داروهای پرمصرف در فوریت‌های پزشکی

نام داروعملکرد داروموارد مصرفعوارض جانبیموارد منع مصرف

نیترو گلیسیریناز گروه نیتراتها می باشد.بعنوان داروی گشادکننده عروق کرونر قلب به کار میرود و باعث افزایش خونرسانی به قلب شده وآنژین صدری حاد را کنترل کرده و فشارخون را پایین میاورد.آنزین صدری حاد{درد شدید قفسه سینه}- کنترل فشار خون بالا-سکته قلبی-ایسکمی عروق کرونر - این دارو تا سه باردر فشارخون سیستول بالاتر از ده هر پنج دقیقه یکبار قابل تکرار می باشدافزایش ضربان قلب- تپش قلب- احساس گرمی-سرگیجه فشار خون پایین- گلوکوم{آب سیاه چشم}- کم خونیهای شدید-خونریزی مغزی - تروما به سر

کاپتوپریلکاهنده فشار خوننارسایی احتقانی قلبی -درمان فشارخون متوسط به همراه لازیکس،‌ همچنین‌در درمان‌ زیادی‌ شدید و مقاوم فشار خون‌ که‌ به‌سایر تدابیر درمانی‌ پاسخ‌ نمی‌دهند،مصرف‌ می شود.حساسیت پوستی همراه با خارش-سرفه از دست رفتن حس چشایی واختلات حسی دیگر-همراه داروهای مدر نگهدارنده پتاسیم(تریامترن اچ -اسپیرونالوکتون)

لازیکس(فروزماید)ازداروهای ادرارآور می باشدوبا گشاد کردن عروق کلیه باعث افزایش ادرار ودر نیجه کاهش فشار خون رابه همراه دارد.ورم-کاهش ادرار-نارسایی کلیه- درمان سریع فشار خون بالاتهوع و استفراغ-ضعف عضلانی-افت فشار خون-وزوزگوش و حساسیت پوستی دیابت- نقرس - سیروزکبدی

آدرنالین(اپی نفرین)گشاد کننده برونش - باعث افزایش فعالیت عصب سمپاتیک شده و در نتیجه فعالیت قلب را افزایش داده و با تنگ کردن عروق، افزایش فشار خون را بدنبال دارد.شوک آنافیلاکسی(حساسیت دارویی-غذا-نیش حشرات-آلرژی)-آسم و اسپاسم برونش-ایست قلبیاستفراغ-افزایش ضربان قلب-ضعف و تعریق-لرزش دست گلوکوم(آ ب سیا ه چشم) - حساسیت مفرط - بیماریها ی قلبی

آتروپینآنتی کولینرژیک - دارای اثرات ضد برادیکاردی می باشد و افزاینده برادی آریتمی محسوب می شود.بهبود اسپاسم معده و روده ای و قولنج کلیوی و صفراوی- در کاهش ضربان قلب و سکته قلبی- شل کننده عضلانی،برای‌ کاهش‌ ترشحات‌ بزاق‌ وترشحات‌ دستگاه‌ تنفسی‌ پیش‌ از بیهوشی‌،برای‌ جلوگیری‌ از برادیکاردی‌ و ایست‌سینوسی‌
به‌عنوان‌ پادزهر در مسمومیت با سموم‌ ارگانوخشکی دهان - گشادی مردمک -خشکی پوست- تاکیکاردیدر بزرگی پروستات -گلوکوم و در افراد مسن وبیماران نارسایی قلبی با احتیاط تجویز شود.

سایمتیدین و راینیتیدندارای اثرات کاهنده ترشح اسیدمعده می باشد. چون عوارض جانبی راینتیدین از سایمتیدین کمتر می باشد استفاده از آن بیشتر توصیه می شود.توموری شدن سلولهای کناری معده، درمان‌ کوتاه‌مدت‌ زخمهای‌ فعال‌ دوازدهه‌ یا زخمهای‌فعال‌ و خوش‌خیم‌ معده‌، حالات‌ مرضی‌ترشح‌ بیش‌ از حد و پی در پی اسید معده‌ برگشت‌ محتویات‌ معده‌به‌ مری‌ و سایر مواردی‌ که‌ کاهش‌ اسیدمعده‌ برای‌ آن‌ مفید است‌، مانند جراحیاسهال - وزوز گوش - بهت زدگی- گیجی و دپرس شدن- بزرگ شدن پستانهاسرطان معده -مشکلات کبدی و کلیوی

هیوسین(اسکوپولامین)آنتی کولینرژیک - ضد اسپاسم عضلات صاف -این دارو سبب شل شدن عضلات صاف عاعضای حفرات شکمی و و لگن می گردد.{ اسپاسم گوارشی با ادرار ی- درد کلیه-درد صفراوی و قاعدگی دردناک}خشکی دهان - افزایش ضربان قلب- تاری دید - احتباس ادراریگلوکوم(آ ب سیا ه چشم) - حساسیت مفرط -

متوکلو پرامید(پلازیل)بالا بردن آستانه تحریک مرکز استفراغ- افزایش حرکات دودی معده در درمان تهوع استفراغ ناشی از جراحی یا شیمی درمانی برگشت محتویات معده به مری، آهسته بودن تخلیه معده، سردرد و سکسه مقاوم مصرف می شود. عکس العملهای خارج هرمی خصوصا در کودکان ونوجوانان مانند:اسپاسم گردن- لرزش دست - سستی پاحساسیت مفرط- نارسایی کبد و کلیه - پارکینسون- انسداد روده - تشنج - خونریزی گوارشی

پیریدوکسین(B6)در سوخت و ساز پروتینهاو چربیهادخالت دارد.در تهوع حاملگی- بیماری سلولی تابش اشعه- الکلی سم سردرد- احساس گرگرفتگی- خواب الودگی-بیماران پارکینسون

هیدروکورتیزونبا عملکرد بر روی غده آدرنال در کاهش التهابات و حساسیتها موثر است.آسم-گزش حشرات- التهابات پوستی که شامل قرمزی و گرمی است و همین طور در واکنشهای حساسیتی دارویی- التهابات استخوان سردرد- افت پتاسیم خون-اکنه-حساسیت مفرط- عفونتهای قارچی سیستمیک

دگزامتازونضد التهاب - سرکوب کننده سیستم ایمنی -نارسایی غده ادرنال کلیه - ورم مغزی ناشی از ضربه -ضد التهابات ناشی از یک آلرژیسردرد - اکنه -نارسایی احتقانی قلب-افزایش فشار خون-ادم- زخم معده-حساسیت مفرط- عفونتهای قارچی سیستمیک

تری فلو پرازین (اسکا زینا)ضدسایکوزضد اضطرا ب - ضد تهوع واستفراغ - اسکیزوفرنی خصوصا در توهم و هذیانها وکسانیکه دوره حاد بیقراری دارند: تری‌ فلوئوپرازین‌ در درمان‌اسکیزوفرنی‌ و حالات‌ روانی‌ دیگر مثل‌جنون‌ و مانیا مصرف‌ می‌گردد. همچنین‌ درکوتاه‌ مدت‌ به‌عنوان‌ داروی‌ کمکی‌ دردرمان‌ تحریک اخواب الودگی - سرگیجه - تاری دید - خشکی دهان - اسهال - اسپاسم گردن وعضلات - افت فشار خون - تشنج - ازبین رفتن بافت محل تزریق اسپاسم گردن وعضلات - خواب الودگی

هالوپریدولضدسایکوزاختلالات رفتاری شدیدمثل جنون جوانی- سرخوشی - تهوع و استفراغ، در درمان‌اسکیزوفرنی‌ و حالات‌ روانی‌ دیگر، مانیا، درمان‌ کوتاه‌ مدت‌ و کمکی‌ اضطراب‌ شدید،بهبود تیک‌های‌ حرکتی‌ ‌به‌کار می‌رود. همچنین‌ در درمان‌ سکسکه‌مقاوم‌ مصرف‌ می‌گردد افت شدید فشار خون- اختلالات حرکتی تاخیری- حرکات غیر ارادی- افرایش ضربان قلب- احتباس ادراری-افت فشار خون و افرادی که از لحاظ هوشیاری در سطح پایین هستند

دیازپامآرام بخش و خواب آور- ضد هیجان - شل کننده عضلات اسکلتی در تشنج ها -فشارهای روانی- بی خوابی ها و درمان مداوم صرعی استفاده می شودسرگیجه- خواب آلودگی- عدم تعادل-افت فشار- کاهش ضربان قلب-راش- تاری دید-تهوع و استفراغ-ایست تنفسی گلوکوم(آب سیاه)- افراد افسرده- افت فشار خون و افرادی که از لحاظ هوشیاری در سطح پایین هستند

پرومتازینطولانی اثر ترین آنتی هیستامین- آرام بخش- ضد تهوع و استفراغ در بیماری مسافرت - تهوع واستفراغ- التهابات بینی - علایم آلرژی-کهیر - تب یونجه- مسکن ساده برای بیخوابی- درمان تکمیلی فوریتهای آنافیلاکسی یا آلرژی شدیدبی قراری- عدم رک مکان و زمان - کاهش و افزایش فشار خون-احتقان بینی-حساسیت به نور-صرع- حساسیت مفرط به آنتی هیستامین ها- حملات آسم- نوزادان-بیماریهای قلبی عروقی- فشار خون پایین - بیماریهای ریوی

ترامادولضد دردمتوسط تا شدید -ضددرد - کنترل درد بعد از عمل سرگیجه - سر درد - اضطراب - اختلال تعادل - تشنج - خارش - تعریق بیش از حد - بثورات جلدی - اختلالات بینایی - تهوع و استفراغ - دردشکم - ارست تنفسی حساسیت به دارو - کودکان زیر12سال - بیماریهای تنفسی - الکلیسم حاد - ضربه به سر - اختلالات تشنجی - نارسایی شدیدکلیوی - حاملگی - شیردهی

نالوکسانضد مخدر از نوع مرفین- مصرف این دارو ممکن است باعث از بین رفتن اثر ضد درد ها شودبرای برطرف کردن تضعیف تنفسی و ارست تنفسی ناشی از داروهای شبه تریاک مصرف می گردد. افزایش ضربان قلب و فشار خون- تهوع و استفراغ- تعریق- ادم ریوی حساسیت مفرط- نا منظمی ضربان قلب -صدمه مغزی- تشنجی ها- حاملگی و زایمان- بیماران مسن وناتوان-

فنوباربیتال ضد تشنج-آرامبخش- خواب آورانواع صرع- تب و تشنج کودکان- در بی خوابی و آرامبخش قبل جراحی - آرامبخش-خواب الودگی-سرگیجه - سردرد-منگی- افت فشار خون- کاهش ضربان نبض- کهیر- تنگ شدن مردمک چشم- تهوع و استقراغ- درد در ناحیه بالای معده- ایست تنفسی حساسیت مفرط- بیماریهای شدید ریوی-بیماران دچار افسردگی همراه با افکار خودکشی-اختلال عملکرد کلیه- بیمارانی که افت فشار خون دارند.

متوکاربامولشل کننده عضلات اسکلتی دردهای عضلانی - اسکلتی و در کنترل تظاهرات عصبی- عضلانی کزازخواب آلودگی- سرگیجه- افت فشار خون- تاری دید- تهوع- تب و واکنشهای آلرژیک (راش- کهیر)سابقه واکنش حساسیت- سابقه صرع- اختلال عملکرد کلیه

بایپریدینضد پارکینسون- ضد اختلالات اکستراپیرامیدال(اسپاسم گردن)در درمان بیماری پارکینسون و علایم ناشی از عوارض داروها مثل حساسیت به متوکلوپرامید و کلروپرومازین سردرد- سرگیجه- بی قراری- طپش قلب- افزایش ضربان قلب- خشکی چشمها- احتباس ادراری کسانیکه بزرگی غده پروستات دارند - گلوکوم - تشنج

آمینوفیلینشل کننده عضلات صاف و در نهایت بهبود اسپاسم برونش و گشادکننده راههای هوایی افرادیکه مبتلا نارسایی احتقانی قلب هستند و افراد مسن - درمان کمکی نوزادانی که قطع تنفسی دارند - افراد آسمی و کسانیکه که هر نوع اسپاسم راه هوایی دارندطپش قلب- افزایش ضربان قلب- بیخوابی - سردرد- تشنج- تهوع واستفراغ- افت فشار خون- ایست تنفسی - دیس ریتمی قلب حساسیت مفرط- نامنظمی ضربان قلب - کسانیکه کم کاری غده تیروئید دارند

کلروپرومازینضد سایکوز-ضد تهوع واستفراغ درما ن سریع سایکوز در بیماران بیقرار- تهوع و استفراغ- سکسکه مقاوم علائم اکستراپیرامیدال- تشنج- افت فشار خون - افزایش ضربان نبض- غش- تاری دید- خشکی دهان- احتباس ادراری-حساسیت مفرط-ضایعات مغزی- بیماریهای تنفسی- صرع- سایر بیماریهای همراه تشنج - اختلال عملکرد کلیه و کبد- بیماری پارکینسون-افت کلسیم

کلماستینآنتی هیستامین - ضدآلرژی- ضد احتقان التهابات بینی- علائم آلرژیک-کهیر- تظاهرات پوستی- ادم رگهاارامش بیش از حد - فشار پایین - طپش قلب- افزایش ضربان نبض- راش و کهیر - درد سر دل- تهوع استفراغ - احتباس ادراریحساسیت به آنتی هیستامینها- حمله حاد آسم- گلوکوم - اسداد مثانه- بیماریهای قلبی عروقی - فشار خون بالا-پرکاری تیروئید- بیماریهای کلیوی- دوران حاملگی وشیر دهی

سالبوتامولگشادکننده راههای هوایی خصوصا برونشهاگرفتگی راه هوایی در بیماران مبتلا به انسداد برگشت پذیر ریوی- پیشگیری گرفتگی راه هوایی ناشی از فعالیت بدنی عصبی شدن - اضطراب- سرگیجه و سردرد- لرزش خفیف- ترس - طپش قلب- تغییر فشار خون- تهوع و استفراغ- سوزش سر دل- خشکی دهان حساسیت مفرط- بیمارهای قلبی وعروقی - فشار خون بالا- دیابت- آنژین- پرکاری تیروئید- بزرگی پروستات

دکستروز 5%تامین کننده کالری (جانشین مایعات بدن)-افت قند خون ناشی از تزریق بیش از حد انسولین- در حالات ضعف عمومی مثل افت خون ناشی از سوء تغذیه ورم ریوی - نارسایی احتقانی قلب-کمای دیابت یک-هذیان- بیمارانی که دچار کم آبی شده اند

سدیم بیکربناتقلیایی کننده سیستم ادراریاحیای قلبی- ریوی- قلیایی کننده ادرار - آنتی اسید- اسیدوز متابولیک شدن-کاهش سطح هوشیاری - احتباس مایعات- نفخ شکم -سنگهای کلیوی نارسایی احتقانی قلب -بیماریهای ریوی- کمبود پتاسیم

سرم رینگرجایگزین مایعات از دست رفتن مایعات در اثر تهوع واستفراغ واسهال و خونریزیهاافزایش پتاسیم خون- افزایش حجم داخل وریدی نارسایی احتقانی قلب - ورم ریوی نارسایی گردش خون

سرم نرمال سیلین تزریقیجایگزین مایعات بدن در کم آبی بدن ناشی از گرمازدگی-تب -ادم -احتباس مایعات بدن - ادم ریوی - ایست تنفسی- افزایش ضربان قلب نارسایی قلب - نارسایی کلیه-سیروز کبدی

سرم دکستروز 6% سالین 9%افرایش دهنده حجم پلاسمای خون (که باعث افزایش فشار خون و بهبود عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به شوک ناشی از کاهش حجم خون)جایگزین مناسب فراورده های خونی در موارد اورژانسی تهوع و استفراغ- واکنش آنافیلاکسی مثل کهیر - تب- احتقان بینی- خارش

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی