عفونت مثانه و راه های درمان آن

در این پست با عفونت مثانه آشنا می شوید، راه‌های پیشگیری، شناسایی و درمان کمک خواهد کرد که زندگی سالمی را پیش رو داشته باشید.

التهاب مثانه یا سیستیت

التهاب مثانه یا سیستیت (Cystitis) بیماری است که شیوع آن در خانم‌ها بیش از آقایان می‌باشد. این عارضه ممکن است پیامد عفونت مثانه یا سندروم مثانه دردناکو... باشد. اغلب افراد التهاب مثانه را همان عفونت مثانه تصور می‌کنند، که البته چنین نیست؛ با وجود اینکه در اکثر مواقع، التهاب مثانه به دلیل عفونت مثانه است، ولی در مواردی هم عوامل دیگری زمینه ساز این عارضه می‌باشد. التهاب مثانه جزو بیماریهای کلیه و مجاری ادراری نسبتاً شایعی است که امکان ابتلای به آن، در همه سنین وجود دارد. در ادامه به بررسی دقیق تر این بیماری، عوامل ایجاد، عوارض و درمانهای مناسب آن خواهیم پرداخت.

حالاعفونت مثانه چیست؟

عفونت مثانه اغلب به علت عفونت باکتریایی درون مثانه است. همچنین برای افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، باکتری می تواند عفونت های مثانه را ایجاد کند. عفونت مثانه نوعی عفونت ادراری است که به عفونت در هر نقطه از دستگاه ادراری مثل مثانه، کلیه، حالب یا مجرای ادراری اشاره دارد.

اکثر موارد عفونت مثانه حاد هستند، به این معنی که آنها ناگهان رخ می دهند. موارد دیگر ممکن است مزمن باشند، به این معنی که آنها در طولانی مدت تجدید می شوند. درمان اولیه برای جلوگیری از گسترش عفونت بسیار اساسی و مهم است.

چه چیزی باعث عفونت مثانه می شود؟

باکتری هایی که از طریق مجرای ادرار وارد می شوند و به مثانه انتقال می یابند، باعث عفونت های مثانه می شوند. به طور معمول، در طی ادرار کردن باکتری ها از بین می روند.

گاهی اوقات باکتری ها می توانند به دیواره های مثانه متصل شوند و به سرعت پخش شوند. این ناتوانایی بدن برای نابودی آنها، منجر به بروز عفونت می شود.

به گفته موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیه، اکثر عفونت های مثانه به وسیله Escherichia coli (E. coli) ایجاد می شود. این نوع باکتری ها به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارد. هنگامی که باکتری از مدفوع روی پوست قرار می گیرد و وارد مجرای ادرار می شود، عفونت ممکن است رخ دهد. در زنان، مجرای ادرار کوتاه است و مجرای ادراری دور از سوراخ مقعد نیست، بنابراین باکتری ها به راحتی می توانند از یک سیستم بدن به دیگری حرکت کنند.

علائم عفونت مثانه چیست؟

علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن متفاوت است. شما بلافاصله تغییرات را در هنگام ادرار می بینید. برخی از نشانه های رایج عبارتند از:

• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• ادرار ابری یا خونین
• ادرار بیشتر از حد معمول، که تکرر ادرار نامیده می شود.
• ادرار مضر
• احساس مکرر نیاز به ادرار کردن فوری یا اضطراری
• کمردرد یا فشار در شکم کمر یا کمر پشت

هنگامی که عفونت مثانه پخش می شود، آنها همچنین می توانند کمر درد را ایجاد کنند. این درد با عفونت در کلیه ها همراه است. برعکس درد عضلانی، این درد بدون توجه به موقعیت یا فعالیت شما پایدار خواهد ماند. عفونت کلیه اغلب باعث تب، لرز، تهوع و استفراغ می شود. شما معمولا احساس بدی می کنید. عفونت های کلیه جدی تر از عفونت های مثانه هستند و نیازمند مراقبت پزشکی فوری هستند.

چه کسانی در معرض خطر عفونت مثانه هستند؟

هر کسی می تواند عفونت مثانه را دریافت کند، اما زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این به این دلیل است که زنان دارای مجرای کوتاهتر هستند و باعث می شود که مسیر باکتری برای رسیدن به مثانه آسان تر شود.

مجرای ادراری زنان نیز در نزدیکی مجاری انتهای روده بزرگ و مقعد نسبت به مجرای ادرار مردان قرار دارد. این به این معنی است که فاصله ای کوتاه برای سفر باکتری ها وجود دارد.

با افزایش سن مردان پروستات می تواند بزرگ شود. این می تواند منجر به انسداد جریان ادرار شود و احتمال ایجاد یک عفونت ادراری را افزایش دهد و در نتیجه احتمال عفونت ادراری در مردان مسن افزایش می یابد.

