عفونت مثانه، علل، علائم و راه های تشخیص و درمان

عفونت مثانه چیست علائم، تشخیص درمان

عفونت مثانه

عفونت مثانه غالبا به خاطر یک عفونت باکتریایی در داخل مثانه رخ می دهد. در مورد افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مخمر نیز می تواند منجر به این مشکل شود.

عفونت مثانه نوعی از عفونت مجرای ادراری است. به نوعی از عفونت در هر نقطه از مجرای ادراری مانند مثانه، کلیه ها، رحم یا مجرای ادراری اشاره می کند.

اغلب موارد عفونت مثانه حاد هستند، به این معنی که به طور ناگهانی اتفاق می افتند. موارد دیگر ممکن است مزمن باشند، به این معنی که در طولانی مدت دوباره رخ می دهند.

درمان در مراحل اولیه، کلید جلوگیری از گسترش عفونت است.

دلایل عفونت مثانه چه هستند؟

باکتری که از طریق مجرای ادراری وارد می شود و به داخل مثانه حرکت می کند، موجب عفونت مثانه می شود. معمولا، بدن با بیرون ریختن باکتری هنگام ادرار، آن را حذف می کند.

گاهی اوقات باکتری می تواند به دیواره های مثانه بچسبد و به سرعت تکثیر شود. این اتفاق، توانایی بدن در از بین بردن آن ها را در هم می شکند و منجر به عفونت مثانه می شود.

مطابق موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارشی (NIDDK)، اغلب عفونت های مثانه ناشی از اشریکیا کولای (ای. کولای) هستند.

این گونه از باکتری ها به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارند.

عفونت زمانی رخ می دهد که باکتری از مدفوع به سطح پوست برسد و وارد مجرای ادراری شود.

در زنان، مجرای ادراری کوتاه است و دهانه خارجی از مقعد دور نیست، بنابراین باکتری به راحتی می تواند از یک دستگاه بدن به دستگاه دیگر منتقل شود.

علائم عفونت مثانه چیست؟

علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن، متفاوت است. تغییرات به سرعت هنگام ادرار احساس می شوند. برخی علائم رایج به صورت زیر است:

• درد یا سوزش هنگام ادرار
• ادرار تیره یا خون آلود
• تعداد دفعات ادرار بیش از حد معمول، که تکرر ادرار نام دارد
• ادرار با بوی نامساعد
• احساس مکرر ادرار
• گرفتگی یا فشار در نیمه پایینی شکم یا کمر

زمانی که عفونت مثانه گسترش پیدا می کند، می تواند منجر به درد در میانه کمر شود.

این درد با عفونت در کلیه ها مرتبط است.

برخلاف درد ماهیچه ای کمر، این درد صرف نظر از وضعیت بدن یا فعالیت، به طور مداوم وجود خواهد داشت.

عفونت کلیه اغلب منجر به تب، سرد شدن، حالت تهوع و استفراغ می شود و معمولا باعث می شود نسبتا احساس بیماری داشته باشید.

عفونت های کلیه از عفونت های مثانه جدی تر هستند و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.

چه کسی در معرض خطر عفونت مثانه قرار دارد؟

هرکسی ممکن است دچار عفونت مثانه شود، اما زنان بیشتر از مردان مستعد هستند.

به این دلیل که زنان مجرای ادراری کوتاه تری دارند و این امر مسیر رسیدن به مثانه را برای باکتری آسان تر می کند.

همچنین مجرای ادراری زنان نسبت به مردان به راست روده نزدیک تر است. این بدین معنی است که باکتری مسافت کوتاه تری را باید طی کند.

با افزایش سن مردان، پروستات ممکن است بزرگ شود. این اتفاق می تواند منجر به انسداد جریان ادرار و افزایش احتمال ابتلای مرد به عفونت مجرای ادراری شود.

احتمال ابتلا به عفونت مجرای ادراری با افزایش سن مردان بالا می رود.

فاکتورهای دیگری هم می تواند خطر عفونت مثانه را در مردان و زنان افزایش دهد. این موارد شامل فاکتورهای زیر است:

• افزایش سن
• بی تحرکی
• مصرف ناکافی مایعات
• عمل جراحی در مجرای ادراری
• کاتتر ادراری
• گرفتگی ادراری، که انسداد در مثانه یا مجرای ادراری است
• ناهنجاری در مجرای ادراری، که به علت نقص های مادرزادی یا آسیب ایجاد می شود
• محبوس شدن ادرار، که به معنی دشواری در تخلیه مثانه است
• باریک شدن مجرای ادراری
• بزرگ شدن پروستات
• بی اختیاری روده
• حاملگی
• دیابت
• عارضه های سیستم عصبی که بر عملکرد مثانه اثر می گذارد، مانند ام اس
• سیستم ایمنی ضعیف

نحوه تشخیص

پزشک می تواند عفونت مثانه را با آنالیز ادرار تشخیص دهد. این آنالیز، آزمایشی است که روی یک نمونه ادرار برای بررسی حضور مواد زیر انجام می شود:

• گلبول های سفید
• گلبول های قرمز
• نیتریت
• باکتری

ممکن است پزشک کشت ادرار نیز انجام دهد، که آزمایشی برای تعیین نوع باکتری موجود در ادرار است که موجب عفونت شده است.

زمانی که نوع باکتری شناسایی شد، حساسیت آنتی بیوتیکی بررسی می شود تا تعیین شود بهترین آنتی بیوتیک برای درمان عفونت چیست.

نحوه درمان عفونت مثانه

عفونت مثانه با تجویز دارو به منظور کشتن باکتری ها درمان می شود، که معمولا آنتی بیوتیک ها و داروهایی هستند که درد و سوزش را از بین می برند.

دارو

آنتی بیوتیک های خوردنی برای کشتن باکتری هایی که مسبب عفونت مثانه هستند به کار می روند.

اگر احساس درد و سوزش دارید، ممکن است پزشک داروهایی برای از بین بردن این علائم نیز تجویز کند.

رایج ترین دارو برای از بین بردن درد و سوزش مربوط به عفونت مثانه، فنازوپیریدین (پیریدیوم) نام دارد.

درمان خانگی

در صورت ابتلا به عفونت مجرای ادراری، نوشیدن مقدار زیادی نوشیدنی می تواند به بیرون کردن باکتری از مثانه کمک کند.

آب بهترین گزینه است زیرا رایگان است و عاری از کافئین و شیرین کننده های مصنوعی است که محرک مثانه هستند.

محلول غلیظ کرن بری، آب میوه و عصاره ها ممکن است در جلوگیری از ابتلا به عفونت مجرای ادراری نقش داشته باشند. اما نباید برای درمان یک عفونت فعال، تنها به این موارد مراجعه کرد.

در مطالعه ای که اخیرا در مرزهای میکروبیولوژی منتشر شد، نشان داده شد که آب کرن بری تعداد باکتری های موجود در مثانه را کاهش داده است، اما عفونت را به کلی درمان نکرده است.

13 نکته برای سلامت مثانه و آلت تناسلی

پیشگیری

تغییرات معین سبک زندگی ممکن است شانس ابتلا به عفونت مثانه را کاهش دهد.

در صورت بازگشت عفونت مثانه، پزشک ممکن است درمان پروفیلاکتیک را تجویز کند. این درمان شامل مصرف روزانه آنتی بیوتیک با دوز پایین برای جلوگیری یا کنترل عفونت مثانه در آینده است.

تغییرات سبک زندگی

دانشکده آمریکایی متخصصین زایمان و بیماری های زنان توصیه می کند که برخی تغییرات در سبک زندگی که در پایین به آنها اشاره شده است، می توانند به کاهش یا رفع احتمال وقوع عفونت مثانه کمک کنند:

1. شش تا هشت لیوان آب در روز بنوشید، اما با پزشکتان در مورد میزان مناسب مایعات بر اساس وضعیت سلامتی تان مشورت کنید.
2. هر روز آب کرن بری بنوشید.
3. به محض احساس نیاز، ادرار کنید.
4. اگر زن هستید، بعد از ادرار از سمت جلو به سمت عقب پاک کنید.
5. از اسپری آب، اسپری بهداشتی بانوان، صابون معطر یا پودر استفاده نکنید.
6. به جای استحمام، دوش بگیرید.
7. لباس زیر نخی و لباس های گشاد بپوشید.
8. از دیافراگم یا اسپرم کش استفاده نکنید و به سمت یک جایگزین برای پیشگیری بروید.
9. از کاندوم های بدون اسپرم کش استفاده کنید.
10. قبل و بعد از فعالیت جنسی، ادرار کنید.

درمان آنتی بیوتیکی پیش گیرانه

اگر زن هستید و دچار بازگشت عفونت مثانه شده اید، ممکن است پزشکتان مصرف روزانه آنتی بیوتیک را تجویز کند، برای اینکه از عفونت جلوگیری شود یا هنگام احساس علائم عفونت مثانه، استفاده شود.

ممکن است پزشک از شما بخواهد پس از فعالیت جنسی نیز یک دوز از آنتی بیوتیک مصرف کنید.

بیماری عفونت مثانه و حفظ سلامت مثانه

دورنمای بلندمدت

اغلب عفونت های مثانه طی 48 ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک مناسب فروکش می کنند. نکته مهم این است که تمام آنتی بیوتیک های تجویز شده تمام شود، حتی اگر حالتان بهتر شده است.

بعضی از عفونت های مثانه می توانند به علت تغییرات مقاوم به آنتی بیوتیک باکتری، درمان با تاخیر یا نا کافی یا مسائل پزشکی دیگر بدتر شوند و به کلیه ها سرایت کنند.

اگر عفونت مجرای ادراری بازگشت، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به آزمایشاتی برای اطمینان یافتن از سلامت سیستم ادراری نیاز داشته باشید.

عفونت مثانه مزمن نیاز به ترکیبی از درمان و اقدامات پیشگیرانه تهاجمی تر دارد. در برخی موارد ممکن است مصرف روزانه آنتی بیوتیک به مدت طولانی ضروری باشد.

کنش گرا بودن نسبت به عفونت های مثانه می تواند به کاهش احتمال وقوع آن ها و کاهش درد و مشکلات احتمالی که به همراه دارند، کمک کند. هر چه زودتر به دنبال درمان باشید، احتمال گسترش عفونت کمتر خواهد بود و زودتر بهتر خواهید داشت.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: کلینیک یادمان تب