بیماری قولنج علل و درمان آن

قولنج چیست؟ و عوارض شکستن قولنج کمر چیست؟

قولنج کمر یک واکنش طبیعی و به علت حرکت کردن بافت های نرم روی یکدیگر یا در امتداد استخوان ایجاد می شود. هنگامی که این بافت ها حرکت می‌کنند باعث شنیده شدن صدای تق تق یا قولنج خواهند شد. قولنج کمر، جای نگرانی ندارد؛ اما در صورتی که علاوه بر قولنج کمر، دچار درد نیز شده اید باید به پزشک مراجعه نمایید. بهتر است علل احتمالی قولنج کمر از قبیل آرتروز ستون فقرات مورد بررسی قرار بگیرد؛ زیرا یک اختلال جدی محسوب می شود. چرخاندن و کشیدن ستون فقرات معمولاً باعث شکستن قولنج و تولید صدای خفیفی از مفاصل کوچکی که در ستون فقرات قرار دارند، می شود. در صورتی که دارای بیماری، آسیب یا مشکلی در ستون فقرات خود هستید لازم است درمان آن توسط پزشک انجام شود.

علت قولنج کمر

علت به وجود آمدن این حالت به موارد بسیاری بستگی دارد. بررسی نشانه ها و نحوه ی به وجود آمدن حالت قولنج کمر در پی بردن به دلیل آن کمک می کند. در برخی افراد شنیدن صدا از کمر تنها یک بار اتفاق افتاده است در این موارد علت صدا دادن و قولنج کمر وارد شدن آسیب هایی مانند پارگی یا کشیدگی رباط ها و تاندون ها، شکستگی مهره ها و یا دررفتگی مفاصل ستون فقرات است. در مواردی که صدا دادن و قولنج کمر در شخص به دفعات زیاد اتفاق می افتد. ممکن است علت آن ناشی از آسیب نباشد و بر اثر برخی حالات خاص در سیستم عضلانی به وجود آید مانند حرکت تاندون ها بر روی یک بر آمدگی استخوانی. اما در مواردی نیز قولنج کردن مکرر کمر می تواند بر اثر دلایل جدی تری باشد مانند آسیب های غضروفی یا فرسایش مفاصل ستون فقرات (آرتروز).

علائم قولنج کمر

نشانه های بیماری قولنج توسط هر فرد به طور متفاوتی توصیف می شود؛ ولی تمامی این توصیف های متفاوت به یک معنای یکسان اشاره دارند، توصیف هایی مانند: صدا دادن کمر، جا افتادن کمر، تق تق کمر و…

درمان قولنج کمر

انجام دادن چند اقدام ساده خانگی به شما کمک خواهد کرد؛ اما فقط به شرطی به انجام دادن آنها بپردازید که هیچگونه دردی ندارید یا کمر شما دچار آسیب دیدگی نشده است. این تکنیک ها به شرح زیر می باشند:

حرکات کششی

از سفتی کمر باعث می شود تاندون و عضلات کمر بیشتر صدا بدهند. می‌توانید به انجام دادن چند حرکت کششی ساده در منزل بپردازید تا عضلات شما شل شوند. از کشش بیش از حد کمر خود اجتناب کنید تا دچار درد نشوید و از بروز مشکلات دیگر جلوگیری نمایید.

افزایش مصرف مایعات

نوشیدن مایعات به مقدار کافی به بهبود لغزندگی مفاصل کمک می کند. گاهی اوقات قولنج بیش از حد کمر می تواند نشانه کمبود مایعات بدن باشد. اگر بیش از حد دچار قولنج کمر می‌شوید به مدت چند روز مایعات بیشتری مصرف کنید و سپس وضعیت خود را بررسی نمایید.

مصرف مواد غذایی برای افزایش سلامت مفاصل

سعی کنید در رژیم غذایی خود از خوراکی‌هایی استفاده نمایید که سطح سلامت مفاصل شما را افزایش می دهند. برخی از مواد خوراکی که به عنوان ضد التهاب طبیعی عمل می کنند عبارتند از:

1. آلبالو
2. آب
3. سبزیجات انار
4. ماهی تازه آب سرد (سالمون)
5. گوجه فرنگی
6. توت تازه

دوش آب گرم

برای شل شدن عضلات کمرتان دوش آب گرم بگیرید. دوش آب گرم معمولاً از قولنج کردن کمر جلوگیری می کند. دوش آب گرم یک روش ساده و مؤثر برای تسکین عضلات کمر محسوب می شود. همچنین می توانید از وان آب گرم استفاده کنید و مقداری نمک اپسوم یا روغن‌های ضروری را به آن اضافه کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید.

درمان آرتروز ستون فقرات

• مؤثرترین روش برای کنترل علائم آرتروز ستون فقرات، تشخیص به موقع و درمان مناسب می باشد. روش های درمانی غیر جراحی اغلب برای کنترل علائم فیزیکی و بهبود فعالیت حرکتی در طول روز مناسب هستند. برنامه درمان آرتروز ستون فقرات متشکل از دارو درمانی و فیزیوتراپی است.
• فیزیوتراپی بر انجام دادن یک مجموعه از تمرینات ورزشی خاص و هدف قرار دادن نقاط خاصی از بدن همراه است که به بهبود توانایی فرد برای انجام دادن فعالیت های روزمره از قبیل راه رفتن، دوش گرفتن و لباس پوشیدن تمرکز می‌کند. اگرچه استراحت کردن یک بخش مهم از فرآیند بهبود است حفظ فعالیت جسمانی باعث تقویت عضلات اطراف مفصل آسیب دیده خواهد شد. هرچه عضلات قوی تر باشند پایداری مفصل افزایش خواهد یافت و به این ترتیب فشار کمتری به مفصل وارد می شود.
• تزریق استروئید فقط در مواردی انجام می شود که بیمار دچار درد متوسط تا شدید شده و به علت درد توانایی انجام دادن تمرینات ورزشی را ندارد. در صورتی که از تزریق استروئید در کنار فیزیوتراپی بهره گرفته شود معمولاً یک دوره بسیار مهم تحت عنوان پنجره فرصت در اختیار بیمار قرار می گیرد تا بیمار بتواند ضمن کنترل درد به انجام دادن فعالیت جسمانی بپردازد تا عضلات او قوی شوند. به این ترتیب بیمار می‌تواند به انجام دادن فعالیت جسمانی بپردازد و عضلات اطراف مفاصل آسیب دیده تقویت گردند و فشار کمتری به مفاصل وارد گردد که به این ترتیب بیمار دچار درد و التهاب بسیار کمتری خواهد شد.
• آرتروز ستون فقرات پایین کمر با تحلیل رفتگی غضروف ارتباط دارد. هنگامی که غضروف کمر دچار تحلیل رفتگی شود بیمار با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. برخی روش های درمانی از قبیل تزریق سلولهای بنیادین و تزریق پلاسمای غنی از پلاکت از جمله روش های عالی برای بهبود آسیب دیدگی بافت آسیب دیده محسوب می شود.
• در مواردی که بیمار دچار مشکلات جدی کمر شده باشد پزشک انجام عمل جراحی را توصیه خواهد کرد.

عوارض شکستن قولنج کمر چیست؟

برای شکستن صحیح قولنج کمر از فردی که در این زمینه مهارت دارد کمک بگیرید. در صورتی که خودتان اقدام به شکستن قولنج کمر نمایید ممکن است استخوان های کمر از یکدیگر فاصله بگیرند و ساییدگی آنها روی یکدیگر شما را دچار مشکل نماید. انجام دادن این کار باعث ناپایداری کمر می شود؛ زیرا شما به کشش بیش از حد کمر خود می پردازید. شکستن مداوم قولنج کمر باعث بروز مشکلات زیر خواهد شد:

1. درد مزمن کمر
2. درد عصب سیاتیک

متخصص در زمینه حرکت دادن ماهرانه و دقیق استخوان‌های ستون فقرات آموزش دیده است و می‌تواند این حرکات را به شیوه‌ای ایمن انجام دهد. متخصص، مهره‌ها را فراتر از حد دامنه حرکتی غیرفعال در محدوده پارافیزیولوژیک (دامنه حرکتی حد فاصل دامنه فعال و دامنه غیر فعال آسیب زننده) حرکت می‌دهد؛ اما مانع لغزیدن استخوان به درون محدوده‌ی آسیب زننده می‌شود به این ترتیب می توانید تجربه شکستن قولنج کمر را بدون هیچگونه صدمه ای داشته باشید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: علی نقره کار، فوق تخصص درد