عوامل دیگر نیز می توانند خطر ابتلا به عفونت های مثانه را برای مردان و زنان افزایش دهند، از جمله شامل:

• افزایش سن
• بی حرکتی و کم حرکتی
• مصرف و نوشیدن مایع ناکافی
• کسانی که در معرض جراحی داخلی دستگاه ادراری قرار دارند.
• سوند ادراری
• انسداد مجاری ادرار که انسداد مثانه یا مجرای ادرار است.
• اختلالات دستگاه ادراری که ناشی از نقص مادرزادی و مجروحیت است.
• احتباس ادرار که به معنی مشکل تخلیه مثانه است.
• مجرای ادرار باریک و تنگ (تنگی مجرای ادرار)
• پروستات بزرگ شده
• بی اختیاری روده
• بارداری
• دیابت
• شرایط سیستم عصبی که بر عملکرد مثانه تاثیر می گذارد، مانند مولتیپل اسکلروزیس
• سیستم ایمنی ضعیف

تشخیص عفونت مثانه

جهت تشخیص عفونت، پزشک می تواند با تجویز انجام یک آزمایش ادرار شروع نماید. این آزمایش بر روی نمونه ای از ادرار برای بررسی وجود گزینه های زیر صورت می گیرد:

• گلبول های سفید خون
• سلول های قرمز خون
• نیتریت ها
• باکتری ها

پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش ادراری را انجام دهد که برای تعیین نوع باکتری در ادرار است که باعث عفونت می شود. هنگامی که نوع باکتری شناخته شد، حساسیت آنتی بیوتیکی آزمایش خواهد شد تا تعیین شود که آنتی بیوتیک بهترین درمان عفونت است یا خیر.

درمان عفونت مثانه

روند درمان معمولا با تجویز داروهایی جهت از بین بردن باکتریها که معمولا آنتی بیوتیک ها و داروهایی که درد و سوزش را کاهش می دهند می باشد.

درمان دارویی عفونت مثانه

آنتی بیوتیک های خوراکی برای کشتن باکتری هایی که باعث عفونت مثانه می شوند استفاده می گردد. اگر درد و سوزش احساس می کنید، پزشک ممکن است دارو را برای تسکین این علائم تجویز کند.

درمان خانگی عفونت مثانه

هنگامی که عفونت مثانه دارید با مصرف زیاد مایعات و نوشیدنی ها می توانید باکتری ها را از مثانه خود بیرون کنید.

آب بهترین گزینه است، زیرا آب، آزاد و خالی از کافئین و شیرین کننده های مصنوعی می باشد که در معرض عوامل مثبت مثانه هستند.

آبمیوه ها و عصاره ها ممکن است نقش مهمی در جلوگیری از عفونت مثانه در برابر باکتری داشته باشد. در یک مطالعه اخیر که منتشر گردید، آب زغال اخته تعداد باکتری ها در مثانه را کاهش داد، اما این عفونت را به طور کامل درمان نمی کرد.

آیا می توان از عفونت مثانه جلوگیری کرد؟

برخی تغییرات در شیوه زندگی احتمال عفونت مثانه را کاهش می دهد. اگر در معرض عفونت مجاری مثانه هستید، پزشک ممکن است از درمان پیشگیرانه استفاده کند. این شامل آنتی بیوتیک هایی است که در دوزهای روزانه کوچک برای جلوگیری یا کنترل عفونت مثانه صورت می گیرد.

تغییر سبک زندگی

کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان توصیه می کند که برخی از تغییرات شیوه زندگی باعث کاهش بروز عفونت مثانه شود، از جمله:

• شش تا هشت لیوان آب در روز بنوشید.
• هر روز آبمیوه بخورید.
• به محض این که احساس ادرار کردید، ادرار نمایید.
• اگر شما زن هستید، جلو و عقب را بعد از ادرار بشویید.
• از اسپری های بهداشتی زنانه، صابون های عطردار و یا پودری استفاده نکنید.
• به جای استفاده از وان در حمام، دوش بگیرید.
• لباس زیر پنبه ای و لباس های پاکیزه بپوشید.
• از کاندوم های روان کننده روغنی استفاده نکنید.
• قبل و بعد از فعالیت جنسی ادرار کنید.

درمان آنتی بیوتیک پیشگیرانه

اگر شما یک زن مبتلا به عفونت مثانه هستید، ممکن است دکتر شما یک نسخه از آنتی بیوتیک های روزانه برای جلوگیری از عفونت و یا زمانی که شما علائم عفونت مثانه را احساس می کنید تجویز نماید. آنها همچنین ممکن است سفارش کنند پس از فعالیت جنسی یک عدد آنتی بیوتیک مصرف کنید.

چشم انداز بلند مدت

بیشتر عفونت های مثانه در 48 ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک مناسب کاهش می یابند. مهم است که تمام آنتی بیوتیک های تجویز شده مصرف شوند، حتی اگر احساس بهتر شدن می کنید.

بعضی از عفونت ها می توانند به علت مقاوم شدن باکتری ها به آنتی بیوتیک، درمان با تاخیر یا ناکافی یا سایر مسائل مربوط به سلامت، به کلیه ها گسترش پیدا کنند. اگر عفونت های مثانه مجدد و مکرر داشته باشید، مهم است که دکتر خود را ببینید.

گاهی اوقات به آزمایش های خاص نیاز می باشد تا مطمئن شوید سیستم ادراری شما سالم است. عفونت های مزمن نیازمند ترکیبی از درمان و اقدامات پیشگیرانه تر تهاجمی است.

در بعضی موارد ممکن است آنتی بیوتیک های طولانی مدت روزانه لازم باشد. فعال و پیگیر بودن در مورد جلوگیری و درمان عفونت های مثانه می تواند به کاهش وقوع آنها و همچنین درد و عوارض احتمالی همراه با آنها کمک کند.

هر چه زودتر و سریعتر پیگیری درمان عفونت باشید، احتمال این کمتر است که عفونت گسترش یابد و زودتر احساس بهتر شدن نمایید.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی