هموروئید (بواسیر) علل، علائم، تشخیص و درمان آن

بواسیر چیست؟

بواسیر یا همان هموروئید معمولا در وهله اول علائم خاصی ندارد و این بیماری به دلیل تورم رگ‌های اطراف مقعد ایجاد می‌شود و باعث مشکلاتی در دفع مدفوع، نشستن و انجام فعالیت‌های روتین روزمره فرد خواهد شد.همچنین نوعی ضایعه ایجاد شده در مقعد یا دیواره رکتوم است که این ضایعه از عروق خونی تشکیل شده است و این عروق خونی نیز همان سیاهرگ‌های متورم در انتهای راست روده و مقعد هستند.حال در این مقاله به شما کمک می‌کنیم که بیشتر با علائم بواسیر آشنا شوید و چگونگی مقابله با آن را یاد بگیرید.

بواسیر به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شود که نوع داخلی آن نیز چهار حالت دارد:

بواسیر داخلی و انواع آن

• بواسیر داخلی درجه یک درون کانال مقعد است‌ و در هر صورت فرقی ندارد که روده در حال انجام فعالیت باشد یا خیر و همیشه داخل مقعد می‌باشد.
• بواسیر داخلی درجه دو جایگاه ثابتی ندارد، به طوری که هنگام انجام فعالیت روده از مقعد خارج و در حالت ثابت و بدون فعالیت وارد مقعد می‌شود.
• بواسیر داخلی درجه سه هنگام حرکات روده به بیرون می‌آید و بعد از انجام شدن فعالیت داخل نمی رود و فرد در چنین شرایطی می‌تواند با انگشت آن را داخل مقعد کند.

علائم و نشانه‌های بواسیر داخلی

• بواسیر داخلی درجه چهار نیز در همه شرایط بیرون از سوراخ مقعد است.

بواسیر خارجی

بواسیر‌های خارجی نیز به طور کلی در اطراف مقعد یافت می‌شود و درد و خونریزی زیادی دارند و این نوع بواسیر دردناک تر از انواع داخلی است و احتمال خونریزی آن نیز بیشتر است.

اما قبل از هر نوع بررسی در مورد بواسیر، بهتر است که نشانه‌های آن را بررسی کنیم و ببینیم که علائم بیماری بواسیر چیست؟

درمان بواسیر

علائم هموروئید یا بواسیر کدامند؟

• برجستگی در ناحیه مقعد:

قطعا بواسیر را با یک ضایعه برجسته و گوشتی در مقعد خود مشاهده می‌کنید که این ضایعه به دلیل تجمع بافت و خون در این قسمت است و ظاهر خوبی ندارد و باعث می‌شود که فرد هنگام مدفوع دچار مشکل شود و البته گاهی اوقات، بواسیر پنهان است که باید علائم دیگر را برای آن جستجو کرد.

• خونریزی:

اگر مشاهده کردید که هنگام دفع مدفوع، از ناحیه مقعد شما خون بیرون می‌زند، احتمالا ابتلا به بواسیر شده اید.

البته که برای بررسی دقیق تر باید این ناحیه را چک کنید تا متوجه برجستگی شوید و در موارد شدید تر این خونریزی از چند قطره فراتر می‌رود و گاهی اوقات ممکن است باعث کم خونی در فرد نیز بشود.

• خارش:

خارش نیز یکی دیگر از علائم بواسیر است و معمولا افراد مبتلا به بواسیر با پوشیدن لباس زیر تنگ بیش از بقیه اذیت می‌شوند و خونریزی نیز این خارش را افزایش می‌دهد.

• خروج ترشحات از مقعد:

به دلیل تجمع خون و ملتهب شدن رگ‌ها ممکن است که این افراد هنگام دفع مدفوع با مشکلاتی مثل خروج ترشحات از مقعد مواجه شوند.

• ناتوانی در دفع کامل مدفوع:

فرد با بدن سالم در حالت طبیعی باید بتواند هر مقدار از احساس نیاز به دفع مدفوع را به طور کامل انجام دهد اما گاهی اوقات بواسیر اجازه این کار را نمی دهد و مقداری از مدفوع پشت عضلات دریچه ای گیر می‌کنند.

احتمال بروز بواسیر در چه کسانی بیشتر است؟

• مادران باردار
• مبتلایان به یبوست
• مبتلایان به اسهال
• بین سنین 45 تا 65

علل بروز بیماری هموروئید چیست؟

• نشستن به مدت طولانی
• ابتلا به یبوست مزمن و گاهی حتی اسهال شدید
• بلند کردن اجسام سنگین (که در بین خانم‌ها رایج تر است)
• بارداری و زایمان (به دلیل تغییرات هورمونی در خانم‌ها در این دوران و افزایش ابتلا به مشکلاتی مثل یبوست)
• کم تحرک بودن
• مصرف بیش از حد گوشت گاو
• زیاده روی در مصرف چای سیاه
• انجام ورزش‌های سنگین
• رژیم غذایی نامناسب

چگونه می‌توان بواسیر را تشخیص داد؟

بواسیر خارجی را می‌توان به راحتی مشاهده کرد و تشخیص آن با چشم انجام می‌شود اما معمولا پزشک به این کار اکتفا نمی کند و با استفاده از یک لوله پلاستیکی، نوری را در ناحیه مقعد روشن می‌کند و تمام علائم را بررسی و معاینه می‌کند که نام این لوله آنوسکوپ است و می‌توان از طریق آن کل رکتون را بررسی کرد اما گاهی اوقات فرد به بواسیر داخلی مبتلاست که تشخیص آن به این راحتی‌ها نخواهد بود. در این حالت پزشک از معاینه با اشعه ایکس باریم استفاده می‌کند و به کمک آن تمام قسمت‌های داخلی روده و معده را بررسی می‌کند.

راه‌های پیشگیری از هموروئید چیست؟

همیشه شنیده اید که پیشگیری بهتر از درمان است. حال برای به کارگیری این جمله بهتر است که به راه‌های پیشگیری از بواسیر توجه کنید که شامل موارد زیر است:

• تغذیه مناسب: یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از ابتلا به بواسیر استفاده از میوه‌های آب دار و سبزیجات است. این میوه‌ها دفع مدفوع را سهولت می‌بخشد و از همورویید جلوگیری می‌کند. همچنین مصرف فیبر را افزایش دهید تا دفع راحت تری داشته باشید که فیبر را می‌توان در موادی مثل لوبیا، لپه، عدس، جو دو سر، نخود سبز و کلم بروکلی و کاهو به میزان زیادی یافت.

• آب: نوشیدن آب به اندازه هشت لیوان در روز تضمینی برای جلوگیری از ابتلا به بواسیر است.

• استاده از مرطوب کننده: استفاده از کرم‌های مرطوب کنده در مقعد برای افراد مبتلا به یبوست باعث جلوگیری از ابتلا به بواسیر می‌شود.

• ورزش کردن: همانطور که قبلا اشاده کردیم، یکی از علت‌های به وجود آمدن بواسیر، زیاد نشستن و کم تحرکی است و‌ بنابراین می‌توانید با تحرک بالا و فعالیت ورزشی احتمال ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش دهید.

• مدفوع خود را نگه ندارید: سعی کنید که هر چه زودتر نیازهای بدن خود را برطرف کنید و هرگز مرفوع تان را نگه ندارید که با نگه داشتن مدفوع، باعث می‌شوید دفعه بعد با زور و نیروی بیشتری مجبور به دفع باشید که همین امر باعث پاره شدن رگ‌های خونی در مقعد و ابتلا به بواسیر می‌شود.

• زیاد ننشینید: نشستن‌های طولانی مدت حتی در توالت می‌تواند فشار را بر روی ورید‌ها مقعدی افزایش دهد.

انواع درمان‌های بواسیر توسط پزشک:

• عمل جراحی: جراحی و برش بواسیر برای بواسیرهای بزرگ به کار می‌رود و معمولا می‌توان بلافاصله بعد عمل به منزل رفت و در این جراحی قسمتی از روده فرد برداشته می‌شود.

• روش IRC: این روش یکی از سریع ترین و راحت ترین روش‌ها برای درمان همورویید است‌ که در آن با استفاده از لیزر، بواسیر را از ریشه می‌خشکانند و هیچ درد و خونریزی همراه نخواهد داشت‌.

• باند پلاستیکی: پزشک متخصص در این روش یک باند پلاستیکی را به دور بواسیر از پایه می‌بندد‌ و این کار باعث می‌شود که جریان خون در این ضایعه کاملا قطع شود و خود به خود بعد از چند روز خشک شده و بیافتد‌.

• اسکلروتراپی: در این روش، پزشک ماده ای را به درون بواسیر تزریق می‌کند‌ و این ماده باعث می‌شود که بواسیر به مرور کوچک و کوچک تر شود و کم کم ناپدید شود.

درمان خانگی بواسیر

اما بواسیر هم مانند همه مشکلات و بیماری‌های جسمی دارای درمان‌های خانگی می‌باشد که در این قسمت به چند مورد از موثر ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• مصرف انجیر:

انجیر را می‌توانید به صورت تازه و یا خشک شده استفاده کنید‌ و البته دقت داشته باشید که در نوع خشک شده، باید آن را به مدت یک الی دو ساعت در شیر یا آب خیس کنید‌ و بعد میل کنید‌ انجیر یکی از بهترین درمان‌ها برای افراد مبتلا به یبوست و بواسیر است.

حدود هشت الی ده عدد انجیر در روز کفایت می‌کند.

• آب نمک

می توانید هنگام حمام کردن، یک تشت از آب گرم با نمک دریا درست کنید و به مدت 20 تا 30 دقیقه داخل آن بنشینید که این روش هم از بواسیر جلوگیری می‌کند و هم در افراد مبتلا، باعث کاهش درد می‌شود.

• آب لیمو

برای از بین بردن درد و سوزش بواسیر، یک پنبه را به کمی آب لیمو آغشته کنید و چند ثانیه روی بواسیر قرار دهید و اگر بتوانید سوزش اولیه آن را تحمل کنید، کم کم درد شما تسکین خواهد یافت.

• روغن‌های طبیعی

مقعد را با روغن‌های طبیعی و بدون اسانس چرب کنید تا از خشکی و یبوست جلوگیری کنید‌ و همچنین مصرف روغن هایی مثل روغن زیتون و کنجد در غذا در بهبود بواسیر بسیار موثر خواهد بود.

• کمپرس یخ

بسته یخ و یا کمپرس سرد باعث کاهش تورم، التهاب و درد می‌شود آن را به مدت 15 دقیقه در ناحیه مقعد قرار دهید و این کار را دو تا سه بار در روز تکرار کنید.

• سیر

تعدادی سیر را له کنید و با کمی آب مخلوط کنید و بعد با استفاده از یک تکه پنبه روی قسمت آسیب دیده اعمال کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اغلب با روش‌های خانگی و مراقبت‌های ذکر شده، بواسیردر عرض یک هفته بهبود می‌یابد اما اگر بعد از یک هفته بهبود حاصل نشد به پزشک مراجعه کنید و اگر هم در دورا یک هقته اول درد و خونریزی شدید بود به پزشک مراجعه کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: کلینیک فوق تخصصی نور، تهران، بلوار کشاورز

تعریف

تعریف بتا تالاسمی بیماری بتا تالاسمی نوعی کم خونی ارثی یا ژنتیکی است که از طریق والدین به کودکان منتقل می شود این بیماری به دو صورت خفیف (مینور) و شدید (ماژور) دیده می شود

علائم بیماری بتا تالاسمی: این علائم از 6 ماهگی به بعد ظاهر می شود که شامل رنگ پریدگی؛ اختلال خواب؛ ضعف و بیحالی کودک است

بیماری تالاسمی یکی از شایع‌ترین اختلالات بیماری‌های خونی است که مهم‌ترین دلیل بروز آن، وراثت و نقص در ساخت زنجیره هموگلوبین است. مبتلایان به تالاسمی مینور با مشکلی مواجه نمی‌شوند و صرفا نقش ناقل را دارند، اما افرادی که نوع تالاسمی آنها ماژور باشد، با مشکلات جسمی و روحی فراوانی مواجه می‌شوند.

به همین دلیل، مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج و انجام آزمایش ژنتیک از اهمیت و ضرورت بالایی برخوردارند.

در تالاسمی تعداد گلبول های قرمز و هموگلوبین ها (پروتئین های داخل گلبول قرمز که وظیفه حمل و انتقال اکسیژن را در بدن به عهده دارند‌) از تعداد نرمال و معمولی کمتر است. هموگلوبین ها مسئول حمل اکسیژن در بدن هستند، در نتیجه کاهش تعداد آنها منجر به بروز علائم کم خونی در بدن فرد بیمار می شود.

زمانی که سلول های خون به صورت کامل تشکیل نشوند، توانایی بدن در انتقال اکسیژن کاهش پیدا می کند و در نتیجه کم خونی را برای فرد به ارمغان می آورد. به این نوع کم خونی، تالاسمی گفته می شود که انواع مختلف دارد. افرادی که به تالاسمی مینور مبتلا هستند، علائم خاصی نداشته و فقط نقش ناقل دارند. اما درباره ی تالاسمی ماژور، اوضاع متفاوت است. تالاسمی ماژور باعث اختلالات جسمی و روانی متعددی در بیمار خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اهمیت آزمایش ژنتیک ازدواج فامیلی در چیست؟

شکل گلبول های قرمز خون در خون سالم و در خون فرد مبتلا به بیماری تالاسمی – دکتر مریم اسلامی

ازدواج دو نفر مبتلا به تالاسمی مینور

سالیان قبل، ازدواج دو نفر مبتلا به تالاسمی مینور به دلیل امکان ابتلای فرزندان به تالاسمی ماژور (یک بیماری خونی بود که زندگی زوجین و فرزند را سخت می کند) دارای مجوز نبود.امروزه با پیشرفت آزمایش های ژنتیکی قبل از ازدواج و قبل از بارداری، امکان غربالگری جنین سالم، در صورتی که افراد حتما مشاوره و آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج و قبل بارداری را انجام داده باشند؛ به طوری که مشاور ژنتیک به آنها آموزش می دهد، می توانند به بارداری اقدام کنند و امکان ازدواج، دارا بودن فرزند و نسل سالم را داشته باشند.

انواع بیماری تالاسمی

بیماری تالاسمی اغلب به دو نوع آلفا و بتا تقسیم می شود که هر کدام از آن ها خود انواع مختلف دارند. در ادامه به بررسی انواع بیماری تالاسمی می پردازیم

تالاسمی آلفا

تالاسمی آلفا زمانی ایجاد می شود که زیر واحد پروئینی آلفا دربدن فرد به میزان کافی وجود ندارد و تولید نمی شود.

مرحله خاموش تالاسمی آلفا

در این نوع از تالاسمی به این علت که کمبود آلفا در هموگلوبین بسیار کم است در عملکرد آن اختلال ایجاد نمی شود و به علت اینکه علائم آشکاری ندارد و به سختی می توان آن را تشخیص داد، از آن به عنوان مرحله خاموش نام برده می شود.

هموگلوبین کنستانت اسپرینگ

نوع غیر معمولی از مرحله خاموش است که مانند آن اختلال شدیدی برای بیمار به وجود نمی آید.

صفت تالاسمی آلفا (تالاسمی آلفا خفیف)

در این نوع به علت اینکه بیمار کمبود آلفا بیشتری را تجربه می کند سلول های خونی آن کوچک تر است اما این نوع نیز علائم کمی دارد و در بسیاری از موارد با کمبود آهن اشتباه گرفته می شود.

هموگلوبین H

نام این نوع به علت زنجیره غیر طبیعی H باعث تخریب سلول ها می شود و به مقادیر زیاد، کمبود زیر پروتئین آلفا وجود دارد. این کمبود باعث کم خونی شدید و بروز علائم زیادی در فرد می شود

تالاسمی آلفای ماژور

این نوع خطرناک ترین نوع تالاسمی آلفا است که در بسیاری از بیماران باعث مرگ قبل از تولد یا بلافاصله پس از آن شده است. در این نوع کم خونی مزمن و شدید وجود دارد و اگر هم فرد بتواند به زندگی ادامه دهد تا انتهای آن به تزریق مقادیر زیادی از خون و مراقبت های پزشکی نیازمند خواهد بود. در آلفا تالاسمی، شدت تالاسمی بیمار بستگی به تعداد جهش‌های ژنی دارد که از والدین خود به ارث برده است. هر چه ژن های جهش یافته بیشتر باشد، تالاسمی شدیدتر است.

تالاسمی بتا

تالاسمی بتا نیز به این دلیل بروز می‌کند که واحد زیر پروتئینی بتا در هموگلوبین به میزان کافی وجود ندارد. از انواع تالاسمی بتا عبارتند از؛ تالاسمی مینور، بینابینی و ماژور.

در بتا تالاسمی، شدت تالاسمی بستگی به این دارد که کدام قسمت از مولکول هموگلوبین تحت تأثیر قرار گرفته است.

تالاسمی مینور

در تالاسمی مینور از دسته تالاسمی بتا، کمبود زیرپروتئین بتا به میزان شدیدی نیست که در عملکرد هموگلوبین ها مشکلی ایجاد کند و صرفا باعث کم خونی خفیفی در فرد می شود. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا تالاسمی مینور خطرناک است، باید بگوییم که خیر.

تالاسمی بینابینی

در این نوع از تالاسمی بتا، تقریبا کم خونی شدیدی برای فرد به وجود می آید که باعث می‌شود مشکلاتی برای او پدید آید (مشکلاتی نظیر؛ بدفرمی استخوانی و …) و در ادامه برای اینکه علائم بیماری کمتر شود و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد او به تزریق خون احتیاج پیدا خواهند کرد.

تالاسمی بتای ماژور

تالاسمی ماژور شدیدترین و خطرناک ترین نوع تالاسمی بتا است که مشکلات زیادی را برای بیمار فراهم می کند و او برای ادامه زندگی خود به مقادیر زیادی تزریق خون و مراجعه به مراکز درمانی احتیاج دارد.

بیماری تالاسمی چه علائمی دارد؟

همانطور که اشاره کردیم انواع مختلفی از تالاسمی وجود دارند و با توجه به نوع آن علائم متفاوت خواهند بود. بسته به نوع تالاسمی در برخی از نوزادان هنگام تولد علائم بروز خواهند کرد و در برخی دیگر ممکن است که تا سال های اول زندگی بدون بروز علائم باشد. افرادی که از تالاسمی شدید رنج می برند، ممکن است استخوان بندی های غیر معمول و مشکلات تغذیه و … داشته باشند.

با این وجود، علائم شایع تالاسمی، معمولا موارد زیر هستند:

• احساس ضعف و خستگی
• رنگ پریدگی پوست
• تیره بودن رنگ ادرار
• تورم شکم
• کند بودن روند رشد در کودکی
• تغییر شکل استخوان ها

بعضی از نوزادان مبتلا به تالاسمی از ابتدا تولد، نشانه های آن را ندارند. اما بعد از گذشت چند سال، علائم شروع به آشکار شدن می کنند. در بعضی از بیماران، فقط یکی از ژن های مرتبط با هموگلوبین دچار آسیب است. در این افراد معمولا علائم کم خونی بروز پیدا نمی کند. اگر ژن های جهش یافته، بیشتر از ژن های آسیب دیده باشند، احتمالا علائم نیز شدیدتر خواهند بود.

بنابراین، در صورتی که هر کدام از علائم ذکر شده مربوط به بیماری تالاسمی را در فرزند خود مشاهده کردید، بهتر است برای معاینه و تشخیص دقیق، به متخصص مراجعه کرده و در صورت لزوم، آزمایش انجام دهید.

دلایل ابتلا به تالاسمی

دلیل ابتلا به تالاسمی، جهش در DNA سلول های تولید کننده هموگلوبین است.هموگلوبین، ماده ای در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را در بدن حمل می کند. جهش های گفته شده مربوط به ابتلا به تالاسمی، از والدین به فرزندان منتقل می شود.

مولکول های هموگلوبین از زنجیره هایی که به آنها “آلفا” و “بتا” گفته می شود ساخته شده و تحت تاثیر این جهش قرار می گیرند. در واقع، کاهش تولید زنجیره های آلفا و بتا هستند که باعث بروز تالاسمی آلفا یا بتا می شوند.

این نوع خطرناک ترین نوع تالاسمی آلفا است که در بسیاری از بیماران باعث مرگ قبل از تولد یا بلافاصله پس از آن شده است. در این نوع کم خونی مزمن و شدید وجود دارد و اگر هم فرد بتواند به زندگی ادامه دهد تا انتهای آن به تزریق مقادیر زیادی از خون و مراقبت های پزشکی نیازمند خواهد بود. در آلفا تالاسمی، شدت تالاسمی بیمار بستگی به تعداد جهش‌های ژنی دارد که از والدین خود به ارث برده است. هر چه ژن های جهش یافته بیشتر باشد، تالاسمی شدیدتر است.

در بتا تالاسمی، شدت تالاسمی بستگی به این دارد که کدام قسمت از مولکول هموگلوبین تحت تأثیر قرار گرفته است.

عوامل خطرساز در ابتلا به تالاسمی

مواردی که خطر ابتلا به بیماری تالاسمی را افزایش می دهند، عبارت هستند از:

• سابقه فامیلی و زمینه ژنتیکی تالاسمی

تالاسمی توسط ژن های جهش یافته مربوط به هموگلوبین، از والدین به فرزندان منتقل می شود.

• قومیت و نژاد های خاص

تالاسمی اغلب در آمریکایی های آفریقایی تبار و در افراد مدیترانه ای و آسیای جنوب شرقی، بیشتر رخ می دهد.

پیشگیری از تولد کودک مبتلا به تالاسمی

متاسفانه اغلب ما هنوز به باور «پیشگیری بهتر از درمان است» نرسیده‌ایم. به همین دلیل در شرایط مختلف شاهد حضور مشکلاتی در زندگی خود و دیگران هستیم که اتفاقا قابل پیشگیری بوده و می‌توانست وجود نداشته باشد.پیشگیری از تولد کودکانی با بیماری ژنتیکی به نام تالاسمی ماژور و محکوم کردن آنها به زندگی سراسر درد و زجر از‌ جمله همین مشکلات است که پدر و مادرهای جوان آینده می‌توانند مانع وقوع این اتفاق تلخ در زندگی خود و فرزندشان شوند.

شاید تعجب کنید اگر بگوییم بیماری تالاسمی از یک امتیاز مثبت برخوردار است که از آن می‌توان بخوبی استفاده کرد. خوشبختانه تالاسمی مینور هرگز به تالاسمی ماژور تبدیل نمی‌شود و امکان پیشگیری از تولد نوزادان مبتلا به تالاسمی ماژور وجود دارد. با کمک گرفتن از مشاور ژنتیک و آزمایش های مربوطه به راحتی می توان از بروز این گونه نواقض جلوگیری کرد

تالاسمی چه عوارضی دارد؟

عوارض احتمالی تالاسمی متوسط تا شدید، عبارتند از:

• تولید آهن اضافی در بدن

افراد مبتلا به تالاسمی می توانند آهن زیادی در بدن خود دریافت کنند. این اتفاق هم می تواند به علت این بیماری باشد و هم به علت تزریق مکرر خون. آهن بیش از حد می تواند به قلب، کبد و سیستم غدد درون ریز- که شامل غدد تولید کننده هورمون است که فرآیندهای بدن را تنظیم می کند- آسیب برساند.

• عفونت

بیماران تالاسمی، در معرض خطر ابتلا به عفونت های مختلف قرار دارند. مخصوصا اگر به هر دلیلی طحال خود را برداشته باشند.

در صورتیکه که تالاسمی شدید باشد، موارد زیر نیز ممکن است رخ دهند:

• تغییر شکل استخوان ها
• بزرگ شدن طحال
• کند و آهسته شدن روند رشد یا بلوغ
• مشکلات قلبی

درمان بیماری تالاسمی

درمان تالاسمی، بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. با توجه به به این موارد و سایر شرایط بالینی بیمار، پزشک متخصص می تواند دوره درمانی مناسب و نتیجه بخش در مورد شخص بیمار را ارائه دهد.

بعضی از شیوه های درمان تالاسمی عبارت اند از:

• انتقال (تزریق) خون
• پیوند مغز استخوان
• مصرف دارو و مکمل
• عمل جراحی برای برداشتن طحال یا کیسه صفرا

توصیه مهم به افراد مبتلا به تالاسمی، این است که از مصرف بدون تجویز مکمل های آهن یا ویتامین خودداری کنند. زیرا در بعضی موارد ممکن است پزشک حتی دستور منع مصرف این مکمل ها را بدهد.خصوصا در افرادی که خون دریافت می کنند. زیرا ممکن است آهن اضافی در بدن این افراد انباشته شده و مشکلات و خطرات جدی تری را به دنبال داشته باشد

عوارض بیماری بتا تالاسمی:

با بزرگتر شدن کودک عوارض بیماری مانند پهن شدن استخوان چهره؛تغییر چهره بیمار؛ بزرگ شدن کبد و طحال و اختلال رشد؛ ظاهر می شود. این کودکان بخاطر کم خونی به صورت مداوم به تزریق خون نیاز دارند و چون تزریق مداوم خون باعث افزایش آهن بدن می شود لذا لازم است ماده دفع کننده آهن بنام آمپول دسفرال نیز برای این کودکان تزریق شود0

ناقلین:

کلیه مشخصات افراد مانند رنگ چشم؛ رنگ مو و غیره از والدین به ارث می رسد بطوری که برای هر خصوصیت دو عامل به نام ژن (عامل مولد صفات) وجود دارد که یکی از پدر و دیگری از مادر به ارث میرسد اگر شخصی تنها یک عامل (ژن) معیوب را از یکی از والدین خود دریافت کند بیمار نخواهد شد و به این شخص ناقل یا تالاسمی مینور یا مبتلا به نوع خفیف تالاسمی می گویند که می تواند عامل (ژن) تالاسمی خود را به فرزندان منتقل کند بدیهی است فرزند او نیز اگر فقط یک عامل (ژن) معیوب را از والدین خود (پدر یا مادر) دریافت کند تنها ناقل بوده و بیمار محسوب نمی شود. در حالیکه در تالاسمی ماژور یا شدید شخص دو عامل (ژن) معیوب را از والدین خود دریافت می کند (پدر و مادر هر دو ناقل هستند)

اگر پدر و مادر هر دو ناقل ژن تالاسمی باشند در هر حاملگی 25% احتمال وجود دارد که کودک یک ژن معیوب را از پدر و یک ژن معیوب را از مادر به ارث برده و در نتیجه دارای دو ژن معیوب شده و مبتلا به بیماری تالاسمی ماژور گردد.

راههای تشخیص بیماری بتاتالاسمی:1-انجام آزمایش خون2-انجام آزمایش ژنتیک در زمان جنینی (قبل از تولد)

راههای پیشگیری از بیماری بتا تالاسمی:1- عدم ازدواج دو فرد تالاسمی مینور یا ناقل تالاسمی2- استفاده از روشهای مطمئن تنظیم خانواده مانند بستن لوله در زنان؛ وازکتومی در مردان؛استفاده از قرص ضد بارداری؛IUD؛ کاندوم 3- انجام مشاوره ژنتیک زوج ناقل و تعیین ژن معیوب پدر و مادر قبل از بارداری زوجه و انجام مجدد مشاوره ژنتیک در هفته 12-8 بارداری و تشخیص وضعیت جنین از لحاظ ابتلا به بیماری بتا تالاسمی ماژور که در صورت تایید بیمار بودن جنین می توان اقدام به سقط نمود.

نکات قابل توجه:1- کلیه داوطلبین ازدواج بایستی قبل از جاری شدن صیغه محرمیت یا عقد شرعی برای انجام آزمایشات تشخیصی تالاسمی مراجعه کنند در واقع این عمل باید بعنوان اولین اقدام قبل تدارک مراسم ازدواج انجام گیرد. ضروری است بدانیم در هنگام انجام آزمایش تشخیص تالاسمی قبل از ازدواج چنانچه با انجام آزمایش اول تشخیص قطعی حاصل نشود ممکن است لازم باشد زوجین داوطلب ازدواج به مدت 3 ماه تحت اهن درمانی قرار گرفته و سپس آزمایشهای تکمیلی بعمل آید بنا بر این افراد باید همه اقدامات و تصمیمات دیگر را برای مراسم ازدواج به بعد از کسب نتایج ازمایشات نهایی تشخیص تالاسمی موکول نمایند0

2-ناقل تالاسمی هیچ مشکلی ندارد اهمیت ناقل بودن زمانی است که شخص توجه داشته باشد که همسر انتخابی وی ناقل نباشد و چنانچه هردو نفر (زوج و زوجه) ناقل باشند بایستی پیش از هر اقدامی مشاوره تالاسمی در مرکز بهداشتی درمانی ویژه مشاوره تالاسمی که در هر شهرستان به این منظور اختصاص یافته انجام شده و در صورت تصمیم به ازدواج جهت انجام مشاوره ژنتیک به یکی از ازمایشگاههای معتبر کشور مراجعه شود.

3- والدین عزیزی که زوج مینور هستند و توفیق داشتن فرزند سالم را داشته اند حتماً از وقوع بارداری مجدد خودداری نمایند

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

مریم اسلامی، متخصص ژنتیک

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

دارو سازی دکتر عبیدی

قارچ سیاه، علایم، عوارض و درمان آن

این روزها COVID-19 منجر به افزایش موارد عفونت قارچی کشنده به نام موکورمیکوزیس شده است که در بین مردم به عنوان “قارچ سیاه” شناخته می‌شود. این عفونت به همان اندازه خطرناک است که رسانه‌ها آن را به تصویر کشیده‌اند؛ اما روایت‌های متعددی در مورد منابع احتمالی عفونت و درمان بیماری قارچ سیاه در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.همه داده ها و آمارها بر اساس اطلاعات عمومی موجود در زمان انتشار است. برخی از اطلاعات ممکن است قدیمی باشند.سیستم ایمنی بدن ما معمولاً با این دست از قارچ‌ها مقابله کرده و آن را شکست می‌دهد، اما دیابت، COVID-19 و درمان با استروئید می‌تواند ایمنی فرد را تا حدی تضعیف کند که این میکروارگانیسم ها بتوانند جای پای خود را در بدن محکم کنند.

بیماری قارچ سیاه چیست؟

این بیماری که به دنبال کرونای منحوس ورد زبان جهانیان شده قارچ سیاه نام دارد. عامل این بیماری کپک موکور است.این کپک معمولا در خاک، گیاهان،کود حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات فاسد وجود دارد. موکورمایکوزیس یا همان کپک موکور در اغلب کشورها از جمله: استرالیا،هند و آمریکا مشاهده شده است. این عفونت می‌تواند در بیمارستان‌ها از بیماران آسیب پذیر پیوندی (وقتی که کپک‌ها روی ملحفه بیمارستان قرار می‌گیرند) از طریق سیستم‌های تهویه منتقل شود.

قارچ سیاه کرونا چیست؟

عفونت‌های قارچی، از جمله قارچ سیاه، آسپرژیلوز و کاندیدیاز در بیمارانی گزارش شده است که به کویید 19 مبتلا هستند یا روند بهبودی این بیماری به سپری می‌کنند.این بیماری بیشتر در افرادی یافت می‌شود که یا بیماری زمینه‌ای دارند یا نقص سیستم ایمنی! البته ممکن است برخی از بیماران با ابتلا به کووید 19، سیستم ایمنی‌شان تا حدی ضعیف شود که به این عفونت قارچی نیز مبتلا شوند.درواقع، این عفونت قارچی بیشتر مواقع سینوس‌ها، ریه، پوست و مغز را درگیر می‌کند.

با توجه به اطلاعات موجود و گفته‌ی متخصصان، این نوع کپک از راه سینوس وارد بدن انسان‌ها شده و در آن‌جا شروع به رسوب کرده و به سر بیمار راه پیدا می‌کند. زمانی‌که سیستم ایمنی افراد نتواند این کپک را کنترل و دفع کند، به پایه مغز حمله کرده و مشکلات خطرآفرینی را به وجود می‌آورند. لازم به ذکر است که در بیشتر مواقع سیستم ایمنی بدن قادر به دفع این نوع آلودگی قارچی هست و تنها کسانی را به شدت درگیر می‌کند که سیستم ایمنی به شدت ضعیف داشته یا بیماران سرطانی باشند.

علائم بیماری قارچ سیاه

این علایم بستگی به بخشی از بدن که قارچ در آن رشد می‌کند دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• سرفه
• سینه درد
• تنگی نفس
• تورم در یک سمت صورت
• سردرد
• گرفتگی سینوس
• ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
• شکم درد
• حالت تهوع و استفراغ
• خونریزی گوارشی
• خون در مدفوع
• اسهال

در صورتی که پوست تحت تاثیر این قارچ قرار گرفته و آلوده شده باشد، آن قسمت ممکن است تاول زده قرمز یا متورم شود! یا حتی امکان دارد دردناک شود.

لازم به ذکر است که این عفونت می‌تواند از طریق خون به سایر نقاط بدن گسترش یابد که تحت عنوان موکورمایکوزیس شناخته می‌شود. در زمان وقوع عفونت، قارچ توانایی این را دارد که به اندام‌هایی مانند طحال و قلب گسترش یابد.در موارد شدید بیماری، فرد ممکن است تغییرات روانی را تجربه کرده یا گرفتار کما یا فوت شود.

انواع عفونت بیماری قارچ سیاه

با توجه به تحقیقات موجود 5 فرم بالینی برای قارچ سیاه وجود دارد که از این تعداد عفونت‌های سینوسی،مغزی و ریوی شایع‌ترین این موارد هستند. یک علامت قارچ سیاه، شروع سریع نکروز بافتی با تب یا حتی بدون تب است! نکروز در واقع به مرگ بافتی گفته شده که با حمله کپک به رگ‌های خونی و ترومبوز ایجاد می‌شود.

عوارض قارچ سیاه

از جمله عوارض موکورمایکوزیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نابینایی
• لخته‌های خون یا رگ‌های خونی مسدود شده
• آسیب عصبی
• در صورتی که موکورمایکوزیس درمان نشود می‌توان موجب مرگ شود. اما این که کدام قسمت بدن درگیر این بیماری شده احتمال وقوع مرگ را تعیین می‌کند.

چه افرادی به بیماری قارچ سیاه مبتلا می‌شوند؟

از آن‌جایی‌که موکورمایکوزیس یک بیماری نادر است، بیشتر در بین افرادی که بهداشت فردی و محیطی را رعایت نکرده یا افرادی دیده می‌شود که داروهایشان، سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف کرده است. افرادی که بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند در زیر شرح داده شده است:1. افرادی که دیابت دارند (به ویژه باکتواسیدوز دیابتی که باعث مرگ و اغما می‌شود)2. افراد مبتلا به سرطان3. افرادی که در آن‌ها پیوند عضو صورت گرفته است4. افرادی که در آن‌ها پیوند سلول‌های بنیادی صورت گرفته باشد5. افراد مبتلا به «نوتروپنی» (Neutropenia) یعنی تعداد گلبول‌های سفید خون در آن‌ها کم است6. افرادی که به صورت طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده کرده‌اند7. افرادی که به صورت طولانی مدت داروی تزریقی مصرف کرده‌اند8. افراد دارای آهن زیادی در بدن (یا مبتلا به هموکروماتوز)9. نارس بودن و وزن کم هنگام تولد (برای موکورمایکوزیس دستگاه گوارش نوزادان)

بیشتر بخوانید:آیا درد قفسه سینه خطرناک است؟

همچنین لازم به ذکر است که این بیماری مسری نبوده و بیشتر کسانی را درگیر می‌کند دیابت، فشار خون بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند.بیماری قارچ سیاه از تماس انسان یا حیوان منتقل نمی‌شود. اما از اسپورهای قارچی که در هوا یا محیط زیست وجود دارند، انتشار می‌یابد، که اجتناب از آنها تقریباً غیرممکن است.

نظرات کارشناسی پزشکان درباره بیماری ناشی از عفونت قارچ سیاه

کیو بوژانگ شتی، رئیس بیمارستان تخصصی چشم نارایانا نترالایا گفت: “باکتری‌ها و قارچ ها در بدن ما وجود دارند، اما توسط راد مبتلا به COVID-19 در معرض خطر بسیاری از “عفونت های فرصت طلب” هستند.دکتر روندلو توضیح داد که افرادی که با “عفونت مهم” مانند COVID-19 مبارزه می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های فرصت طلب هستند زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها مشغول مبارزه با ویروس SARS-CoV-2 است.

وی گفت که سایر عفونت های قارچی رایج می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاندیدیازیس، عفونت قارچی ناشی از مخمر (نوعی قارچ) به نام کاندیدا است.
• هیستوپلاسموز، بیماری ایجاد شده توسط قارچ (یا کپک) به نام هیستوپلاسما. این قارچ در شرق و مرکز ایالات متحده رایج است.
• آسپرژیلوز، ناشی از آسپرژیلوس، یک کپک معمولی که در ساختمانها و خارج از منزل یافت می شود.

دکتر روندلو می گوید: “شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد بیماران مبتلا به COVID-19 در برابر آسپرژیلوز ریوی (ریه) آسیب پذیر هستند.”

درمان قارچ سیاه

چنانچه این بیماری خطرناک زودتر شناسایی شود، تشخیص و تجویز سریع درمان ضد قارچی مناسب برای بهبود بیماران مبتلا به قارچ سیاه اهمیت دارد.همانطور که اشاره شد موکورمایکوزیس یک عفونت بسیار حاد و جدی‌ست که نیاز مبرم به درمان ضد قارچی دارد. داروهای فعال ضد آسپرژیولس مثل ووریکونازول در برابر موکورمیست‌ها قعال نبوده و نشان می‌دهد درمان با این دارو در مراحل اولیه بیماری نتیجه بخش بوده است.علاوه براین، از طریق جراحی نیز می‌بایست ناحیه آلوده برداشته شود.این جراحی برای عفونت‌های سینوسی، مغزی، پوستی و عفونت‌های قارچ سیاه دستگاه گوارش ضروری‌ست.برخی از اوقات نمی‌توان این بیماری را کنترل کرد. دراین حالت صورت بیمار به شدت درگیر می‌شود که چاره‌ای جز تخلیه صورت بیمار برای متخصصان گوش، حل و بینی باقی نخواهد ماند….

داروی تقلبی قارچ سیاه، لطفا هوشیار باشید!

گذشته از هولناک بودن ویروس کرونا و تبعات آن، قارچ سیاه نیز به گستره‌ی این ویروس اضافه گردیده و جانمان را می‌لرزاند.البته در بیشتر پایگاه‌های خبری اعلام گردیده است که قارچ سیاه همه‌گیر نبوده و برخی از افراد را که درگیری‌های خودایمنی دارند را مبتلا می‌کند.خبری که این روزها داغ بدتری را روی دل ما می‌گذارد در رابطه با درمان قارچ سیاه است! که امیدواریم واقعیت نداشته باشد.سازمان غذا و دارو در رابطه با ابتلا قارچ سیاه در بیمارانی که به کرونای دلتا مبتلا بودند گفت:از داروی آمفوتریسین برای درمان این دسته از بیماران استفاده می‌شد که در این هفته به اتمام رسید.به این علت اقدامانی را جهت واردات و جایگرین کردن این دارو انجام گرفت که در همه‌ی داروخانه‌های منتخب به توزیع رسید.

متاسفانه هرچیزی که کمبودش احساس شود، باعث می‌شود نقش افرادسودجو پررنگ‌تر از قبل شود و بخواهند موش بدوانند.به همین علت با کمبود مقطعی داروی درمان قارچ سیاه این افراد فروش داروهای تقلبی را شروع کرده و برچسب داروی اصلی را روی آن می‌زنند و با قیمت‌های فضایی به فروش می‌رسانند. لطفا این موضوع را در میان افراد زندگی‌تان نشر دهید تا با فاجعه‌ای عظیم رو‌به‌رو نشویم.بهتر است برای جلوگیری از این مشکل داروی موردنظر را از داروخانه‌ها خریداری کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم

ضمن تشکر از حسن انتخابتان شما را دعوت به مطالعه مقاله زیر می کنم با آرزوی سلامتی برای شما

بی حسی پاها: 12 دلیل مهم بی حس شدن پا

بی حسی پاها چیست؟ چه علایمی دارد؟ بی حسی در پاها چه علت‌هایی دارد؟ چه زمانی برای بی حس شدن پاها به پزشک مراجعه کنیم؟ درمان بی حسی پا چیست؟

حتماً تابه‌حال این اتفاق را تجربه کرده‌اید که پس از آن که مدت نسبتاً طولانی پاهای خود را روی‌هم قرار دادید احساس بی حسی و گزگز و یا اصطلاحاً خواب رفتگی در پاهایتان ایجاد شده است و پس از برداشتن فشار و تغییر حالت این حس برطرف شده است.

اما شاید این سؤال برای شما ایجاد شود که بی حسی دقیقاً به چه معناست و علت آن چیست. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم.

بی حسی پاها چیست؟

احساس بی حسی و یا پارستزی زمانی اتفاق می‌افتد که عصب ناحیه‌ای از پا تحریک شده باشد. به زبان ساده‌تر تصور کنید عصب پای شما یک خیابان است و پیام‌های عصبی اتومبیل‌هایی هستند که در این خیابان تردد می‌کند و وقتی فشار مداوم روی عصب قرار می‌گیرد بسان آن است که در عصب شما یا همان خیابان مانعی وجود دارد و اتومبیل‌ها یا پیام‌های عصبی نمی‌توانند به‌درستی در طول عصب حرکت کنند و این باعث ایجاد راهبندان در مسیر عصبی می‌شود به دنبال این اختلال در ارسال پیام عصبی سیستم عصبی بدن شما تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و شما بی حسی و گزگز و خواب رفتگی در پاهایتان احساس می‌کنید.

علایم بی حسی پاها چیست؟

همان‌طور که گفتیم در اغلب موارد بی حسی با تغییر حالت و جا به جا کردن پاها از بین می‌روند و مورد جدی به حساب نمی‌آید؛ اما گاهی ممکن است به دلایلبیماری‌های زمینه‌ای خاصی مثل دیابت ایجاد شود و یا همراه علایم دیگری باشد مثل:

• سوزش و خارش
• تحلیل عضلات
• افتادگی پاها
• سندرم پای بی قرار

در برخی موارد علایم جدی‌تر مثل خونریزی و تاول و درد زیاد و قرمزی و گرمی پاها هم ایجاد می‌شود که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

اگر متوجه تغییر رنگ پوست پاها، یا تغییر بافت در اندام تحتانی خود شده‌اید، نباید این علائم هشداردهنده را نادیده بگیرید.

علت قرمز شدن ناگهانی پوست پا

بی حسی پاها نشانه چیست؟

علت بی حس شدن پاها از زانو به پایین

دلایل متنوعی باعث بروز بی حسی در ساق پا و کف پاهامی‌شود.

1-وضعیت نامناسب پاها

گاهی به دلیل زیاد نشستن و یا روی هم قرار دادن پاها روی هم به مدت طولانی و یا پوشیدن لباس‌های تنگ خون‌رسانی به پاها کم می‌شود و از طرف دیگر اعصاب آن ناحیه از پا تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به دنبال آن بی حسی و یا خواب رفتگی در پاها ایجاد می‌شود که اغلب با حرکت دادن پاها برطرف می‌شود.

2- آسیب و ضربه به پاها

آسیب‌های فیزیکی به لگن و ستون فقرات و نیم تنه و پاها می‌تواند باعث آسیب به اعصاب پاها و ایجاد بی حسی شود.

3- بیماری‌های زمینه‌ای

بیماری‌های سیستمیک مثل انواع دیابت در صورت عدم درمان و کنترل مناسب می‌تواند بی حسی در اندام تحتانی شما ایجاد کند. دیابت یک بیماری پیش‌رونده است که اگر به درستی و به موقع درمان نشود می‌تواندآسیب‌های عصبی متعدد و فلج کننده ایجاد کند.

بیماری‌های مثل مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس و سکته مغزی هم می‌توانند باعث ایجاد عارضه بی حسی در پاهاشوند.

اضافه وزن، پوشیدن لباس تنگ و انداختن پاها روی هم برای مدت طولانی باعث اختلال در عملکرد دریچه‌های لانه کبوتری و در نتیجه ابتلا به بیماری واریس می‌شود.

درمان قطعی واریس پا

4- مشکلات ستون فقرات و کمر

آسیب‌ها و بیرون زدگی‌های مهره‌های ستون فقرات و کمر می‌تواند باعث تحت فشار قرار گرفتن اعصاب پاها و ایجاد اختلال در ارسال پیام‌های عصبی و بی حسی شود. تنگی کانال نخاعی نیز می‌تواند کمر و پاها را درگیر کند و ضعف، بی‌حسی، درد و سنگینی پا را به وجود آورد.

5- اختلال در خون‌رسانی

در صورتی که خون‌رسانی به پاها به دلیل تحت فشار قرار گرفتن و یا آسیب‌های فیزیکی و یا تنگی عروق کاهش پیدا کند بی حسی ایجاد می‌شود. ضعف و بی حسی ناشی از خون‌رسانی ناکافی در بالا رفتن از پله‌ها بیشتر احساس می‌شود.

6- تومورها و کیست‌ها

گاهی برخی عوامل مثل عفونت و آبسه و تومورهای خوش‌ خیم ممکن است در مسیر اعصاب و عروق پاها قرار بگیرند و بی حسی ایجاد شود.

7- چاقی و اضافه وزن

تمام وزن شما روی پاهایتان قرار می‌گیرد؛ بنابراین وقتی وزن زیادی روی پاهایتان باشد اعصاب و عروق تحت فشار هستند و بی حسی در پاها دور از انتظار نیست.

8- نیش حشرات و سموم

برخی حشرات مثل زنبورها و برخی سموم در مسیر عصبی اختلال ایجاد می‌کنند.

اضافه وزن عامل بسیاری از بیماری‌هاست. چاقی بیش از یک‌چهارم جمعیت بزرگسالان را گرفتار کرده است. آیا وزن شما متعادل است؟

محاسبه نمایه توده بدنی یا همان BMI

9- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی

کمبود ویتامین B12 باعث احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست و پاها می‌شود. ویتامین B1, B12 و B6 برای درمان نوروپاتی مفید هستند.

ویتامین B1 به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.

ویتامین B6 در حفاظت از ساختار عصب نقش دارد.

تحقیقات اخیر نقش کمبود ویتامین D در بروز نوروپاتی(بی حسی و درد و سوزن سوزن شدن دست و پا) را تأیید کرده‌اند.

10-عوارض داروها

برخی داروها مثل داروهای شیمی درمانی عارضه بی حسی و اختلالات عصبی ایجاد می‌کنند.

11- مصرف الکل و مواد مخدر

12- بارداری

زنان در سه‌ماهه سوم بارداری تجربه بی حسی در پا و سوزن سوزن شدن در پاها به‌خاطر ورم بدن و فشار به عصب‌ها را دارند.

DVT در بارداری، به لخته شدن خون در رگ‌های عمقی در طول دوران بارداری و تا 6 هفته پس از زایمان اطلاق می‌شود. علائم DVT تورم، درد شدید و ناراحتی در یک پا یا هر دوپا است.

لخته خون در بارداری

علت بی حسی ران پاها

از دلایل شایع بی حسی در ران پا می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

1- آسیب ورزشی

ورزش شدید می‌تواند عضلات درگیر را دچار بی حسی و یا درد کند؛ ولی اگر درد تداوم داشته باشد نیاز به مراجعه به پزشک و بررسی آن است.

2- مرالژیا پارستزیا

در این سندرم درد و بی حسی در قسمت خارجی ران بروز می‌کند و علت آن گیر افتادگی عصب موجود در ران است. پوشیدن لباس تنگ، چاقی و بارداری از علل این سندرم هستند که در اغلب موارد با ایجاد تغییرات جزئی در سبک زندگی بهبود می‌یابد. در موارد شدید ممکن است پزشک برای شما دارو تجویز کند یا جراحی در صورت ادامه چند ماهه درد نیاز باشد.

3- درد سیاتیک

این درد معمولاً یک طرفه است و معمولاً ناحیه باسن و لگن دچار درد می‌شود. با وجود اینکه درد نشانه اولیه سیاتیک است؛ اما ممکن است ضعف عضلانی و بی حسی در پا هم دیده شود.

درد واریس به‌صورت سنگینی پا و خستگی در پاها هم توصیف می‌شود. این احساس ناخوشایند در ساعات پایانی روز تشدید می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

همان‌طور که گفتیم در اکثر موارد بی حسی در پاها نشانه خاصی نیست و بعد از چند دقیقه استراحت و تغییر حالت برطرف می‌شود. اما گاهی بی حسی علت جدی‌تری دارد که باید حتماً جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

*در صورتی که علایم زیر را به همراه بی حسی دارید حتماً پزشک خود را مطلع کنید:

1- ایجاد ضعف و فلج و لمسی یک طرفه بدون علت قبلی(می‌تواند علایم سکته مغزی باشد)

2- اختلال در تکلم به صورت ناگهانی

3-درد شدید و غیر قابل تحمل

4- خونریزی و آسیب فیزیکی

5- تداوم و طولانی شدن بی حسی

واریس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های انسان است. سی درصد افراد به نحوی درگیر این بیماری هستند. بعضی مشکلات زیبایی دارند و بعضی دیگر از سنگینی درد و خستگی شاکی هستند.

بهترین متحصص واریس تهران

درمان بی حسی پاها چیست؟

درصورتی‌که پاهای شما دچار خواب رفتگی شده باشند و احساس گزگز در پاهایتان دارید ماساژ و استفاده از کمپرس آب گرم و یا یخ بسیار کمک کننده خواهد بود. درصورتی‌که به دلیل دیگری بی حسی ایجاد شده باشد بر اساس معاینه و تشخیص پزشک نوع درمان شما مشخص می‌شود.

به‌عنوان‌مثال: فیزیوتراپی و انجام حرکات کششی و طب سوزنی تحت نظر پزشک در مواردی که بی حسی به دلیل آسیب ستون فقرات باشد بسیار مفید خواهند بود.

کنترل وزن، ورزش منظم، مصرف مواد غذایی سالم و ویتامین‌های مورد نیاز بدن در کنترل و پیشگیری از بی حسی پاها بسیار مفید هستند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:مهرداد اقدسی

پروفسور دکتر مهرداد اقدسی، متخصص قلب و فلوشیپ فوق تخصصی اینترونشنال عروق، مشاور ارشد بیماریهای وریدی و استاد افتخاری دانشگاههای علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی

عفونت مثانه چیست علائم، تشخیص درمان

عفونت مثانه

عفونت مثانه غالبا به خاطر یک عفونت باکتریایی در داخل مثانه رخ می دهد. در مورد افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مخمر نیز می تواند منجر به این مشکل شود.

عفونت مثانه نوعی از عفونت مجرای ادراری است. به نوعی از عفونت در هر نقطه از مجرای ادراری مانند مثانه، کلیه ها، رحم یا مجرای ادراری اشاره می کند.

اغلب موارد عفونت مثانه حاد هستند، به این معنی که به طور ناگهانی اتفاق می افتند. موارد دیگر ممکن است مزمن باشند، به این معنی که در طولانی مدت دوباره رخ می دهند.

درمان در مراحل اولیه، کلید جلوگیری از گسترش عفونت است.

دلایل عفونت مثانه چه هستند؟

باکتری که از طریق مجرای ادراری وارد می شود و به داخل مثانه حرکت می کند، موجب عفونت مثانه می شود. معمولا، بدن با بیرون ریختن باکتری هنگام ادرار، آن را حذف می کند.

گاهی اوقات باکتری می تواند به دیواره های مثانه بچسبد و به سرعت تکثیر شود. این اتفاق، توانایی بدن در از بین بردن آن ها را در هم می شکند و منجر به عفونت مثانه می شود.

مطابق موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارشی (NIDDK)، اغلب عفونت های مثانه ناشی از اشریکیا کولای (ای. کولای) هستند.

این گونه از باکتری ها به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارند.

عفونت زمانی رخ می دهد که باکتری از مدفوع به سطح پوست برسد و وارد مجرای ادراری شود.

در زنان، مجرای ادراری کوتاه است و دهانه خارجی از مقعد دور نیست، بنابراین باکتری به راحتی می تواند از یک دستگاه بدن به دستگاه دیگر منتقل شود.

علائم عفونت مثانه چیست؟

علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن، متفاوت است. تغییرات به سرعت هنگام ادرار احساس می شوند. برخی علائم رایج به صورت زیر است:

• درد یا سوزش هنگام ادرار
• ادرار تیره یا خون آلود
• تعداد دفعات ادرار بیش از حد معمول، که تکرر ادرار نام دارد
• ادرار با بوی نامساعد
• احساس مکرر ادرار
• گرفتگی یا فشار در نیمه پایینی شکم یا کمر

زمانی که عفونت مثانه گسترش پیدا می کند، می تواند منجر به درد در میانه کمر شود.

این درد با عفونت در کلیه ها مرتبط است.

برخلاف درد ماهیچه ای کمر، این درد صرف نظر از وضعیت بدن یا فعالیت، به طور مداوم وجود خواهد داشت.

عفونت کلیه اغلب منجر به تب، سرد شدن، حالت تهوع و استفراغ می شود و معمولا باعث می شود نسبتا احساس بیماری داشته باشید.

عفونت های کلیه از عفونت های مثانه جدی تر هستند و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.

چه کسی در معرض خطر عفونت مثانه قرار دارد؟

هرکسی ممکن است دچار عفونت مثانه شود، اما زنان بیشتر از مردان مستعد هستند.

به این دلیل که زنان مجرای ادراری کوتاه تری دارند و این امر مسیر رسیدن به مثانه را برای باکتری آسان تر می کند.

همچنین مجرای ادراری زنان نسبت به مردان به راست روده نزدیک تر است. این بدین معنی است که باکتری مسافت کوتاه تری را باید طی کند.

با افزایش سن مردان، پروستات ممکن است بزرگ شود. این اتفاق می تواند منجر به انسداد جریان ادرار و افزایش احتمال ابتلای مرد به عفونت مجرای ادراری شود.

احتمال ابتلا به عفونت مجرای ادراری با افزایش سن مردان بالا می رود.

فاکتورهای دیگری هم می تواند خطر عفونت مثانه را در مردان و زنان افزایش دهد. این موارد شامل فاکتورهای زیر است:

• افزایش سن
• بی تحرکی
• مصرف ناکافی مایعات
• عمل جراحی در مجرای ادراری
• کاتتر ادراری
• گرفتگی ادراری، که انسداد در مثانه یا مجرای ادراری است
• ناهنجاری در مجرای ادراری، که به علت نقص های مادرزادی یا آسیب ایجاد می شود
• محبوس شدن ادرار، که به معنی دشواری در تخلیه مثانه است
• باریک شدن مجرای ادراری
• بزرگ شدن پروستات
• بی اختیاری روده
• حاملگی
• دیابت
• عارضه های سیستم عصبی که بر عملکرد مثانه اثر می گذارد، مانند ام اس
• سیستم ایمنی ضعیف

نحوه تشخیص

پزشک می تواند عفونت مثانه را با آنالیز ادرار تشخیص دهد. این آنالیز، آزمایشی است که روی یک نمونه ادرار برای بررسی حضور مواد زیر انجام می شود:

• گلبول های سفید
• گلبول های قرمز
• نیتریت
• باکتری

ممکن است پزشک کشت ادرار نیز انجام دهد، که آزمایشی برای تعیین نوع باکتری موجود در ادرار است که موجب عفونت شده است.

زمانی که نوع باکتری شناسایی شد، حساسیت آنتی بیوتیکی بررسی می شود تا تعیین شود بهترین آنتی بیوتیک برای درمان عفونت چیست.

نحوه درمان عفونت مثانه

عفونت مثانه با تجویز دارو به منظور کشتن باکتری ها درمان می شود، که معمولا آنتی بیوتیک ها و داروهایی هستند که درد و سوزش را از بین می برند.

دارو

آنتی بیوتیک های خوردنی برای کشتن باکتری هایی که مسبب عفونت مثانه هستند به کار می روند.

اگر احساس درد و سوزش دارید، ممکن است پزشک داروهایی برای از بین بردن این علائم نیز تجویز کند.

رایج ترین دارو برای از بین بردن درد و سوزش مربوط به عفونت مثانه، فنازوپیریدین (پیریدیوم) نام دارد.

درمان خانگی

در صورت ابتلا به عفونت مجرای ادراری، نوشیدن مقدار زیادی نوشیدنی می تواند به بیرون کردن باکتری از مثانه کمک کند.

آب بهترین گزینه است زیرا رایگان است و عاری از کافئین و شیرین کننده های مصنوعی است که محرک مثانه هستند.

محلول غلیظ کرن بری، آب میوه و عصاره ها ممکن است در جلوگیری از ابتلا به عفونت مجرای ادراری نقش داشته باشند. اما نباید برای درمان یک عفونت فعال، تنها به این موارد مراجعه کرد.

در مطالعه ای که اخیرا در مرزهای میکروبیولوژی منتشر شد، نشان داده شد که آب کرن بری تعداد باکتری های موجود در مثانه را کاهش داده است، اما عفونت را به کلی درمان نکرده است.

13 نکته برای سلامت مثانه و آلت تناسلی

پیشگیری

تغییرات معین سبک زندگی ممکن است شانس ابتلا به عفونت مثانه را کاهش دهد.

در صورت بازگشت عفونت مثانه، پزشک ممکن است درمان پروفیلاکتیک را تجویز کند. این درمان شامل مصرف روزانه آنتی بیوتیک با دوز پایین برای جلوگیری یا کنترل عفونت مثانه در آینده است.

تغییرات سبک زندگی

دانشکده آمریکایی متخصصین زایمان و بیماری های زنان توصیه می کند که برخی تغییرات در سبک زندگی که در پایین به آنها اشاره شده است، می توانند به کاهش یا رفع احتمال وقوع عفونت مثانه کمک کنند:

1. شش تا هشت لیوان آب در روز بنوشید، اما با پزشکتان در مورد میزان مناسب مایعات بر اساس وضعیت سلامتی تان مشورت کنید.
2. هر روز آب کرن بری بنوشید.
3. به محض احساس نیاز، ادرار کنید.
4. اگر زن هستید، بعد از ادرار از سمت جلو به سمت عقب پاک کنید.
5. از اسپری آب، اسپری بهداشتی بانوان، صابون معطر یا پودر استفاده نکنید.
6. به جای استحمام، دوش بگیرید.
7. لباس زیر نخی و لباس های گشاد بپوشید.
8. از دیافراگم یا اسپرم کش استفاده نکنید و به سمت یک جایگزین برای پیشگیری بروید.
9. از کاندوم های بدون اسپرم کش استفاده کنید.
10. قبل و بعد از فعالیت جنسی، ادرار کنید.

درمان آنتی بیوتیکی پیش گیرانه

اگر زن هستید و دچار بازگشت عفونت مثانه شده اید، ممکن است پزشکتان مصرف روزانه آنتی بیوتیک را تجویز کند، برای اینکه از عفونت جلوگیری شود یا هنگام احساس علائم عفونت مثانه، استفاده شود.

ممکن است پزشک از شما بخواهد پس از فعالیت جنسی نیز یک دوز از آنتی بیوتیک مصرف کنید.

بیماری عفونت مثانه و حفظ سلامت مثانه

دورنمای بلندمدت

اغلب عفونت های مثانه طی 48 ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک مناسب فروکش می کنند. نکته مهم این است که تمام آنتی بیوتیک های تجویز شده تمام شود، حتی اگر حالتان بهتر شده است.

بعضی از عفونت های مثانه می توانند به علت تغییرات مقاوم به آنتی بیوتیک باکتری، درمان با تاخیر یا نا کافی یا مسائل پزشکی دیگر بدتر شوند و به کلیه ها سرایت کنند.

اگر عفونت مجرای ادراری بازگشت، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به آزمایشاتی برای اطمینان یافتن از سلامت سیستم ادراری نیاز داشته باشید.

عفونت مثانه مزمن نیاز به ترکیبی از درمان و اقدامات پیشگیرانه تهاجمی تر دارد. در برخی موارد ممکن است مصرف روزانه آنتی بیوتیک به مدت طولانی ضروری باشد.

کنش گرا بودن نسبت به عفونت های مثانه می تواند به کاهش احتمال وقوع آن ها و کاهش درد و مشکلات احتمالی که به همراه دارند، کمک کند. هر چه زودتر به دنبال درمان باشید، احتمال گسترش عفونت کمتر خواهد بود و زودتر بهتر خواهید داشت.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: کلینیک یادمان تب

این مقاله کمک کننده شما درباره مشکلات بی اختیاری ادرار است که به نگارش در آمده و در اینجا گردآوری شده است.

بی اختیاری ادرار چیست؟

بی اختیاری ادرار یکی از عذاب آورترین بیماریها می باشد. این بیماری علاوه بر مشکلات طبی برای بیمار دردسرها و سرخوردگیهای اجتماعی هم به همراه دارد که منجر به ترس بیمار از حاضر شدن در اجتماع و فعالیتهای اجتماعی می شود. باید حتما به این نکته دقت کنیم که از منظر ما اورولوژیستها، بی اختیاری ادرار در هیچ سنی نرمال و طبیعی تلقی نمی شود و حتما نیازمند درمان است. در نتیجه اینکه حتی در یک فرد 100 ساله تصور کنیم بی اختیاری طبیعی هست کاملا اشتباه می باشد.

شایان ذکر است که در بیماری بی اختیاری ادراری، فرد معولا در زمان ادرار دچار سوزش نمی شود، اما در مقاله ای به طور جداگانه به بیماری سوزش ادرار پرداخته ایم و چگونگی تشخیص و روش درمان آن را نیز توضیح داده ایم.

انواع بیماری بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار انواعی دارد که بر اساس نوع آن، روش درمان هم که توسط اورولوژیست انجام می شود نیز متفاوت است. در یک نوع آن که بی اختیاری اورژانسی است فرد به طور ناگهانی احساس ادرار می گیرد و به دستشویی نرسیده خیس می کند. در نوع دیگری از بی اختیاری که بیشتر هم در خانم های با سابقه زایمان متعدد دیده می شود فرد با عطسه یا سرفه یا هر نوع زور زدن خیس می کند. در بی اختیاری دیگر فرد به طور مداوم و قطره قطره دایمی خیس می شود.

برخلاف بیماری بی اختیاری ادراری، افرادی که دچار بیماری تنگی مجرای ادرار هستند، معمولا به سختی ادرار می کنند که علائم آن نیز قطره قطره آمدن ادرار، وجود خون در ادرار، وجود خون در منی و سوزش ادرار است.

بی اختیاری اورژانسی ادرار

بی اختیاری فوریتی یا اورژانسی در بیماران مختلفی دیده می شود. بیمارانی که دیسک کمر آنها بیرون زده یکی از علایم آنها در کنار درد کمر همین بی اختیاری اورژانسی ادرار است. در بیماران با سابقه سکته مغزی معمولا بعد از چند ماه این نوع بی اختیاری مشاهده می شود. بیمارانی که مبتلا به MS هستند هم در مراحلی از بیماری خود دچار می شوند.

بیماریی که به طور شایعتر به اورولوژیست ها مراجعه می شود با این نوع از بی اختیاری ادرار، بزرگی پروستاتاست. در افراد مسن بدون داشتن بیماری خاصی هم ممکن است این نوع بی اختیاری ادراری را داشته باشند. گاهی در عفونت های ادراری هم بیمار با این نوع بی اختیاری مراجعه می کند.

بی اختیاری استرسی ادرار

بی اختیاری استرسی ادرار نوع دیگر بی اختیاری ادراری است که اصلا به استرس روحی ربطی ندارد. این نوع بی اختیاری به استرس فیزیکی یعنی زور زدن ربط دارد. این بیماران عموما خانمهایی با چندین زایمان طبیعی هستند که کف لگن آنها شل شده است و گاهی همراه بی اختیاری افتادگی مثانه هم دارند. گاهی شدت بی اختیاری این بیماران به حدی است که بدون زور زدن حتی با تغییر پوزیشن بدن مثلا از خوابیده به نشسته یا نشسته به ایستاده دچار ریزش ادرار می شوند. به ندرت این نوع بی اختیاری پس از جراحی های پروستات در آقایان هم مشاهده می شود.

انواع بی اختیاری ادراری

بی اختیاری دایمی ادرار

در بی اختیاری دایمی باید یک افتراق مهم داد که توسط یک اورولوژیست خوب و با سونوگرافی میسر می شود. گاهی بیماران خصوصا با بزرگی مزمن پروستات قطره قطره ریزش دارند اما در معاینه و سونوگرافی مشخص می شود که مثانه سرریز شده و اصلا خالی نیست و خالی نمی شود. گروه دیگر با این بی اختیاری مثانه کاملا خالی است و نمی توانند یک قطره ادرار را هم نگه دارند. در سونوگرافی این بیماران خالی بودن مثانه قطعی می شود.

روش تشخیص بی اختیاری ادراری

در بررسی بیماران بی اختیاری ادرار حتما باید سونوگرافی با تعیین باقیمانده ادراری به دنبال ادرار کردن یعنی با مثانه پر و خالی انجام شود که آن نیز توسط اورولوژیست تهران به راحتی انجام می شود. همچنین در سونوگرافی تعیین ضخامت جدار مثانه هم حایز اهمیت است. در این بیماران حتما باید آنالیز و کشت ادرار درخواست شود چرا که خیلی از اوقات علت بی اختیاری بیمار فقط عفونت ادراری است و با درمان آن بیمار کاملا بهبود می یابد.

در بعضی بیماران با توجه به میزان پیچیدگی تشخیصی نیاز به نور مثانه می شود که بهترین متخصص اورولوژی می تواند با انجام نوار مثانه اطلاعات کامل و دقیقی از فرایندهای ادراری بیمار را بدست آورد.

درمان بی اختیاری ادراری

در مقوله درمان برای انواع بی اختیاری ادراری فوریتی باید متذکر شوم که بهترین نوع برای درمان آن تجویز دارو می باشد. چرا که معمولا این بیماران با دارو بهبود می یابند. البته این دارو باید طولانی و شاید مادام العمر مصرف شود. مگر اینکه علت بوجود آورنده بی اختیاری فوریتی درمان شود.

بی اختیاری استرسی ادرار در موارد خفیف با فیزیوتراپی و ورزشهای تقویت عضلات کف لگن بهبود می یابد و در موارد شدید باید توسط متخصص اورولوژی خوب جراحی شود. انواع روشهای جراحی تاکنون برای این بیماری ابداع شده است که در جدیدترین روشها با استفاده از نوارهایی گردن مثانه بالا کشیده می شود و نیاز به جراحی باز هم نمی شود.

اما سختترین انواع بی اختیاری برای درمان موارد بی اختیاری دایمی ادرار می باشد. خیلی اوقات این موارد حاصل سوراخ غیر طبیعی از مثانه به روده یا واژن می باشد و نیاز به جراحی های متعدد برای بستن آن می شود. در بیمارانی که بدلیل پروستات دچار سرریزی ادرار می باشند با جراحی پروستات بیماری بی اختیاری ادراری هم بهبود می یابد.

سوالات مرتبط با بی اختیاری ادرار:

• علت بی اختیاری ادرار چیست؟همانطور که در مقاله اشاره شد علل مختلفی دارد،بی اختیاری استرسی بدلیل زایمانهای مکرر و ضعف عضلات کف لگن ایجاد می شود،بی اختیاری دایمی بر اثر جراحیهای مختلف مثلا رادیکال پروستاتکتومی و هیسترکتومی ایجاد می شود،بی اختیاری فوریتی معمولا بر اثر مثانه عصبی رخ می دهد،بی اختیاری سرریزی هم معمولا در زمینه بزرگی پروستات و اتساع بیش از حد مثانه است.
• درمان بی اختیاری ادرار چیست؟درمان بی اختیاری ادرار بستگی به نوع بی اختیاری دارد،بی اختیاری فوریتی معمولا با دارو درمان می شود اما انواع دیگر بی اختیاری ادراری معمولا برای درمان نیاز به جراحی دارند.
• بی اختیاری ادرار در کودکان تا چه سنی طبیعی است؟سن مشخصی برای بی اختیاری کودکان تعریف نشده است،اصولا اگر کودک توان برقراری ارتباط کلامی کامل دارد و کاملا حرف میزند و حرف طرف مقابل را میفهمد انتظار داریم که بتواند ادرار داشتن خود را اعلام کند و تا رسیدن به سرویس بهداشتی کنترل نماید.
• بی اختیاری ادرار درخانم ها با دارو درمان می شود؟بله بی اختیاری فوریتی ادرار را می توان با داروهای شل کننده مثانه درمان کرد،البته خیلی اوقات این داروها باید مادام العمر مصرف شوند و با درمان کوتاه مدت دایمی خوب نمی شوند.
• اگر بی اختیاری ادرار به دارو جواب نداد چه درمانی باید انجام شود؟می توان در بعضی موارد با جراحی آن را درمان کرد،مثلا بی اخیاری فوریتی را می توان با تزریق داخل مثانه بوتاکس درمان کرد حتی در بعضی موارد می توان با بزرگ کردن مثانه با روده درمان کرد،در موارد بی اختیاری استرسی ادرار در خانمهای با سابقه زایمانهای مکرر می توان از فیزیوتراپی کف لگن وبیوفیدبک برای تقویت عضلات کف لگن سود جست.
• برای بی اختیاری ادرار دائمی باید همیشه سوند داشته باشیم؟سوند به هیچ وجه درمان بی اختیاری ادرار محسوب نمی شود،این بر خلاف باور عمومی است،مردم عموما فکر می کنند که درمان بی اختیاری ادرار سونداژ است،اتفاقا سوندهای دایمی بدترین گزینه برای این بیماران است، عوارض بلندمدت سوند دایمی مجرا بسیار زیاد است و فرد قطعا با آن راحت نخواهد بود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مجتبی عاملی فوق تخصص اورولوژی، متخصص جراحی مجاری ادراری

شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب

در این مطلب قصد داریم به معرفی و درمان برخی از بیماری های مغز و اعصاب اشاره کنیم. باید گفت مغز و اعصاب از مهمترین و حساسترین اعضای بدن هستند که تحت شرایطی ممکن است دچار آسیب و یا اختلال شود.

مغز و اعصاب نیز مانند دیگر اعضای حیاتی انسان دچار بیماری‌های خاصی می‌شود که برای اکثر این بیماری‌ها، راه های درمان متفاوتی وجود دارد و طبق نظریه محققین این رشته، اکثر بیماری‌های داخلی مغز مربوط به شرایط روحی روانی افراد نیز می‌شود.

مغز از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که شامل:

1. نیم کره‌های مغز

2. تالاموس وعقده‌های عصبی قاعده‌ای

3. مغز میانی

4. پل دماغی

5. مخچه

6. بصل النخاع

صرع

صرع یک بیماری است که با تشنجات مکرر در یک دوره زمانی خود را نشان می دهد. تشنج به یک حمله ناگهانی در فعالیت الکتریکی مغز اطلاق می شود که می تواند باعث کاهش هوشیاری، حرکات مکرر و انقباضات عضلانی و گاهی اختلالات حسی شود.

علل بروز صرع

گاه علت صرع وجود یک اختلال ساختمانی در مغز است اما در اغلب موارد هیچ علت خاصی یافت نمی‌شود. در برخی از کودکان مبتلا، حملات تشنجی به دنبال یک محرک حسی مثل نورهای درخشان و شدید بروز می‌کنند و در برخی دیگر هیچ عامل شروع کننده‌ای وجود ندارد. در صرع نشاندار، حملات ناگهانی را می‌توان در یکی از چندین علت شناخته شده جستجو کرد که شامل تومورهای مغزی، بیماری هایی که بر رگهای خونی مرکزی اثر می‌گذارند و انواع سموم می‌باشد. به غیر از صرع علل متعدد دیگری نیز برای تشنج وجود دارد که یکی از آنها تب بالاست (تشنج ناشی از تب).

زوال‌ عقل‌

زوال‌ عقل‌ (دمانس) عبارت‌ است‌ از اختلال‌ ذهنی‌ ناشی‌ از انواع‌ مختلفی‌ از بیماری‌ها که‌ باعث‌ زوال‌ مغز و از دست‌ رفتن‌ توانایی‌های‌ روانی‌ می‌شوند.

# فراموشی‌، خصوصاً در مورد وقایع‌ اخیر

# رفتار پیش‌بینی‌ناپذیر و گاهی‌ خشونت‌ آمیز

# گیجی‌

# از دست‌ دادن‌ علاقه‌ به‌ انجام‌ فعالیت‌های‌ طبیعی‌

# مشکل‌ در شناسایی‌ موقعیت‌ مکانی‌ یا اشخاص‌، خصوصاً در شب‌

# نامناسب‌ بودن‌ بهداشت‌ شخصی‌ و ظاهر

# افسردگی‌؛ اختلالات‌ خواب‌

# اشکال‌ در قضاوت‌

# بی‌اختیاری‌ ادرار یا مدفوع‌ (در مراحل‌ انتهایی‌)

پارکینسون

بیماری‌ پارکینسون‌ یک‌ بیماری‌ دستگاه‌ عصبی‌ مرکزی در بزرگسالان‌ مسن‌تر بوده که‌ مشخصه‌ آن‌، سفتی‌ عضلانی‌ پیشرونده‌ تدریجی‌، لرزش‌ و از دست‌ رفتن‌ مهارت‌های‌ حرکتی‌ است‌. این‌ اختلال‌، هنگامی رخ‌ می‌دهد، که‌ نواحی‌ خاصی‌ از مغز توانایی‌ خود در تولید دوپامین (یکی‌ از ناقلین‌ عصبی‌ در مغز) را از دست‌ می‌دهند.

علائم‌ شایع‌ پارکینسون

1. لرزش‌، به‌ خصوص‌ در حالت‌ عدم‌ حرکت‌ اندام‌

2. سفتی‌ عضلانی‌ و کندی‌ حرکت‌ در کل‌ بدن‌

3. راه‌ رفتن‌ نامتناسب‌ به‌ حالتی‌ که‌ پاها به‌ زمین‌ کشیده‌ می‌شوند و فاصله‌ پاها از هم‌ بیشتر از حالت‌ طبیعی‌ است‌.

4. قامت‌ خمیده‌

5. از بین‌ رفتن‌ حالت‌ چهره‌

6. تغییرات‌ صدا؛ صدا ضعیف‌ و بم‌ می‌شود.

7. اختلال‌ بلع‌، آبریزش‌ دهان‌

8. توانایی‌ ذهنی‌ تا مراحل‌ پیشرفته‌ بدون‌ تغییر می‌ماند و در مراحل‌ پیشرفته‌ به‌ آهستگی‌ کاهش‌ می‌یابد.

9. افسردگی‌، عصبی‌ بودن‌

تومور مغزی

تومور مغزی عبارت از رشد یک توده غیر طبیعی در مغز است که امکان دارد خوش خیم یا بدخیم باشد. افرادی که یک تومور خوش خیم مغز دارند، ممکن است به اندازه یک تومور بد خیم برای آنها ناتوانی ایجاد کند، مگر اینکه به طور مناسب، این افراد تحت درمان قرار گیرند.

علائم شایع تومور مغزی

1. سردردی که با دراز کشیدن بدتر می شود.

2. استفراغ همراه با تهوع، یا استفراغ ناگهانی بدون تهوع.

3. اختلال بینایی، از جمله دو تا دیدن اشیاء، ضعف در یک طرف بدن.

4. عدم تعادل بدن؛گیجی.

5. از دست دادن حس بویایی.

6. از دست دادن حافظه.

7. تغییرات شخصیتی.

8. حملات صرعی و تشنجی

علل تومور مغزی

بعضی از تومورها از بافت مغز منشاء می گیرند (تومورهای اولیه)، اما اغلب تومورهای مغزی در اثر گسترش سرطان های سایر نقاط بدن به خصوص سرطان پستان، ریه، روده، یا ملانوم بدخیم پوست، به مغز ایجاد می شوند. علائم در اثر افزایش فشار داخل جمجمه ناشی از بزرگ شدن تومور به وجود می آیند.

عوامل خطر بروز تومور مغزی

عوامل خطر ذکر شده در زیر مربوط به سرطان های سایر نقاط بدن که به مغز گسترش می یابند هستند:

1. تغذیه نامناسب، به خصوص کم بودن فیبر غذایی(عامل خطر سرطان روده)

2. سیگار کشیدن (عامل خطر سرطان ریه)

3. مصرف الکل (عامل خطر سرطان کبد)

4. قرار گرفتن بیش از حد در مقابل آفتاب (عامل خطر ملانوم بدخیم پوست)

5. وجود یک سرطان دیگر در هر نقطه ای از بدن

پیشگیری از تومور مغزی (با پیشگیری از سایر سرطان ها)

1. خانم ها باید پستان خود را مرتبا از نظر وجود توده بررسی کنند.

2. سیگار را ترک کنید.

3. رژیم غذایی پر فیبر داشته باشید.

4. خود را در برابر اشعه آفتاب محافظت کنید (با استفاده از کرم های ضد آفتاب و لباس مناسب)

آلزایمر

بیماری آلزایمر 2 تا 5 درصد اشخاص مسن را دربر می‌گیرد و گاهی هم به اشخاص جوان تر حمله می‌کند. به نظر می‌رسد که بیماری آلزایمر در اثر فاسد شدن سلولهای منطقه هیپوکامپ که معمولاً مقدار زیادی استیل کولین تولید می‌کنند بوجود می‌آید.

سلولهای مغزی یا نورون هایی که آسیب دیده‌اند، پلاک هایی جمع می‌کنند و به تعداد زیادی می‌میرند. منطقه آسیب دیده مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید وارد عمل می‌شوند به همین دلیل یکی از نشانه‌های اصلی بیماری آلزایمر عدم توانایی در تحکیم یک یادگیری تازه (مثل یادآوری آدرس تازه) و دشواری در جهت‌یابی است. اما خاطرات رویدادهای دور معمولاً کمتر آسیب می‌بینند.

علائم بروز بیماری آلزایمر

در اکثر موارد، بیماری آلزایمر در اشخاص مسن و در فاصله زمانی 8 تا 20 سال به تدریج رشد می‌کند. قربانی این بیماری، ابتدا افت حافظه پیدا می‌کند و اغلب، گم شدن، حتی در خانه خود بیمار نیز پیش می‌آید. به مرور زمان، بیمار، جهت‌یابی خود را به شدت از دست می‌دهد، اشخاص و حتی اعضای خانواده خود را نمی‌شناسد، هیجان های کودکانه نشان می‌دهد و از عهده نظافت خود و لباس پوشیدن بر نمی‌آید.

دلایل ابتلاء به بیماری آلزایمر

هرچند که دلیل اصلی آلزایمر ناشناس است، اما دانشمندان معتقدند برای اکثر افراد، بیماری آلزایمر در نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و فاکتورهای محیطی می‌باشد.

عوامل خطر زای بروز آلزایمر

1. سن: افزایش سن بیش از 65 سال

2. سابقه خانوادگی و ژنتیک: خطر ابتلاء به آلزایمر در افرادی که بستگان درجه یک آنها (پدر و مادر و یا خواهر و برادر) مبتلا به این بیماری هستند بیشتر از سایر افراد است.

3. جنسیت: زن‌ها معمولا بیشتر از مردها عمر می‌کنند و به همین دلیل ممکن است، خطر ابتلاء به آلزایمر در آنها بیشتر باشد.

4. آسیب‌های مغزی در گذشته: افرادی که آسیب‌های مغزی شدید و یا مکرر داشته‌اند، بیشتر ممکن است به آلزایمر مبتلاء شوند.

5. سبک زندگی و سلامت قلب:

• کم‌تحرکی و ورزش کم.

• سیگار کشیدن.

• فشارخون بالا.

• کلسترول بالای خون.

• دیابت کنترل نشده.

• رژیم غذایی فاقد میوه و سبزی.

• فقدان روابط اجتماعی.

پیشگیری مقدم بر درمان آلزایمر

هنوز راه ثابت شده‌ای برای جلوگیری از ابتلاء به آلزایمر وجود ندارد، چرا که عامل و یا عوامل اصلی این بیماری ناشناخته است. با این حال، یکی از بهترین راههایی که امروزه برای پیشگیری از ابتلاء به آلزایمر بیان می‌شود، همان راههایی است که برای کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی بیان می‌شوند. در ضمن:

• سالمندانی که از بیماری آلزایمر یا از اختلالهای حافظه‌ای سبک رنج می‌برند، می‌توانند عادات خود را انطباق دهند. وقایع و رخدادهای روزمره خود را یادداشت کنند.
• برقراری نظم روزانه و کمک گرفتن از وسایل کمک حافظه بسیاری از سالمندانی را که توانایی تشکیل خاطرات تازه را ندارند می توان از دشواری های حاد نجات دهد.

مننژیت

مننژیت (Meningitis) التهاب پرده‌های محافظی می‌باشد که مغز و نخاع را پوشانده‌اند و بطور مشترک مننژ یا شامه گان نامیده می‌شوند. این التهاب ممکن است عامل ویروسی، باکتریایی، یا سایر ریز اندامگان داشته باشد، و در موارد کمتری در اثر تجویز داروهای خاصی به وجود آید. مننژیت می‌تواند به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، زندگی بیمار را به خطر اندازد؛ بنابراین این شرایط را تحت عنوان فوریت پزشکی دسته بندی می‌کنند.

علل بروز مننژیت

1. باکتری

2. ویروس

3. قارچ

4. تحریکات شیمیایی

5. حساسیت به دارو

6. سرطان ها

7. آسیب جسمی

علائم بیماری مننژیت

1. تب و لرز

2. تغییرات ذهنی

3. تهوع و استفراغ

4. حساسیت به نور

5. سردرد شدید

6. سفتی گردن

7. بی قراری

8. برآمدگی استخوان جمجمه

9. کاهش هوشیاری

10. تحریک پذیری کودکان

11. تنفس سریع

12. قوس سر و گردن به عقب

پیشگیری از بیماری مننژیت

1. تزریق واکسن هموفیلیس نوع B در کودکان جلوی یک نوع از مننژیت را می گیرد.

2. واکسن کونژوگه پنوموکوک: در حال حاضر در دوران کودکی ایمن سازی می کند و در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است.

3. افراد در تماس با بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکی، برای جلوگیری از عفونی شدن، باید آنتی بیوتیک مصرف کنند.

4. استراحت کافی کنید.

5. در تماس با افراد آلوده نباشید.

6. گوشت ها را کاملا بپزید و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیراستریلیزه اجتناب کنید.

7. دست های خود را پس از دستشویی، تعویض پوشک، سرفه و پاک کردن بینی کاملا بشویید.

8. دستگیره های درب را با آب و صابون بشویید و ضدعفونی کنید.

9. از بوسیدن و به اشتراک گذاشتن لیوان، قاشق، چنگال، بشقاب و ماتیک با افراد آلوده خودداری کنید.

10. از گزش پشه و حشرات دیگر که می تواند حامل بیماری باشد، اجتناب کنید.

11. موش ها را از محل زندگیتان دور کنید.

میگرن

میگرن (Migraine) نوعی بیماری است که با سردردهای مداوم و سخت مشخص می‌شود و غالبا با اشکالات زود گذری در جریان خون مغزی و استفراغ همراه است. این بیماری با یک‌ نوع‌ سردرد شدید و ناتوان ‌کننده‌ معمولا در یک‌ طرف‌ سر، که‌ به‌ همراه‌ آن‌ علایم‌ دیگری‌ مثل‌ تهوع، استفراغ‌ و مشکلات‌ بینایی‌ همراه است. حمله‌ این‌ سردرد می‌تواند 2 تا 72 ساعت‌ طول‌ بکشد. حملات‌ میگرن‌ در بعضی‌ از افراد ممکن‌ است‌ بطور هفتگی‌ رخ‌ دهند، در حالی‌ که‌ در بعضی‌ دیگر ممکن‌ است‌ حتی‌ یک‌ بار نیز در سال‌ رخ‌ ندهند.

علل بروز میگرن

تحقیقات نشان داده که عامل بروز بیماری میگرن ناشناخته است. با این حال اعتقاد بر این است که عوامل محیطی و ژنتیکی در بیماری میگرن نقش داشته باشند. در دو سوم، موارد این بیماری در خانواده‌ها وجود دارد و به ندرت به علت نقص تک ژن، اتفاق می‌افتد. برخی از بیماری‌های روانی همچون بسیاری از رویدادهای زیستی یا محرک‌ها با این بیماری در ارتباط هستند که از این دسته می‌توان به: افسردگی، اضطراب، و اختلال دو قطبی اشاره کرد.

عوامل‌ خطر میگرن

1. استرس‌

2. سابقه‌ خانوادگی‌ میگرن‌

3. سیگار کشیدن‌

4. نوشیدن‌ الکل‌

5. مصرف‌ بسیاری‌ از داروها

6. کمبود خواب، یا در بعضی‌ از افراد خوابیدن‌ زیاد

پیشگیری‌ از بروز حملات میگرن

1. حتی‌ المقدور، میزان‌ استرس‌ را در زندگی‌تان‌ کم‌ کنید.

2. مصرف‌ بعضی‌ از داروها می‌تواند در بعضی‌ از افراد از بروز حملات‌ جلوگیری‌ کند.

3. از عواملی‌ که‌ باعث‌ آغاز حملات‌ سردرد میگرنی‌ می‌شوند در صورت‌ امکان‌ پرهیز کنید.

ام اس

فلج چندگانه یا اِسکلروزِ چندگانه (Encephalomyelitis disseminate) یا Multiple sclerosis که با نام اختصاری اِم‌اِس یا MS نیز شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی است که در آن غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند. این آسیب دیدگی در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که مسئول ارتباط هستند اختلال ایجاد کرده و باعث به وجود آمدن علائم و نشانه‌های زیادی می شود.

علل بروز ام اس

به دلایل ناشناخته ای، خطر ابتلای زنان به این بیماری دو برابر مردان است. در واقع این بیماری، بیشتر، زنان را مورد حمله قرار می دهد.

اما به طور کلی وراثت، اصلی ترین دلیل آسیب پذیری افراد به این بیماری مزمن و علت غیر قابل پیشگیری آن است.

شایع ترین علائم بروز بیماری ام اس

1. بی حسی و مورمور شدن مداوم: که معمولا صورت و دست ها و پاها را درگیر می کند.

2. خستگی: خستگی بدون دلیل و ضعف عضلانی، مخصوصا در ماهیچه های پاها و ضعف مچ پا. این خستگی با تخریب و آسیب سلول های عصبی، شدیدتر می شود.

3. ضعف و گرفتگی عضلات

4. اختلالات بینایی: تاری دید در یک یا هر دو چشم، کوررنگی، دوبینی و درد چشم

1. اختلال در کنترل ادرار و مدفوع: بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع، اسهال مداوم و اختلال کنترل تخلیه روده

2. کاهش حافظه: از آنجایی که MS به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند، کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از اختلالات رایج در نتیجه ی پیشرفت MS است که البته خیلی وقت ها می تواند از علائم شروع این بیماری باشد.

3. اختلالات جنسی

4. سرگیجه: راه رفتن همراه با سرگیجه و اختلال در کنترل حرکات می تواند علامت اولیه بیماری باشد. این بیماران معمولا در مستقیم حرکت کردن مشکل دارند.

5. تشنج: تشنج های صرعی از علائم بسیار رایج بیماری ام اس هستند که از گسترش اختلالات در مناطقی از مغز به نام قشر مغز ناشی می شوند. قشر مغز، بیرونی ترین و البته بزرگ ترین بافت عصبی مغز است که مغز را می پوشاند و از آن محافظت می کند.

6. افسردگی: احساس افسردگی، تحریک پذیری و تغییرات خلق و خو

پیشگیری از بیماری ام اس

برای پیشگیری از این بیماری، تنها کاری که می‌توان انجام داد، اجتناب از مصرف دخانیات است؛ چرا که عواملی که باعث بروز بیماری می‌شود مانند ژنتیک، جنسیت، ناحیه جغرافیایی و ویروس‌هایی که در سال‌های قبل فرد به آنها مبتلا شده است، هیچ کدام قابل کنترل نیست.

لوپوس‌ اریتماتوی منتشر (اس‌.ال‌.ای)

لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر (erythematosus lupus systemic) یک‌ بیماری‌ التهابی‌ بافت‌ همبند است؛ بیماری ای.ال.اس یک بیماری بدخیم در سلسله اعصاب رابط مغز و ماهیچه ها است. این بیماری سلول های این عصب ها را به تدریج از کار می اندازد و در نتیجه اعصاب، علائم مغزی را نمی توانند به ماهیچه ها برسانند. بدین ترتیب ماهیچه ها که ایجاد کننده حرکت در بدن می باشند، به تدریج لاغر تر و کم قدرت تر می شوند؛ کارآئی شان پیوسته کمتر و کمتر گشته و سرانجام به کلی از بین می رود.

این بیماری‌، ارثی‌ یا سرطانی‌ نیست‌. این‌ بیماری‌ بافت‌ همبند (کلاژن‌) را که‌ در بسیاری‌ اعضای‌ بدن‌ از قبیل‌ مفاصل‌، پوست‌، کلیه‌، مغز، قلب‌ و ریه‌ وجود دارد درگیر می‌سازد.

لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر در همه‌ سنین‌ و هر دو جنس‌ بروز می‌کند، ولی‌ 90% موارد آن‌ در خانم‌های‌ سنین‌ 50-30 سال‌ رخ‌ می‌دهد.

علائم‌ شایع‌ لوپوس

1. بثور پوستی‌، معمولاً بر روی‌ گونه‌ها

2. زخم‌های‌ دهانی‌

3. قرمزی‌ کف‌ دست‌ و پا

4. ورم‌ صورت‌ و ساق‌ها

5. ضربان‌ قلب‌ سریع‌ یا نامنظم‌

6. کوتاهی‌ نفس‌

7. درد سینه‌

8. ریزش‌ مو

9. بزرگی‌ گره‌های‌ لنفاوی‌

10. وجود پروتئین‌ در ادرار

11. افزایش‌ حساسیت‌ نسبت‌ به‌ آفتاب‌

12. کم‌خونی‌

13. تغییرات‌ روانی‌ از قبیل‌ روان‌پریشی‌ (سایکوز)

14. درد مفصلی‌ همراه‌ قرمزی‌، تورم‌ و احساس‌ درد با لمس‌، ولی‌ بدون‌ تخریب‌ و تغییر شکل‌ مفصلی‌

علل‌ بروز بیماری لوپوس

علت‌ دقیق‌ آن‌ نامشخص‌ است‌، ولی‌ احتمالاً یک‌ اختلال‌ خودایمنی‌ است‌. در اختلالات‌ خودایمنی‌، دستگاه‌ ایمنی‌ بدن‌ به‌ طور غیرطبیعی‌ بر ضد بافت‌های‌ طبیعی‌ خود عمل‌ می‌کند.

عوامل‌ خطر بروز لوپوس

1. استرس‌،

2. مصرف‌ داروهایی‌ نظیر هیدرالازین‌، پروکائین‌ آمید، متیل‌ دوپا و کلرپرومازین‌،

3. عوامل‌ ژنتیکی.

4. میزان‌ بروز آن‌ در بعضی‌ نژادها مثل‌ سیاهپوستان‌ و آسیایی‌ها بالاتر است‌.

پیشگیری‌ از بروز لوپوس

در حال‌ حاضر قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌.

بیماری عروقی مغز)سکته مغزی (

‫بیماری عروقی مغز شامل قطع خونرسانی بخشی از مغز می شود که ممکن است منجر به سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا شود. دو نوع سکته مغزی وجود دارد؛ شایعترین نوع سکته مغزی در کشورهای غربی سکته مغزی ایسکمیک است که در آن انسداد جریان خونی مغز وجود دارد. قطع جریان خون قسمتی از مغز می تواند منجر به آسیب برگشت ناپذیر بافت مغزی شود. انسداد جریان خون در اکثر موارد به دنبال فرآیند ترومبوآمبولی‫ ایجاد می شود که طی آن لخته خونی که جای دیگری تشکیل شده (مثلاً‫در قلب یا در شریان کاروتید) جابه جا می شود و یک شریان مغزی را ‫مسدود می نماید. تنگ شدن عروق داخل مغز توسط پلاک آترواسکلروتیک ‫می تواند این خطر را افزایش دهد و علاوه بر آن ممکن است منجر به تشکیل ‫لخته موضعی نیز شود.

اتیولوژی این مورد مشابه بیماری کرونری قلب است. در نوع دیگر سکته مغزی، پاره شدن یکی از رگهای خون رساننده ‫به مغز و انتشار خون به داخل مغز رخ می دهد (خونریزی مغزی یا سکته‫ مغزی هموراژیک). فشار خون بالا، عامل خطر عمده برای بروز سکته مغزی‫ خونریزی دهنده است، اما از سایر جهات، اتیولوژی آن متفاوت است.

علائم بروز سکته مغزی

در بیشتر افراد علائم سکته مغزی به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه بعد از وقوع سکته خود را نشان می‌دهند. علائم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شده‌ است. این علائم امکان دارد شامل موارد زیر گردد:

1–ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن (همی پارزی)

2–فلج صورت. بازو و پاها در همان طرف (همی پلژی)

3–عدم تعادل و لنگ زدن (آتاکسی)

4–اختلال در تکلم یا در درک کلام (دیس آرتری)

5–اشکال در بلع (دیس فاژی)

6–کرختی و سوزش قسمت‌های بدن-اشکال در درک وضعیت و موقعیت (پارستزی)

7–دو بینی-تاری دید یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم

8–سردرد شدید و ناگهانی

9–از دست دادن حافظه کوتاه مدت وطولانی مدت-اختلال در قضاوت

10–سرگیجه بدون دلیل و سقوط ناگهانی

11–بی‌اختیاری ادرار و مدفوع

12–اشکال در پیدا کردن کلمات و فهمیدن آن چیزی که دیگران می‌گویند.

13–عدم توانایی در انجام حرکات ظریف.

پیشگیری از بروز سکته مغزی

.1کاهش فشار خون بالا

.2 کنترل بیماری های قلبی

.3کاهش کلسترول بالا

.4 کنترل دیابت

.5 مدیریت چاقی

.6 سیگار کشیدن را متوقف کنید

.7مدیریت استرس

.8داشتن فعالیت بدنی

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: بتول دادخواه متخصص مغز و اعصاب

آنچه باید در مورد افتادگی رحم بدانید

افتادگی رحم زمانی است که رحم به سمت واژن یا داخل آن پایین می‌آید. زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه ها و رباط های کف لگن ضعیف می شوند و دیگر قادر به حمایت از رحم نیستند. در برخی موارد، رحم می تواند از دهانه واژن بیرون بزند. گاهی اوقات ممکن است عوارضی از جمله زخم شدن بافت در معرض دید و افتادگی سایر اندام های لگن مانند مثانه یا راست روده ایجاد شود در بین زنان بالای 55 سال، یکی از شایع ترین دلایل انجام هیسترکتومی است.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم به بیرون زدگی رحم به داخل یا خارج از کانال واژن اشاره دارد. در افتادگی درجه یک رحم، دهانه رحم زمانی که پرینه فرورفته است قابل مشاهده است. در افتادگی درجه دوم رحم، دهانه رحم از طریق داخل واژن به بیرون افتادگی می کند و فوندوس در داخل لگن مناسب باقی می ماند. در افتادگی درجه سوم رحم (یعنی افتادگی کامل رحم، پروسیندیای رحم)، کل رحم خارج از دهانه رحم قرار دارد. در مورد سقط مکرر بیشتر بدانید.

