ترشح چشم یا قی کردن چشم علل و راههای درمان آن

ترشح یا قی کردن چشم چیست و انواع آن

ترشح چشم (قی کردن چشم) ترشحات سفید، زرد و سبز گوشه چشم

ترشح یا قی کردن چشم چیست؟ یکی از مهمترین سوال هایی می باشد که ذهن بسیاری از مردم را به سوی خود جذب کرده است. این ترشحات بیشتر پس از بیدار شدن در صبح هنگام دیده می شود و آیتم های بسیار زیادی برای این امر دخیل می باشد. از مهمترین علت ترشح یا قی کردن چشم، می توان به التهاب و عفونت پلک ها اشاره نمود.

علت قی کردن چشم و روش‌ های درمان ترشحات چشم

ترشح یا قی کردن چشم چیست؟

ترشح یا قی کردن چشم چیست؟ آیا می دانید که اصلی ترین و مهمترین علل مربوط به ترشح یا قی کردن چشم کدام است؟ امروزه بسیاری از مردم به دنبال پاسخ مناسبی برای این سوال هستند تا از این طریق اقدام به درمان ترشحات چشم خود داشته باشند. غلظت مربوط به این ترشحات بسیار متفاوت تر با دگر می باشد و همین امر سبب شده است تا افراد نگرانی های بسیار متعددی را داشته باشد. ترشح یا قی کردن چشم یک نوع واکنش سیستم دفاعی به شمار می آید و بسیاری از افراد صبح پس از خواب با چنین ترشحاتی روی به روی می شوند. ترشح یا قی کردن چشم از اصلی ترین وظیفه های مربوط به غشای اشکی چشم به شمار می آید که در سلامتی چشم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. ترشح یا قی کردن چشم هیچ گونه ارتباطی به جنس و جنس افراد ندارد و آیتم های متعددی در این امر دخیل هستند که شما می توانید در خصوص این موارد اطلاعات مورد نظر خود را به دست آورند. در ادامه مقاله سعی بر آن داریم تا در مورد انواع ترشح یا قی کردن چشم و علل این امر توضیحات بیشتری را به حضورتان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

انواع ترشح یا قی کردن چشم

از مهمترین انواع ترشح یا قی کردن چشم می توان به مواردی از جمله زیر اشاره کرد:

• مخاط زرد رنگ
• مخاط سبز رنگ
• مخاط سفید رنگ

مهم ترین علت قی کردن چشم ها چیست؟

مخاط زرد رنگ

مخاط زرد رنگ مربوط به ترشح یا قی کردن چشم چیست؟ مخاط های زرد رنگ به شکل توده های کوچک و گل مژه ایبه وجود می آیند که سبب افتادگی پلک شده و ممکن است در اثر دچار یک سری از مهمترین و اصلی ترین عفونت ها به وجود آید. توصیه می کنیم که در صورت مشاهده توده های زرد رنگ، آن را دستکاری نکنید چرا که ممکن است مشکلات و عفونت های پوستی را برای خود به وجود آورید. اگر شما نیز با چنین مخاط هایی روی به روی شدید، می توانید به چشم پزشک مورد نظر و معتبر خود مراجعه کرده و از این طریق مراحل مربوط به درمان را شروع نمایید. بسیاری از افراد ترشح یا قی کردن چشم زرد رنگ را با جوش های چرکیاشتباه می گیرند.

مخاط سبز رنگ

مخاط سبز رنگ از دیگر انواع ترشح یا قی کردن چشم به شمار می آیند که علل اصلی این مدل از ترشح یا قی کردن چشم را عفونت های باکتریایی شکل داده است. افرادی که با چنین ترشحاتی مواجه هستند، صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب، متوجه می شوند که پلک های آنها به هم دیگر چسبیده است. از مهمترین و اصلی ترین عوارض مربوط به ترشح یا قی کردن چشم مخاط سبز رنگ می توان به سوزش و قرمزی در چشم اشاره کرد. همچنین توصیه می کنیم که در صورت مشاهده چنین ترشح یا قی کردن چشم، حتما به نزد بهترین چشم پزشک مراجعه نمایید.

مخاط سفید رنگ

از رایج ترین ترشح یا قی کردن چشم می توان به مخاط سفید رنگ اشاره کرد که عفونت های مربوط به سیستم تخلیه اشک یا مجرای بینی می تواند اصلی ترین علل این مدل از ترشحات به شمار آید. شما می توانید ترشح یا قی کردن چشم سفید رنگ را به راحتی با کمک آنتی بیوتیک های مختلف درمان کنند. مخاط های سفید رنگ از مهمترین و اصلی ترین انواع ترشح یا قی کردن چشم به شمار می آید.

علل ترشح یا قی کردن چشم چیست؟

مهمترین و اصلی ترین علل مربوط به ترشح یا قی کردن چشم چیست؟ اگر شما نیز به چنین مشکلی روی به روی هستید، می توانید در خصوص علل آن اطلاعات مورد نظر خود را به دست آورید. از مهمترین علل مربوط به ترشح یا قی کردن چشم می توان به آیتم هایی از جمله زیر اشاره کرد:

• مجرای اشکی بسته شده باشد
• عفونت پلک ها
• بلغاریت
• التهاب مژه ها
• التهاب ملتحمه چشم
• عفونت های باکتریایی چشم
• عفونت های ویروسی چشم
• استفاده از مواد آرایش چشم
• استفاده از مواد آلرژی زا
• سرماخوردگی
• وزش باد و خشکی چشم

در نظر داشته باشید که ترشح یا قی کردن چشم به ندرت می توانند برای چشم آسیب وارد کنند ولی اگر با برخی از مهمترین عوارض روی به روی شدید، بهتر است که حتما به نزد چشم پزشک معتبر و متخصصی در این زمینه مراجعه کنید. از مهمترین این عوارض می توان به چشم درد، جراحت چشم، تورم چشم، کاهش بینایی، التهاب چشم و غیره اشاره کرد.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: رضا پورمازار، جراح و متخصص چشم

​​​​آیا تا به حال دچار گرفتگی عضلات شده اید؟ دراین مواقع چکار باید کرد، در این مقاله شما با گرفتگی عضلات و درمان آن آشنا خواهید شد.

ساق پا

علت گرفتگی عضلات را جدی بگیرید

گرفتگی عضلات چیست؟

به انقباضات شدید و غیرارادی فیبرهای تشکیل‌دهنده ماهیچه‌ها، گرفتگی عضلات گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند در هر عضله‌ای به‌خصوص عضلاتی که از روی دو مفصل عبور می‌کنند، رخ دهد.
عضلات پشت ساق، پشت ران، پشت کمر، جلوی ران، کف پا، کف دست، بازو و شکم از شایع‌ترین نواحی بدن هستند که در آن‌ها اسپاسم اتفاق میفتد.

گرفتگی عضلات علاوه بر درد و اسپاسم شدید در عضله موجب بروز توده های سفتی در زیر پوست می شود که با لمس کردن آن درد شدید در ماهیچه احساس می شود.

حتی زمانی که گرفتگی عضله در فرد مبتلا از بین می‌رود، او تا مدتی به لمس حساسیت دارد و درد در عضله را احساس می‌کند. در بسیاری از موارد، این گرفتگی‌ها در طول شب رخ می‌دهند. گاهی آن‌ها خطرناک نیستند، اما در برخی موارد، به‌قدری جدی هستند که انجام فعالیت‌هایی مانند رانندگی نیز می‌تواند برای فرد مبتلا خطرآفرین باشد.

دلایل بروز گرفتگی عضلات

تقریباً همه ما در طول زندگی خود دچار گرفتگی عضلات شده‌ایم، اما این عارضه در افراد به‌دلایل متعددی رخ می‌دهد. در ادامه برخی از این دلایل را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

ورزش

فعالیت شدید یا استفاده بیش‌ازحد از عضلات، شایع‌ترین علت گرفتگی آ‌ن‌ها است. این عارضه معمولاً در طول انجام فعالیت شدید یا چندین ساعت پس از آن رخ می‌دهد.
به‌عبارت‌دیگر، زمانی که فردی با شدت زیاد یا به‌مدت طولانی ورزش می‌کند، شاید دچار گرفتگی عضلات شود. بنابراین ورزش یکی از دلایل گرفتگی عضلات است. درواقع ورزش به دو دلیل زیر باعث گرفتگی عضلات می‌شود:

• افراد در طول ورزش دائماً در حال عرق کردن هستند و عرق کردن موجب اختلال در حفظ تعادل الکترولیت‌ها می‌شود. الکترولیت‌ها نقش بسیار مهمی در انقباض عضلات دارند.
• ورزش موجب خستگی عضلات می‌شود. خستگی عضلانی میزان گرفتگی فیبرهای موجود در عضلات را افزایش می‌دهد.

کمبود مواد معدنی

کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم یا منیزیم در بدن، به‌مرور زمان موجب گرفتگی عضلات می‌شود. این نوع گرفتگی‌ها معمولاً در خانم‌های باردار و افراد مسن بالای 65 سال رخ می‌دهند. در ادامه به بررسی 3 مواد معدنی موردنیاز بدن می‌پردازیم:

با اینکه اصلی‌ترین ماده معدنی مورد نیاز استخوان‌ها کلسیم است. اما وجود کلسیم همچنین برای انعقادخون، انقباض عضلات و عملکرد خوب مغز نیز لازم است.

بدن ما حدود 1 کیلوگرم کلسیم دارد که 99 درصد آن در اسکلتمان تجمع یافته است.

منیزیم نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها و عضلات دارد. این ماده معدنی در کنترل هورمون پاراتیروئید نقش دارد و این هورمون هم باعث جذب هر چه بیشتر کلسیم از طریق استخوان‌ها می‌شود.

پتاسیم در میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، سبزیجات برگ سبز وجود دارد و در کنترل عملکرد عضلات و سلول‌های عصبی نقش دارد. کمبود این ماده معدنی باعث ضعف و گرفتگی عضلانی می‌شود.

• کلسیم: کلسیم اصلی‌ترین ماده معدنی مورد نیاز استخوان‌ها است و نقش مهمی در انعقاد خون، انقباض عضلات و عملکرد خوب مغز دارد. بدن انسان حدود 1 کیلوگرم کلسیم دارد که 99 درصد آن در اسکلت بدن تجمع یافته است.
• منیزیم: منیزیم نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها و عضلات دارد. این ماده معدنی در کنترل هورمون پاراتیروئید و جذب بیشتر کلسیم ازطریق استخوان‌ها مؤثر است.
• پتاسیم: پتاسیم در میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و سبزیجات برگ‌دار وجود دارد و در کنترل عملکرد عضلات و سلول‌های عصبی مؤثر است. کمبود این ماده معدنی باعث ضعف و گرفتگی عضلات می‌شود.

کم‌آبی بدن

وجود آب کافی (هیدارته) در بدن برای پیشگیری از دردهای عضلانی بسیار مفید است. برای هیدراته کردن بدن می‌توانید روزانه 8 لیوان آب به‌همراه میوه‌های تازه و سبزیجات استفاده کنید. کمبود آب بدن به‌دلایل زیر موجب گرفتگی عضلات می‌شود:

• حدود 80 درصد مفاصل و عضلات بدن از آب تشکیل شده است. درنتیجه با کم شدن ذخیره آن در بدن، درد و گرفتگی شدیدی در عضلات رخ می‌دهند.
• کاهش آب بدن با کاهش فشار و اکسیژن خون ارتباط مستقیم دارد. ازطرفی این اختلال موجب خستگی و بی‌حالی شدید می‌شود.
• تشنگی و کمبود آب سبب ارسال سیگنال‌های غلط به مغز می‌شوند که همین عامل، باعث فرستادن دستورهای اشتباه مغز به عضلات می‌شود.

استرس و فشار عصبی

استرس و اضطراب بیش‌ازحد، فشار زیادی را به عضلات و ماهیچه‌ها وارد می‌کنند و خطر گرفتگی عضلات را افزایش می‌دهند.
به‌علاوه، زمانی که شما دچار استرس می‌شوید سیستم عصبی بدن‌تان خود را برای رویارویی با خطر آماده می‌کند. این امر باعث بی‌نظمی در عملکرد سیستم عصبی و سیستم ایمنی و ناتوانی آن‌ها در ادامه فعالیت‌شان می‌شود.
علاوه‌بر موارد ذکرشده، برخی از بیماری‌ها و اختلالات نیز موجب اسپاسم و انقباض غیرارادی عضلات می‌شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• ام‌اس (مولتیپل اسکلروزیس)
• دیسروفی عضلانی (تحلیل رفتن عضلات)
• لوپوس (حمله سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خودی)
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (بیماری عصبی)
• دیستونی (انقباض غیرعادی عضلات)
• استفاده از داروهای ضدافسردگی
• سیگار کشیدن
• مصرف بیش‌ازحد کافئین
• آسیب دیدن عضلات
  

علائم گرفتگی عضلات

اسپاسم عضلانی مانند احساس وجود بخیه دردناک است. گاهی هنگام ابتلا به آن، احساس لرزش جسمی سخت را در زیر پوست خود دارید. اسپاسم عضلات غیرارادی است و برای بهبودی به درمان مناسب و زمان کافی نیاز دارد. این عارضه بیشتر در افراد مسن و ورزشکاران به چشم می‌خورد.
گرفتگی عضلات گاهی خفیف و گاهی حاد است. عضله گرفته ممکن است در هنگام لمس سخت‌تر از حالت عادی شود یا تکان بخورد. اسپاسم به‌طور معمول از چند ثانیه تا 15 دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و معمولاً چندین بار تکرار می‌شود.
درصورت شدید بودن اسپاسم عضلانی و بی‌نتیجه بودن درمان، حتماً با پزشک مشورت کنید؛ زیرا گاهی دلیل بروز آن بیماری‌های زمینه‌ای هستند.

نحوه تشخیص گرفتگی عضلات

گرفتگی عضلات اغلب بی‌ضرر است و نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. بااین‌حال، اگر مبتلا به گرفتگی شدید و طولانی‌مدت عضلات هستید باید به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا شاید نشانه‌ای از وجود بیماری زمینه‌ای در شما باشد.
پزشک برای تشخیص علت گرفتگی عضلات، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سؤالات زیر را از شما می‌پرسد:

- گرفتگی عضلات شما هر چند وقت یک‌بار اتفاق میفتد؟
- کدام عضلات شما دچار گرفتگی می‌شوند؟
- آیا داروی خاصی مصرف می‌کنید؟
- آیا مشروب می‌خورید؟
-عادات ورزشی شما چیست؟
-روزانه چقدر مایعات می‌نوشید؟

علاوه‌بر این، برای بررسی سطح پتاسیم و کلسیم خون، عملکرد کلیه و تیروئید آزمایش خون تجویز می‌کند.
درمواقعی احتمال دارد پزشک برای اندازه‌گیری فعالیت عضلانی و بررسی ناهنجاری‌های عضلانی آزمایش الکترومیوگرافی تجویز کند.
به‌منظور تصویربرداری از نخاع نیز از آزمایش ام‌آر‌آی استفاده می‌کند.

درمان گرفتگی عضلات

گاهی اسپاسم عضلانی هنگام ورزش، نشستن یا حتی در نیمه‌های شب اتفاق میفتد. بااینکه درمانی فوری برای آن وجود ندارد، اقدامات زیر می‌توانند برای از بین بردن اسپاسم به شما کمک کنند:

• کشیدن ناحیه آسیب‌دیده
• ماساژ ناحیه آسیب‌دیده با دست یا غلتک
• ایستادن و قدم زدن
• استفاده از کیسه یخ، پد گرم‌کننده یا حمام گرم
• مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن
• مصرف روزانه ویتامین ب12

پیشگیری از گرفتگی عضلات

گرفتگی عضلات می‌تواند در هر عضله‌ بدن ایجاد شود. بااینکه بسیاری از اسپاسم‌های عضلانی بی‌ضرر هستند، گاهی درصورت بی‌توجه بودن به آن‌ها مشکلات متعددی برای بیمار به وجود می‌آورند.

در ادامه برخی از روش‌های پیشگیری از این عارضه را شرح می‌دهیم:

• نوشیدن روزانه 8 لیوان آب: به‌گفته متخصصان، کمبود آب بدن باعث گرفتگی عضلات می‌شود. نوشیدن مایعات کافی برای افراد ورزشکار فواید زیادی دارد.
• مصرف سدیم و پتاسیم: کمبود سدیم و پتاسیم در بدن باعث گرفتگی عضلات می‌شود. بنابراین این مواد را در رژیم غذایی خود بگنجانید. ازطرفی مصرف منیزیم، زینک، ویتامین ب، ای و دی می‌تواند احتمال گرفتگی عضلات را کمتر کند.
• گرم کردن بدن قبل از ورزش: قبل از ورزش کردن حتماً بدن خود را گرم کرده و بعد از ورزش با انجام حرکات کششی، آن را سرد کنید.
• داشتن برنامه ورزشی مناسب و منظم: با ورزش می‌توانید عضلات خود را تقویت کنید و خطر اسپاسم عضلانی را تا حد زیادی کاهش دهید.
• قرار دادن بدن در وضعیت درست: به وضعیت بدنی خود در هنگام خوابیدن و نشستن بیشتر توجه کنید و آن را به درست‌ترین حالت ممکن قرار دهید.
• حفظ تناسب اندام: اضافه وزن، فشار واردشده به عضلات را تشدید می‌کند.
• کاهش مصرف کافئین: کافئین مانع از جذب برخی مواد مغذی و الکترولیت‌ها می‌شود.

رژیم غذایی مناسب برای کنترل گرفتگی عضلات

همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز گرفتگی عضلات، کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی سرشار از کلسیم، سدیم، پتاسیم و منیزیم است و درصورت کمبود آن‌ها در جریان خون، گرفتگی عضلات رخ می‌دهد.

برای جلوگیری از ابتلا به گرفتگی عضلات می‌توانید موادغذایی زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:

• نان‌ها و غلات سرشار از فیبر
• لبنیات به‌دلیل داشتن پروتئین و کلسیم زیاد و ویتامین ب2
• گوشت‌ و ماهی حاوی پروتئین و آهن هستند و عدم مصرف‌شان سبب کمبود ویتامین ب12، ضعیف شدن عضلات و کم‌خونی می‌شود.
• میوه‌ها و سبزیجات به‌دلیل داشتن ویتامین و فیبر کافی

کاهش گرفتگی عضلات با ماساژ

بعد از فهمیدن علت گرفتگی عضلات خود، می‌توانید از ماساژ برای کاهش و بهبود آن استفاده کنید. رایج‌ترین ماساژها برای کاهش گرفتگی عضلات به شرح زیر هستند:

ماساژ عمیق بافت (دیپ‌تیشو)

ماساژ عمیق بافت تأثیر بسیار خوبی بر روی کاهش گرفتگی عضلات دارد. این ماساژ باعث تسکین تنش بدن و درنتیجه کاهش اسپاسم عضلانی می‌شود.

ماساژ اصلاح‌کننده

ماساژ اصلاح‌کننده بر روی کاهش اسپاسم عضلات تمرکز می‌کند و موجب آرامش جسمی و ذهنی فرد مبتلا می‌شود. در بیشتر موارد، علت گرفتگی عضلات، خستگی است. این ماساژ با کشش ماهیچه، افزایش جریان لنفاوی و ایجاد آرامش عضلانی، خستگی را از بین می‌برد.
درواقع افزایش جریان لنفاوی، مواد زائد را از عضله خارج می‌کند و باعث از بین رفتن خستگی می‌شود. حذف این مواد زائد ازطریق ماساژ اصلاح‌کننده، به کاهش گرفتگی عضلات کمک می‌کند.

ماساژ سوئدی

ماساژ سوئدی با ایجاد اصطکاک بین پوست و انگشتان باعث افزایش گردش خون در ناحیه گرفتگی می‌شود.
در اکثر اوقات، علت گرفتگی عضلات کمبود گردش خون است. گردش خون ضعیف باعث تولید مواد زائد، کمبود اکسیژن و مواد مغذی لازم برای سلامت عضله می‌شود.

کلام پایانی
اسپاسم عضلانی در افراد می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این حالت معمولاً هنگام راه رفتن، نشستن، انجام ورزش یا خواب بروز می‌کند. برخی از افراد مستعد اسپاسم عضلانی هستند و به‌طور منظم و با هرگونه فعالیت بدنی دچار آن می‌شوند.
هیچ قرص یا تزریقی برای تسکین فوری اسپاسم عضلات وجود ندارد. بنابراین بهترین اقدام هنگام مواجهه با آن، ماساژ عضله آسیب‌دیده است. اگر اسپاسم در پای شما اتفاق افتاد، برخیزید، راه بروید و از یخ یا حمام گرم استفاده کنید.
در موارد شدیدِ گرفتگی عضلات و بی‌نتیجه بودن روش‌های درمانی ذکرشده، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از پیشروی بیماری خود جلوگیری کنید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

علیرضا امین جواهری، جراح و متخصص ارتوپدی

physio.co.uk

healthline.com

ترمیم دندان چیست؟ معرفی انواع روش ها

احتمال پوسیدگی یا شکستن دندان ها برای هر فردی در هر سنی امکان دارد، ضربات و صدمات حاصل از خوردن غذاهای سفت، تصادف، سقوط، زمین خوردن، آسیب های ورزشی حاصل از ضربات مشت، و... ضرورت ترمیم دندان را جلوه گر می نماید. بنابراین ترمیم دندان یکی از آشنا ترین نوع درمان دندان های پوسیده است که هر فردی در طول زندگی خود با آن برخورد می کند.

زمانی که دندان شما پوسیده می شود، دندانپزشک برای درمان آن بخش های پوسیده و عفونی شده را تخلیه می کند و سپس دندان پوسیده شده را با مواد مخصوص پر می کند. برای پر کردن دندان های پوسیده می توان از انواع مواد ترمیمی استفاده نمود. دو ماده ترمیمی بسیار متداول که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می گیرد، کامپوزیت سفید رنگ و آمالگام نقره ای رنگ می باشد. به لطف انواع روش های ترمیم دندان، گزینه های متعددی برای بهبود دندان های پوسیده، خراب و شکسته وجود دارد. به لطف روش درمانی ترمیم کردن دندان، شما می توانید لبخند بسیار زیبایی داشته باشید.

چه زمانی نیاز به ترمیم دندان است؟

متخصص دندانپزشک برای اینکه متوجه شود که دندان شما پوسیده شده است یا نه و اینکه آیا نیاز به پرکردن دندان دارید یا خیر، از روش های زیادی استفاده می کنند و برای برخی از افراد که نیاز به سفید کردن دندان (یا اصطلاحا بلیچینگ) دارند، استفاده می نمایند.

روش های معاینه برای ترمیم دندان پوسیده شده

معاینه ظاهری دندان

بعضی از نقاط دندان که تغییر رنگ پیدا کرده است، نشان دهنده پوسیده شدن می باشند، اما همه تغییر رنگ ها به معنای پوسیدگی نیستند. دندانپزشک متخصص از یک وسیله فلزی نوک تیز به نام اکسپلورر برای پیدا کردن پوسیدگی احتمالی استفاده می کند. مینای دندانی که سالم باشد، سفت است و فشار این ابزار فلزی را تحمل می کند. اگر دندان پوسیده باشد، مینای دندان نرم تر می باشد. این وسیله فلزی کمی به مینای پوسیده می چسبد. فشار آوردن بیش از حد با ابزار اکسپلورر باعث وارد شدن آسیب به دندانی که سالم است می شود. این ابزار همچنین ممکن است باعث شود که باکتری را گسترش دهد و باعث پوسیدگی دندان های دیگر شود.

رنگ مخصوص تشخیص پوسیدگی

این رنگ را روی دندان ها می ریزند و این رنگ خاصیتی دارد که تنها به بخش های پوسیده دندان می چسبد.

تصویر برداری با اشعه ایکس

تصاویری که با استفاده از اشعه ایکس گرفته می شود می توانند پوسیدگی که در مینا در کناره های دندان ها، در جایی که دندان ها به هم می رسند و همچنین در عاج دندان که زیر مینای دندان قرار دارد را نشان دهند. این تصاویر اغلب برای تشخیص پوسیدگی های کوچک در قسمت های بالایی دندان چندان دقیق نیستند. مواد پر کردن دندان یا ترمیم دندان که بر روی دندان ها قرار گرفته اند نیز خود باعث می شوند که پوسیدگی دندان مشخص نشوند.

مشخص کردن پوسیدگی با استفاده از فلورسانس لیزر

در این روش تغییرات ناشی از پوسیدگی مورد محاسبه قرار گرفته می شود. این روش مخصوصا برای حفره ها و شکاف های سطوح بالایی دندان های آسیاب مناسب است. پوسیدگی تنها دلیل پر کردن دندان نیست. دلایل دیگری که مستلزم این نوع ترمیم دندان می باشد از قرار زیر می باشند:
– دندان شکسته و ترک خورده
– فرسوده شدن دندان در اثر دندان قروچه
– استفاده از دندان برای باز کردن خوراکی ها، وسایل

ترمیم دندان شیری کودکان

یکی از خدماتی که برای دندان های کودکان انجام می شود همین ترمیم دندان شیری می باشد. البته برای اطلاعات بیشتر در مورد خدمات دندانپزشکی کودکانبه مطلبی که تحت عنوان خدمات دندانپزشکی کودکان منتشر شده است، مراجعه نمایید. بسیاری از مواقع ما به یک دو راهی درباره لزوم پر کردن دندان برای درمان پوسیدگی های ایجاد شده بر روی دندان های شیری و کاشت ایمپلنت دندان کودکان میرسیم. در این مواقع والدین اغلب فکر می کنند با توجه به این که دندان های شیری موقت هستند، می توان آنها را به راحتی کشید.

دندان های اولیه یا همان دندان های شیری نقش بسیار مهمی در زندگی کودک دارد و می تواند فضای مناسب برای رشد دندان های دائمی در دهان را حفظ کند. اگر دندان شیری کودک قبل از رویش دندان دائمی کشیده شود، دندان های کناری آن از محل صحیح خود حرکت کرده و فضای خالی که به خاطر کشیده شدن دندان ایجاد شده است را پر می کنند. این موضوع باعث ایجاد مشکلات جدی برای رشد دندان های دائمی و جوانه زدن آنها در دهان می شود و ممکن است در آینده نیاز مبرمی به ارتودنسی دندان پیدا شود. به این ترتیب دندان های شیری باید به عنوان راهنما برای ایجاد مسیر رشد مناسب برای رشد دندان های دائمی در دهان کودک وجود داشته باشند تا در آینده نیاز به درمان های دیگر و البته هزینه بر تر نسیبت به ترمیم دندان پیدا نشود.

روش های ترمیم دندان پوسیده

روش اول: ترمیم مستقیم

در این روش ترمیم، در جلسه اول پوسیدگی دندان برداشته شده و دندان برای ترمیم آماده می شود. دندانپزشک گزینه های بسیار زیادی برای پر کردن و ترمیم دندان پوسیده دارد. برای نمونه گلاس یا رزین اینومر برای پر کردن قسمت های نزدیک ریشه و یا مناطقی که تحت فشار زیاد نیستند، مورد استفاده قرار می گیرد.

روش دوم: ترمیم غیر مستقیم

در روش ترمیم غیر مستقیم، در یک جلسه دندان تراش خورده، پوسیدگی خارج می شود بعد قالبی از دندان تهیه می کنند. ماده ترمیمی در لابراتوار ساخته می شود و در جلسه دیگری در دهان بیمار قرار می گیرد و به داخل دندان چسبیده می شود.مواد ترمیمی گاهی در تاج دندان قرار می گیرند و قسمتی از دندان را پر می کنند که فشار جویدن را تحمل می کند و باید از مواد مقاومتری استفاده شود. اما گاهی این مواد برای حفره های درونی دندان استفاده می شود و می توان فلز طلا، سرامیک و یا رزین را بکاربرد.

فرآیند و مراحل پر کردن دندان

پزشک دندانپزشک در ابتدا دندان و ناحیه اطراف را برای ترمیم قسمت آسیب‌ دیده آماده و تراش می‌دهد. پوسیدگی یا آسیب‌دیدگی با لیزر یا هندپیس دندانپزشکی برداشته شده و جرم‌گیری این ناحیه برای پاک سازی از باکتری‌ها یا ذرات باقیمانده پیش از تکمیل ترمیم انجام می‌شود.

برای پر کردن دندان با کامپوزیت ابتدا می بایست دندان پوسیده را ایزوله نمود. ایزوله کردن دندان پوسیده در ترمیم با کامپوزیت به این دلیل بسیار مهم است که اجازه نمی‌دهد رطوبت درمان باندینگ را با اختلال مواجه کند. دندانپزشک در باندینگ لایه‌های چسب و سپس ماده کامپوزیت را روی دندان می‌زند و آن را با تابش نور مخصوص خشک و سفت می‌کند. این نوع درمان زیبایی خاص خود را به همراه دارد.

انواع مواد برای پر کردن و ترمیم دندان

آمالگام

آمالگام یکی از قدیمی ترین موادی می باشد که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل رنگ نقره‌ای که دارد به سادگی تشخیص داده می شود. ماده آمالگام ترکیبی از چند نوع فلز چون: نقره، جیوه و قلع می باشد. از آنجایی که جیوه موجود در ماده آمالگام سمی است، این ماده کم کم دارد از رده خارج می شود.

با این حال آمالگام هنوز یکی از ارزان‌ترین و مقاوم‌ترین مواد برای پر کردن دندان است ولی به علت تیره رنگ شدن آن به مرور زمان، طرفداران زیادی ندارد و بیشتر مواقع از مواد دیگر استفاده می شود. به علاوه برای استفاده از آمالگام باید بخش سالم دندان نیز تراشیده شود تا بتوان ماده را به خوبی به دندان چسباند. همچنین چون آمالگام از فلز ساخته می‌شود، احتمال بروز حساسیت به سرما و گرما و ایجاد جریان ضعیف الکتریکی هنگام برخورد با مواد آلمینیومی را نیز به دنبال دارد.

مراحل پر کردن دندان با ماده آمالگام

• در ابتدا برای پر کردن دندان با ماده آمالگام ابتدا دندان دریل می شود تا بقسمت هایی که پوسیده شده اند، خارج شود.
• سپس دندانپزشک ترکیب آمالگام را آماده می کند.
• آمالگام روی دندان قرار داده و شکل دهی می شود تا سطوح و انحنا های آن همانند دندان طبیعی باشد.
• مواد آمالگام روی دندان به سرعت سفت و خشک می شود.

آیا جیوه موجود در آمالگام ضرر ندارد؟

همان طور که قبلا اشاره کردیم جیوه موجود در آمالگام سمی است ولی با این وجود شواهد علمی فراوانی نشان می دهند که آمالگام خطری برای سلامتی ایجاد نمی کند. بر اساس همین تحقیقات علمی سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا (FDA) پر کننده آمالگام را برای کودکان بالای 6 سال و بزرگسالان بی خطر و ایمن دانسته است. در واقع تحقیقات علمی بسیار زیادی که توسط FDA انجام شده است، هیچ ارتباطی بین استفاده از آمالگام و بروز مشکلاتی در سلامتی نشان نداده است. اما دستگاه عصبی جنین و کودکان کم سن ممکن است در مقابل تاثیر نوروتوکسینی (سم عصبی) بخار جیوه موجود در آمالگام حساس تر باشند. داده های بسیار محدودی در مورد تاثیر بلند مدت استفاده از آمالگام در زنان باردار و جنین در حال رشد آنها وجود دارد. به همین علت در چنین مواردی تصمیم گیری بر عهده دندانپزشک است که آیا زنان باردار می توانند از این مواد استفاده کنند یا خیر.

چرا با وجود سمی بود جیوه از این عنصر در آمالگام پر کننده دندان استفاده می شود؟

علت استفاده کردن از عنصر جیوه در آمالگام، پیوندی است که قادر است بین ذرات آلیاژ و جیوه برقرار می کند. این پیوند باعث استحکام، دوام و سختی آمالگام می شود.

کامپوزیت

یکی دیگر از موادی که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار گرفته می شود، کامپوزیت است. کامپوزیت ظاهری شبیه به دندان طبیعی ایجاد می‌کند و بر خلاف ماده آمالگام در صورت استفاده از این ماده نیازی نیست که بخش سالم دندان برای چسبیده شدن بهتر ماده کامپوزیت تراشیده شود. کامپوزیت برخلاف آمالگام که به مرور زمان تیره می شود، دچار خوردگی یا تغییر رنگ نمی‌شود. چسباندن این ماده به دندان آن را مقاوم‌تر می‌کند و انتخابی مناسب برای ترمیم پوسیدگی‌های کوچک به شمار می‌آید.

اما شاید مهمترین نقطه ضعفی که کامپوزیت دارد این است که برای ترمیم پوسیدگی‌های بزرگ توصیه نمی شود چرا که هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر از آمالگام می باشد. از این گذشته پر کردن دندان با کامپوزیت زمان بیشتری می‌برد و این ماده در برابر لک شدن با چای و قهوه آسیب‌پذیرتر است. ولی به هر حال معمولا برای دندان های جلویی که هنگام لبخند زدن آن دندان معلوم می شود از ماده کامپوزین استفاده می شود.

مراحل و نحوه پر کردن دندان با ماده کامپوزیت

– متخصص دندانپزشک ابتدا دندان تحت درمان را ایزوله می کند تا بزاق به آن راه نداشته باشد و دندان خشک باقی بماند.
– سپس با استفاده از دریل دندانپزشکی قسمت هایی که پوسیده و عفونی شده اند، برداشته می شوند.
– رزین کامپوزیت به صورت لایه لایه در فضای خالی ایجاد شده قرار گرفته می شود تا دندان پر شود.
– نور مخصوصی آبی رنگ به هر لایه از مواد پر شده تابانده می شود تا ماده کامپوزیت سفت شود.
– پس از این که دندان کاملا پر شد، رزین کامپوزیت شکل دهی می شود تا سطوح و انحناهای آن کاملا مشابه دندان طبیعی شود.
– برای پر کردن دندان با کامپوزیت باید مدت بیشتری روی صندلی دندانپزشکی بنشینید.

یکی از دلایلی که برای پر کردن دندان از ماده کامپوزیت استفاده می شود این است که در مقایسه با آمالگام بخش کمتری از دندان سالم تراشیده می شود بنابراین استفاده از ماده کامپوزیت بهتر است. علاوه بر این پیوند قوی با دندان برقرار می کند و می تواند فشاری که هنگام جویدن بر آن وارد می شود را به خوبی تحمل کند. کامپوزیت از ساختار دندان نیز پشتیبانی می کند چرا که دندان را در مقابل دمای خیلی سرد و خیلی گرم عایق می سازد.

برای پر کردن و ترمیم دندان ماده آمالگام بهتر است یا ماده کامپوزیت؟

مزایای پر کردن دندان با آمالگام

• استحکام ماده آمالگام بیشتر از ماده کامپوزیت است بنابراین برای دندان های عقبی که فشار زیادی نسبت به دندان های جلویی تحمل می کنند، مناسب تر است.
• اگر مسئله هزینه پر کردن دندان است، آمالگام کم هزینه تر نسبت به کامپوزیت است.
• پر کردن دندان با آمالگام سریعتر از کامپوزیت است.
• در مورد سمی بودن ماده آمالگام نگران نباشید شواهد اثبات شده نشان می دهد که آمالگام بی خطر است.
• کار با آمالگام برای دندانپزشک آسان تر از مواد دیگر است.
• برای پر کردن دندان با کامپوزیت باید بتوان دندان را ایزوله کرده و خشک نگه داشت. در نواحی که خشک نگه داشتن دندان دشوار باشد مانند دندانهای عقبی و پوسیدگی های زیر مرز لثه، معمولا آمالگام ترجیح داده می شود.
• آمالگام دوام و طول عمر بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد.

مزایای پر کردن دندان با کامپوزیت

• چون این مواد همرنگ دندان(ماده سفید) است نسبت به آمالگام که تیره رنگ است از زیبایی بیشتری برخوردار است.
• برای پر کردن دندان با کامپوزیت نیاز کمتری به تراشیدن و دریل کردن دندان است و بخش بیشتری از ساختار طبیعی دندان حفظ می شود.
• با کمک نور مخصوصی مواد ترمیمی ظرف چند ثانیه سفت و مستحکم می شود.
• این مواد پیوند بسیار محکمی با دندان برقرار می کنند که به محافظت از دندان در مقابل شکستن کمک می کند.
• شکل دهی به مواد کامپوزیتی برای دندانپزشک بسیار راحت تر است در نتیجه شکل نهایی آن خیلی بیشتر شبیه به دندان واقعی خواهد بود.
• برخی افراد ممکن است به آمالگام آلرژی نشان دهند، اما واکنش آلرژی به کامپوزیت دندانمشاهده نشده است.
• کامپوزیت عایق حرارتی است و گرما و سرما را منتقل نمی کند. از آنجایی که آمالگام فلز است رسانای خوبی برای انتقال دما می باشد. به خصوص در مواردی که پر شدگی زیاد باشد، تجربه حساسیت دندان به سرما و گرما متداول است. در بیشتر موارد حساسیت دندان پس از چند روز یا چند هفته کاهش پیدا می کند اما در برخی افراد تا آخر این حساسیت باقی می ماند به خصوص هنگامی که دندان در معرض سرما قرار می گیرد.
• مواد ترمیمی کامپوزیت امکان انواع ترمیمهای دندانی را فراهم کرده اند و در بسیاری از مواقع به جای تعویض مواد ترمیمی، می توان تنها بخش آسیب دیده دندان را پر کرد چرا که مواد جدید کامپوزیت هم به دندان خوب می چسبند هم به پر شدگی پیشین.

سرامیک

از دو ماده آمالگام و کامپوزیت معمولا برای پر کردن دندان ها استفاده می شود ولی از مواد دیگری همچون سرامیک هم برای پر کردن دندان استفاده می شود. سرامیک یا چینی (پرسلن) ماده‌ای می باشد که برخلاف آمالگام یا کامپوزیت به دندان چسبانده نمی‌شود. این ماده در لابراتوار دندانپزشکی به شیوه ای تهیه می‌شود که به خوبی بخش های پوسیده را پوشش می دهد. از آنجایی که این ماده ظاهری شبیه به دندان طبیعی را ایجاد می‌کند، همانند کامپوزیت مشخص نیست که دندان پر شده است.

اما یکی از دلایلی که از سرامیک کمتر در پر کردن دندان استفاده می شود این است که پر کردن دندان با سرامیک گران‌تر از پر کردن دندان با آمالگام یا کامپوزیت است. دلیل دیگر این است که به دلیل ماهیت حجیم آن در مقایسه با پر کردن با آمالگام بخش بیشتری از دندان سالم باید تراشیده شود.

طلا

طلا گران‌ترین ماده برای پر کردن دندان می باشد و تنها زمانی به کار برده می‌شود که استحکام بسیار بالا مورد نظر باشد. ترمیم طلایی مشابه ترمیم سرامیکی در لابراتوار آماده می‌شود و به افرادی پیشنهاد می‌شود که می‌خواهند پرکردگی مقاوم در برابر تغییر رنگ و خوردگی داشته باشند. طلا اجازه نمی‌دهد آب دهان، باکتری و ذرات غذا طلا در سوراخ ناشی از پوسیدگی نفوذ کنند. معایب پر کردن با طلا هم نسبت به سایر مواد کاملا مشخص است، این انتخاب هزینه سنگینی دارد و رنگ زرین آن کاملاً مشخص است.

اینله اونله

اینله اونله راه‌حلی بین پر کردن و روکش است و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که پر کردن کافی نباشد و برای قرار دادن روکش کشیدن یک یا چند دندان سالم ضروری باشد. اینله اونله دوام و معمولاً ماندگاری بیشتری از پرکردگی دارد. اینله اونله معمولاً از طلا یا سرامیک ساخته می‌شود، نوع سرامیکی به دلیل همرنگ دندان بودن برای ترمیم دندان‌های جلویی کاربرد بیشتری دارد.

از دندان‌ها قالب گرفته می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اینله اونله کاملاً اندازه حفره پوسیدگی است؛ بنابراین لازم است بیمار دو بار به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کند. تا زمان آماده شدن اینله اونله از پرکردگی موقت استفاده می‌شود. اندازه بودن ترمیم در جلسه دوم، پس از تزریق بی‌حسی موضعی بررسی می‌شود.

پر کردن موقت

پس از انجام مرحله اول عصب‌کشی همان درمان ریشه دندان تا زمانی که دندان دردش کاهش یابد و همچنین پس از آماده‌سازی و تراش دادن دندان برای اینله تا زمان تهیه ترمیم و روکش چینی یا طلا، دندانپزشک دندان را به منظور محافظت از آن به طور موقت پر می‌کند که اصطلاحا به این عما هم پانسمان کردن گفته می شود. مواد مخصوص پر کردن موقت دندان در شرایط اورژانسی نیز به کار برده می‌شود تا ابتدا آسیب‌دیدگی‌های جدی‌تر درمان شود و سپس دندان پر شود. به علاوه ممکن است بیمارانی که مدت‌ها تحت درمان بیماری‌های مختلف بوده‌اند و ضعیف شده‌اند، نتوانند پر کردن دائم را تحمل کنند.

بهترین ماده برای پر کردن دندان چیست؟

قبل از اینکه بفهمید که برای پر کردن دندان بهترین ماده چیست باید چند نکته مهم در نظر گرفته شود.

1- بزرگی حفره دندانی که قرار است پر شود

به خاطر استحکام بیشتر آمالگام، در مواردی که اندازه حفره در دندانهای عقبی که فشار زیادی را تحمل می کنند زیاد باشد برای پر کردن آن آمالگام توصیه می شود. با این حال با پیشرفتهای اخیر در ساخت رزین کامپوزیت دندان ممکن است این موضوع اهمیت چندانی نداشته باشد. برخی پژوهشهای اخیر تفاوت جزئی بین عملکرد آمالگام و کامپوزیت در پر شدگی های بزرگ را گزارش کرده اند. با این حال پژوهشی در سال 2010 که نرخ پایینی برای عدم موفقیت پر کردگی کامپوزیت گزارش کرده بود، در شرایطی که ترمیم زیادی در دندان لازم بود دوام آمالگام را بهتر گزارش کرد. در مواردی که ناحیه ترمیم کوچک باشد به خصوص اگر در نواحی از دندان باشد که تحت فشار زیادی قرار ندارد، نیروی بسیار کمتری به مواد ترمیمی وارد می شود بنابراین از این لحاظ آمالگام یا کامپوزیت تفاوتی نمی کند.

2- قرار گیری در معرض فشار زیاد

یکی از عوامل اصلی عدم موفقیت ترمیم های دندانی ترک خوردن و شکستن است. به همین علت در مواردی که نیروی بیش از حد معمول به مواد ترمیمی وارد می شود استفاده از کامپوزیت توصیه نمی شود. مثلا در بیمارانی که عادت بهم فشردن دندانها یا دندان قروچه دارند آمالگام مناسب تر است. در پژوهشی که در سال 2015 منتشر شد علت اصلی عدم موفقیت ترمیمهای کامپوزیتی شکستن ترمیم گزارش شده است.

3- احتمال پوسیدگی مجدد دندان

در برخی افراد به دلایل مختلف احتمال پوسیدگی مجدد دندان زیاد است. در چنین شرایطی وجود درز و حفره مانند وجود فاصله بسیار کم بین دندان و مواد پر کننده می تواند کمک زیادی به تجمع پلاک و باکتریهای عامل پوسیدگی دندان نماید. آمالگام دندان ماهیتا مهر و موم شونده است. به این صورت که تغییراتی در خود فلز رخ می دهد که هر گونه فضای میکروسکپی موجود بین مواد ترمیمی و دندان را پر می کند. اما در ترمیمهای چسبانده شده (باندینگ) مانند کامپوزیت، هنگام تابانیدن نور مخصوص کمی انقباض رخ می دهد. بنابراین حتی اگر کامپوزیت تنگاتنگ به دندان چسبیده باشد، باز هم ممکن است کمی انقباض یافته و احتمالا فاصله میکروسکپی بین دندان و مواد ترمیمی ایجاد شود. در مقاله 2015 بِک، پوسیدگی مجدد دندان دومین عامل اصلی عدم موفقیت ترمیمهای کامپوزیتی گزارش شد.

4- در معرض دید بودن ترمیم

کامپوزیت همرنگ دندان است و هنگام صحبت کردن یا خندیدن اگر دندان ترمیم شده با کامپوزیت در معرض دید قرار بگیرد هیچ کسی متوجه آن نمی شود چرا که هیچ تفاوتی با دندان طبیعی ندارد. بنابراین تردیدی نیست که پر کردن دندان با کامپوزیت بسیار مطلوب تر و مورد پسند تر است. به خصوص در نواحی که دندان ترمیم شده در معرض دید قرار دارد زیبایی آن اهمیت بسزایی پیدا می کند. آمالگام تفاوت رنگ قابل توجهی با رنگ بخش طبیعی دندان که آن را احاطه کرده است دارد بنابراین توجه ها را به خود جلب می کند.

5- آلرژی به فلز

آلرژی به فلز موجود در آمالگام در موارد نادر گزارش شده است. در این افراد استفاده از مواد ترمیمی کامپوزیت تنها راه درمان است. در تحقیقات صورت گرفته کمتر از صد مورد واکنش آلرژی به آمالگام دندان مشاهده شده است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: کلینیک دندانپزشکی مبین، صابر علی پور

فک نرمال باعث زیبایی چهره، ارتباطات جذاب وبیان سلیس واژگان،پرهیز ازمشکلات گوارشی خواهد شد.

عقب بودن فک پایین، دلایل و روش‌های درمان

عقب بودن فک پایین یک مشکل اسکلتی فکی است که شیوع بالایی در بین افراد جامعه دارد. در این ناهنجاری فک پایین نسبت به فک بالا عقب‌تر قرار گرفته است. در اغلب بیمارانی که دچار عارضه عقب بودن فک پایین هستند، یک اورجت دندانی محسوس نیز مشاهده می‌شود. یعنی فاصله افقی بین دندان‌های جلویی فک بالا و پایین بیشتر از حد نرمال است.

در مقاله پیش رو ناهنجاری عقب بودن فک پایین را مورد بررسی قرار داده و به توضیح علل، علائم و روش‌های درمان آن می‌پردازیم. تا پایان با ما همراه باشید.

ناهنجاری فکی عقب بودن فک پایین

عقب بودن فک پایین که یکی از مشکلات شایع مراجعه کنندگان متقاضی درمان ارتودنسی است، از جمله ناهنجاری‌های فکی کلاس 2 می‌باشد. حدود 20 تا 30 درصد کسانی که برای اصلاح بهم‌ریختگی دندان‌ها و درمان مشکلات فکی به دندانپزشک مراجعه می‌کنند، دچار این ناهنجاری هستند.

این عارضه فکی، تناسب نداشتن و عدم قرارگیری صحیح دندان‌های فک بالا و پایین روی هم عوارض بسیاری از جمله مشکلات تنفسی، گوارشی و شکستگی دندان‌ها را به همراه دارد.

به طور خلاصه عقب بودن فک پایین، زیبایی، اعتماد به نفس و سلامت جسمی افراد را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند کیفیت زندگی آن‌ها را کاهش دهد. از این رو لازم فرد هرچه سریعتر برای تشخیص به موقع و انجام اقدامات درمانی موثر به دندانپزشک مراجعه نماید.

چرا فک پایین عقب‌تر قرار می‌گیرد؟

مهمترین علل عقب بودن فک پایین، وراثت و اختلالات مادرزادی است. اما در برخی موارد افرادی بدون زمینه وراثتی نیز به این مشکل مبتلا می‌شوند. دلیل این امر می‌تواند وارد آمدن ضربه یا تروما به فک باشد. اختلالات مربوط به رشد در دوران جنینی و کودکی که منجر به کوچک بودن فک پایین می‌شود نیز یکی دیگر از دلایل عقب ماندن فک پایین است. برخی افراد نیز به دلیل رفتارهای غلط در کودکی مانند مکیدن انگشت شست به این عارضه دچار می‌شود.

عوارض عقب ماندن فک پایین

اگر مشکل عقب بودن فک پایین بدون توجه رها شود و اقدامات مناسب برای درمان آن انجام نشود، عوارض و مشکلات زیر را به دنبال خواهد داشت:

• اختلال در جویدن غذا و بروز مشکلات گوارشی
• آسیب به لثه‌ها
• بروز مشکلات تنفسی و مشکلات خواب
• پوسیدگی و خرابی دندان‌ها به دلیل عدم امکان تمیز کردن صحیح آن‌ها
• شکستگی و آسیب به دندان‌ها به دلیل تراز نبودن فک‌ها و وارد آمدن فشار اضافه به دندان‌ها

کوچک بودن فک پایین

کوچک بودن فک پایین، هیپوپلازی فک پایین، میکروگناتیا یا میکروگناتسیم به وضعیتی گفته می‌شود که فک پایین فرد نسبت به سایر اجزای صورت بسیار کوچکتر و کوتاه‌تر است.

فرد ممکن است به دلیل برخی شرایط ژنتیکی با مشکل کوچک بودن فک پایین متولد شود یا در طول زندگی به دلایل دیگر به این ناهنجاری مبتلا شود.

این عارضه ممکن است به دلیل تریزومی 13 و 18، پروژریا (پروگریا یا پیری زوردرس) یا سندروم الکل جنینی اتفاق بیفتد.

اگر احساس می‌کنید فک کودک‌تان بسیار کوچک است یا کودک شما در جویدن غذا، نفس کشیدن و صحبت کردن مشکل دارد به متخصص اطفال مراجعه کنید. شرایط ژنتیکی منجر به کوچک ماندن فک پایین بسیار جدی بوده و نیاز به درمان فوری دارند.

تشخیص عقب بودن فک پایین

هنگامی که فرد دچار ناهنجاری عقب بودن فک پایین است لب و دندان‌ها به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند. در نتیجه دندان‌های فک بالا و به طب آن لب بالا جلوتر به نظر می‌رسند. به همین دلیل بسیاری از افرادی که مشکل عقب بودن فک پایین دارند، این مشکل را به صورت جلو بودن فک بالا می‌دانند و به عنوان کسی که دچار ناهنجاری جلو بودن فک بالا است به دندانپزشک مراجعه می‌کنند. زیرا برجستگی دندان‌ها بیشتر از عقب رفتگی آن‌ها توجه افراد را جلب می‌کند.

برای تشخیص نوع مشکل و ناهنجاری فکی بهترین کار مراجعه به دندانپزشک است. دندانپزشک با سنجش ارتباط دو فک بالا و پایین نسبت به هم می‌تواند به خوبی تشخیص دهد که ناهنجاری مربوط به کدام فک است.

عقب بودن فک پایین از سنین کودکی قابل تشخیص است. اما بسیاری از والدین به اشتباه تصور می‌کنند که دلیل آن رویش نامناسب دندان‌ها به سمت داخل دهان است. در حالی که دندان‌های کودک به دلیل مشکل فک پایین به طرز نادرستی رشد کرده و در دهان قرار گرفته‌اند.

بنابراین در صورتی که احساس می‌کنید یکی از فک‌های کودک جلوتر از فک دیگر قرار دارد برای تشخیص دقیق مشکل و درمان زود هنگام به دندانپزشک مراجعه نمایید.

عقب بودن فک پایین در نوزادان

عقب بودن فک پایین در نوزادان به دلیل عدم تکامل سیر رشد آن‌ها است. مسیر رشد انسان‌ها از سر شروع شده و به پا می‌رسد. یعنی در دوره جنینی بخش عمده بدن را سر تشکیل می‌دهد و در خود سر نیز جمجمه حداکثر تکامل را دارد. با افزایش سن اندام‌های انتهایی بدن یعنی دست‌ها و پا و در قسمت سر فک پایین رشد می‌کنند تا با سایر اندام‌ها تناسب پیدا کنند.

علت ابن ایت که هنگام تولد که نوزاد از کانال زایمان عبور می کند ابتدا سر و سپس سایر اندام‌های او از بدن مادر خارج می‌شود. بنابراین اندام‌های دیگر از جمله فک پایین برای اینکه مانع کمتری هنگام زایمان ایجاد کنند، در دوره جنینی کمتر رشد کرده و بعد از تولد رشدشان تکمیل می‌شود. لذا عقب بودن فک پایین در نوزادان امری طبیعی است و با رشد نوزاد اصلاح می‌شود.

درمان عقب بودن فک پایین در روش ها و سنین مختلف

روش درمانی که برای عقب ماندن فک پایین به کار برده می‌شود به عوامل متعددی از قبیل شدت ناهنجاری، سن بیمار، میزان تکامل رشد استخوان فک و سایر مشکلات و ناهنجاری‌های فکی و دندانی بستگی دارد. به همین دلیل طرح درمان برای کودکان و بزرگسالان باهم متفاوت است.

درمان عقب بودن فک پایین در کودکان

اغلب موارد و مشکلات فک و دندان که منجر به عقب ماندن فک بالا می‌شوند در دوره کودکی رخ می‌دهد. عدم رشد کامل هریک از فک‌ها در این دوره یکی از عوامل عقب ماندن فک از جمله عقب ماندگی فک پایین است. نتیجه این ناهنجاری بهم خوردن توازن افقی دندان‌ها و عدم قرارگیری صحیح آن‌ها روی هم است.

از طرفی چون در دوران پیش از بلوغ رشد استخوان‌ها هنوز کامل نشده و امکان تغییر در فرآیند رشد فک‌ها وجود دارد، شانس موفقیت درمان‌های غیر تهاجمی مانند ارتودنسی کودکان بیشتر خواهد بود.

به همین دلیل است که متخصصان ارتودنسی توصیه می‌کنند کودکان در سنین 6 تا 7 سالگی برای اولین ویزیت ارتودنسی به دندانپزشک مراجعه کنند. به این ترتیب در صورت تشخیص عقب بودن فک پایین، فرصت کافی وجود دارد تا پیش از رسیدن به سن بلوغ و تکمیل رشد فک‌ها و دندان‌ها درمان ناهنجاری به شکل موثرتر و ساده‌تر انجام شود.

معمولا برای درمان عقب بودن فک پایین در کودکان از دستگاه فانکشنال ارتودنسی استفاده می‌شود. ارتودنسی فانکشنال علاوه بر مرتب کردن دندان‌های بهم ریخته، وضعیت استخوان‌های فک را بهبود بخشیده و به جلو کشیدن فک در کودکی و سن رشد کمک می‌کند.

درمان عقب بودن فک پایین در بزرگسالان

اصلاح ناهنجاری‌های فک در بزرگسالان و بعد از سن بلوغ به دلیل تکمیل رشد استخوان فک دشوارتر و پرهزینه‌تر خواهد بود. روش‌هایی که برای درمان عقب بودن فک پایین در بزرگسالان استفاده می‌شود عبارتند از:

درمان عقب بودن فک پایین بدون جراحی

تا زمانی که احتمال رشد فک وجود داشته باشد امکان جلو کشیدن فک و درمان عقب بودن فک پایین بدون جراحى وجود دارد. در برخی موارد با وجود گذشتن از سن بلوغ دندانپزشک تشخیص می‌دهد که احتمال رشد فک وجود دارد و برای اصلاح ناهنجاری‌های فک نیازی به جراحی نیست. همچنین در صورتی که ناهنجاری و عقب ماندن فک پایین شدید نباشد، روش‌های غیر از جراحی برای درمان بکار برده می‌شود. از جمله روش‌های درمان عقب بودن فک پایین بدون جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

درمان عقب بودن فک پایین با ارتودنسی

یکی از طرح‌های درمان که برای اصلاح و جلوکشیدن فک پایین عقب رفته در بیماران بزرگسال مورد استفاده قرار می‌گیرد، ارتودنسی کاموفولاژ یا ارتودنسی بدون جراحی فک است. در این روش درمانی متخصص ارتودنسی سعی می‌کند با عقب بردن قوس‌ دندانی فک بالا و جلو آوردن قوس دندانی فک پایین به شکل همزمان، بین دو فک توازن و تناسب برقرار کند. این روش با کشیدن دندان یا بدون کشیدن دندان انجام می‌شود.

روش درمان عقب بودن فک پایین با ارتودنسی تنها در صورتی که عقب ماندگی فک پایین خفیف یا متوسط باشد، نتیجه مطلوب به همراه خواهد داشت.

ارتودنسی فک پایین علاوه بر جلوکشیدن فک پایین برای بهبود عملکرد دهان و دندان‌ها در جویدن و گفتار نیز موثر است. بعد از درمان شما تغییرات قبل و بعد ارتودنسی دندانرا به وضوح احساس خواهید کرد.

درمان با ورزش

برای اطمینان از تاثیر ورزش‌های فک در درمان عقب بودن فک پایین بهتر از با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت نمایید تا ورزش‌های مناسب را به شما توصیه کند.

یکی از ورز‌ش‌هایی که می‌تواند در درمان عقب ماندگی خفیف فک پایین تاثیر داشته باشد این حرکت است:

ابتدا به پشت دراز کشیده و زبان خود را به سقف دهان فشار دهید. با این ورزش ماهیچه‌های جلو گردن فعال می‌شوند. چانه خود را به سمت سینه آورده و سرتان را از زمین جدا کنید. در این مرحله نباید شکم خود را بالا بیاورید. حال دوباره سرتان را به زمین نزدیک کنید. این حرکت را در سه ست 10 تایی تکرار نمایید.

از آنجایی که عضلات درگیر در این حرکت معمولا تحرک زیادی ندارند، این ورزش را به مدت طولانی و با سرعت زیاد انجام ندهید. زیرا باعث کشیدگی عضلات گردن می‌شود.

درمان عقب ماندن فک پایین با روش جراحی فک

اگر ارتودنتیست تشخیص دهد که به علت شدت بالای ناهنجاری روش‌های درمان غیر جراحی نمی‌تواند مشکل عقب ماندن فک پایین را در بیمار رفع نماید، روش جراحی فک (ارتوسرجری) توصیه می‌شود.

در این روش ارتودنتیست با یک برنامه ریزی دقیق درمان ارتودنسی را آغاز می‌کند تا بیمار برای جراحی فک آماده شود. به طور معمول یک سال قبل از جراحی فک، فرد باید تحت درمان ارتودنسی قرار گیرد تا شرایط برای انجام جراحی مهیا شود.

طی عمل جراحی، جراح فک و صورت، فک پایین فرد از زیر پوست برش داده و به صورت کشویی جلو می‌کشد. سپس استخوان فک را در جایگاه صحیح با پیچ تثبیت می‌کند.

پس از ترخیص از بیمارستان و سپری شدن دوره نقاهت، با تایید جراح فک فرد نزد ارتودنتیست باز می‌گردد تا درمان ارتودنسی برای او تکمیل شود.

جراحی فک پایین باعث می‌شود فک در وضعیت صحیح خود قرار گرفته و غبغب زیر گلو بیمار نیز از بین برود. همچنین در صورتی که فرد مشکل آپنه تنفسی داشته باشد، مشکلش رفع خواهد شد.

این جراحی از جمله جراحی‌های ساده فک است که درد آن به اندازه درد جراحی دندان عقل فک پایین توصیف می‌شود.

مشکل عقب بودن چانه

فک پایین علاوه بر تنه فک، استخوان چانه را نیز در بر می‌گیرد. در برخی موارد تنه فک پایین عقب نیست ولی قسمت پایین صورت فرد عقب رفته به نظر می‌آید. در این مواد مشکل عقب بودن چانه وجود دارد.

عمل جلوآوردن چانه بسیار ساده‌تر از جراحی فک پایین است و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. در مورد عقب بودن چانه قسمت استخوانی چانه برش داده شده و جلو آورده می‌شود. پس از تثبیت چانه در جایگاه جدید، فضای بینابینی را با استخوان پر می‌کنند. گاهی نیز نیازی به برش استخوان چانه نیست و عقب بودن چانه با پروتز قابل اصلاح است.

درمان خانگی عقب بودن فک پایین

همانطور که گفته شد مشکل عقب بودن فک پایین یک ناهنجاری شایع است که گاهی با مشکل جلو بودن فک بالا اشتباه گرفته می‌شود. تشخیص و درمان این ناهنجاری نیازمند مراجعه به دندانپزشک و اجرای یک طرح درمانی دقیق است. اگرچه اقداماتی مانند برخی حرکات ورزشی فک ممکن است در درمان این ناهنجاری موثر باشد اما به طور کلی هیچ روش درمان خانگی عقب بودن فک پایین وجود ندارد.

لذا اگر شما یا کودکتان به عارضه عقب ماندن فک پایین دچار هستید و از عوارض آن رنج می‌برید هرچه سریعتر به متخصص ارتودنسی یا جراح فک و صورت مراجعه نمایید.

بهترین سن برای درمان عقب بودن فک پایین

به مرور زمان و با افزایش سن، سرعت رشد فک افزایش یافته و در دوره بلوغ به حداکثر می‌رسد. با تکمیل بلوغ فک پایین حداکثر رشد خود را انجام داده و تنها کمی با تکامل فاصله دارد.

لذا بهترین سن درمان عقب ماندگی فک پایین یک سال قبل از بلوغ است. هر چه اقدامات درمانی در زمان مناسب‌تری انجام شود، احتمال برگشت ناهنجاری و نیاز به درمان و ارتودنسی مجدد کمتر خواهد بود.

بلوغ در دختران و پسران در سنین مختلفی اتفاق می‌افتد حتی در بین دختران و پسران نیز سن بلوغ یکسان نیست. تکمیل قاعدگی در دختران و رویش ریش در پسران نشانه‌هایی از تکمیل بلوغ است.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی ناهنجاری عقب بودن فک پایین و علل ایجاد آن پرداختیم. همچنین روش‌های درمان جراحی و ارتودنسی این عارضه را معرفی کردیم. اگر احساس می‌کنید فک پایین شما با فک بالا تناسب ندارد و در موقعیت عقب‌تری قرار گرفته است، برای تشخیص دقیق نوع ناهنجاری به دندانپزشک مراجعه نمایید.

قبل از رسیدن به سن بلوغ و تکمیل رشد استخوان‌ها این ناهنجاری با ارتودنسی قابل درمان است. اما در بزرگسالان و کسانی که دچار ناهنجاری شدید هستند ممکن است بنا به تشخیص متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت روش جراحی انجام شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: سعید قریشی، متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت

تحقیق و پژوهش رکن توسعه جامعه و محور تعاملات علمی بین محققین در سطح جهان است، بسیاری از دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی بخصوص مقطع دکتری خیلی دوست دارند و مشتاق هستند تا تولیدات علمی آنان حاصل از ارائه تز در اختیار محققین و نشریات معتبر قرار گیرد یا در همایش ها و سمینارها دستاوردهای علمی خود را اطلاع رسانی کنند. دراین مقاله که از سایت ترجمیک اقتباس و برداشت شده است تا شما از فرایند یافتن یک نشریه معتبر و ارسال آن به خوبی آگاهی پیدا کنید با ما در وبلاک دانستنی های پزشکی رضا رحیمی همراه باشید.

راهنمای ارسال مقاله علمی به مجلات معتبر برای محققین

شاید شما هم به دنبال آن باشید که تحقیق ارزشمند خود را با دیگر محققان اشتراک بگذارید و ضریب تاثیر علمی – تحقیقاتی خود را ارتقا بخشید. پس گام‌به‌گام با ما همراه شوید تا تمامی زوایا و جوانب کار را به شما بیآموزیم.

در این مطلب خواهید خواند:

• چه چیزی یک تحقیق علمی است؟
• چرا باید نتایج تحقیق خود را با دیگران به اشتراک بگذارم؟
• چگونه نتایج تحقیق خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم؟
• سه شاخص سنجش اعتبار ژورنال‌های معتبر بین‌المللی از قرار زیر هستند:
• چند تمرین ساده
• چطور مقاله‌مان را با جامعه علمی اشتراک بگذاریم که تاثیر تحقیق ما بیشتر و بیشتر شود؟
• چگونه یک ژورنال را برای انتشار مقاله خود انتخاب کنیم؟
• پس از انتخاب ژورنال هدف چه کنیم؟

چه چیزی یک تحقیق علمی است؟

پیش از پرداختن به اینکه یک تحقیق علمی را چگونه به اشتراک بگذاریم، بهتر است سوال کلی‌تری را مطرح کنیم و ببینیم اصلا به چه چیزی یک مقاله علمییا آکادمیک می‌گوییم. کلیه موارد زیر به شرط نو و به‌روز بودن روش یا نتایج و البته به ترتیب اهمیت، می‌توانند در زمره تحقیقات علمی یا آکادمیک قرار‌گیرند و ارزش اشتراک‌گذاری با جامعه علمی و دانشگاهی را دارند.

• یک تحقیق دکتری
• یک پروژه تحقیقاتی با همکاری مراکز علمی–تحقیقاتی (معمولا این پروژه‌ها در قالب fund و ساپورت‎‌های مالی حمایت می‌شوند و یک طرف اجرای آن، مستقیما یک مرکز علمی–تحقیقاتی است).
• یک پروژه تحقیقاتی در صنعت و یا شرکت‌های خصوصی
• یک پروژه تحقیقاتی شخصی با بنیان علمی توسط محققین مستقل
• یک تحقیق کارشناسی ارشد

اکنون که برخی از مهم‌ترین انواع تحقیقات علمی را شناختیم. اگر شما هم از آن دسته محققینی هستید که در دستنان یکی از انواع مدل‌های تحقیق را دارید و یا سابقا آن را انجام داده‌اید و یا حتی اگر شما یکی از اعضای تیمی بوده‌اید که روی چنین تحقیقاتی کار‌‎ کرده‌ است، به طور اکید پیشنهاد می‌کنیم که شما و همکاران و اساتیدتان، گوهری در دست دارید که اگر پرداخته‌ شود، احتمالا ارزش افزوده‌ای را به رزومه علمی شما اضافه خواهد‌ کرد.

چرا باید نتایج تحقیق خود را با دیگران به اشتراک بگذارم؟

اگر پرسش فوق ذهن شما را به خود مشغول کرده‌است، موارد زیر برخی از مهمترین دلایلی هستند در پاسخ آن می‌توان برشمرد:

• ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
• دفاع پایان‌نامه و گرفتن نمره عالی
• ارتقای رتبه علمی آکادمیک برای اساتید دانشگاهی
• ارتقای رتبه علمی آکادمیک برای محققین فعال در مراکز تحقیقاتی
• ارتقای کیفیت رزومه شخصی محققین مستقل
• ثبت یک ایده یا یافته علمی جدید به نام خود
• ارائه گزارش عملکرد کیفی تحقیقات انجام شده در یک حوزه به حامیان مالی پروژه
• ایجاد فرصت گرفتن حمایت مالی برای پروژه های تحقیقاتی آینده

چگونه نتایج تحقیق خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم؟

راه‌های زیادی برای اشتراک‌گذاری نتایج و دستاوردهای یک تحقیق علمی وجود دارد. برخی از مهمترین این راه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• ارائه در یک کنفرانس، سمینار، کنگره یا نشست علمی داخلی با زبان رسمی کشور مبدا
• ارائه در یک کنفرانس، سمینار، کنگره یا نشست علمی بین‌المللی با زبان بین‌المللی
• چاپ به عنوان یک مقاله در یک ژورنال داخلی با زبان رسمی کشور مبدا
• چاپ به عنوان یک مقاله در یک ژورنال داخلی با زبان بین‌المللی
• چاپ به عنوان یک مقاله در یک ژورنال معتبر خارجی با زبان بین‌المللی
• چاپ به عنوان یک کتاب به زبان مبدا
• چاپ به عنوان یک کتاب به زبان بین‌المللی

بدون شک، هر کدام از روش‌های فوق، مزایا و سختی‌های خود را دارند. شاید ساده باشد که کار تحقیقاتی خود را در یک کنفرانس ملی ارائه کنید و نتایج کار شما به عنوان یک مقاله با زبان مبدا توسط برگزار کنندگان کنفرانس منتشر شود و به تعداد نفرات شرکت‌کننده، چاپ و در اختیار آنها قرار‌گیرد.

حتی ممکن است آنقدر کار شما برای برگزارکنندگان ارزشمند به نظر برسد که از شما برای سخنرانی نیز دعوت شود. اما اگر بخواهید مقاله را به صورت رسمی در یک مجله معتبر منتشر کنید، طبیعتا باید زحمت بیشتری بکشید. فراموش نکنیدحتی چاپ مقاله نیز می‌تواند سختی کم یا زیادی داشته باشد و این کاملا بستگی به مجله‌ای دارد که شما می‌خواهید نتایج کارتان در آن منتشر شود.

انبوهی از مجلات علمی–پژوهشی داخلی وجود دارند که مشتاق انتشار نتایج کارهای تحقیقاتی شما هستند. اما خوب ارزش و اعتبار علمی چاپ مقاله شما در این ژورنال‌های داخلی شاید نزدیک به صفر باشد.

سه شاخص سنجش اعتبار ژورنال‌های معتبر بین‌المللی از قرار زیر هستند:

• ضریب تأثیر (Impact Factor) یا (SJR): شاخصی کمی به منظور سنجش، مقایسه و رتبه‌بندی مجلات علمی بین‌المللی که نمایانگر فراوانی ارجاع‌هایی (citations) است که در طول یک دوره زمانی مشخص به مقالات چاپ شده در یک نشریه داده شده‌است. فراموش نکنید که هرچه ضریب تاثیر بالاتر، اعتبار علمی مجله بیشتر…
• چارک (Quartile): یک ژورنال بر حسب ضریب تاثیرش در یکی از چهار دسته Q1، Q2، Q3 و Q4 قرار می‌گیرند. مجلات رده Q1 معتبرترین مجلات علمی به شمار می‌روند. اگر می‌خواهید مجله‌ای را برای چاپ مقاله تحقیقاتی ارزشمند خود انتخاب کنید که برایتان اعتبار بیآورد، ترجیها Q1 را انتخاب کنید.
• شاخص اچ (H-Index): شاخصی عددی که در پی کمی‌سازی میزان بهره‌وری و تأثیر علمی محققین و ژورنال‌های علمی است. این شاخص با در نظر گرفتن تعداد مقالات بیشتر ارجاع شده افراد یا مجلات و تعداد دفعات استناد‌شدن آن مقالات توسط دیگر محققین و مجلات محاسبه می‌شود. فراموش نکنید که ژورنال با شاخص H-Index بالاتر سبب ارتقایH-Index علمی شما به عنوان نویسنده آن خواهد شد.

در مجموع خوب است تاکید کنیم که هرچه قدر بتوانید مجله معتبرتری را به چاپ مقاله خود ترغیب کنید، اعتبار علمی رزومه شما بالاتر خواهد رفت. مثلا اگر شما دانشجوی ارشد هستید و می‌خواهید برای مقطع دکتری اپلای کنید، اگر مقاله‌ای در ژورنال Q1 با ضریب تاثیر بالا منتشر کرده باشید، شانس بسیار زیادی را برای پذیرش خود خواهید داشت.

چند تمرین ساده

از حالا به بعد اگر می‌خواهید بیشتر یاد بگیرید، گام‌به‌گام روی کلیه لینک‌هایی که معرفی می‌کنیم کلیک کنید و کارهای مطرح ‌شده را دنبال کنید.

آشنایی با مهمترین ناشران علمی جهان

تمرین اول: برای دست‌گرمی و یادگیری بیشتر، از لینک های زیر کمک بگیرید و به وبسایت‌های پنج ناشر مادر و معتبر بین‌المللی که بیش از نیمی از جریان نشریات معتبر علمی دانشگاهی جهان را در اختیار خود دارند، سر‌بزنید. کافی است روی نام آنها کلیک کنید تا به سایت‌های‌شان بروید و کار جستجوی مجلاتی که منتشر می‌کنند را آغاز کنید.

در این وبسایت‌ها، حوزه و زمینه علمی، کاری و تحقیقاتی خود را فیلتر کنید. سپس یک ژورنال را انتخاب و روی نام آن کلیک کنید.

اکنون تاریخچه‌ای در خصوص ژورنال، نام ویراستاران آن (همان کسانی که مقاله‌های ارسالی را بررسی و ارزیابی می‌کنند)، ضریب تاثیر دو ساله و پنج ساله مجله و تعداد دانلود مقالات مجله در سال‌های گذشته و اطلاعات ارزشمند دیگری را در خصوص ارزیابی مجله بدست خواهید‌آورد.

• Reed-Elsevier
• Taylor & Francis
• Wiley-Blackwell
• Springer
• Sage

تمرین دوم: برخی از معتبرترین سایت‌های جهانی در خصوص رتبه‌بندی ژورنال‌های معتبر بین‌المللی به شرح زیر هستند که هر دو توسط Elsevier هدایت می‌شوند. به این وبسایت‌ها سربزنید و زمینه‌های تحقیقاتی خود را جستجو کنید.

• Scimago
• Scopus

در ادامه این مقاله تلاش کرده‌ایم تا نحوه تهیه مقاله و ارسال آن برای یک ژورنال را صرف نظر از داخلی یا خارجی بودن آن به بهترین شکل ممکن به شما آموزش دهیم. امیدواریم این آموزش سبب رشد و ارتقای کیفیت مقالات جامعه علمی کشورمان شود. پس گام به گام، با ما همراه شوید.

چطور مقاله‌مان را با جامعه علمی اشتراک بگذاریم که تاثیر تحقیق ما بیشتر و بیشتر شود؟

گام‌های اصلی در فرآیند ارسال مقاله به شرح موارد زیر هستند:

1. انجام یک تحقیق ارزشمند، نوآورانه و به روز
2. شناسایی مجلات هدف که پتانسیل بالایی برای پذیرش و چاپ مقاله ما دارند.
3. مطالعه دقیق سیستم ارسال مقاله در ژورنال هدف
4. مطالعه دقیق فرمت مورد انتظار ژورنال هدف
5. تنظیم دقیق مقاله مطابق فرمت مورد انتظار ژورنال هدف
6. ارسال مقاله و پیوست‌های آن از طریق مورد تائید ژورنال
7. پیگیری وضعیت مقاله و مکاتبات در دوره داوری
8. پاسخگویی سریع و به موقع در خصوص درخواست‌های داوران و ویراستاران ژورنال
9. در نهایت پذیرش مقاله یا رفتن به مرحله بعد
10. در صورت رد مقاله: اعتراض و درخواست بررسی مجدد یا رفتن سراغ ژورنال با اولویت بعدی

در وبسایت ترجمیک، سابقا در مقاله‌ای با عنوان «راهنمای جامع انتشار مقاله علمی در مجلات معتبر بین‌المللی (فرآیند انتخاب مجله تا نگارش، ارسال، داوری و چاپ مقاله)» به طور مفصل به نکات مقاله‌نویسی برای چاپ در ژورنال‌های معتبر علمی پرداخته‌ایم. برای همین ضمن آنکه افرادی را که سابقا موفق به خواندن این مقاله نشده‌اند به مطالعه آن دعوت می‌کنیم؛ در این متن تلاش خواهیم کرد تا به زوایای پنهان ارسال مقاله به ژورنال بپردازیم و نکات ارزشمندی را در خصوص آن برای شما بیان کنیم.

در این مقاله از مدل انتشارات Elsevierبرای آموزش استفاده کرده‌ایم و مثال‌های ارائه‌شده مربوط به روش ارسال مقالهبرای ژورنال‌های زیرمجموعه این انتشارات است. البته نگران نباشید، با فراگیری این مدل، به راحتی برای تمامی ناشران معتبر دیگر نیز می‌توانید مقاله ارسال کنید زیرا ساختار کلی همه جا یکسان است.

چگونه یک ژورنال را برای انتشار مقاله خود انتخاب کنیم؟

مهمترین پارامترها برای انتخاب ژورنال هدف را می‌توان به صورت زیر برشمرد:

• رشته تحقیق
• زمینه تحقیق
• موضوع تحقیق
• ژورنال‌های محل انتشار مراجع تحقیق
• اعتبار ژورنال (ضریب تاثیر، چارک و شاخص اچ)
• مدت زمان داوری مقاله و مدت زمان احتمالی چاپ مقاله
• نظرات همکاران تحقیق و اساتید مشاور

تمرین سوم: برای یادگیری، بیایید سری به وبسایت Elsevier بزنیم و در بخشجستجو و شناسایی ژورنال هدف، با فیلتر کردن زمینه و رشته خود، و موضوع تحقیقاتی فعلی یا قدیمی‌مان، پیشنهادهای انتشارات Elsevier را برایچاپ مقاله خود بررسی کنیم. اکنون که تعدادی ژورنال به شما معرفی شده است. آنها را بیشتر بررسی کنید.

نکته مهم: Elsevier یکی از پنج ناشر بزرگ جهان و البته یکی از ده‌ها انتشاراتی است که در سراسر جهان در زمینه چاپ ژورنال‌های معتبر علمی فعالیت می‌کنند. اکنون که کار با وبسایت Elsevier را آموختیم، باید بگوییم که بقیه انتشارات‌های بزرگ دیگر هم وبسایت‌ها و پلاتفرم‌های مشابهی دارند که در کلیات یکسان و شاید در جزئیات و طراحی بصری تفاوت‌هایی داشته باشد.

با کمی جستجو به راحتی در آن وبسایت‌ها نیز می‌توانید به اطلاعات مورد نیاز خود برای ارسال مقاله دست پیدا کنید. برخی از مهمترین ناشران بزرگ جهان که در حوزه نشر مقالات علمی فعال هستند، به شرح زیر می‌باشند:

• Reed-Elsevier
• Taylor & Francis
• Wiley-Blackwell
• Springer
• Sage

تمرین چهارم: البته این را هم باید ذکر کنیم که شما می‌توانید از روش‌های نوین یادگیری ماشینی کمک بگیرید و با ابزارهای پیشنهادی، ژورنال مناسب را از سوی انتشارات هدف خود پیدا کنید و مستقیما به سراغ پیشنهادهای پایانی بروید. به طور مثال، ابزار Find a matching journal در وبسایتElsevier با دریافت عنوان، چکیده و کلمات کلیدی مقاله شما، مستقیما تعدادی پیشنهاد مناسب را برای شما ارائه می‌کند و در گام بعدی می‌توانید به بررسی اعتبار این ژورنال‌های پیشنهاد شده بپردازید.

ناشران دیگر نیز چنین ابزاری را در وبسایت خود دارند که به رایگان در اختیار شما قرارداده‌اند. به لینک‌های زیر نیز سربزنید:

• Find journals | Elsevier® JournalFinder
• Springer Journal Suggester
• Find Journal | Wiley
• Taylor & Francis Journal Suggester

پس از انتخاب ژورنال هدف چه کنیم؟

صرف نظر از اینکه ژورنال هدف شما داخلی یا بین‌المللی باشد و حتی صرف نظر از اینکه ضریب تاثیر آن چقدر باشد، تقریبا فرآیند ارسال مقاله در تمامی پلاتفرم‌های مربوط به ژورنال‌ها از یک ساختار کلی پیروی می کند. این ساختار کلی شامل موارد زیر است:

• ورود به وبسایت ژورنال هدف (معمولا بر روی وبسایت انتشارات مادر قرار دارد.)

نکته: سایت‌های انتشارات مادر مانند Elsevier بسیار اهمیت دارند. اطلاعات کلیدی در این مکان برای شما قرارداده‌شده‌است. این وبسایت‌ها در حقیقت درگاهی برای ورود شما به فضایارسال مقاله به ژورنال دلخواه‌تان هم هستند.

• مطالعه دقیق بخش راهنمای نویسندگان

نکته: در وبسایت مادر (مثلا Elsevier)، دنبال کلمه «Guide for Authors» بگردید. معمولا به یک صفحه یا یک فایل pdf هدایت می‌شوید. در آنجا همه چیز درباره اینکه مقاله شما باید چه فرمتی داشته‌باشد، و نکاتی که باید در نظر بگیرید و همین طور روند انتشار مقاله در ژورنال‌های وابسته، به طور کامل نوشته‌شده‌است. شما باید این متن را به دقت بخوانید.

فراموش نکنید: یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین دلایل رد مقالات، نخواندن دقیق این بخش است. اغلب نویسندگان مقاله دقت نمی‌کنند که ممکن است فرمت یک مقاله نکته خاصی داشته‌باشد که رعایت نکردن آن از نظر ویراستاران یک اشتباه بزرگ به حساب بیآید.

بیایید این طور نگاه کنیم که احتمالا ویراستاران در صورت عدم رعایت دقیق فرمت به خودشان خواهند‌گفت: «این فرد که حتی برای مطالعه راهنمای نویسندگان در ژورنال ما زمان نگذاشته، حتما هیچ یک از مقالات ژورنال ما را هم نخوانده و احتمالا هیچ دلیل روشنی هم برای چاپ مقاله‌اش در ژورنال ما ندارد جز یک سری افکار مبهم و احتمالا نظرات دیگران! پس حتما کار تحقیقاتی وی نیز چنگی به دل نمی‌زند…»

آری! به همین راحتی ممکن است متنمقاله شما حتی خوانده هم نشود و در همان آغاز رد شود و حتی ممکن است در صورت تکرار این روند، اسم شما به لیست سیاه ژورنال هم اضافه شود! پس ریسک نکنید و فرصت‌های خود را بیهوده نسوزانید.

تمرین پنجم: پیشنهاد می‌کنیم سری به بخش نحوه صحیح ارسال و ویرایش مقالهبرای ژورنال‌های Elsevier بزنید و نکات اساسی آن را مرور کنید. این قوانین برای تمامی ژورنال‌های زیرمجموعه این انتشارات صادق است.

تمرین ششم: اکنون برای مثال، سری به درگاه ژورنال Environmental Economics and Management بر روی وبسایت انتشارات Elsevier بزنید. این ژورنال معتبر، یکی از هزاران ژورنال زیرمجموعه این انتشارات است که دارای اعتبار بالایی است. می توانید ارقام اعتبارسنجی این ژورنال را در صفحه مذکور مشاهده‌کنید. برای تمرین بیشتر دقت کنید. نام ویراستار ژورنال را خواهید یافت.

همان کسی که مقاله شما را برای داوران ارسال می‌کند و در نهایت براساس نظرات آنها مقاله شما را رد یا قبول خواهد‌کرد. در این صفحه همین طور برخی از آخرین مقالات منتشر شده را می‌توانید ببینید.

• ورود به پلتفرم ارسال مقاله (در وبسایت مادر، دنبال کلمه «Submit your paper» بگردید.

نکته: همه ژورنال‌های معتبر، وبسایت‌های رسمی و ساده‌ای برای ارسال مقاله دارند. برخی نیز از پلتفرم مرکزی انتشاراتی که آن ژورنال را منتشر می‌کند، بهره می‌گیرند. مثلا ژورنال‌های انتشارات Springer معمولا از پلاتفرم editorialmanager استفاده می‌کنند.

به عنوان نمونه، ژورنال Natural Hazards که یک نشریه معتبر در حوزه علوم و مهندسی بلایای طبیعی و از زیرمجموعه‌های انتشارات Springer است، از این لینک برای مکاتبات بین نویسنده و ویراستاران و داوران مجله و همچنین برای ارسال مقاله بهره می‌گیرد. و یا ژورنال‌های انتشارات Elsevier از پلتفرم ees.elsevier بهره می‌گیرند.

به عنوان نمونه ژورنال Agriculture and Forest Meteorology که یک ژورنال معتبر در حوزه کشاورزی، جنگلداری و منابع طبیعی است و از زیرمجموعه‌های انتشارات Elsevier است، از این لینکبرای مکاتبات بین نویسنده و ویراستاران و داوران مجله و همچنین برای ارسال مقالهبهره می‌گیرد.

تمرین هفتم: اکنون برای مثال، در درگاه ژورنال Environmental Economics and Management بر روی گزینه Submit Your Paper کلیک کنید. شما به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که بستر ارسال مقاله انتشارات Elsevier است. در این مورد، شما وارد پلاتفرم ویژه مجله Environmental Economics and Management شده‌اید.

این ژورنال اگرچه زیرمجموعه Elsevier است، ولی از پلتفرمeditorialmanager استفاده می‌کند. در زیر صفحه مربوط به ژورنال در این پلاتفرم را مشاهده می‌کنید.

• ایجاد یک پروفایل کاربری (در صورت نداشتن پروفایل)

نکته مهم: اگر در گذشته مقاله‌ای را برای یک ژورنال فرستاده‌اید، دیگر نیاز نیست یک پروفایل جدید بسازید. حتی پیشنهاد می‌شود هرگز چنین کاری نکنید. دلیل آن این است که یک محقق از نظر یک ژورنال، یک فرد خاص به حساب می‌آید. پس سعی کنید همیشه با یک یوزر وارد شوید.

حتی پیشنهاد اکید می‌کنیم به عنوان یک محقق بین‌المللی، از همین ابتدا در وبسایت ORCID برای خود یک پروفایل محقق ایجاد کنید و هنگامی که می‌خواهید برای یک ژورنال بین‌المللی مقاله خود را ارسال کنید، در پلتفرم‌های مکاتبه این ژورنال‌ها، برای ورود از ID خودتان در ORCID استفاده کنید.

اگر ORCID ID دارید، کافی است برای ورود از آن استفاده‌کنید و دیگر نیازی به ساخت پروفایل جدید نیست. برای این کار درخواست ایجاد اکانت را بزنید و سپس گزینه Use my ORCID record را کلیک کنید. پس از ورود به اکانت، مرکز علمی یا آکادمیکی را که در تحقیقی که می‌خواهید ارسال کنید با آن همکاری داشته اید، انتخاب کنید و بقیه فرم‌ها را تکمیل کنید. حالا شما آماده هستید که مقاله خود را ارسال کنید.

تمرین هفتم: برای یادگیری، مثلا در این ژورنال ثبت نام کنید. برای ثبت نام به عنوان نویسنده وارد شوید. برای اتصال بین اکانت ORCIDخود و اکانت‌تان در این ژورنال، پس از پس از کلیک بر روی گزینهRegister Now، از گزینه Use my ORCID record استفاده کنید و بقیه مراحل را ادامه دهید. اگر هنوز اکانت ORCID نساخته‌اید، پس این کار را در این وبسایت انجام دهید.

• ارسال مقاله

حالا دیگر همه چیز را یادگرفته‌ایم. زمان آن رسیده تا یاد بگیریم چگونه مقاله خود را ثبت کنیم.

اگر قبلا مقاله را طبق فرمت مورد نظر ژورنال آماده‌کرده‌اید، اکنون خیلی راحت در پروفایل جدیدتان در ژورنال مورد نظر خود بر روی گزینه Submit New Manuscript کلیک کنید، نوع مقاله را انتخاب کنید و کار بارگزاری نسخه متنی و پیوست‌های آن (نمودارهای و جداول) و تکمیل فرم‌های مربوطه (تعهدهای اخلاقی و…) را انجام دهید. در نهایت با تائید و submit نهایی، مقاله شما مستقیما به صندوق پستی ویراستار ژورنال خواهد رفت. حالا باید منتظر باشید تا مراحل مختلف مقاله برای شما ایمیل شود. البته در پروفایل خود نیز می‌توانید آن را دنبال کنید.

• پیگیری مقاله

پس از ارسال نهایی مقاله در پلتفرم های submit مجله مورد نظرتان، دوران طلایی صبر آغاز می‌شود. اگر زیاد صبر ندارید یا از نظر زمانی محدودیت برای انتشار مقالهخود دارید (مثلا می‌خواهید از پایان نامه خود دفاع کنید و نمی‌توانید مدت طولانی منتظر بمانید)، پس پیشنهاد می‌کنیم که مجلات Q1 و Q2 را برای چاپ مقاله خود انتخاب نکنید. زیرا کمترین زمان پذیرش مقاله در این ژورنال ها، آن هم برای نویسندگان شناخته شده، حداقل 3 ماه است. فراموش نکنید که گاهی برای محققین تازه کار، این دوران صبر تا 2 سال هم زمان می‌برد!

با توجه به تجربیات گذشته دیگر محققین، پیشنهاد می‌شود هر دو یا سه ماه یکبار با داوران و ویراستاران مجله از طریق همان پلاتفرم ارسال مقاله، ارتباط داشته باشید و پیگیر وضعیت مقاله خود شوید. سعی کنید در متن ارسالی اشتیاق خود را به انتشار مقاله در آن ژورنال دوباره بیان کنید و بگویید که این مقاله را تنها برای همان مجله ارسال کرده اید زیرا آن مجله برای شما بسیار اهمیت دارد و مراجع مقاله‌تان نیز قبلا در این ژورنال منتشر شده بوده اند و لذا انتشار این کار برای مجله نیز خوب خواهد بود.

• ویرایش مقاله و پاسخ به درخواست‌های داوران

پس از مدتی شما ایمیلی دریافت خواهید کرد که نشان می‌دهد مقاله شما برای داوری رفته است. مدتی که بگذرد، اگر مقاله شما از فرمت ژورنال تبعیت کرده باشد و چاپ آن موضوع در حیطه ملاحظات ویراستاران و سردبیران ژورنال و اهداف ناشران آن باشد، معمولا درخواست یک ویرایش از شما خواهد شد. این ویرایش ممکن است کلی یا جزئی باشد. اگر درخواست ویرایش دریافت کردید نباید نگران شوید بلکه باید به چاپ مقاله امیدوار شوید. به یاد داشته‌باشید اگر قرار بود مقاله شما رد شود، هرگز درخواست اصلاح و ویرایش داده نمی شد. کلی یا جزئی بودن ویرایش بستگی به اهمیت موضوع، ملاحظات مجله، نگرش داوران و در موارد جزئی نیاز به اصلاحات زبانی و گاهی ساختاری و نیز اصلاح گراف‌ها و جداول و در برخی موارد نیاز به اضافه کردن نتایج جدید و رفرنس‌های تازه به مقاله دارد.

نکته: معمولا درخواست ویرایش زمانی که مربوط به فقط مسائل نگارشی باشد، ویرایش جزئی است. اما درخواست‌های ویرایش کلی، عموما زمانی که روش تحقیق و یا نتایج نیاز به بازنگری دارند، داده‌می‌شوند.

در این زمان معمولا شما یک بازه چند هفته ای تا گاه دو ماهه فرصت خواهید داشت تا مقاله خود را اصلاح(Revise) و مجددا ارسال (Resubmit) کنید.

• پس از آن دوباره دوران صبر و انتظار فرا خواهد رسید و ما باز هم به شما پیشنهاد می‌کنیم این بار هر ماه یا حداکثر دو ماه یکبار پیگیر وضعیت مقاله خود شوید تا روزی که نامهپذیرش مقاله شما بدست تان برسد.
• ????✍️نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی
• ????????منبع: ترجمیک

در این مقاله شما با علل انواع خود دماغ یا اپیستاکسی آشنا خواهید شد.

علت خون دماغ شدن ناگهانی

به زبان ساده، خون دماغ شدن به معنی از دست دادن خون از بافتی است که داخل بینی را پوشانده است. خون دماغ شدن (یا همان اپیستاکسی) امری شایع است و حدود 60 درصد از افراد، حداقل یک بار در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. بینی در وسط صورت قرار گرفته است؛ به همین دلیل دیواره ی داخلی بینی با تعداد زیادی از رگ های خونی پوشانده شده است. این رگ های خونی به سطح پوست نزدیک هستند. در نتیجه، بینی به راحتی دچار آسیب و خونریزی می شود.

آیا خونریزی بینی مشکلی جدی است؟

اگرچه دیدن خونی که از بینی خارج می شود می تواند علامتی هشدار دهنده باشد، اما بیشتر خون دماغ ها جدی نیستند و می توان آن ها را در خانه کنترل کرد. هر چند، باید بعضی از موارد خونریزی بینی را با پزشک خود بررسی کنید. برای مثال، زمانی که به صورت مداوم خون دماغ می شوید باید به پزشک مراجعه کنید؛ این موضوع می تواند نشانه ی اولیه ی بیماری های دیگر باشد که باید مورد بررسی قرار گیرند.

گاهی اوقات خون دماغ ناشی از عروق بزرگ پشت بینی است که باعث خونریزی شدید شده و می تواند خطرناک باشد. در این حالت، شما به مراقبت های پزشکی نیاز خواهید داشت؛ به ویژه اگر خونریزی با یک آسیب شروع شده باشد و بعد از 20 دقیقه وارد کردن فشار مستقیم روی بینی، قطع نشود. برای یاد گرفتن مراحل متوقف کردن خون دماغ، حتماً ادامه ی مطلب را مطالعه کنید.

⚠️ این مقاله صرفا جهت اطلاع رسانی برای شما کاربران گرامی درج شده و کلینیک دکتر توفیق خدمات درمانی در این زمینه ارائه نمی دهد.

درمان واریس با لیزر

انواع مختلف خون دماغ

خونریزی بینی با توجه به محل خونریزی تعریف می شود. به طور کلی دو نوع اصلی خون دماغ وجود دارد که یکی جدی تر از دیگری است.

1_ خونریزی قدامی بینی

این نوع خونریزی از جلوی بینی در سپتوم (قسمت پایینی دیواره که دو طرف بینی را از هم جدا می کند)، شروع می شود. مویرگ ها و عروق خونی کوچک در ناحیه ی جلوی بینی، بسیار ظریف هستند و به راحتی دچار پارگی و خونریزی می شوند. خونریزی قدامی بینی رایج ترین نوع خون دماغ است که معمولاً جدی هم نیست. این نوع در کودکان بیشتر شایع بوده و معمولاً در خانه درمان می شود.

2_ خونریزی خلفی بینی

این نوع خونریزی در عمق بخش داخلی بینی رخ می دهد و ناشی از خونریزی در رگ های خونی بزرگ تر در قسمت پشت بینی و نزدیک به گلو است. خونریزی خلفی می تواند جدی تری از خونریزی قدامی بینی باشد. همچنین، ممکن است منجر به خونریزی شدیدی شود که در پشت گلو، رو به پایین جریان می یابد. احتمال دارد در این نوع خون دماغ بلافاصله به مراقبت پزشکی احتیاج داشته باشید. خونریزی خلفی بینی در بزرگسالان شایع تر است

جراحی آئورت

علت خون دماغ شدن ناگهانی

خونریزی بینی علت های بسیاری دارد که خوشبختانه اکثر آن ها جدی نیستند. شایع ترین علت خون دماغ شدن، هوای خشک است. هوای خشک می تواند ناشی از آب و هوای گرم و کم رطوبت یا هوای گرم داخل خانه باشد. هر دو محیط باعث می شوند که غشای بینی (بافت ظریف داخل بینی) خشک و پوسته پوسته شده یا ترک بخورد. همچنین در این حالت با مالش دادن بینی یا انگشت کردن در آن و یا فین کردن، احتمال خونریزی بیشتر می شود. سایر علت های شایع خونریزی بینی عبارتند از:

• انگشت کردن در بینی
• سرما خوردگی (عفونت های تنفسی فوقانی) و سینوزیت؛ به ویژه دوره هایی که باعث عطسه، سرفه و فین کردن های مکرر می شوند.
• فین کردن با شدت و فشار
• فرو کردن یک شیء در بینی
• آسیب به بینی یا صورت
• رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک (التهاب دیواره ی بینی)
• مصرف داروهای رقیق کننده ی خون (آسپیرین، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی، وارفارین و غیره.)
• مصرف کوکائین و مواد دیگری که از طریق بینی استنشاق می شوند
• محرک های شیمیایی (مواد شیمیایی موجود در محصولات تمیزکننده، دودهای شیمیایی در محل کار، سایر بوهای قوی)
• ارتفاعات بالا؛ هوای ارتفاعات رقیق تر است، یعنی اکسیژن کمتری دارد و هر چه قدر ارتفاع بیشتر شود، هوا نیز خشک تر می شود.
• انحراف سپتوم؛ شکل غیر طبیعی دیواره ای که دو طرف بینی را از هم جدا می کند.
• استفاده ی مکرر از داروها و اسپری بینی برای درمان خارش، آبریزش یا گرفتگی بینی؛ این داروها (آنتی هیستامین و ضد احتقان ها) می توانند غشای بینی را خشک کنند.

???? علل دیگر خونریزی بینی که کمتر شایع هستند، عبارتند از:

• مصرف الکل
• اختلال های خونریزی؛ مانند هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند یا لوسمی (سرطان خون)
• فشار خون بالا
• آترواسکلروز (تصلب شرایین)
• جراحی صورت و بینی
• تومورهای بینی
• پولیپ بینی
• ترومبوسیتوپنی ایمنی
• سرطان خون
• تلانژکتازی هموراژیک ارثی
• بارداری

درمان و کنترل خونریزی بینی

برای بند آوردن و متوقف کردن خون دماغ، سر خود را کمی به جلو خم کنید و بینی خود را با دو انگشت بگیرید. برای متوقف کردن خونریزی بینی مراحل زیر را انجام دهید:

• آرامش خود را حفظ کنید.
• از راه دهان نفس بکشید.
• صاف بنشینید و سر و بدن خود را کمی به جلو خم کنید. این کار مانع جریان یافتن خون به سمت گلو می شود و در نتیجه دچار حالت تهوع، استفراغ یا اسهال نخواهید شد. (دراز نکشید و سرتان را بین پاهای خود قرار ندهید.)
• از دستمال کاغذی یا حوله ی مرطوب برای گرفتن خون استفاده کنید.
• قسمت نرم بینی خود را با استفاده از انگشت شست و اشاره به ‌آرامی بگیرید. مطمئن شوید که این قسمت را به برجستگی استخوانی سخت بینی که پل بینی شما را تشکیل می دهد، فشار می‌دهید.
• بینی خود را به ‌طور مداوم به مدت پنج دقیقه نگه داشته و رها نکنید. اگر پس از گذشت پنج دقیقه خونریزی متوقف نشد، 10 دقیقه ی دیگر به این کار ادامه دهید.
• اگر بخواهید می‌توانید یک کیسه ی یخ را روی پل بینی خود قرار دهید. این کار رگ های خونی را منقبض کرده و در نتیجه باعث کم شدن سرعت خونریزی و ایجاد آرامش بیشتر می‌شود. این مرحله ضروری نیست و می توانید انجامش ندهید.
• می‌توانید اسپری بینی اکسی متازولین را در آن قسمت بینی که خونریزی دارد، اسپری کنید و بعد همانطور که در مراحل قبل توضیح داده شد، بینی خود را نگه دارید. لازم است بدانید اسپری ‌های ضد احتقان نباید به‌ صورت طولانی ‌مدت مورد استفاده قرار بگیرند؛ زیرا این کار می‌تواند باعث افزایش احتمال خون ‌دماغ شدن شود.
• پس از آن که خونریزی بینی متوقف شد؛ خم نشوید، به خود فشار نیاورید و یا وسیله ی سنگینی بلند نکنید. همچنین، به مدت چند روز فین نکنید یا بینی خود را نمالید.

در صورت خون دماغ شدن، چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید؛ فوراً با پزشک خود، اورژانس 115 یا هر فردی که می تواند شما را به اورژانس برساند تماس بگیرد:

• با این که مطابق مراحل بالا فشار مستقیم روی بینی خود وارد کردید، خونریزی همچنان بعد از گذشت 15 تا 20 دقیقه ادامه دارد.
• میزان خونریزی سریع است و خونی که از دست داده اید زیاد و بیش از یک فنجان می باشد.
• در تنفس خود با مشکل مواجه شده اید.
• به دلیل بلعیدن مقدار زیادی خون، استفراغ کرده ‌اید.
• خونریزی بینی ناشی از ضربه به سر یا آسیبی جدی مانند سقوط، تصادف رانندگی، ضربه به ‌صورت یا بینی رخ داده است.

???? همچنین، در صورت وجود هر یک از موارد زیر هر چه سریع تر با پزشک خود تماس بگیرید:

• زیاد دچار خون دماغ می شوید.
• علائم کم خونی دارید. (احساس ضعف یا بی حالی، خستگی، سرماخوردگی، تنگی نفس، رنگ پریدگی پوست)
• کودک زیر دو سال شما خونریزی بینی داشته است.
• داروهای رقیق ‌کننده ی خون (مانند آسپرین یا وارفارین) مصرف می ‌کنید یا بیماری لخته شدن خون دارید که باعث می شود خونریزی بند نیاید.
• زمانی که مصرف داروی جدیدی را شروع می کنید، خون دماغ می شوید.

علاوه بر خون دماغ شدن، متوجه کبودی غیر عادی ای در سراسر بدن خود شده اید. این وضعیت ممکن است نشان دهنده ی مشکل جدی تری مانند بیماری لخته شدن خون (هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند)، لوسمی یا تومور بینی باشد و باید توسط پزشک شما بررسی شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:

آرش محمدی توفیق فوق تخصص جراحی عروق، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فلوشیپ تخصصی درمان واریس پا

بیماری شارکو ماری توث یا CMT گروهی از اختلالات وراثتی است که سبب آسیب عصبی می شوند. این آسیب عمدتا در بازوها و پاها (اعصاب محیطی) بروز می یابد.

شارکو ماری توث همچنین تحت عنوان نوروپاتی وراثتی حرکتی و حسی نیز شناخته می شود. این بیماری در نهایت به ضعیف شدن و تحلیل رفتن عضلات منجر می شود. علاوه بر آن، امکان دارد فرد از دست دادن حس و انقباض های عضلانی را تجربه کرده و راه رفتن برای او دشوار شود. بد شکلی های پا از جمله چکشی شدن انگشتان و افزایش بیش از حد قوس پا نیز در مبتلایان به این بیماری شایع هستند.

علائم معمولا در پا و قسمت پایین تر از مچ آن بروز می یابند اما با این وجود می توانند در نهایت دست ها و بازوها را نیز تحت تاثیر قرار دهند. علائم بیماری شارکو ماری توث معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی پدیدار می شوند اما با این حال، ممکن است در میانسالی فرد نیز بروز یابند.

علائم شارکو ماری توث

علائم کلیدی شامل موارد زیر می شوند:

✔ ضعیف شدن و در نهایت تحلیل رفتن عضلات قسمت پایینی پا، قسمت پایین تر از مچ پا، دست و ساعد

✔ از دست دادن حس در انگشتان دست، انگشتان پا و اندام ها

دیگر علائم می توانند موارد زیر را در بر گیرند:

✔ ناهنجاری هایی در عضلات قسمت پایین تر از مچ پا که به قوس بیش از حد کف پایا چکشی شدن انگشتان پا منجر می شوند.

✔ سختی در به کار گیری دست ها

✔ ناپایداری مچ پا و مشکلات تعادلی

✔ وجود درد در قسمت پایینی پاها و ساعد

✔ از دست دادن قسمتی از حس بینایی و شنوایی

✔ اسکولیوز

✔ کاهش رفلکس های تاندونی

علائم و شدت آن ها می توانند در بین افراد و حتی در بین خویشاوندان نزدیکی که این بیماری را به ارث برده اند به طرز قابل توجهی متفاوت باشند. ممکن است در مراحل اولیه بیماری به دلیل خفیف بودن علائم، افراد از ابتلای خود به CMT اطلاع نداشته باشند.

نشانه های شارکو ماری توث در کودکان

در صورتی که علائم در دوره کودکی پدیدار شوند، کودک ممکن است:

نسبت به هم سالان خود سر به هواتر بوده و بیشتر در معرض تصادفات و سوانح قرار گیرد.

از آن جایی که بلند کردن پا در هر قدم دشوار می باشد، کودک راه رفتنی غیر عادی دارد.

پای کودک در هنگام بلند شدن از زمین، به جلو می افتد. (افتادگی پا)

علائم دیگر اغلب در هنگامی پدیدار می شوند که کودک دوره بلوغ را تمام کرده و وارد بزرگسالی شده است. با این وجود، این علائم می توانند در هر سنی (از جوانی تا اواخر 70 سالگی) ظاهر شوند.

با گذشت زمان، پا می تواند تغییر شکل دهد. در این وضعیت، در حالی که ران ها حجم عضلانی و شکل خود را حفظ می کنند، قسمت زیر زانو بسیار نازک می شود.

علائم با گذشت زمان بدتر شده و ممکن است موارد زیر رخ دهند:

✳ ضعف پیشرونده در دست ها و بازوها

✳ دشواری شدید در به کار گیری دست ها: برای مثال، دشواری در بستن دکمه های لباس، باز کردن درب ظروف و بطری ها

✳ درد عضلانی و مفصلی: دلیل چنین موردی این است که مشکلات در راه رفتن و وضعیت بدنی بر روی بدن فشار وارد می کنند.

✳ درد نوروپاتیک که به وسیله اعصاب آسیب دیده به وجود می آید.

✳ مشکلات تحرک و راه رفتن مخصوصا در افراد مسن تر

روش تشخیص بیماری شارکو ماری توث

در حین معاینه فیزیکی، پزشک می تواند وجود موارد زیر را بررسی کند:

⚛ علائم ضعف عضلانی در بازو، پا، دست و قسمت پایین تر از مچ پا

⚛ کاهش حجم عضلانی در قسمت پایینی پاها

⚛ کاهش رفلکس های تاندونی

⚛ از دست دادن حس در دست و پا

⚛ بد شکلی های پا مانند قوس بیش از حد آن یا چکشی شدن انگشتان پا

⚛ دیگر مشکلات ارتوپدی ماند اسکولیوز خفیف یا دیسپلازی مفصل رانی- لگنی (هیپ)

همچنین، امکان دارد پزشک انجام آزمایش های زیر را توصیه کند. این آزمایش ها می توانند اطلاعاتی را درباره وسعت آسیب عصبی و علت احتمالی آن ارائه دهند.

بررسی سرعت هدایت عصبی (NCS)

این آزمایش قدرت و سرعت پیام های الکتریکی جا به جا شده بین عصب ها را سنجش می کند. الکترودهایی که بر روی پوست قرار می گیرند شوک های الکتریکی کوچکی را جهت تحریک اعصاب به بدن می رسانند. پاسخ هایی که ضعیف بوده و یا با تاخیر به وجود می آیند می توانند بیانگر یک اختلال عصبی مانند بیماری شارکو ماری توث باشند.

الکترومیوگرافی (EMG)

در این روش یک الکترود سوزنی و باریک از طریق پوست به درون عضله وارد می شود. فعالیت الکتریکی عضله در هنگام استراحت و انقباض آرام آن اندازه گیری می شود. ممکن است پزشک بتواند با آزمایش عضلات مختلف توزیع این بیماری را تعیین کند.

نمونه برداری عصبی

در این روش، از طریق یک برش بر روی پوست بخش کوچکی از عصب محیطی عضله پشت ساق پا برداشته می شود. آنالیزهای آزمایشگاهی این عصب، بیماری شارکو ماری توث را از دیگر اختلالات عصبی تمایز می دهد.

آزمایش ژنتیک

این آزمایش ها به وسیله یک نمونه خون انجام شده و می توانند شایع ترین نقص های ژنتیکی شناخته شده از نظر ایجاد بیماری شارکو ماری توث را تشخیص دهند. آزمایش ژنتیک می تواند به افراد مبتلا به این اختلال، اطلاعات بیشتری جهت برنامه ریزی برای تشکیل یا توسعه خانواده ارائه دهد.

پیشرفت های اخیر در زمینه آزمایش ژنتیک این مورد را بیشتر مقرون به صرفه و فراگیر کرده است. ضروری است تا قبل از قرار گیری تحت آزمایش ژنتیک، مشاوره ژنتیک انجام شود. زیرا در اینصورت فرد مزایا و معایب آزمایش را خواهد دانست.

آزمایش نوروپاتی

تشخیص نوروپاتی خفیف و شدید به چند روش صورت می گیرد.

سوابق بیماری

ابتدا، دکتر شما سوابق و پرونده بیماری های شما را بررسی کرده و علائم بیماری را در شما در نظر می گیرد. همچنین درباره نوع داروهایی که مصرف می کردید یا در حال حاضر مصرف می کنید، سابقه مسمومیت، تروما، شرایط کاری، سابقه بیماری های عصبی خانوادگی و نوع رژیم غذایی و مصرف الکل از شما سؤال می پرسد.

آزمایش نورولوژیک

در آزمایش نورولوژیک، رفلکس های شما، تعادل و هماهنگی عضلت، استحکام و بافت ماهیچه و توانایی نشان دادن حساسیت به فشار و دما تست می شود.

تصویر برداری و آزمایش خون

با آزمایش خون، ویتامین ها و تعادل مواد معدنی، تعادل الکترولیتی (نشان دهنده مشکلات کلیه، دیابت و …)، تیروئید، مسمومیت، آنتی بادی به ویروس های خاص و بیماری های خود ایمنی مشخص می شود. با MRI نیز می توان تومور و مشکلات اعصاب را مشخص کرد.

تشخیص الکترودی (EDX)

پزشک ممکن است برای بیمار تست EDX برای تعیین محل و درجه نوروپاتی تجویز کند. این تست شامل دو آزمایش است:

• تست هدایت اعصاب (NCS)
• تزریق الکترومیوگرافی (EMG)

آزمایش بافت

در برخی موارد، نمونه برداری از پوست، عضلات و اعصاب برای تشخیص نوروپاتی مورد نیاز است.

درمان قطعی بیماری شارکو ماری توث

هیچ درمان قطعی برای بیماری شارکو ماری توث وجود ندارد. با این حال، این بیماری به آرامی پیشرفت کرده. روش های درمانی وجود دارند که می توانند به فرد در مدیریت بیماری شارکو ماری توث کمک کنند.

داروی بیماری شارکو ماری توث

گاهی اوقات، بیماری شارکو ماری توث می تواند سبب درد ناشی از کرامپ های عضلانی یا آسیب عصبی شود. در صورتی که درد برای فرد یک مشکل باشد، داروهای مسکن تجویزی می توانند به کنترل درد کمک کنند.

درمان غیرجراحی

# فیزیوتراپی در شارکو ماری توث

فیزیوتراپی می تواند به تقویت و کشش عضلات جهت پیشگیری از سفت شدن یا تحلیل رفتن آن ها کمک کند. یک برنامه درمانی معمولا شامل تمرینات low contact و تکنیک های کششی می شود که به وسیله مربی راهنمایی شده و توسط پزشک تایید شده اند. فیزیوتراپی در صورتی که زود هنگام شروع شده و به صورت منظم پیگیری شود می تواند به پیشگیری از معلولیت کمک کند.

# کار درمانی

ضعف در بازو ها و دست ها می تواند سبب دشواری در گرفتن اشیا و انجام حرکات انگشتان از جمله بستن دکمه ها یا نوشتن شود. کار درمانی می تواند در استفاده از وسایل کمکی به فرد کمک کند. از جمله این وسایل کمکی می توان به دسته های پلاستیکی مخصوص بر روی دسته های در یا استفاده از چفت به جای دکمه در لباس اشاره کرد.

# وسایل ارتوپدی

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری شارکو ماری توث به کمک برخی وسایل ارتوپدی خاص جهت انجام حرکت های روزانه خود و همچنین پیشگیری از آسیب دیدن نیاز دارند. قالب ها یا بریس ها می توانند در راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها به پا و مچ آن پایداری بخشند. می توان برای حمایت بیشتر از مچ پا استفاده از چکمه یا کفش ساق بلند را مد نظر داشت. کفش های مخصوص یا کفی هایی که در کفش ها قرار داده می شوند می تواند به بهبود راه رفتن کمک کنند. در صورت داشتن ضعف در دست یا دشواری در گرفتن یا نگه داشتن اشیا می توان استفاده از شست بند را مد نظر قرار داد.

جراحی، آخرین درمان شارکو ماری توث

در صورت شدید بودن بد شکلی های پا، جراحی های اصلاحی پا می توانند به کاهش درد و بهبود توانایی راه رفتن کمک کنند. جراحی نمی تواند ضعف یا فقدان حس را بهبود بخشد.

درمان های احتمالی آینده

محققان در حال تحقیق بر روی تعدادی از درمان های احتمالی هستند که ممکن است روزی بتوانند بیماری شارکو ماری توث را درمان کنند. درمان های احتمالی شامل دارو ها و ژن درمانی می شوند که ممکن است به پیشگیری از انتقال این بیماری به نسل های آینده کمک کنند.

سبک زندگی و درمان های خانگی شارکو ماری توث

برخی عادت ها می توانند از عوارض ایجاد شده توسط بیماری شارکو ماری توث پیشگیری کرده و در مدیریت اثرات آن به فرد کمک کنند. فعالیت های خانگی در صورتی که زود هنگام شروع شده و به صورت منظم پیگیری شوند، می توانند مصونیت و رهایش را به افراد ارائه دهند.

# به طور منظم تمرینات کششی انجام دهید

انجام تمرینات کششی می تواند به بهبود و حفظ محدوده حرکتی مفاصل و همچنین کاهش خطر آسیب دیدن کمک کند. علاوه بر آن، این تمرینات انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی را افزایش می دهند. در صورتی که فرد مبتلا به بیماری شارکو ماری توث می باشد، انجام تمرینات کششی منظم می تواند سبب کاهش یا پیشگیری از بد شکلی های مفصلی شود که امکان دارد در اثر کشش نامتعادل عضلات بر روی استخوان ها به وجود آیند.

# به صورت روزانه ورزش کنید

ورزش کردن به صورت منظم، می تواند عضلات را قوی نگه دارد. ورزش های low contact مانند دوچرخه سواری و شنا کردن فشار کمتری بر روی عضلات و مفاصل آسیب پذیر وارد می کنند. فرد می تواند با تقویت کردن عضلات و استخوان ها تعادل و هماهنگی خود را افزایش داده و خطر زمین خوردن را کاهش دهد.

# پایداری (تعادل) خود را افزایش دهید

ضعف عضلانی ناشی از بیماری شارکو ماری توث می تواند سبب ناپایداری فرد بر روی پا های خود شده و منجر به زمین خوردن و آسیب دیدن شدید او شود. راه رفتن با یک عصا یا واکر می تواند پایداری فرد را افزایش دهد. وجود روشنایی مناسب در شب می تواند در اجتناب از لغزیدن و افتادن به فرد کمک کند.

داروی PXT3003

PXT3003 ترکیبی از داروهای باکلوفن، نالتروکسن و سوربیتول با دز پایین است که برای مصرف دو بار در روز ساخته شده است و منتظر تأیید FDA است. این دارو مکانیزمی چندگانه دارد: بازداری از تولید بیش از حد ژن PMP22، حفظ آکسون های محیطی عصبی و افزودن اثرات مثبت به سلول های ماهیچه ای، مفاصل عصبی و سلول های ایمنی.

مراقبت از پا اهمیت دارد

به دلیل وجود بد شکلی های پا و از دست دادن احساس، مراقبت معمول از پاها جهت کمک به رهایی و پیشگیری از علائم اهمیت دارد.

پای خود را بررسی کنید

پاهای خود را جهت پیشگیری از پینه، زخم، بریدگی و عفونت به صورت روزانه بررسی کنید.

از ناخن های خود مراقبت کنید

ناخن های خود را به صورت معمول کوتاه کنید. جهت پیشگیری از رشد ناخن ها به درون گوشت پا و همچنین عفونت ها، ناخن های خود را به صورت مستقیم کوتاه کرده و از کوتاه کردن آن ها تا لبه های بستر ناخن خودداری کنید.

کفش های مناسب بپوشید

کفش هایی را بپوشید که محافظ بوده و اندازه مناسبی دارند. برای حمایت از مچ پا می توان پوشیدن چکمه یا کفش های ساق بلند را مد نظر داشت. در صورت ابتلا به بد شکلی هایی پا مانند انگشت چکشی، می توان کفش هایی مخصوص تهیه کرد.

مراکز درمان بیماری شارکو ماری توث

بیماران می توانند برای درمان این بیماری به پزشکان متخصص عروق پا یا متخصص ارتوپدی مراجعه کنند.

انواع بیماری شارکو ماری توث

CMT انواع بسیاری دارد. در اینجا انواع عمده آن بیان شده اند.

CMT نوع 1

1 مورد از هر 3 مورد ابتلا به بیماری شارکو ماری توث را ایجاد می کند. علائم اغلب در بین سنین 5 تا 25 سالگی پدیدار می شوند. ژن های معیوب سبب تحلیل رفتن غلاف میلین عصب می شوند. با از بین رفتن این غلاف، در نهایت آکسون آسیب دیده و پس از آن عضلات بیمار پیام شفافی از مغز دریافت نمی کنند.

این مورد به ضعف عضلات و از دست رفتن حس یا بی حسی منجر می شود. کمتر از 1 فرد در هر 20 نفر به ویلچر نیاز پیدا خواهد کرد. انواع زیر شاخه CMT نوع1 CMT1A و CMT1B هستند. این دو مورد توسط تغییرات ژنتیکی متفاوتی ایجاد شده و علائم آن ها می تواند متفاوت باشد.

CMT نوع 2

در حدود 17 درصد موارد ابتلا به بیماری شارکو ماری توث را ایجاد می کند. در این مورد، ژن های معیوب به طور مستقیم آکسون ها را تحت تاثیر قرار می دهند. در این نوع CMT سیگنال ها با قدرت کافی ارسال نمی شوند تا عضلات و حس را فعال کنند. به همین ترتیب این افراد عضلات و حس لامسه ای ضعیف تر دارند.

CMT نوع 3 یا بیماری دژرین – سوتاس

یک نوع نادر از CMT است. در این مورد، آسیب به غلاف میلین به ضعف شدید عضلانی منجر می شود. حس لامسه نیز به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. نشانه های این بیماری معمولا در دوره شیرخوارگی قابل ملاحظه هستند.

CMT نوع 4

یک بیماری نادر است که غلاف میلین را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم معمولا در دوره کودکی بروز یافته و بیماران اغلب به ویلچر نیاز دارند.

CMT X

به وسیله یک جهش در کروموزوم X به وجود می آید. این بیماری در مردان شیوع بیشتری دارد. یک زن مبتلا به CMT X علائمی نداشته و یا علائم آن خفیف خواهند بود.

علل شارکو ماری توث

بیماری شارکو ماری توث، یک بیماری ژنتیکی یا وراثتی است. این بیماری هنگامی رخ می دهد که جهش هایی در ژن های تاثیر گذار بر اعصاب پا، قسمت پایین تر از مچ آن، دست و بازو به وجود آید.

گاهی اوقات، این جهش ها به اعصاب آسیب می رسانند. دیگر جهش ها به غلاف میلین آسیب می زنند. غلاف میلین، پوششی محافظ است که عصب را احاطه می کند. هر دوی این موارد، سبب تضعیف جا به جایی پیام بین انتهاهای عصبی و مغز می شوند. این یعنی ممکن است برخی عضلات پیام مغز را مبنی بر منقبض شدن دریافت نکرده و به همین ترتیب فرد سکندری خورده و بر روی زمین می افتد. همچنین، امکان دارد مغز پیام های درد را از پا دریافت نکند. برای مثال امکان دارد، یک تاول که بر روی پای فرد وجود داشته پاره شود و بدون متوجه شدن فرد عفونت کند.

عوامل خطرزا

بیماری شارکو ماری توث وراثتی بوده و به همین دلیل در صورتی که یکی از خویشاوندان درجه یک فرد به این بیماری مبتلا باشد، او در معرض خطر بالاتری جهت ابتلا به این بیماری قرار دارد. دیگر عوامل نوروپاتی مانند دیابت می توانند علائمی مشابه با این بیماری را ایجاد کرده و یا علائم آن را تشدید کنند.

عوارض بیماری شارکو ماری توث

شدت عوارض بیماری شارکو ماری توث بسته به هر فرد متفاوت است. معمولا جدی ترین مشکلات، ناهنجاری های پا و مشکل در راه رفتن می باشد. عضلات می توانند ضعیف تر شده و امکان دارد، فرد به نواحی آسیب برساند که حس در آن ها کاهش یافته است.

همچنین، در صورتی که عضلات کنترل کننده عملکرد تنفس، بلع یا صحبت کردن تحت تاثیر بیماری شارکو ماری توث قرار گیرند، امکان دارد فرد در ارتباط با این موارد دشواری هایی را تجربه کند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی

تفسیر نوار قلب (ECG یا EKG)

آشنایی بامفاهیم پایه ECGنواحی قلب در ECGاجزای ECG (موج ها و فاصله ها)

هر بخش نوار قلب چه چیزی را نشان می‌دهد؟

مفاهیم پایه ECG (نوار قلب)

طبق تحقیقات مهم‌ترین یافته های بالینی ما در شرح حال، معاینه و مشاهدات پایه‌ای است و یک سیستم مناسب برای بررسی و تفسیر ECG کمک به کاهش خطاها می‌کند

برای شروع با مفاهیم پایه‌ای ECG آغاز می‌کنیم. و به بررسی اینکه چگونه می‌توان ECG را ثبت کرد و فیزیولوژی پایه قلب خواهیم پرداخت.

برای گرفتن ECG بصورت 12 لید، نیاز به 10 الکترود است (بعضی اوقات به الکترود، لید می‌گویند که ما برای پیشگیری از سردرگمی از همان لفظ الکترود استفاده می‌کنیم).

توجه! به یاد داشته باشید تفسیر نوارقلب کار تخصصی است و باید توسط پزشکان متخصص انجام شود. این مقاله نیز صرفا برای مطالعه کادر درمان، پزشکان و دانشجویان پزشکی تهیه شده است.

هر لید را می‌توان عکسی از فعالیت الکتریکی قلب تصور کرد. 12 لید داریم که از 12 زاویه مختلف با کمک اطلاعات 10 الکترود ثبت می‌شوند. الکترودها شامل 4 الکترود اندامی و 6 الکترود قفسه سینه ای است.

وقتی فعالیت الکتریکی(یا دپولاریزاسیون) به سمت یک لید می‌رود، انحنای آن مثبت می‌شود و وقتی فعالیت الکتریکی از یک لید دور می‌شود انحنای آن منفی می‌شود و اگر عمود به آن حرکت کند کمپلکس ایزوالکتریک خواهد بود (مثل موج R و S در V4 که به یک اندازه هستند و می‌توانید در شکل 3 ببینید)

نواحی قلب در ECG یا نوارقلب

نواحی مرتبط با هر لید از نوار قلب طور خلاصه در ذیل آورده شده است:

• V1, V2 = RV (نشانگر بطن راست)
• V3, V4 = septum (نشانگر سپتوم)
• V5, V6 = L side of the heart (نشانگر سمت چپ قلب)
• Lead I = L side of the heart (نشانگر سمت چپ قلب)
• Lead II = inferior territory (نشانگر ناحیه تحتانی)
• Lead III = inferior territory (نشانگر ناحیه تحتانی)
• aVF = inferior territory (remember ‘F’ for ‘feet’) (نشانگر ناحیه تحتانی)
• aVL = L side of the heart (نشانگر سمت چپ قلب)
• aVR = R side of the heart (نشانگر سمت راست قلب)

به طور معمول و حالت استاندارد کاغذ با سرعت 25 میلی متر بر ثانیه حرکت می‌کند و هر مربع بزرگ معادل 0.2 ثانیه و هر مربع کوچک معادل 0.04 ثانیه است.

اجزای ECG (موج ها و فاصله ها)

نوار قلب را می‌توان به اجزای مجزایی تقسیم کرد برای این کار به لید 2 نگاه کنید (شکل 4 را ببینید).

هر بخش نوار قلب چه چیزی را نشان می‌دهد؟

مدت نرمال برای هر قطعه از نوار قلب:

• فاصله PR: بین 0.12 تا 0.2 ثانیه (3-5 مربع کوچک)
• QRS: کمتر از 0.12 ثانیه(3 مربع کوچک)
• QTc: بین 0.38 تا 0.42 ثانیه

چگونه نوار قلب را بخوانیم؟ (خواندن ECG / EKG)

سیستم های مختلفی برای تفسیر ECG وجود دارد. این سیستم که ما به بررسی آن می‌پردازیم به شما کمک می‌کند که نکته‌ای را جا نیندازید:

1. اطلاعات بیمار
2. زمان، علت و موقعیت انجام ECG
3. اندازه گیری ضربان قلب در ECG(rate)
4. بررسی ریتم بر روی ECG(rhytm)
5. بررسی محور بر روی ECG(axis)
6. بررسی موج p و فاصله pr (P-wave & PR interval)
7. بررسی موج Q و کمپلکس QRS ((Q-wave & QRS complex
8. بررسی بخش ST (ST segment)
9. بررسی فاصله QT (QT interval)
10. بررسی موج T (T-wave)

حال اجزای فوق را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

1. اطلاعات بیمار

شامل: نام بیمار، تاریخ تولد (برای اطلاع از سن بیمار) و شماره پرونده و تخت بیمار، بخش و محل بیمار

این اطلاعات در دپارتمان اورژانس که پزشکان روزانه با ECG های متعددی رو به رو می‌شوند اهمیت بسیار دارد چراکه به تفسیر مناسب ECG کمک می‌کند و در صورت نیاز به انتقال به بخش های دیگر اقدامات لازم به درستی و راحت تر انجام می‌گیرد.

2. زمان، علت و موقعیت انجام ECG

• چه زمانی نوار قلب گرفته شده است؟
• اگر چند سری نوار گرفته می‌شود باید نوار قلب شماره گذاری شود
• اگر نگران تغییرات دینامیک در نوار قلب هستیم بهتر است که چند سری نوار قلب درخواست کنیم. (عموماً سه نوار قلب با فاصله 10 دقیقه) تا بتوان آنها را مقایسه کرد. در این موارد باید آنها را با به صورت 1،2 و 3 نامگذاری کنیم.
• آیا بیمار هنگام انجام ECG درد قفسه سینه دارد(chest pain)؟ این علامت یا هر علامت یا نکته بالینی مرتبطی را باید ذکر کنیم. به عنوان مثال اگر به دنبال هایپرکالمی درخواست ECG داریم باید بر روی نوار به سطح پتاسیم اشاره کنیم.

3. اندازه گیری ضربان قلب (rate) در ECG

ضربان قلب را به روش های مختلفی می‌توان از نوار محاسبه کرد:

راه اول: تعداد QRS ها را بر روی یکی از خطوط ECG (به طور معمول لید 2) بشمارید و ضربدر 6 کنید.

راه دوم: تعداد مربع‌های بزرگ بین دو موج R بشمارید و 300 را تقسیم بر آن کنید.(یا می‌توانید 1500 را تقسیم بر مربع‌های کوچک بین دو موج R کنید).

اگر بیمار دچار فیبریلاسیون دهلیزی (atrial fibrillation) است، بهتر است به جای یک عدد یک بازه را به عنوان ضربان قلب گزارش کنیم.

4. بررسی ریتم بر روی ECG(rhytm)

ریتم ضربان منظم است یا نامظم؟ اگر ریتم نامظم است این بی نظمی به صورت منظم اتفاق میافتد یا خیر؟

بررسی ریتم قلبی در برادی‌کاردی و تاکی‌کاردی دشوار است و در این موارد "تست کاغذ" به کمک می‌آید. برای اینکار باید یک کاغذ بر روی نوار قلب گذاشته و بر نوک دو کمپلکس QRS متوالی نقطه‌گذاری کنید. حال فاصله بین دو کمپلکس QRS را داریم و این فاصله باید در بخش های مختلف نوار قلب یکسان باشد تا آن نوار قلب ریتم منظم داشته باشد.

5. بررسی محور بر روی ECG(axis)

محور(axis) قلب، به مجموع همه فعالیت‌های الکتریکی قلب می‌گوییم.

انقباض قلب از دهلیز آغاز و سپس به بطن‌های راست و چپ می‌رود. از آنجایی که بطن چپ بزرگ‌تر و عضلانی‌تر است، محور نرمال مقداری به سمت چپ است (30- تا 90 درجه است – مطابق شکل 5)

• به عنوان یک قانون کلی اگر انحنا(Deflection) در لید 1 و avf مثبت باشد، محور قلب نرمال است.
• اگر لید 1 انحنای منفی داشته باشد و لید avf مثبت باشد محور قلب انحراف به راست دارد که به آن right axis deviation یا RAD می‌گویند.
• اگر لید 1 انحنای مثبت داشته باشد و لید avf منفی باشد محور قلب انحراف به چپ دارد که به آن left axis deviation یا LAD می‌گویند.

اگر بخواهیم با دقت بیشتری محور قلب را محاسبه کنیم می‌توانیم از روش زیر استفاده کنیم:

تعدا مربع‌های کوچک که معادل انحنای مثبت یا منفی در لید avf است را شمرده و به آن مقدار بر روی محور avf با نقطه علامت گذاری می‌کنیم.(مطابق شکل 5) به ازای هر مربع کوچک یک میلی متر در جهت انحنا علامت گذاری می‌کنیم. به عنوان مثال برای انحنای منفی x میلی متر به سمت بالا یا برای انحنای مثبت x میلی متر به سمت پایین علامت‌گذاری می‌کنیم.

سپس همین کار را برای لید 1 انجام می‌دهیم و در راستای آن لید علامت‌گذاری می‌کنیم. به عنوان مثال x میلی‌متر به سمت راست برای انحنای مثبت حرکت می‌کنیم یا x میلی‌متر به سمت چپ برای انحنای منفی حرکت می‌کنیم.

حال با مشخص شدن مختصات محور قلب در راستای عمودی (محور avf) و افقی (محور لید 1) می‌توان مختصات محور قلب را مشخص کرد. که آن مختصات را به مرکز نمودار وصل می‌کنیم. خط که کشیده می‌شود به ما محور قلب را نشان خواهد داد.

علل انحراف محور قلبی

LAD انحراف به چپRAD انحراف به راست

در کودکان و بزرگان لاغرو جوان نرمال استاگر دیافراگم‌ها بال آمده باشند می‌تواند نرمال باشد (به عنوان مثال در آسیت و یا حاملگی)

در هایپرتروفی بطن راست (RVH)در هایپرتروفی بطن چپ که به آن LVF یا left ventricular hypertrophy می‌گویند

بیماری های تنفسیLeft anterior hemiblock

امبولی پولمونر (Pulmonary embolism یا PE)Inferior myocardial infaction

انفارکتوس میوکارد (Anterolateral myocardial infarction)هایپرکالمی

Left posterior hemiblock (rare)Vertricular tachycardia (VT)

Septal defectPaced rhythm

6. بررسی موج P و فاصله PR (P-wave و PR interval)

آیا می‌توانید موج P را ببینید؟

اگر ریتم قلبی به صورت فیبریلاسیون دهلیزی، فلاتر دهلیزی یا تاکی کاردی جانکشنال (junctional tachycardia) باشد ممکن است نتوانید ببینید.

آیا موج P با کمپلکس QRS همراهی دارد؟

اگر موج P با QRS همراهی نداشته باشد نشان از بلوک کامل قلبی است.

بررسی مورفولوژی موج P

در بعضی کیس ها ممکن است فرورفته یا دو تکه شده باشد (notched or bifid) که شبیه حرف M است و به اسم P Mitral نیز شناخته می‌شود و نشان از هایپرتروفی دهلیز راست است(ناشی از تنگی دریچه میترال یا سایر علل).

در بعضی کیس های دیگر ممکن است موج P بلند و نوک تیز باشد که به آن P pulmonate نیز می‌گویند و نشان از هایپرتروفی دهلیز چپ می‌باشد (عموماً به علت تنگی تریکاسپید و یا هایپرتانسیون پولمونر) همچنین مشابه این موج ممکن است در هیپوکالمی دیده شود که به آن pseudo p-pulmonale می‌گویند.

فاصله PR ممکن است در در بلوک قلبی درجه یک طولانی شود(Prolonged PR interval)

فاصله PR ممکن است در سندرم هایی مثل Wolff Parkinson White syndrome به علت پیدایش مسیرهای فرعی هدایتی کوتاه شود.

PR depression ممکن است در پریکاردیت دیده شود

7. بررسی موج Q و کمپلکس QRS (Q-WAVE و QRS complex)

موج Q

موج Q عبارت است از انحنای رو به پایین ابتدایی، در کمپلکس QRS. که در لیدهای سمت چپ قفسه سینه نرمال است (لید 1 و لید avl و لید V4 و V5)، چراکه این لیدها دپولاریزاسیون سپتال از چپ به راست را نشان می‌دهند.

موج نرمال Q، کمتر از 0.04 ثانیه و کمتر از 2mm عمق دارد. اگر از این موارد بزرگ تر باشد یا در سایر لیدها دیده شود پاتولوژیک است.

کمپلکس QRS

پهنای موج QRS:

عموماً مدت آن کمتر از 0.12 ثانیه (3 مربع کوچک است)

علل کمپلکس QRS پهن تر شامل:

• بلوک باندل های شاخه ای(LBBB or RBBB)
• هایپرکالمی
• Paced rhythm
• Ventricular pre-excitation (e.g. Wolf Parkinson White)
• Ventricular rhythm
• Tricyclic antidepressant (TCA) poisoning

شکل و ارتفاع موج QRS:

QRS می‌تواند در شرایطی مثل افیوژن پریکارد، BMI بالا، آمفیزم، کاردیومیوپاتی و آمیلیوئید قلبی کوچک (کم ولتاژ) باشد

QRS در LVH یا هایپرتروفی بطن چپ بلند است.

اگر مجموع ارتفاع موج R در لید V6 و موج S در لید V1 بزرگتر از 35 میلی متر باشد نشان دهنده LVH (هایپرتروفی بطن چپ) است

QRS همچنین می‌تواند در افراد لاغر و جوان نیز بلند باشد.

8. بررسی قطعه ST (ST segment)

قطعه ST می‌تواند نرمال، elevated یا depressed باشد. به بیان بهتر قطعه ST باید بیش از یک میلی متر در 2 لید اندامی متوالی یا بیش از دو میلی‌متر در دو لید قفسه سینه ای متوالی، elevated یا depressed باشد تا به آن elevation یا depression بگوییم.

به دنبال تغییرات دوطرفه (reciprocal) قطعه ST نیز بگردید.

ST Elevation نشان از افارکتوس است.

ST depression عموماً شان از ایسکمی است همچنین ممکن است در مسمومیت دیگوکسین (digoxin toxicity) به صورت نزولی دیده شود که به آن reverse tick می‌گویند.

ST صعودی

ST صعودی، شبیه ST elevation است که به آن benign early repolarization نیز می‌گویند. عموماً در افراد جوان سالم در لیدهای V2 V3 V4 V5 دیده می‌شود و بی خطر است.

بهترین راه افتراق آن از انفاکتوس موکارد موارد زیر است:

• مقعر بودن آن
• اینکه در لیدهای V2-V5 باشد
• تغییرات دوطرفه ندارند
• در طی زمان تغییر نمی‌کنند
• وجود J-POINT

9. بررسی فاصله QT (QT interval)

فاصله QT زمان ما بین آغاز موج Q تا پایان موج T است.

فاصله QT به نسبت ضربان قلب اصلاح می‌شود که به آن QTc می‌گویند.

برای یک بررسی سریع، اگر موج T پس از نیمه راه بین دو کمپلکس QRS متوالی باشد QTc طولانی شده است.

این روش خیلی دقیق نیست اما سریع است.

فاصله QT طولانی برای بیماران که در شرح حال آنها از دست دادن موقت هوشیاری یا غش کردن و سنکوپ دارند اهمیت بالایی دارد.

علل QT طولانی

داروهاTricyclic antidepressants (TCAs)
Terfenadine
Erythromycin
Amiodarone
Phenothiazines
Quinidine

متابولیکHypothermia
Hypokalaemia
Hypocalcaemia
Hypothyroidism

خانوادگیLong QT syndrome
Brugada syndrome
Arrhythmogenic RV dysplasia

سایرIHD
Myocarditis

10. بررسی موج T (T-wave)

موج T ممکن است به علل مختلفی صاف یا معکوس شود از جمله:

• انواع نرمال: در avr و v1 و v2 و v3 ممکن است دیده شود.
• ایسکمی
• هایپرتروفی بطبی در لیدهای جانبی
• LBBB موجب معکوس شدن موج T در لیدهای قدامی جانبی می‌شود
• دیگوکسین
• هیپوکالمی موجب صاف شدن موج T می‌شود

دقت کنید که هایپرکالمی نیز موجب نوک تیز شدن موج T می‌شود.

تغییرات کلاسیک در هایپرکالمی عبارت اند از:

• موج P کوچک
• موج T قله دار و نوک تیز
• QRS پهن
• نکته:پهن شدن QRS نشان از سمیت قلبی شدید است

خلاصه

با دنبال کردن 10 مرحله فوق برای تفسیر ECG، شما نکته‌ی مهمی را از قلم نمی‌اندازید و یک روش نظام مند برای تفسیر آن را به همراه خواهید داشت. پس این مراحل را ابتدا بخونید و سپس تمرین کنید تا بر آن مسلط شوید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

نرمی استخوان چیست و چه علت و علائمی دارد؟

نرمی استخوان یا راشیتیسم یا ریکتز (Rickets‎)، از جمله عارضه هایی هستند که کودکان به آن مبتلا می شوند. در این عارضه، استخوان های کودکان به طور غیرطبیعی نرم هستند. علت نرم شدن استخوان کودکان کمبود ویتامین دی و انواع مواد معدنی است، که برای بهبود و تقویت آن ها لازم است. در صورتی که نرمی استخوان در افراد بزرگسال ایجاد شود، به آن استئومالاسی می گویند. در این مقاله قصد داریم تا در مورد عوامل دخیل در نرمی استخوان، علائم، پیشگیری و درمان آن اطلاعات مفیدی در اختیارشما عزیزان قرار دهیم. چنانچه علاقه دارید در این زمینه اطلاعات جامعی کسب کنید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید…

I نرمی استخوان چیست؟

II عوامل دخیل در راشیتیسم یا نرمی استخوان

III علائم و نشانه های نرمی استخوان در افراد

IV افراد مستعد ابتلا به بیماری نرمی استخوان

V نحوه تشخیص بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم

VI روش های پیشگیری از بروز نرمی استخوان

VII آیا نرمی استخوان درمان پذیر است؟

VIII روش های درمانی

IX دکتر نرمی استخوان در اهواز

نرمی استخوان چیست؟

نرمی استخوان، عارضه ای است که بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می شود که باعث نرم و ضعیف شدن استخوان در آن ها می گردد. در این بیماری، استخوان های کودکان به دلایل مختلف نرم باقی می ماند. این عارضه، سبب خمیدگی و رشد ناقص استخوان ها و افزایش ریسک شکستن آن ها می شود. دلیل اصلی بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم، کمبود ویتامین D می باشد. همچنین کمبود کلسیم نیز در آن نقش دارد. نرمی استخوان بیشتر در کودکانی که سوءتغدیه دارند شایع می باشد، اما در بزرگسالان نیز دیده می شود. مشکلات نادر وراثتی نیز می تواند باعث ایجاد نرمی استخوان شود. به طور کلی افزودن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی مشکلات استخوانی مرتبط با نرمی استخوان را اصلاح می نماید. چنانچه نرمی استخوان به دلایل دیگر ایجاد شده باشد، ممکن است داروها و روش درمان نیز تغییر کند. برخی تغییرات مربوط به ساختار استخوان ها، برای اصلاح ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. بعضی از مشکلات نادر ارثی مرتبط با کاهش فسفر یا سایر مواد معدنی، به داروهای دیگری برای اصلاح نیاز دارند.

عوامل دخیل در راشیتیسم یا نرمی استخوان

از جمله مهم ترین عللی که در بروز عارضه نرمی استخوان دخیل هستند:

• کمبود ویتامین دی: کمبود ویتامین دی در بدن، از جمله مهم ترین عللی است که در بروز نرمی استخوان اثر گذاری چشمگیری دارد. ویتامین دی در بدن، توسط نور خورشید تامین می شود. در بسیاری از کشور هایی که از نور خوشید بی بهره اند بروز نرمی استخوان عارضه ای طبیعی است.

مقدار کمی از ویتامین دی بدن از مواد غذایی تامین می شود که باید آن ها را در برنامه غذایی گنجاند و از مزایای آن بهره مند شد. مثل ماهی سالمون، کره گیاهی و تخم مرغ.

• برخی از بیماری ها در بدن افراد موجب می شود که افراد در جذب این ویتامین ناتوان باشند. بیماری هایی همچون بیماری التهاب روده، التهاب لوزالمعده، بیماری کولیات و جراحی معده و جراحی روده ها
• در بیماران مبتلا به انواع بیماری هایی همچون بیماری های مزمن کلیوی و کبد، احتمال ابتلا به نرمی استخوان نسبت به دیگران بیشتر وجود دارد.
• کاهش فسفات و کلسیم در بدن: نقش این عامل نسبت به عوامل قبلی کمتر است، اما در مبتلایان به بیماری راشیتیسم این عامل مشاهده شده است. نارسایی در کلیه ها در اثر برخی از بیماری ها، منجر به این می شود که کلیه ها نتوانند فسفات لازم را بازیافت کنند. در نتیجه کاهش میزان فسفات و نرمی استخوان ایجاد می شود.

علائم و نشانه های نرمی استخوان در افراد

این بیماری چندان علائم آشکار و یا اختصاصی ندارد. از جمله علائمی که در افراد مبتلا گزارش می شود مثلا:

• برخی از افراد گزارش می کنند که وضعیت جسمانی خوبی ندارند و بدن درد دارند.
• این افراد در بخش های مختلفی از بدن مانند لگن، پاها و ستون فقرات احساس درد می کنند.
• درد هایی که تجربه می شود در اغلب موارد در بخش های لگنی و تحتانی کمر است
• استخوان ها در مبتلایان به بیماری راشیتیسم حساسیت بالایی دارند و ممکن است با فشار یا ضربه خفیف دچار خم شدگی یا شکستگی شود.
• بالا رفتن از پله ها و یا پایین آمدن برای افراد مبتلا چندان راحت نیست و با مشکلاتی در این زمینه مواجه اند.
• کمانی شدن فرم کلی پاها، جلو آمدن قفسه سینه، فرم منحنی ستون فقرات و کوتاه شدن قد از جمله نشانه هایی است که در کودکان مبتلا به نرمی استخوان مشاهده می شود.
• تاخیر در رشد و مهارت های حرکتی
• ضعف عضلانی

البته باید توجه داشته باشید که این علائم با توجه به شدت و ضعف این بیماری در افراد مختلف، متفاوت می باشد.

افراد مستعد ابتلا به بیماری نرمی استخوان

در مشاهدات و گزارش هایی که در خصوص مبتلایان به نرمی استخوان تهیه شده است، برخی از افراد مستعد ابتلا به این بیماری هستند:

• کسانی که پوست های تیره دارند در جذب ویتامین دی مشکل دارند، در نتیجه مستعد ابتلا به نرمی استخوان هستند.
• کسانی که گیاه خوارند، به دلیل کمبود ویتامین ها و مواد معدنی لازم در بدن شان مستعد راشیتیسم هستند.
• کسانی که از کرم های ضد آفتاب به مقدار زیاد استفاده ی کنند، به دلیل عدم جذب ویتامین دی به اندازه کافی مستعد هستند.
• کسانی که لباس های زیادی می پوشند و پوست بدن شان به طور کامل پوشیده است و در معرض نور آفتاب قرار نمی گیرد، دیگر افراد مستعد به این بیماری می باشند.

نحوه تشخیص بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم

کسانی که با علائم خاصی به متخصصین مراجعه می کنند، در ابتدا علائم و نشانه های بیماری در آن ها مورد بررسی قرار می گیرد، سپس سوابق پزشکی وی مورد ارزیابی خواهد بود.

در نهایت با انجام آزمایش خون می توانند میزان بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی در بدن اندازه گیری کنند. مثل ویتامین دی، فسفات و کلسیم.

در مواردی برای ارزیابی وضعیت کبد و کلیه از روش عکسبرداری استفاده می شود.

روش های پیشگیری از بروز نرمی استخوان

از مهم ترین راهکار هایی که در جهت پیشگیری از بروز نرمی استخوان از سوی بهترین متخصصین ارائه می شود می توان موارد زیر را نام برد:

• برخورداری از برنامه غذایی سالم و تغذیه مقوی در جهت افزایش استحکام استخوان ها
• استفاده از انواع لبنیات تازه از جمله شیر گاو تازه زیرا که سرشار از کلسیم هستند و می توانند به تقویت استخوان ها کمک کنند
• استفاده از ماهی های چرب مانند ساردین، سالمون و خال خالی؛ این دسته از مواد غذایی غنی از ویتامین دی هستند. به همین دلیل استخوانها ویتامین دی لازم را از این مواد غذایی دریافت خواهند کرد.

آیا نرمی استخوان درمان پذیر است؟

این بیماری در صورتی که در دوران کودکی بهنگام تشخیص داده نشود و روند درمانی سریعاً آغاز نگردد، می تواند زمینه را برای بروز ناهنجاری های استخوانی در بزرگسالی فراهم کند. به همین دلیل توصیه می شود که نسبت به وضعیت کودکان خود حساس باشید و در صورت مشاهده علائم بیماری در آنان در اسرع وقت به بهترین متخصصین مراجعه کنید. در این صورت تشخیص و درمان بهنگام احتمال بروز عارضه و پیامدهای منفی در آینده را کاهش خواهد داد.

روش های درمانی

• استفاده از انواع مکمل های غذایی تجویز شده از سوی متخصصین؛ مکمل هایی که تجویز می شود ویتامین دی و کلسیم هستند.

البته باید توجه داشته باشید که برای هر بیمار دوز تجویز شده به دقت مورد بررسی قرار می گیرد، و بر اساس وضعیت جسمانی فرد دستور های پزشکی صادر می شود. بنابراین شما نمی توانید روند درمانی خودسرانه ای را دنبال کنید.

• استفاده از بریس برای جهت دهی پاها و استخوان ها در روند رشدی و پیشگیری از بروز ناهنجاری های استخوانی

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع:نیما یگانه متخصص ارتوپدی

درد دست چپ و پشت کتف

درد دست چپ و پشت کتف؛ از اسپاسم ساده عضلانی تا بیماری‌های زمینه‌ای چون آرتروز، پوکی استخوان و بیرون زدگی دیسک

درد دست چپ و پشت کتف می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شامل اسپاسم عضلانی، آرتروز، کار کشیدن بیش از حد از این عضو، شکستگی های استخوانی، پوکی استخوان، بیرون زدگی دیسک گردن (در صورت عدم درمان باعث کاهش حس و حرکت، فلج و ناتوانی و تحلیل رفتن عضلات دست می شود)، استرس های شدید، مشکلات قلبی-عروقی (در صورت عدم درمان به موقع می تواند باعث بیماری های قلبی خطرناکی مانند سکته قلبی شود) و مشکلات مربوط به معده است.

انواع درد دست چپ و پشت کتف

درد دست چپ به دو شکل درد حقیقی و درد انتشاری (ارجاعی) در اشخاص احساس می شود. که درد حقیقی به دردی گفته می شود که دلیل درد و ناراحتی آن عضو خود عضو باشد. اما در حالی که درد ارجاعی دردی است که دلیل درد دست سمت چپ یا هر عضو دیگری سایر اعضا باشند.

کلینیک تخصصی ارتوپدی ما با بهره مندی از بهترین متخصصین ارتوپدی و بهترین تجهیزات برای شناخت دلیل درد پشت کتف و دست چپ، بهترین روش های درمانی را برای بهبود بیماران انجام می دهند.

بنابراین ما به دلیل تنوع دلایل درد پشت کتف و دست چپ توصیه می کنیم در صورت بروز چنین دردی به پزشکان متخصص این حوزه مراجعه نمایید.

کلینیک ارتوپدی ما با بهره مندی از بهترین پزشکان فوق تخصص زانو و مجهز ترین تجهیزات در زمینه تشخیص و درمان بیماری های زانو در خدمت شما عزیزان است.

علت درد دست چپ و شانه با منشا درد حقیقی چیست؟

– کار کشیدن بیش از حد از دست چپ

یکی از دلایل اصلی درد پشت کتف و دست چپ می تواند فعالیت های بدنی شدید، ورزش های سنگین و کار کشیدن بیش از حد از دست چپ باشد. این درد پس از چند روز استراحت بهبود پیدا می کند و نیاز به درمان خاصی ندارد.

– اسپاسم عضلانی

اسپاسم عضلانی در ناحیه بازو و ساعد می تواند از دلایل درد دست سمت چپ باشد.

– پوکی استخوان

پوکی استخوان که به دلیل کمبود مواد معدنی ضروری بدن رخ می دهد می تواند از دلایل ایجاد درد در هر مفصلی اعم از دست ها شود.

– آرتروز

یکی از رایج ترین دلایل درد دست سمت چپ به ویژه در زنان و چپ دستان آرتروز است. آرتروز دست باعث ایجاد درد دست چپ و پشت کتف، درد گردن، درد شانه خواهد شد و همچنین فرد احساس سوزن سوزن شدن، گز گز و یا تیر کشیدن را علاوه بر درد خواهد داشت.

از آنجا که آرتروز نوعی بیماری پیشرونده است و اگر برای درمان و کنترل آن اقدام نشود باعث ساییدگی و فرسودگی بیش از حد استخوان ها و مفاصل می شود که برای تسکین درد و درمان آرتروز متخصص ارتوپدی مجبور به روش های تهاجمی اعم از عمل جراحی خواهد شد. بنابراین در صورت مشاهده علائم آرتروز هرچه سریعتر به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.

در رفتگی و شکستگی‌ دست و استخوان کتف

در رفتگی و شکستگی دست و استخوان کتف اصولا در سالمندان و ورزشکارن دیده می شود که باعث درد دست سمت چپ خواهد شد

دلیل درد پشت کتف چپ با منشا درد ارجاعی چیست؟

از آنجا که دست، گردن و قلب از یک سلول تشکیل شده اند و منشا جنینی یکسانی نیز دارند، بنابراین ایجاد بیماری یا مشکل در هر یک از این سه اعضا ممکن است سایر اعضا را نیز درگیر کند و تشخیص دلیل بیماری برای پزشکان سخت تر شود.

– دیسک و آرتروز گردن

فتق دیسک گردن و آرتروز گردن یکی دیگر از دلایل درد پشت کتف چپ و دست چپ هستند. بیرون زدگی مهره های گردنی که به دلیل آرتروز و یا دیسک گردن است می تواند هر دو دست را درگیر کند و باعث عدم کارایی دست ها شوند.

– بیماری های قلبی- عروقی

یکی از دلایل درد درد پشت کتف چپ و دست چپ با منشا درد ارجاعی بیماری های قلبی-عروقی به خصوص در افراد میانسال و سالمند است. در این مواقع درد دست سمت چپ، درد گردن و درد قفسه سینه می تواند نشانه بیماری های قلبی-عروقی باشد و نیاز است به پزشکان متخصص قلب و عروق برای بررسی بیشتر مراجعه کنید.

– بیماری های معده

درد ناشی از بیماری های معده می تواند باعث درد دست چپ و پشت کتف و همچنین درد قفسه سینه شود. از جمله بیماری های معده که باعث بروز چنین دردهایی می شوند؛ زخم معده، رفلاکس معده، مشکلات سوء هاضمه و گاستریت های مزمن است.

– استرس های شدید

متاسفانه امروز به دلیل استرس های شدید بسیاری از ما ممکن است درد دست سمت چپ و قفسه سینه، درد دست چپ و گردن و درد دست سمت چپ و نیمه چپ سر را تجربه کرده باشیم.

درد شانه و مشکلات شانه

شانه تشکیل شده از ماهیچه ها و تاندون ها است. نوعی مفصل است که توسط چندین تاندون احاطه شده و به این دلیل از سطح حرکتی زیادی برخوردار است. می توان گفت از انجام کوچک ترین فعالیت مانند نوشتن تا فعالیت های بزرگ دیگر مفصل شانه درگیر است. به همین علت مفصل به شدت حساس است و ممکن است در زمان حرکت دادن و یا در تمام روز درد پشت کتف چپ و راست را احساس کرد.

چگونگی ایجاد دیسک بین مهره‌ای گردن و علائم آن

هنگامی به عصب فشار وارد می شود که یکی از دیسک های بین مهره های گردن پاره شده باشد و در این زمان فرد دچار ضعف، درد پشت کتف و دست چپ می شود. علائم درد دیسک گردن همانند علائم حمله قلبی است و باید توسط پزشک مربوطه معاینه و بررسی شود. برای حفظ سلامتی خود کوشا باشید و در صورت مشاهده علائم و احساس درد در ناحیه گردن و شانه سریعا به متخصص ارتوپد مراجعه کرده و پس از تشخیص پزشک مربوطه، درمان خود را آغاز کنید.

روش های درمان درد دست چپ و پشت کتف

قبل از اینکه به دنبال روش های درمان درد پشت کتف و دست چپ باشید باید به دنبال بهترین پزشکان برای تشخیص علت درد باشید. تا ایشان پس از بررسی های لازم و تشخیص علت درد یکی از روش های درمانی زیر را برای شما تجویز کند:

– انجام حرکات ورزشی خاص

یکی از رایج ترین روش های درمانی درد پشت کتف و دست چپ توسط اکثر پزشکان انجام حرکات ورزشی خاص به صورت روزانه و یا دوره های فیزیوتراپی است.

در صورتی که علت این دردها آرتروز، اسپاسم و گرفتگی عضلات و همچنین ضعف عضلانی باشد؛ متخصصین ارتوپدی با تجویز حرکات ورزشی و توصیه رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه ها و لبنیات و همچنین شرکت در جلسات آب درمانی و فیزیوتراپی می توانند این بیماری ها و دردهای ناشی از آن را بهبود بخشند یا کنترل کنند

– درمان مشکلات قلبی-عروقی

در صورتی که دلیل درد پشت کتف و دست چپ؛ مشکلات قلبی-عروقی باشد با مراجعه به پزشکان متخصص قلب و عروق نسبت به درمان این مشکلات اقدام کنید.

چنانچه دلیل درد دست چپ استرس باشد باید نسبت به کنترل آن با پیاده روی، استخر رفتن، ورزش و دویدن اقدام کنید. همچنین مصرف برخی دمنوش ها که شامل عرق بیدمشک، اسطوخودوس، گل گاو زبان و …. است، می تواند در کاهش استرس تاثیر بسزایی داشته باشند.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: میر، پزشک متخصص ارتوپدی