشد، از شل‌کننده‌های عضلانی برای درمان بیماری استفاده می‌شود. این شل‌کننده‌ها باعث افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید، نوعی انتقال‌دهنده‌ی عصبی و شل‌کننده عضلات، شده و از این طریق باعث کاهش انقباض‌های عضلانی می‌گردد. از جمله این شل‌کننده‌ها می‌توان به دیازپام و کلونازپام اشاره کرد که به دو صورت خوراکی و تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درمان بیماری دیستونی با فیزیوتراپی

درمان دیگری که برای بیماری دیستونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، فیزیوتراپی و فعالیت‌های توان‌بخشی است. برای انجام این کار نیز از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که عبارتند از:

• ماساژ درمانی: گاهی اوقات ماساژ برخی از نواحی آسیب‌دیده یا اطراف آن، باعث کاهش علائم شده و به بهبودی بیمار کمک می‌کند. این کار باید توسط افراد متخصص انجام شود.
• درای نیدلینگ (Dry Needling): درای نیدلینگ یا سوزن خشک یک روش درمانی پرکاربرد در فیزیوتراپی است که با استفاده از سوزن‌های کوچک انجام می‌شود. در این روش، فیزیوتراپیست سوزن‌هایی را در نقاط گرفتگی یا حساس بدن فرو می‌کند و از این طریق اسپاسم عضلات و درد را کاهش می‌دهد. گاهی اوقات نیز به سوزن‌ها جریان برق بسیار خفیف وصل می‌شود که تاثیر آن را دو برابر می‌کند.
• منوال‌تراپی: منوال‌تراپی یکی از جدیدترین روش‌های فیزیوتراپی است که با استفاده از دست انجام می‌شود. این کار شامل حرکات کششی بر روی مفاصل و استخوان‌ها می‌باشد که در نهایت باعث رفع گرفتگی و اسپاسم عضلانی می‌گردد.
• دیپ اوسیلیشن (Deep Oscillation): دیپ اوسیلیشن یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمانی فیزیوتراپی است که توسط دستگاهی به همین نام انجام می‌شود. گرما و ارتعاشات ایجاد شده توسط دستگاه دیپ اوسیلیشن، باعث کاهش گرفتگی عضلات شده و در نهایت کاهش درد بیمار را به دنبال دارد.
• گفتار درمانی: در صورتی که بیماری دیستونی حنجره فرد را درگیر کرده باشد، از گفتاردرمانی برای رفع مشکل او استفاده می‌شود.

انواع روش‌های جراحی بیماری دیستونی

در صورتی که هیچ‌یک از روش‌های بالا پاسخگو نباشد، پزشک در نهایت از روش جراحی برای درمان استفاده می‌کند. البته جراحی برای انواع خاصی از دیستونی انجام می‌شود و شامل تمامی بیماران نمی‌گردد. بیمارانی می‌توانند جراحی انجام دهند که:

• بیماری زندگی شخص را تحت تاثیر قرار داده و فعالیت‌های روزمره او را مختل کرده باشد.
• بیماری دیستونی بخش عمده‌ای از بدن فرد را در برگرفته باشد و استفاده از دارودرمانی یا فیزیوتراپی نتیجه‌ای نداشته باشد.
• بیمار مدتی تحت نظر متخصص نورولوژیست قرار گرفته و تمامی اختلالات حرکتی ایجادشده، مورد بررسی قرار گیرد. بیمار در صورتی تحت جراحی قرار می‌گیرد که نوع دیستونی به طور کامل مشخص شود و درمان‌های قبلی نیز بر روی او انجام شده باشد.

در صورتی که بیمار گزینه مناسب جراحی تشخیص داده شود، پزشک اقدام به انجام این کار می‌نماید. جراحی به دو روش تحریک عمیق مغزی یا عصب‌برداری گزینشی انجام می‌شود.

• تحریک عمیق مغزی: در این روش الکترودهایی در بخش‌هایی خاص از مغز کاشته شده و به یک ژنراتور وصل می‌شوند. ژنراتور در سینه‌ی بیمار قرار می‌گیرد و با ارسال پالس‌های الکتریکی به مغز به کنترل انقباضات عضلانی کمک می‎کند.
• جراحی عصب برداری گزینشی: در این روش عضب‌هایی که اسپاسم‌های عضلانی را کنترل می‌کنند، بریده می‌شوند.

در این بخش در مورد بیماری دیستونی صحبت کرده و اطلاعاتی در مورد دلایل ایجاد، علائم بیماری و روش‌های درمان آن در اختیارتان قرار دادیم. دیستونی یک بیماری عضلانی است که باعث بروز حرکات غیرعادی در اندام‌های مختلف فرد می‌شود. متاسفانه این بیماری در مراحل پیشرفته‌تر، درمان قطعی ندارد و راه‌های عنوان شده تنها برای کنترل بیماری و کاهش اسپاسم‌ها و گرفتگی‌ها می‌باشد. البته بیمار می‌تواند با کنترل استرس و نگرانی‌های خود و انجام کارهایی چون مدیتیشن و تنفس عمیق، بیماری خود را تحت کنترل داشته باشند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: فهیم باغبان، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و قاعده جمجمه