انواع نزول رحم

رحم که به نام رحم نیز شناخته می شود، توسط ماهیچه ها و رباط های کف لگن در بالای واژن نگه داشته می شود.افتادگی رحم را می توان به عنوان ناقص یا کامل طبقه بندی کرد:

1. افتادگی ناقص رحم: رحم تا حدی به داخل واژن جابجا می شود اما بیرون نمی زند.
2. افتادگی کامل رحم: قسمتی از رحم از دهانه واژن بیرون زده است.*این وضعیت بر اساس شدت آن درجه بندی می شود و تعیین می شود که رحم تا چه اندازه پایین آمده است:

مراحل افتادگی رحم

درجه 1: به واژن فوقانی فرود آمددرجه2: به مقدمه نزول کرددرجه 3: دهانه رحم به خارج از داخل نزول کرده است.درجه 4: دهانه رحم و رحم هر دو خارج از داخل بدن نزول کرده است.موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، اما در مراحل اولیه، ورزش ممکن است کمک کند.

علائم ایجاد افتادگی رحم

اگر یک مورد خفیف افتادگی رحم دارید، ممکن است علائم واضحی نداشته باشید. با این حال، هنگامی که رحم بیشتر از موقعیت خود می لغزد، می تواند بر سایر اندام های لگنی، مانند: مثانه یا روده، فشار وارد کند و علائمی مانند:

• احساس سنگینی یا فشار در لگن.
• درد در ناحیه لگن، شکم یا کمر.
• درد هنگام رابطه جنسی (مقاربت).
• بافت رحمی که از دهانه واژن می افتد.
• عفونت مثانه مکرر.
• ترشحات غیرمعمول یا زیاد از واژن.
• یبوست.
• مشکلات دفع ادرار، از جمله از دست دادن غیر ارادی ادرار (بی اختیاری)، نیاز به تکرر ادرار (تکرر ادرار) یا نیاز ناگهانی به ادرار کردن (فوریت ادرار).
• هنگامی که برای مدت طولانی ایستاده یا راه می روید، علائم می تواند بدتر شود. در این موقعیت ها، گرانش فشار بیشتری بر عضلات لگن وارد می کند.

دلایل بروز افتادگی رحم در خانم ها

عضلات کف لگن ممکن است به دلایلی ضعیف شوند:

• بارداری
• عوامل مرتبط با زایمان، از جمله ضربه، زایمان یک نوزاد بزرگ، یا زایمان طبیعی
• افزایش سن، به ویژه پس از یائسگی، زمانی که سطح استروژن در گردش کاهش می یابد
• بلند کردن مکرر سنگین
• زور زدن در هنگام اجابت مزاج
• سرفه مزمن
• سابقه جراحی لگن
• عوامل ژنتیکی منجر به ضعیف شدن بافت همبند

عواملی که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد؟

• کار جسمانی
• زایمان طبیعی
• چاقی
• سرفه های مزمن
• یبوستتومورهای لگن
• فعالیت بدنی شدید
• نژاد
• ژنتیک: افزایش بروز در زنان
• یافته های فیزیکی و ارائه بالینی
• فشار لگن
• احساس سقوط
• درد دو طرفه کشاله ران
• کمردرد ساکرال
• سختی کویتال
• بیرون زدگی از واژن
• لکه بینی
• زخم
• خون ریزی
• فرسایش یا زخم دهانه رحم در وابسته ترین ناحیه برآمدگی ممکن است

عارضه افتادگی رحم خانم ها چگونه تشخیص داده می شود؟

بهترین متخصص زنان در شهر محل سکونت تان در مورد علائم می پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. در حین معاینه لگن، متخصص زنان محل قرارگیری اندام و تن واژن را ارزیابی می کند. سونوگرافی یا MRI ممکن است به ارزیابی شدت افتادگی کمک کند.

راهکار های درمان افتادگی رحم

درمان بستگی به مرحله و شدت پرولاپس دارد.

بسیاری از متخصصان زنان احساس می‌کنند بهترین راه برای درمان افتادن رحم، برداشتن آن با جراحی به نام هیسترکتومی و سپس چسباندن رأس واژن به بخش‌های سالم رباط‌های داخل بدن است. از سوی دیگر، سایر متخصصان زنان احساس می کنند که هیسترکتومی یک عمل جراحی بزرگ است و تنها در صورتی باید انجام شود که شرایطی در رحم وجود داشته باشد که به آن نیاز دارد. در همین راستا، بحث هایی در میان متخصصان زنان در مورد نیاز به هیسترکتومی برای درمان افتادگی رحم وجود داشته است.

برخی از متخصصان زنان عقیده دارند که ترمیم صحیح رباط ها تنها چیزی است که برای اصلاح افتادگی رحم لازم است و هیسترکتومی طولانی تر، درگیرتر و پرخطرتر از نظر پزشکی ضروری نیست. برای این منظور، اخیراً عملی ساخته شده است که از لاپاراسکوپ برای ترمیم رباط‌های نگهدارنده و حفظ رحم استفاده می‌کند. رباط‌ها که رباط‌های رحمی خاجی نامیده می‌شوند، اغلب در وسط آسیب می‌بینند، در حالی که قسمت‌های پایین و بالایی معمولاً دست نخورده هستند. با این روش لاپاراسکوپی، جراح قسمت تحتانی دست نخورده رباط ها را با بخیه های قوی و دائمی به قسمت فوقانی قوی رباط ها متصل می کند. این کار ترمیم را بدون برداشتن رحم انجام می دهد. این روش فقط به اقامت کوتاه مدت در بیمارستان و بهبودی سریع نیاز دارد. یک مطالعه اخیر در استرالیا نشان داد که این عمل که هیستروپکسی لاپاروسکوپی بخیه نامیده شده است، نتایج بسیار خوبی دارد. با این حال، همانطور که در مورد تمام روش های ترمیمی وجود دارد، هدف موفقیت این روش در طولانی مدت است. از آنجایی که ارزیابی های طولانی مدت در حال انجام است، نظر پزشک خود را در مورد این عمل جویا شوید و مطمئن شوید که دلایل توصیه آن ها را متوجه شده اید.

همین روش حفظ رحم نیز ممکن است از طریق واژن انجام شود که یک ورودی کوچک به شکم پشت دهانه رحم ایجاد می کند و رباط ها را دوباره به رحم و دهانه رحم می چسباند. این را هیستروپکسی واژینال- رحمی ساکرال می نامند و هیچ جای زخم شکمی باقی نمی گذارد. ما از سال 2000 نیز تجربه بسیار خوبی با این رویکرد داشته ایم، به خصوص اگر سایر روش های واژینال به طور همزمان برای سیستوسل، رکتوسل یا تنگی واژن مورد نیاز باشد.

برخی از استراتژی ها می توانند خطر ابتلا به افتادگی رحم را کاهش داده و از بدتر شدن آن جلوگیری کنند.

این شامل:

• انجام تمرینات کگل به طور منظم و صحیح
• پیشگیری و درمان یبوست
• اجتناب از بلند کردن سنگین
• استفاده از مکانیک صحیح بدن در صورت لزوم
• مدیریت سرفه مزمن
• حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی و ورزش
• در نظر گرفتن درمان جایگزین استروژن در دوران یائسگی
• اگر پرولاپس علائم بدتر شدن را نشان دهد، ممکن است انواع دیگری از درمان لازم باشد

نتیجه گیری

پرولاپس در مراحل پایانی معمولاً به صورت دهانه رحم بیرون زده قابل لمس با بافت واژن ظاهر می شود که اغلب توسط بیمار متوجه می شود. علائم شامل احساس برآمدگی واژن، فشار لگن، تکرر یا بی اختیاری ادرار، تخلیه ناقص مثانه، اختلال در عملکرد مدفوع و دیسپارونی است. تشخیص با معاینه واژن در زمان استراحت و زور زدن مشخص می شود. مدیریت محافظه کارانه شامل مشاهده، فیزیوتراپی و استفاده از پساری است. مداخله جراحی با روش واژینال یا شکمی، با یا بدون مواد پیوندی تقویتی است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: شبنم سالمی، فوق تخصص نازایی و جراح و متخصص زنان و زایمان

​​​​از علت تا درمان زخم معده

منظور از زخم معده، آسیب به مخاط معده یا روده کوچک است. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که مخاط محافظت‌کننده درون معده، بی‌اثر شود. معده برای کمک به هضم غذا و برای مقابله در برابر میکروب‌ها اسید قوی تولید می‌کند.اگر مخاط عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد، اسید معده به بافت معده آسیب می‌رساند و منجر به زخم معده خواهد شد. بر اساس آمارهایی که در این زمینه وجود دارد، مشخص شده است که از هر ده نفر، یک نفر در طول زندگی خود دچار این بیماری می‌شود.درمان و روند بهبودی این بیماری بسیار آسان است؛ اما، در صورت عدم درمان باعث ایجاد مشکلات بسیاری خواهد شد.

چه عواملی منجر به زخم معده می‌شود؟

زخم معده معمولا به‌دلایلی همچون موارد زیر ایجاد می‌شود:عفونت همراه با باکتری هلیکوباکتری پیلوری؛استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن؛در برخی از مواقع نادر به‌دلیل سندرم زولینگر-الیسون، با افزایش تولید اسید در بدن می‌تواند منجر به زخم معده و روده شود.

علائم زخم معده

شدت علائمی که از این بیمای مشاهده می‌شود، به شدت بیماری بستگی خواهد داشت. رایج‌ترین نشانه‌ای که از زخم معده مشاهده شده، احساس سوزش یا درد در وسط شکم، بین ناف و قفسه سینه است.به‌طور کلی احساس درد، هنگام خالی بودن معده شدیدتر است و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. سایر علائم و نشانه‌های زخم معده به شرح زیر است:

• درد خفیف در معده
• کاهش وزن
• عدم تمایل به غذا خوردن به‌دلیل درد
• حالت تهوع و استفراغ
• نفخ شکم
• احساس سیری
• آروغ زدن یا رفلاکس معده
• سوزش سردل
• تسکین درد با مصرف آنتی اسیدها
• کم‌خونی همراه با علائمی مانند خستگی، تنگی نفس یا رنگ پریدگی
• مدفوع تیره
• استفراغ خون آلود یا شبیه به قهوه

در صورتی که علائم زخم معده را حتی خفیف مشاهده کردید، به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا اگر زخم معده درمان نشود، منجر به مشکلات بدتری خواهد شد. زخم‌ها اگر خونریزی کنند، می‌توانند تهدیدکننده زندگی بیمار باشند.

زخم معده چگونه تشخیص داده می‌شود؟

نحوه تشخیص و درمان به‌شدت نوع زخم ایجاد شده بستگی خواهد داشت. زمانی که به پزشک متخصص مراجعه می‌کنید، او ابتدا در خصوص سوابق بیماری، علائم و نوع داروهایی که مصرف کرده‌اید، سوالاتی خواهد پرسید.برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری ممکن است آزمایش خون، مدفوع یا آزمایش تنفسی برای بیماران انجام گیرد. آزمایش تنفسی به این صورت است که به شما مایع شفافی داده می‌شود تا بنوشید و در کیسه‎ای نفس بکشید، سپس کیسه بسته می‌شود.در صورتی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، نمونه تنفسی که از بیمار گرفته شده است، حاوی مقادیر بالایی از دی اکسید کربن خواهد بود. آزمایشات و روش‌های دیگری که برای تشخیص زخم معده برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، شامل موارد زیر است:

بلع باریم

در این آزمایش یک مایع غلیظ سفید رنگ که همان باریم است را باید بنوشید. دستگاه گوارش فوقانی شما پوشانده می‌شود و به پزشک کمک خواهد کرد که معده و روده کوچک با استفاده از اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.

آندوسکوپی (EGD)

در این روش آزمایش، یک لوله نازک و سبک از طریق دهان و معده، به قسمت اول روده کوچک وارد می‌شود. این آزمایش برای مشاهده زخم، خونریزی و هر بافتی که غیر طبیعی به نظر برسد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیوپسی آندوسکوپی

یک قسمتی از بافت معده برداشته می‌شود تا بتوانند با نمونه برداشته شده تجزیه و تحلیل را در آزمایشگاه انجام دهند.

درمان زخم معده

درمان بسته به‌علت زخم ایجاد شده در بیمار متفاوت خواهد بود. اغلب زخم‌هایی را که ایجاد می‌شود، می‌توان با درمان‌های ساده و ابتدایی درمان کرد، تنها در برخی از مواقع نادر نیاز به عمل جراحی خواهد بود.درمان به‌موقع و سریع زخم معده بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که دچار خونریزی شده باشید، درمان فشرده‌ای برای شما در نظر می‌گیرند و در اغلب مواقع بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان خواهد داشت.

درمان غیر جراحی زخم معده

اگر زخم معده شما به‌دلیل باکتری هلیکو پیلوری ایجاد شده باشد، به آنتی بیوتیک و داروهای مهارکننده مانند پمپ پروتون (PPI) نیاز خواهید داشت. PPI، سلول‌های تولیدکننده اسید معده را مسدود خواهد کرد.علاوه بر این روش درمان، پزشک ممکن است هر یک از موارد زیر را توصیه کند:

• مسدودکننده گیرنده‌های H2
• خودداری از استفاده از NASIDها
• آندوسکوپی
• پروبیوتیک
• مکمل بیسموت

علائم زخم معده ممکن است با درمان به سرعت بهبود یابد. اگر علائم ناشی از این بیماری در شما بهبود نیافته است، باید به مصرف داروهای تجویز شده ادامه دهید. این نکته جهت از بین بردن همه باکتری‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.عارضه جانبی که از داروها برای درمان زخم معده مشاهده می‌شود شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع
• سرگیجه
• سردرد
• اسهال
• احساس درد در شکم

این عوارض در اغلب مواقع به‌صورت موقتی ایجاد می‌شود. اگر هر یک از این عارضه‌های جانبی منجر به ناراحتی شدید در شما ‌شود، باید در خصوص تغییر دارو با پزشک صحبت کنید.

درمان جراحی

در برخی از مواقع نادر اگر درمان زخم معده پیچیده شده باشد و با استفاده از راهکارهای اولیه قابل درمان نباشد، بر اساس صلاحدید پزشک نیاز به عمل جراحی خواهد بود. انتخاب این نوع درمان برای بیمارانی با شرایط زیر است:

• بیمارانی که پس از بهبودی، مجدد دچار زخم معده شوند.
• پس از درمان بهبود نیابند.
• خونریزی وجود داشته باشد.
• معده دچار پارگی شود.
• مواد غذایی از معده به روده کوچک وارد شود.

نحوه جراحی ممکن است به شکل زیر برای بیماران انجام گیرد:

• برطرف کردن کل زخم ایجاد شده
• برداشت بافت بخشی از روده و قرار دادن آن روی زخم
• بستن قسمتی که دچار خونریزی شده
• قطع عصب معده برای کاهش تولید اسید معده

رژیم غذایی سالم برای زخم معده

در گذشته اینگونه تصور می‌شد که رژیم غذایی می‌تواند منجر به زخم معده شود؛ اما، امروزه این موضوع را باور ندارد، به‌طور کلی با داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌توانید تا حدی این بیماری را کنترل کنید.رژیم غذایی که حاوی مقادیر زیادی از میوه، سبزیجات و فیبر باشد، بسیار مفید است. همچنین مصرف برخی از مواد غذایی می‌تواند جهت مقابله با هلیکوباکتر پیلوری موثر باشد. این مواد غذایی شامل موارد زیر است:

• کلم بروکلی، گل کلم، کلم و تربچه
• سبزیجات برگ دارد مانند اسفناج و کلم پیچ
• غذاهای غنی از پروبیوتیک
• سیب
• زغال اخته، تمشک، توت فرنگی و توت سیاه
• روغن زیتون

علاوه بر این موارد باید از مصرف برخی از مواد غذایی پرهیز کنید. از آنجایی که افراد مبتلا به زخم معده ممکن است با مشکلاتی مانند رفلاکس اسید معده مواجه باشند، بهتر است تا زمانی که زخم معده، بهبود نیافته است از غذاهای پرادویه یا ترش پرهیز کنید.

درمان‌های خانگی برای رفع زخم معده

موارد زیر ممکن است به کاهش اثرات هلیکوباکتر پیلوری موثر عمل کند. این راهکارهای خانگی شامل موارد زیر است:

• پروبیوتیک‌ها
• عسل
• گلوتامین (منابع غذایی شامل مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، اسفناج و کلم)

درمان گیاهی زخم معده

تحقیقات نشان داده است که مصرف برخی از داروهای گیاهی می‌تواند در کنترل زخم معده بسیار مفید و موثر باشد.

فلاونوئیدها

این ماده مغذی در میوه و سبزیجات مانند:

• دانه‌های سویا
• حبوبات
• انگور قرمز
• کلم پیچ
• کلم بروکلی
• سیب
• توت
• چای سبز

می‌تواند در مبارزه با باکتری‌ها بسیار موثر باشد.

شیرین بیان

تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده است که شیرین بیان می‌تواند در بهبود زخم معده بسیار موثر باشد.

پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده و مخمری هستند که میکروارگانیسم‌های سالم و مهمی در دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند. به‌طور مثال این ماده مغذی در ماست وجود دارد.

عسل

عسل خواص زیادی دارد که از جمله این موارد پلی فنول و سایر آنتی اکسیدان‌هاست. عسل یک ضد باکتری قوی قدرتمند است و مانع از رشد هلیکوباکتر پیلوری می‌شود.

سیر

تحقیقاتی که در خصوص این ماده غذایی انجام شده، نشان داده است که عصاره سیر مانع رشد هلیکوباکتر پیلوری انسانی و حیوانی می‌شود.

میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل

رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات و غلات کامل علاوه بر این که برای سلامت کلی بدن شما مفید است، به بهبود زخم معده شما کمک خواهد کرد.

زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید

هر زمان که احساس می‌کنید با توجه به علائم ذکر شده دچار زخم معده شده‌اید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. مراقبت و درمان به‌موقع زخم معده می‌تواند از ایجاد زخم و هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری کند. کلینیک داخلی و جراحی گوارش در بیمارستان مریم آماده ارائه خدمات در این زمینه است. در صورت عدم درمان به موقع ممکن است هر یک از عارضه‌های زیر در بیماران ایجاد شود:

• خونریزی از محل زخم که تهدیدکننده زندگی بیماران است.
• زخم از دیواره دستگاه گوارش عبور می‌کند و به اندام‌های دیگر مانند لوزالمعده گسترش می‌یابد.
• منجر به سوراخ شدن دستگاه گوارش می‌شود.
• انسداد در دستگاه گوارش که به‌دلیل تورم در بافت‌ها ایجاد شده است.
• منجر به سرطان معده یا به ویژه سرطان غیر کاردیا می‌شود.

اگر هر یک از علائم زیر را دارید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

• احساس ضعف
• مشکل در تنفس
• استفراغ یا مدفوع به رنگ قرمز یا تیره
• درد ناگهانی و تیر کشنده در شکم که بهبود نمی‌یابد.

پیشگیری از زخم معده

برای جلوگیری از انتشار باکتری‌هایی که ممکن است باعث زخم معده شوند، باید دستان خود را به‌طور منظم با آب و صابون بشویید. همچنین باید هر مواد غذایی را که از بیرون تهیه می‌کنید، به خوبی تمیز کنید و کاملا بپزید.جهت جلوگیری از ایجاد زخم ناشی از NSAID ها، استفاده از این داروها را باید متوقف کرده یا تا حد امکان محدود کنید. بهتر است در این باره با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.

قرص زخم معده

همانطور که گفته شد زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، بسته به شدت بیماری درمانی متناسب با شرایط بیمار در نظر گرفته می‌شود. ممکن است پزشک برای تجویز دارو قرص‌هایی همچون موارد زیر را برای بیماران تجویز کند:

• امپرازول
• لانزوپرازول
• رابپرازول
• ایزومپرازول
• پنتوپرازول

آنتی بیوتیک برای زخم معده

اگر هلیکوباکتر پیلوری در دستگاه گوارش یافت شود، پزشک ممکن است ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را برای از بین بردن باکتری‌ها برای بیمار تجویز کند. مواردی که ممکن است تجویز شود به شرح زیر است:

• آموکسی سیلین
• کلاریترومایسین
• مترونیدازول
• تینیدازول
• تتراسایکلین
• لووفلوکساسین

غذاهایی که جهت درمان زخم معده باید خودداری کنید

در بعضی از افراد برخی از غذاها می‌تواند قسمت تحتانی مری یا اسفنکتری مری تحتانی را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به بازگشت محتویات معده به داخل مری شود.این روند می‌تواند منجر به آسیب به مری، سوزش معده، سوء هاضمه و ناراحتی‌های دیگر شود. برای کاهش درد ناشی از رفلاکس اسید معده ممکن است لازم باشد هر یک از موارد زیر را محدود کنید:

• قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار
• نوشیدنی‌های گازدار
• شکلات
• فلفل قرمز و فلفل تند
• غذاهای فراوری شده
• غذاهایی با نمک فراوان
• غذاهای سرخ شده
• غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه فرنگی

همچنین پرخوری و با سرعت غذا خوردن می‌تواند علائم رفلاکس معده را بدتر کند.

الکل

استفاده الکل چه در آقایان و چه در خانم‌ها منجر به التهاب معده می‌شود. همچنین الکل می‌تواند قسمت تحتانی مری را شل کند و خطر ابتلا به رفلاکس اسید معده را افزایش دهد.

کلام آخر

عدم درمان زخم معده می‌تواند خطرناک باشد؛ اما، در صورتی که درمان به‌موقع صورت گیرد، در بهبودی سریع بیماری بسیار موثر است. در اغلب مواقع این بیماری با راهکارهای ابتدایی به‌راحتی قابل درمان است و جای نگرانی در این باره وجود ندارد.علاوه بر درمان‌های دارویی باید به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید تا دارو درمانی اثرات بیشتری داشته باشد. در واقع افزودن مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه به رژیم غذایی و کاهش مصرف الکل می‌تواند در سلامتی کلی و درمان زخم معده موثر واقع شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: بیمارستان و زایشگاه مریم البرز، کرج، ارغوان غربی

درباره تنگی مجرای ادراری چه می دانید؟ امروزه مردان و زنان زیادی مراجعه می کنند که از تنگی مجاری ادراری وکاهش جریان آن شاکی هستند. این افراد در شکایت خود اظهار می دارند که ادرارشان باریک می آید و قطره قطره می شود. این افراد در شرح حال خود می گویند که ادرار آنها مثل شیر قوری یا سماوری که جرم گرفته باشد باریک و قطره قطره است و ادرارشان تخلیه نمی شود و در مواردی به علت عدم تخلیه مایع منی بیمار ممکن است با شکایت از ناباروری مراجعه کنند. در هر فردی که خروجی و سرعت پرش ادرار کاهش یافته و ادرار باریک می آید حتماً باید دو علت را در نظر داشت: ✔️ خروجی مثانه تنگ شده که می تواند به علت بزرگی پروستات که اغلب در مردان بالای 50 سال دیده می شود و یا تنگی مجرای ادراری که اغلب در مردان جوان مشاهده می شود. عکس بزرگی پروستات ✔️ اختلال در پمپاژ مثانه که موتور انقباضی مثانه خوب و پرقدرت پمپاژ نمی کند و لذا باعث می شود که ادرار سرعت پرش بالایی نداشته باشد و ادرار در داخل مثانه باقی بماند. علت تنگی مجرای ادراری چیست؟ چرا مجرا تنگ می شود؟ علل مختلفی در ایجاد تنگی مجرای ادراری دخیل هستند که به شرح تک تک آنها می پردازیم: – عفونت های مقاربتی در رأس همه آنها التهاب مجرای ادراری به علت بیماری سوزاک می باشد که از طریق روابط جنسی بدون محافظت شده با کاندوم از فرد آلوده انتقال پیدا کرده و بعد از چند روز تا چندین هفته می تواند خارش و سوزش مجرا و ترشحات چرکی زرد غلیظ که لباس زیر بیمار را آلوده می کند. در صورت مشاهده چنین علائمی بلافاصله به پزشک متخصص مجاری ادراری مراجعه نمایید. دکتر شما پس از معاینه ابتدا درخواست کشت و آنتی بیوگرام اول صبح روز بعد و بدون ادرار کردن صبحگاهی شما را به آزمایشگاه می فرستد. شما صبح اول وقت بدون ادرار کردن باید به آزمایشگاه بروید. تکنسین آزمایشگاه با فشار دادن مجرا توسط شما از ترشحات نمونه برداری می کند تا نوع عفونت را با آزمایش مشخص کنند. بر اساس تشخیص آزمایشگاه در صورت آلودگی به سوزاک و یا کلامیدیاباید هم شما و هم شریک جنسیتان حداقل به مدت 10 روز آنتی بیوتیک با دستور پزشک خود استفاده نمایید. (در صورت مصرف یک نفر دوباره عفونت از شریک جنسی منتقل خواهد شد) اگر عفونت مجرای ادراری سوزاک و کلامیدیا درمان خوب نشوند یکی از علل شایع تنگی مجرای ادراری می باشند. این امر در گذشته که سطح بهداشت و اطلاعات پایین بود یکی از شایعترین علت تنگی مجرای ادراری در مردان به حساب می آمد. – سوند زدن بی رویه علت تنگی مجرای ادراری چیست؟ امروزه یکی از شایعترین علت تنگی مجرای ادراری آسیب به مجرا حین سوند زدن توسط افراد غیر مجرب می باشد. افرادی که به علل مختلف دچار احتباس ادراری یا شاش بند می شوند جهت رهایی از درد آن و تخلیه ادراری جهت سونداژ به مراکز درمانی مراجعه می کنند. باید مواظب باشید که سونداژ توسط فرد متخصص انجام شود. یک سوند زدن خوب باید مشخصات زیر را داشته باشد تا آسیب به مجرا ایجاد نشود. 1) از سوند خیلی کلفت استفاده نشود. 2) موقع سوند زدن باید آن را آهسته و بدون فشار به طرف مثانه هل داد. اگر به هر علتی سوند عبور نکرد هر گونه زور زدن و خونی کردن مجرا ممنوع می باشد. 3- اگر سوند رد نشد باید مسیر توسط متخصص ارولوژی آندوسکوپی و علت آن مشخص گردد. زور زدن اضافی باعث خرابی مجرا و تنگی ثانویه خواهد شد. – تصادف و آسیب به مجرا در تصادفات که مخصوصاً باعث شکستگی لگن می شوند حتماً باید به آسیب مجرا و پارگی آن فکر کرد. طبق قانون کلی در بیماران تصادفی که خون در نوک مجرا دارند نباید سوند زد و باید مثانه را از بالای مثانه تخلیه کنیم. – ختنه یکی از عوارض تنگی مجرای ادراری عمل ختنه است که در بعضی از بچه ها باعث انسداد و تنگ شدن نوک مجرا می گردد که در معاینه ته مجرا کاملاً تنگ می باشد و ادرار بچه باریک می آید و خوب تخلیه نمی شود. – آسیب به مجرا حین عمل جراحی در بعضی از عمل ها از قبیل جراحی پروستات و مخصوصاً سرطان پروستات به علت نوع عمل و حساسیت محل تنگی ایجاد می شود که درصدی از آن با رعایت ظرافت عمل قابل پیشگیری است ولی بعضی موارد غیر قابل اجتناب می باشد. – زگیل تناسلی زگیل تناسلی پیشرفته نیز می تواند در موارد نادری باعث تنگی مجرای ادرار ی شود. علائم و نشانه های تنگی مجرا باریک آمدن ادرار، قطع و وصل شدن، شتاب پایین پرش ادرار، عدم تخلیه مثانه و ادرار باقی مانده بالا واحتباس ادراری و در مواردی ناباروری می تواند علائم و نشانه های تنگی مجرا باشد. عوارض تنگی مجرای ادرار چیست؟ آیا تنگی مجرای ادرار خطرناک است؟ تنگی مجرای ادراری به عنوان مانعی در جلو عملکرد مثانه جهت تخلیه ادراری می باشد و لذا فشار آن به گردن مثانه افتاده و باعث می شود که: ادرار در داخل مثانه باقی بماند باعث رسوب و سنگ مثانه شود. باعث عفونت های عود کننده و مقاوم به درمان شود. ادرار باقیمانده به کلیه ها پس زده و باعث نارسایی کلیه ها می شود. فرد دچار احتباس ادراری می شود. به علت فشار باعث ضخیم شدن عضلات مثانه و اختلال در پمپاژ مثانه می شود. آیا محل تنگی در جای مشخص مجرا اتفاق می افتد؟ بسته به علت ایجاد کننده تنگی جای آن فرق می کند و لذا ممکن است بعد از ختنه در نوک آلت باشد و یا در مجرای وسطی و خلفی ادراری ایجاد شود. امروزه قطعی ترین روش تشخیص تنگی مجرای ادراری سیستوسکوپی است که به صورت سرپایی با عبور دوربین به داخل مجرا تشخیص داده می شودمثل شکل IMG_0222 تکلیف فرد مبتلا به تنگی مجرای ادراری چیست؟ پیشگیری بهترین درمان است. به یاد داشته باشید یکی از اعضای بدن که اگر آسیب ببیند درست نخواهد شد مجرا است. اغلب بیماران مبتلا به تنگی مجرای ادراری دوبار مبتلا به عود بیماری خواهند شد و لذا باید با متانت و صبوری و با مراجعه منظم به دکتر خود با بیماری خود کنار بیایند. درمان تنگی مجاری ادراری راه درمان تنگی مجرا ی مشخص است، رفع تنگی. درمان تنگی مجرای ادراری بسته به محل آن و طول تنگی مجرا به دو روش انجام می شود: 1- به طریق آندوسکوپی امروزه بهترین درمان برای تنگی های سطحی مجرا که طول کوتاهی دارند باز کردن تنگی به روش آندوسکوپی می باشد. در این روش با استفاده از یک چاقو که از دوربین عبور داده می شود در ساعت 12 محل تنگی را باز می کنیم و موقتاً برای بیمار 24-48 ساعت سوند گذاشته می شود و سپس خارج می گردد. این عمل به صورت سرپایی انجام می شود. نکته مهم این است که به علت شانس عود تنگی مجرا بیمار باید با فواصل منظم به پزشک معالج خود مراجعه نماید. مثل شکل imagesm0 2- درمان جراحی برای تنگی های با طول زیاد و تنگی های عمقی مجرا بهترین درمان عمل جراحی باز می باشد که در آن با برش روی مجرا که اغلب در ناحیه پرینه و یا میان دو پا و جلو مقعد است قسمت تنگی مجرا را ب جراحی برداشته و محل های سالم را به هم پیوند می زنیم. در صورتی که تنگی خیلی طولانی باشد از گرافت های دیگر اعضای بدن از جمله از مخاط دهان برداشته و به عنوان مجرا جهت پر کردن طول تنگی استفاده می شود. عوارض عمل جراحی شایعترین عارضه جراحی عود تنگی است که نیازمند پیگیری های بعدی می باشد. نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی منبع:حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی